อาหารกับสารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็ง

1. เอกสารประกอบการเรียนกระบวนวิชา เรื่อง อาหารกับสารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็ง
เคมีในชีวิตประจาวัน (203100) พิษณุ ดวงกระโทก
อาหารกับสารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็ง
ส่วนมากในเด็กจะพบโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบ lymphoblastic และมีอาการเนื้องอกในสมองร่วมด้วย
ลักษณะและสาเหตุของการเกิดมะเร็ง
Malignant tumor cancer ต่างจาก Benign tumor จะทำให้เซลล์เจริญผิดปกติ
มะเร็งมี 2 ชนิด คือ
1. มะเร็งที่เกิดกับเยื่อบุอวัยวะ ซึ่งแพร่ตาม ต่อม
น้ำเหลือง เช่น มะเร็งช่องปาก มะเร็งปอด มะเร็ง
หลอดลม
2. มะเร็งของเนื้อเยื่อร่างกาย มักจะแพร่กระจาย
ไปตามกระแสเลือด
เช่น มะเร็งกล้ามเนื้อ มะเร็งกระดูก
มะเร็งชนิดอื่นๆ (สาเหตุเกิดจากการสูบบุหรี่ ดื่มสุรา)
ปัจจัยที่มีผลต่อการเป็นมะเร็ง
ส่วนใหญ่เกิดจากอาหารเป็นหลัก
สาเหตุจากภายในร่างกาย
1. พันธุกรรม ➻ ฝาแฝดจากไข่ใบเดียวกันมีโอกาส 20%
2. ภูมิต้านทานบกพร่อง ➻ เซลล์มะเร็งมี TAA (Tumor associated antigen) และ TSTA (Tumor
specific transplantation antigen) ทำให้สร้างภูมิคุ้มกันไม่ได้
3. ความเครียด ➻ เพิ่มอนุมูลอิสระหรือมี electron เดี่ยวเพิ่มขึ้น กระตุ้นให้ hormone เพิ่มขึ้น เช่น
estrogen, steroids hormone ทำให้เซลล์มะเร็งเพิ่มขึ้น แต่ภูมิต้านทานร่างกายลดลง
สาเหตุจากภายนอกร่างกาย
1. กินอาหารที่ไม่ถูกต้อง คือ อาหารไขมันมากเนื่องจากมีพันธะคู่มาก อาหารเกรียม (Nitrosamines มาก)
อาหารรสจัด ทำให้ hormone ผิดปกติ
2. สารเคมีที่ปนเปื้อน คือ สารถนอมอาหาร เช่น ดินประสิว สารแต่งสี เครื่องดื่ม alcohol
สารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็ง (carcinogen)
1. เกิดเองตามธรรมชาติ ได้แก่ aflatoxin contamination in aspergillus flavus
2. มนุษย์สร้างขึ้น ได้แก่ ยาฆ่าแมลง, PVC, Chloroform, dye, Benzyl pyrene ในเขม่า, Sodium
nitrite + protein เปลี่ยนรูปเป็น nitrosamine, การแตกพันธะของสารพวก Polycyclic Aromatic
Hydrocarbons (PAHs)
3. รังสี ได้แก่
รังสี X ทำให้น้ำและ O2 เปลี่ยนเป็น free radicle, covalent bond ใน DNA ถูกทำลาย
รังสี UV แยกสาย DNA สลาย H-bond ทำให้ไม่สามารถถ่ายทอดรหัสทางพันธุกรรมได้
เพศชาย ➻ มะเร็ง (ช่องปาก ตับ ปอด ลำไส้ใหญ่ เต้านม)
เพศหญิง ➻ มะเร็ง (ปากมดลูก เต้านม ช่องปาก ผิวหนัง)

2. เอกสารประกอบการเรียนกระบวนวิชา เรื่อง อาหารกับสารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็ง
เคมีในชีวิตประจาวัน (203100) พิษณุ ดวงกระโทก
บริเวณที่มีโอกาสพบมะเร็งได้มาก
1. เต้านม พบมากในเพศหญิง เกิดจาก hormone มากผิดปกติ
2. ปากมดลูก เกิดจาก HPV (Human Papilloma Viruses) ควรตรวจหลังหมดประจำเดือน 1 สัปดาห์
3. ผิวหนัง เกิดจากโดนรังสี
4. ปอด เกิดจากอากาศสกปรก สูบบุหรี่ เกิดแผลเรื้อรังในปอด
5. ช่องปาก เป็นแผลในช่องปากนานเกิน 3 สัปดาห์
6. ทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์
7. ตับ เกิดจาก Hepatitis B infection
ขั้นตอนการเกิดมะเร็ง
ระยะที่ 1 ➻ ระยะก่อตัว (initiation)
เกิด covalent bond ระหว่าง carcinogen กับ DNA ทำให้การสังเคราะห์ DNA หยุด
ระยะที่ 2 ➻ ระยะส่งเสริม (promotion)
มีการแสดงออกของยีนในเซลล์ที่มีการก่อตัวของมะเร็ง อาจใช้เวลาเป็นวัน เดือน หรือปี
ระยะที่ 3 ➻ ระยะขยายตัว (progression)
มีการแบ่งตัวตลอดเวลา เกิดการกลายพันธุ์ขึ้นทำให้รุกรานไปอวัยวะอื่น
รอบๆ
การเกิดมะเร็งจากสารเคมี (Genotoxic Mechanism)
1. DNA adducts เกิดจาก Dimethylnitrosamine ที่มีโครงสร้างคล้ายเบสใน
DNA เข้าไปส่งผลให้การสร้างโปรตีนผิดปกติ ส่งผลต่อทารกในครรภ์
Chemical and physical agents can damage DNA ➻ break DNA
chains, translocations, modify bases
▶ DNA damage can be repaired; mutations if not repaired
▶ Carcinogens are mutagens
วิธีการบำบัดรักษา
1. การผ่าตัด ☛ ใช้รักษาผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งในระยะแรกๆ
ระยะ 2 ไป 3 ใช้ morphine เพื่อระงับความเจ็บปวด
2. เคมีบำบัด ☛ ใช้รักษาผู้ป่วยมะเร็งระยะที่ 2 ไประยะ 3 โดยการให้ยา โดยไปกระตุ้นให้ร่างกายสร้าง
ภูมิคุ้มกัน
การให้ยามีหลายวิธี
▶ ชนิดรับประทาน มีผลข้างเคียงน้อยกว่า
▶ ชนิดฉีดเข้ากล้ามเนื้อ, หลอดเลือดดำ มีผลข้างเคียงมากกว่า
ผลข้างเคียง ทำให้ท้องร่วง มีผลต่อผิวหนัง เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย
3. รังสีบำบัด ☛ ฉายรังสีเข้าไป เพื่อทำลายเซลล์มะเร็ง
ผลข้างเคียง รังสีอาจไปกดการทำงานของไขกระดูก
▶ การฝังแร่ Titanium เพื่อรักษามะเร็งต่อมลูกหมาก เป็นรังสีบำบัดวิธีหนึ่ง โดยการแผ่รังสีจะไม่
ทำลายเนื้อเยื่อบริเวณอื่น มีผลข้างเคียงที่น้อยกว่า

3. เอกสารประกอบการเรียนกระบวนวิชา เรื่อง อาหารกับสารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็ง
เคมีในชีวิตประจาวัน (203100) พิษณุ ดวงกระโทก
ตารางผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น
ผลข้างเคียง เคมีบำบัด รังสีบำบัด ผ่าตัด
เบื่ออาหาร ✓ ✓ ✓
อ่อนเพลีย ✓ ✓ ✓
คลื่นไส้อาเจียน ✓ ✓ ✓
อักเสบในช่องปาก ✓ ✓
ต่อมรับรสชาติเปลี่ยน ✓ ✓
ท้องเสีย ✓ ✓
ท้องผูก ✓
ติดเชื้อ ✓
การรักษามะเร็งตามแนวธรรมชาติบำบัด
เป็นการรวมศิลป์และศาสตร์ทางการแพทย์ตะวันออกและตะวันตกมาผสมผสานกัน
ก. การใช้อาหารรักษามะเร็ง ➻ ทานอาหารที่มีลักษณะใกล้เคียงธรรมชาติมากที่สุดและมีเส้นใยสูง
ได้แก่
1. ข้าวกล้อง มี fiber, vitamin และให้โปรตีนสูง
2. ผักสดและผลไม้สด มี antioxidant และได้รับ amino acid ครบส่วน
3. ข้าวโพด มี fiber สูงและได้รับ amino acid ครบส่วน
หน้าที่ของสารอาหาร 2 ประการ คือ
1. ป้องกันการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม 2. หยุดการแบ่งตัวเซลล์มะเร็ง
อาหารที่ไม่ควรทาน ได้แก่
1. ผลิตภัณฑ์จากถั่วลิสง ของหมักดอง ผงชูรส ผงฟูและอาหารกระป๋อง โดยจะไปกระตุ้นเซลล์หัวล้าน
เคล็ดลับในการกินอาหารเพื่อป้องกันมะเร็ง
1. รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม 2. ทานผัก ผลไม้หลากสี ให้ได้ ½ ของแต่ละมื้อ
3. ควบคุมการทานเนื้อสัตว์ที่มีสีแดง 4. ไม่ทานอาหารรสจัด ไขมันสูง และไหม้เกรียม
อาหารสูตรครบถ้วนที่ส่งผลดีต่อการรักษามะเร็งที่มีงานวิจัยรองรับ
1. มี โปรตีนสูง เป็นโปรตีนจากไข่ขาวประมาณ 14 ฟอง
2. มี L-arginine เป็น essential amino acid ช่วยเสริมการทำงานของ lymphocyte และสมานแผล
ผ่าตัด
3. มี Ribonucleotide ซึ่งเป็นส่วนประกอบของสารพันธุกรรม DNA และ RNA ช่วยเพิ่มจำนวนเซลล์ลำไส้
และเซลล์เม็ดเลือดขาว จึงช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกาย
4. มี Omega-3 จาก fish oil ลดการอักเสบในร่างกาย พบในเนื้อปลาทะเล

4. เอกสารประกอบการเรียนกระบวนวิชา เรื่อง อาหารกับสารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็ง
เคมีในชีวิตประจาวัน (203100) พิษณุ ดวงกระโทก
ตารางสารอาหารที่นิยมใช้ป้องกันมะเร็ง
สารอาหาร ชนิดของสารอาหาร ใช้ป้องกันหรือรักษามะเร็ง
Vitamin A Vitamin ผิวหนัง คอ ศีรษะ ปอด
Vitamin C Vitamin ลำไส้ใหญ่ กระเพาะอาหาร
Vitamin D Vitamin ลำไส้ใหญ่
Vitamin E Vitamin ปอด ลำไส้ใหญ่ กระเพาะอาหาร
Selenium Mineral ผิวหนัง
Calcium Mineral ลำไส้ใหญ่
Beta – Carotene Phytochemical ปอด ลำไส้ใหญ่ กระเพาะอาหาร
Spirulina fusiformi blue-green algae คอและศีรษะ
Beta - Carotene สามารถป้องกันมะเร็ง ปอด ลำไส้ กระเพาะอาหารได้ ดูดซึมแสงได้ทำให้ผิวเหลือง
blue-green algae เช่น สาหร่าย spirulina
Mineral ได้แก่ Ca และ K สามารถป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ ไม่ควรรับประทานมาก ส่งผลให้เกลือแร่เกิน
Food sources of calcium include dairy products, green leafy vegetables, salmon, and
sardines
ข. วิตามินบําบัด
วิตามินทุกชนิด (ยกเว้นวิตามินบี 12 ซึ่งจะพบในอาหารหมักดอง ปลาร้า) ถูกสร้างขึ้นโดยพืชและ
เชื้อจุลินทรีย์แหล่งวิตามิน ได้แก่ ผักผลไม้ รวมทั้ง ข้าว ถั่ว Cranberries ซึ่งมี antioxidant สูงสุด pear red
grapes apple Cherries strawberries watermelon banana green grapes ตามลำดับ ผลไม้ประเภท
เปลือกแข็ง เมล็ดในของผลไม้ เนื้อสัตว์ เช่น เนื้อปลาเป็นแหล่งรวมของวิตามินที่ละลายในไขมัน วิตามินจะมี
สารแอนติออกซิแดนท์สูง ใช้ e- จับกับเซลล์ หรือเรียก antioxidant ว่า phenolic compound ก็ได้ ซึ่งช่วย
ในการรักษาโรคมะเร็ง ได้แก่
วิตามิน A มี A-beta Carotene และ A-retinol ซึ่งภายในโมเลกุลมีพันธะคู่มาก พบมากในผักใบเขียวจัด
เช่น บรอคโคลี ตำลึง คะน้า ในผักสีเหลืองและสม เช่น แครอท มะละกอ ช่วยในการบํารุงสายตา เสริมภูมิ
ต้านทานโรค ทำให้ผิวกระที่เกิดจาก ความชราภาพลดน้อยลง กระดูกแข็งแรง ผิวพรรณแปล่งปลั่ง ผม ฟัน
และเหงือกแข็งแรง รักษาสิว ริ้วรอยเหี่ยวย่นบนใบหน้า เป็นต้น
Vitamin A comes from animal sources such as eggs, meat, and dairy products
Beta-carotene, a precursor of vitamin A, comes from green, leafy vegetables and intensely colored fruits and vegetables

5. เอกสารประกอบการเรียนกระบวนวิชา เรื่อง อาหารกับสารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็ง
เคมีในชีวิตประจาวัน (203100) พิษณุ ดวงกระโทก
วิตามิน E หรือ tocopherol พบมากในจมูกข้าว รําอ่อน wheatgerm ถั่วทุกชนิด เมล็ดธัญพืช และไข่ ไข่
มีวิตามินอีสูง ทำให้ดูอ่อนเยาว์เนื่องจากเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ร่วมกับวิตามินเอ ช่วยให้ร่างกายต้านทาน
มลพิษในอากาศได้มากขึ้น ป้องกันและละลายก้อนเลือด ป้องกันการอ่อนเพลีย ป้องกันการแท้งในคนที่มีบุตร
ยาก
วิตามิน C หรือ ascorbic acid ร่วมกับ C Complex ทำให้มีรสเปรี้ยว พบมากในผักใบ
สดและผลไม้สดทุกชนิด พบในกล้วย ฝรั่ง ช่วยในการสมานแผล รักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน
เสริมภูมิต้านทานจากไวรัส เช่น หวัด และแบคทีเรีย รักษาโรคภูมิแพ้ต่าง ๆ ป้องกันมะเร็ง
เป็นยาระบายอ่อนๆ ป้องกันเลือดแข็งตัวเป็นก้อน ลดอาการเครียด
วิตามิน B1 หรือ Thiamine พบมากในข้าวกล้อง พบวิตามินอีกับบี 1 รําข้าว นม ขนมปัง whole wheat
ช่วยย่อยคาร์โบไฮเดรท เสริมสร้างความแข็งแกร่งของจิตใจ ทำให้ระบบประสาทกล้ามเนื้อ และหัวใจ ทำงาน
อย่างมีประสิทธิภาพ
วิตามิน B 12 หรือ Cobalamin พบมากในน้ำปลา ปลาร้า กะปี ตับ ไข่ นม เนื้อสัตว์ทุกชนิด ช่วยสร้าง
เม็ดเลือด ช่วยการทำงานของระบบประสาท ความทรงจำและสมาธิ ปลดปล่อย
ได้ดีมาก ภายในโครงสร้างมีสารเชิงซ้อน
Selenium มีกลิ่น พบมากในข้าวกล้อง จมูกข้าว wheatgerm มะเขือเทศ
หอมหัวใหญ่ ตับ มีสารต้านอนุมูลอิสระ ลดอาการของวัยหมดประจำเดือน ทำให้
ผิวเต่งตึง
สังกะสี หรือ Zn พบมากในตับ wheatgerm เมล็ดฟักทอง และไข่ ช่วยใน
การสมานแผลทั้งภายในและภายนอก รักษาโรคมีบุตรยาก ป้องกันโรคของต่อมลูกหมาก ช่วยรักษาอาการทาง
จิตใจ
โพแทสเซียม หรือ K พบมากในผลไม้พวกส้ม แคนตาลูป มะเขือเทศ ผักใบเขียวทุกชนิด พบ vitamin
และpotassium เมล็ดทานตะวัน สะระแหน่ กล้วยหอม ช่วยในการทำงานของสมอง ทำให้สมองได้รับ
ออกซิเจนได้มากขึ้น ช่วยรักษาอาการของโรคภูมิแพ้
Vitamin E is found in corn, nuts, olives, green, leafy vegetables, vegetable oils and wheat germ, but food alone cannot provide a
beneficial amount of vitamin E, and supplements may be helpful
Vitamin B1 (Thiamine) is found
in fortified breads and cereals,
fish, lean meats, and milk
Food sources of vitamin B12: Eggs, meat, poultry, shellfish, milk and milk products
1. Antioxidant properties of selenium appear to protect against lung, colon,
and prostate cancers by inhibiting cell proliferation
2. Food sources of fiber include whole wheat, bran, fresh or dried fruits,
and vegetables

6. เอกสารประกอบการเรียนกระบวนวิชา เรื่อง อาหารกับสารเคมีที่ก่อให้เกิดมะเร็ง
เคมีในชีวิตประจาวัน (203100) พิษณุ ดวงกระโทก
สมุนไพร เห็ดหลินจือ (Ling Zhi, Reishi) มีรสขม ซึ่งมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Ganoderma lucidum
เป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ดี สามารถขจัดอนุมูลอิสระที่เป็นสาเหตุของการเกิดมะเร็งได้ เสริมสร้างภูมิคุ้มกันใน
ร่างกาย ให้สามารถออกฤทธิ์ต่อต้านกับเซลล์มะเร็งในร่างกายได้ ไม่ทำลายเซลล์ปกติที่อยู่รอบเซลล์มะเร็ง
สมุนไพรอื่นๆ เช่น ขมิ้นชัน มะแว้งเครือ บรอคโคลี่ มะขามป้อม ดีปลี มะระขี้นก
ค. การทำโปรแกรมจิตใต้สํานึก
จิตสํานึก ตัดสินใจ และสั่งการให้สมองทำงานไปตามอารมณ์ของเจ้าของ
จิตใต้สํานึก ทำงานเหนือจากการควบคุมของร่างกาย ทำหน้าที่เก็บข้อมูลในชีวิตที่ผ่านมา ควบคุมอวัยวะ
ภายใน และภูมิต้านทานผ่านระบบประสาทอัตโนมัติ (ANS) และระบบฮอร์โมน คนที่มีประสบการณ์ชีวิต
รุนแรงหรือเก็บกด จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง และก่อมะเร็งได้ การระบายความ
กดดันในจิตใต้สํานึกจะช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคกลุ่มนี้ได้ อีกทั้งยังช่วยลดผลข้างเคียงของการฉายรังสี หรือใช้
สารเคมีในการบําบัด ช่วยเสริมกําลังใจและกระตุ้น
การทำสมาธิ คือการทำให้จิตใจสงบ ผ่อนคลายจากความกังวล ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของ
เซลล์มะเร็งและเพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย สามารถเกิดปฏิกิริยาได้สมบูรณ์
ง. การออกกําลังกาย
ช่วยให้ชีพจรเต้นเร็วและฝึกให้กล้ามเนื้อทำงานได้มีประสิทธิภาพ การฝึกชี่กงจะเป็นการออกกําลังกายที่
ประสานกายและจิตไปด้วยกัน เคลื่อนที่ช้าๆ ช่วยลดความเครียด สามารถเพิ่มเม็ดเลือดขาวที่เซลล์ช่วยต้าน
มะเร็ง
จ. วารีบําบัด
ใช้น้ำหรือความร้อน ความเย็นกระตุ้นร่างกายเป็นการเพิ่มภูมิต้านทานและระบบไหลเวียนของเลือด เช่น
การอบซาวน่า การอาบน้ำร้อน-เย็นสลับกัน
ช. การอาบแสงตะวัน
โยคะโบราณ ใช้ความอบอุ่นจากแสงตะวันยามเช้า ทำให้ระบบหมุนเวียนของโลหิตดีขึ้น ใช้ใบตองสดมา
คลุมร่างกาย ความเขียวของใบตองจะกรองเอาเฉพาะสีเขียว ทำให้ร่างกายอบอุ่นและเย็นในเวลาเดียวกัน
ตัวอย่างผักและผลไม้ที่ช่วยป้องกันมะเร็ง
1.garlic ช่วยฆ่ามะเร็ง ส่งเสริมภูมิคุ้มกัน
2. grape มี antioxidant
3. tomato มี antioxidant และ Vitamin C รักษามะเร็งทางเดินอาหาร
4. Turmeric
5. Carrot ทำให้มะเร็งโตช้า
6. green tea
7. leafy green
8. Berries