3. Η κρίση του τσαρικού καθεστώτος
(1)
Τέλη 19ου – αρχές 20ού αι. το 85% του
πληθυσμού ήταν αγρότες.
Οι γαιοκτήμονες κατείχαν μεγάλα κτήματα, οι
μικροκαλλιεργητές ζούσαν σε άσχημες συνθήκες.
Γίνονται συχνές εξεγέρσεις με αίτημα τον
αναδασμό της γης.
Μερικές περιοχές είχαν γνωρίσει αξιόλογη
βιομηχανική ανάπτυξη.
Οι εργάτες ζούσαν το ίδιο άθλια με τους αγρότες.
4. Η κρίση του τσαρικού καθεστώτος
(2)
Η κοινωνική ένταση κλιμακώθηκε μετά την ήττα
της Ρωσίας στον ρωσοϊαπωνικό πόλεμο (1904-
1905).
1905: Ο τσάρος Νικόλαος Β΄ θεσπίζει
νομοθετικό σώμα (συνταγματική μοναρχία).
1905-1906: Η Επανάσταση στη Μόσχα
καταπνίγεται στο αίμα.
Η επιστράτευση Ρώσων (Α΄ Παγκόσμιος
πόλεμος) παρέλυσε την οικονομία.
Τα τσαρικά στρατεύματα αντιμετώπιζαν και την
ήττα στα στρατόπεδα μαχών.
5. Η Αστική Επανάσταση του
Φεβρουαρίου του 1917 (1)
Η επανάσταση επιβλήθηκε του
τσάρου.
Τη διακυβέρνηση του κράτους
ασκούσαν μετριοπαθείς
φιλελεύθεροι αστοί.
Οργανώθηκαν τα σοβιέτ :
συμβούλια εργατών και Διαδήλωση τον
στρατιωτών σε διάφορες Φεβρουάριο του 1917
πόλεις.
Μάρτιος 1917: Ο τσάρος
παραιτείται.
6. Η Αστική Επανάσταση του
Φεβρουαρίου του 1917 (2)
Η προσωρινή κυβέρνηση:
1. αναγνώρισε κάποια ατομικά δικαιώματα,
2. νομιμοποίησε τα σοβιέτ,
3. προετοίμασε τη σύγκληση συνέλευσης για την
κατάρτιση Συντάγματος˙
αρνήθηκε εν τούτοις:
1. να αποσύρει τα στρατεύματα της Ρωσίας από
τον πόλεμο,
2. να προχωρήσει σε αναδασμό της γης.
7. Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή
Επανάσταση του 1917 (1)
Μάιος 1917: Οι Ρώσοι
Κομμουνιστές
(Μπολσεβίκοι ) κατόρθωσαν
να πάρουν την πλειοψηφία στα
σοβιέτ.
Μπολσεβίκοι στην Κόκκινη
πλατεία της Μόσχας
25-26 Οκτωβρίου 1917:
οργανώνεται νέα Επανάσταση
(Οκτωβριανή
Επανάσταση ), η οποία
παίρνει την εξουσία από τους
μετριοπαθείς.
8. Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή
Επανάσταση του 1917 (2)
Αιτήματα των Κομμουνιστών
(Β. Ίλιτς Ουλιάνοφ ή Λένιν):
Κατάργηση της φιλελεύθερης
προσωρινής κυβέρνησης.
‘Ολη η εξουσία να περάσει στα
σοβιέτ.
Η γη να μοιραστεί στους
αγρότες.
Η Ρωσία να αποσυρθεί
αμέσως από τον πόλεμο. Λένιν
9. Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή
Επανάσταση του 1917 (3)
Πράξεις της νέας κυβέρνησης:
Αφαίρεσε από τους ιδιοκτήτες τους κι έθεσε υπό τον
έλεγχό της όλες τις μεγάλες οικονομικές μονάδες.
Ανέθεσε τη διοίκηση των εργοστασίων στα σοβιέτ των
εργατών και των μεγάλων αγροκτημάτων στα σοβιέτ των
αγροτών.
Αναγνώρισε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στις διάφορες
εθνότητες της χώρας.
Απέσυρε τη χώρα (Συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ ,
3 Μαρτίου 1918) από τον πόλεμο (αφενός γιατί δεν είχαν
δυνάμεις και αφετέρου διότι τον θεωρούσαν
ιμπεριαλιστικό), παραχωρώντας όμως πολλά εδάφη στη
Γερμανία.
10. Η Ρωσία το 1914
Η Ρωσία το 1918
(συνθήκη Μπρεστ-Λ ίτοφσκ)
11. Ο εμφύλιος πόλεμος και η ξένη
επέμβαση
Λίγο αργότερα ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος
ανάμεσα στους τσαρικούς και τους
Μπολσεβίκους.
Η Αντάντ έστειλε στρατό στο πλευρό του τσάρου,
μαζί και η Ελλάδα (εκστρατεία στην
Ουκρανία ).
Τελικά, οι Μπολσεβίκοι επικράτησαν.
Το κράτος παίρνει τη μορφή ομοσπονδίας και
ονομάζεται Ένωση Σοβιετικών
Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) ή
Σοβιετική Ένωση .
15. Η επίδραση της Οκτωβριανής
Επανάστασης στην Ευρώπη (1)
Ενίσχυσε την κινητικότητα στις
γραμμές των λαϊκών τάξεων σε
πολλές χώρες της Ευρώπης.
1919: Στη Μόσχα ιδρύεται η Γ΄
Διεθνής ή Κομμουνιστική
Διεθνής ή Κομιτέρν. Αφίσα της Κομιτέρν
1918-1919: Στη Γερμανία
οργανώθηκε επανάσταση
(Οκτώβριος 1918) από τους
σπαρτακιστές αλλά τελικά
ηττήθηκαν.
Συγκρούσεις σπαρτακιστών
με το στρατό στο Βερολίνο
16. Η επίδραση της Οκτωβριανής
Επανάστασης στην Ευρώπη (2)
1919: Επανάσταση ξέσπασε και στην Ουγγαρία,
επικράτησε σοβιετικό καθεστώς για λίγο, αλλά τελικά
ανατράπηκε.
Στις χώρες της Αντάντ εκδηλώθηκαν απεργίες και
άρχισαν να ιδρύονται τα κομμουνιστικά κόμματα.
Ένα από αυτά ήταν και το Σ.Ε.Κ.Ε. (1918), το
επονομαζόμενο σήμερα Κ.Κ.Ε.
Συνέδριο ίδρυσης
του Σ.Ε.Κ.Ε.
18. Ερωτήσεις
1. Η αστική επανάσταση του 1917: να
περιγράψετε τα γεγονότα.
2. Γιατί ξέσπασε η σοσιαλιστική επανάσταση το
1917;
3. Ποια η στάση των ξένων Δυνάμεων απέναντι
στους επαναστάτες;
4. Να αναφέρετε τα αποτελέσματα της
Οκτωβριανής Επανάστασης στην υπόλοιπη
Ευρώπη.
19. Ασκήσεις σωστού-λάθους (1)
Να επιλέξετε ποιες από τις παρακάτω
προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες:
1. Οι εργάτες στην τσαρική Ρωσία περνούσαν το ίδιο άθλια
με τους αγρότες.
2. Οι εξεγέρσεις είχαν ως βασικό αίτημα τον αναδασμό της
γης.
3. Η συνταγματική μοναρχία θεσπίστηκε το 1905 από τον
τσάρο Αλέξανδρο μετά από μεγάλες πιέσεις από το λαό.
4. Τον Φεβρουάριο του 1917 ξέσπασε η σοσιαλιστική
επανάσταση.
5. Μετά την επικράτηση της αστικής επανάστασης τη
διακυβέρνηση του κράτους ανάλαβε η προσωρινή
κυβέρνηση.
20. Ασκήσεις σωστού-λάθους (2)
6. Η εξουσία τελικά δόθηκε στα σοβιέτ.
7. Ο Λένιν υποστήριζε ότι τα κτήματα έπρεπε να
συνεχίσουν να τα κατέχουν οι μεγαλο-γαιοκτήμονες.
8. Η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ρωσίας συνέχισε να
συμμετέχει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
9. Η Αντάντ έστειλε στρατό στη Ρωσία να βοηθήσει τον
τσάρο.
10. Κατά τον εμφύλιο πόλεμο η Ελλάδα συμμετείχε
υποστηρίζοντας τους μπολσεβίκους.
21. Να σχολιάσετε τους ακόλουθους
όρους:
Δούμα
Αστική επανάσταση
Οκτωβριανή επανάσταση
Σοβιέτ
Προσωρινή κυβέρνηση
Μπολσεβίκοι
Γ΄ Διεθνής ή Κομμουνιστική Διεθνής ή Κομιτέρν
