DEHB'li Öğrencinin Beyni Nasıl Çalışır

DEHB'li Öğrencinin Beyni
Nasıl Çalışıyor?
pinarkobas.com | iletisim@pinarkobas.com

Beyni bir ev
olarak düşünün.
DEHB’li Öğrencinin Beyni
Nasıl Çalışır?

Nasıl Çalışır?
Bu evin içinde de bir çok oda ve her oda da hangi amaçla kullanılacaksa
ona uygun eşyalar vardır.

Beynimizin de farklı bilgileri depolayabildiği odacıkları vardır. Nasıl evde rahat
yaşayabilmek için eşyaların düzenli olması gerekiyorsa, beynimizdeki her
odacığın ve o odacıklardaki bilgilerin yerlerinin belirli ve düzenli olması gerekir.
Nasıl Çalışır?

Nasıl Çalışır?
Beynimiz iki kontrol sisteminden
meydana gelir.
Bu kontrol sistemleri de bir araya gelerek “dikkat”i oluştururlar.
DEHB'li kişilerin bu kontrol sistemlerinde yaşadıkları bazı sıkıntılar
vardır.
I. Süreç Kontrolleri
II. Üretim Kontrolleri

Nasıl Çalışır?
I. Süreç Kontrolü nedir?
 Beynin dışarıdan uyaran ve bilgi almasını yönetir.
 Neyin kullanılacağına ve/ya saklanacağına karar verir.
 Süreç kontrolü iyi çalıştığı zaman bir şeyleri
 Öğrenme
 Anlama
 Hatırlama çok daha kolay olur.

Nasıl Çalışır?
Süreç Kontrolü 5’e ayrılır:
1. Uyanıklık, İstek ve Heyecan Kontrolü
2. Bilgi Süzgeci Kontrolü
3. Konsantrasyon Derinliği Kontrolü
4. Konsantrasyon Süresi Kontrolü
5. Uyku Kontrolü

Nasıl Çalışır?
Uyanık Olmak
Beynimizin gerçekten açık olma
durumudur. Böylece etrafımızda olup
bitenlerin farkına varırız.
Uyanık olmadığımız zaman
görmemiz, duymamız, yapmamız
gerekenleri yapmamız mümkün olmaz.
Çünkü beynimiz o bilgilerle tam anlamıyla
bağlantıda değildir.
1. Uyanıklık, İstek ve Heyecan
Kontrolü

Nasıl Çalışır?
Bu aynen market alışverişinden gelip aldığın
malzemeleri doğru yerlere yerleştirmeye benzer.
Ama bunu yapabilmemiz için marketten
neler aldığımızın farkında olmak ve onların
yerlerinin nereleri olduğunu bilmemiz
gerekmektedir. Eğer aldığımız malzemeleri doğru
yere yerleştirmezsek ihtiyacımız olduğunda
bulmakta zorlanırız.
Örnek

Nasıl Çalışır?
Beynimizde de eğer gelen bilgiyi doğru odaya
koymamışsak o bilgiyi anlamada ve hatırlama da
zorlanırız. Yani bu bizim sınıfta, sınavda ya da ödev
yaparken zorlanmamıza sebep olur.

Nasıl Çalışır?
DEHB’li Öğrencinin Uyanıklık, İstek ve
Heyecan Kontrolünde yaşadığı sıkıntılar:
• Dersi dikkatle dinleyemez.
• Derste sıkılır.
• Derste hayal alemine ya da başka
düşüncelere dalar.
• Dersi dinlemek yerine, istediğin başka
şeylerle ilgilenir.
• Sınıfta, ders esnasında arkadaşlarıyla
konuşabilir.

Nasıl Çalışır?
Kum ve taşlardan oluşan bir avuç karışımı düşünün. Bu karışımı
süzgeçten geçirdiğimizde kumlar süzgeçten aşağıya iner ve taşlar süzgecin
içinde kalır.
Beynimiz de bir süzgeç gibidir. Bize gerekli olan ve olmayan bilgileri
ayırır. Böylece önemsiz bilgiler bizi boşuna meşgul edemez.
Gerekli bilgiler Gereksiz bilgiler
Gerekli bilgiler
2. Bilgi Süzgeci Konrolü

Nasıl Çalışır?
DEHB’li öğrencinin bilgi süzgecinde yaşadığı sıkıntılar:
• Süzgecin delikleri ya çok dar ya da çok geniştir. Yani, ya gerekli bilgi
beyindeki odacığa yerleşmeden silinir ya da gereksiz bilgiler de
süzgeçten geçerek odacıklara yerleşir ve beyinde gereksiz yer kaplar.
• Derste önemli noktaları çıkartamaz.
• Etrafındaki ses, hareket gibi gereksiz uyaranlar süzgecinden geçerek
gereksiz yer kaplar ve kişinin zihnini meşgul eder.

Nasıl Çalışır?
Gün içinde uyanık olup bilgileri beynimizdeki
doğru odacıklara yerleştirmek kadar bu bilgilerin
yeteri kadar derine inmelerini sağlamak da çok
önemlidir. Çünkü yeterli derinliğe inen bilgi hep orada
kalır, oysa derinlere kadar inmeyen bilgi zamanla
silinip gider. Aynen kıyıya vuran dalganın kum
üzerine yazılmış yazıyı silmesi gibi.
3. Konsantrasyon Derinliği Kontrolü

Nasıl Çalışır?
• Öğretmeninin bir gün önce yada hafta başında
anlattığı konuyla ilgili soru sorduğunda cevabı
hatırlayamaz.
• Arkadaşından duyduğun bir fıkrayı, daha
sonra hatırlayıp başkalarına anlatmakta zorluk
yaşar.
DEHB’li öğrencinin konsantrasyon derinliği
kontrolü ile ilgili yaşadığı sorunlar:

Nasıl Çalışır?
Yaptığımız işin gerektirdiği süre
kadar, o işi yaparken bizim dikkatimizi
toparlayabilme süremiz de çok önemlidir.
Eğer dikkatimiz gerekenden daha kısa
sürede dağılırsa ihtiyacımız olan bilgiyi
öğrenemeyiz. Ya da önemsiz şeylerin
üzerinde çok fazla odaklanırsak gereksiz
bilgilerle vakit kaybetmiş oluruz.
4. Konsantrasyon Süresi Kontrolü

Nasıl Çalışır?
Örnek 1:
Bilgisayar oyunları birçok seviyeden
oluşur. Ve her seviyede bir üst basamağa
geçmek için gereken hedefler vardır.
Oyuna başladığımız zaman hangi
seviyede olursak olalım, o seviye bitene
kadar dikkatimizi oyuna vermek gerekir ki
bir üst seviyeye geçebilelim. Eğer oyun
esnasında etrafta olup bitenle, dışarıdan
gelen seslerle ilgilenirsek hata yapıp
yanabiliriz. Bu da tekrar aynı seviyeden
başlamamız gerektiği anlamına gelir.

Nasıl Çalışır?
Bir futbol maçını düşünün. Bütün
oyuncular, hakem maçı bitirene kadar topa,
karşı takımın oyuncularına, kendi takım
arkadaşlarına ve maçın kurallarına dikkat
etmek zorundadır. Eğer oyuncu maç yerine
etraftaki seyircilerin tezahüratlarına dikkatini
verecek olursa, o zaman maçtan kopar ve
yapmaması gereken hatalar yapar.
Örnek 2:

Nasıl Çalışır?
Gün içinde de yaptığımız işlerde de
benzer bir durum söz konusudur. Her ne
yapıyorsak, işimiz bitene kadar etrafımızda
olan bitene, hareket, ses ya da olaylarla
ilgilenmememiz, dikkatimizi işin ihtiyacı olan
süre kadar o noktada tutmamız gerekir.

Nasıl Çalışır?
• Öğretmen konuyu anlatıp bitirene kadar dikkatini verip dinleyemez.
• Çalıştığın konu üzerinde yeterli olan zamanı harcayamaz.
DEHB’li öğrencinin konsantrasyon süresi kontrolü ile ilgili
yaşadığı sorunlar:

Nasıl Çalışır?
Bazı kişiler gece uyumakta sorun
yaşarlar. Geç saate kadar uykuya
dalamazlar. Ya da gece boyunca sık sık
uyanırlar ve sabahları dinlenmemiş olarak
kalkarlar. Bu durum onların tüm gün içinde
yorgun olmalarına, uykulu dolaşmalarına,
bu yüzden de günlerini verimli
geçirememelerine neden olabilir.
4. Uyku Kontrolü

Nasıl Çalışır?
Bu durumu arabaların çalışmasına
benzetebiliriz. Arabanın yol alması için yakıta
yani benzine ihtiyaç vardır. Bu benzin sayesinde
araba gideceği yerlere ulaşır. Benzini bittiğinde
tekrar deposunu doldurmak gerekir. Yoksa
yoluna devam edemez.
Örnek

Nasıl Çalışır?
Uyku, diğer insanların da olduğu gibi DEHBlilerin
yakıtıdır. Gece, güzel ve yeterli uyku uyuduğumuzda, gün
boyunca yapacağımız işleri tamamlayabilecek enerjiye
sahip oluruz.

Nasıl Çalışır?
• Geceleri kolay ve erken uyumak istemez.
• Uykuya dalmakta sorun yaşar.
• Sabah kalktığında kendini dinlenmiş hissetmez.
• Yataktan kolay kalkamaz.
• Gün içinde uykusu gelir.
DEHB’li öğrencinin uyku kontrolü ile ilgili yaşadığı
sorunlar:

Nasıl Çalışır?
Zihnimiz davranış, iş yapma, ilişki kurma gibi bir çok
üretimde bulunur.
I. Üretim Kontrolü nedir?

Nasıl Çalışır?
Üretim Kontrolü 3’e ayrılır:
1. Gözden Geçirme Kontrolü
2. Hız Kontrolü
3. Tutarlılık Kontrolü

Nasıl Çalışır?
Gözden Geçirmek
Bir işi yapmadan önce o konuyla ilgili
düşünebilmektir. Böylece beynin bir şey
yaptığında olacakları önceden resmedebilir ve
ya tahmin edebilir. Bu da bize yaptıklarımızın
sonucunda olacakları önceden düşünme fırsatı
verir.
1. Gözden Geçirme Kontrolü

Nasıl Çalışır?
• Bir ödeve ya da sınava çalışmaya başlamadan önce ne yapacağını
planlayamaz.
• Sınava yeterli çalışıp çalışmadığından emin olamaz.
• Düşünmeden hareket eder.
• Bir davranışla başı derde girerse yine aynı davranışı sergileme
eğilimindedir.
DEHB’li öğrencinin gözden geçirme kontrolü ile ilgili
yaşadığı sorunlar:

Nasıl Çalışır?
2. Hız Kontrolü
Beynimizin yaptığımız işin hızını kontrol
edebilmesi çok önemlidir. Eğer çok hızlı
çalışırsak, çok fazla hata yapabiliriz. Çok
yavaş çalışırsak da işimizi zamanında
bitiremeyiz. Önemli olan yaptığımız işi doğru
zamanda bitirebilmektir.

Nasıl Çalışır?
Yolda çok hızlı araba kullanmak
kazaya yol açabilir. Çok yavaş gitmek
de trafiği aksatır. Bu yüzden sorun
çıkmasın diye yollarda gitmemiz
gereken hız kuralı önceden
belirlenmiştir. Hızını kontrol etmek
hayatımızın her alanında önemlidir!..
Örnek

Nasıl Çalışır?
• Sınıf çalışması, ödev/proje, sınav ya çok hızlılardır ya da çok ağırlardır,
yetiştiremezler. Her iki durumda da öğrenci gerçek performansını
gösteremediği için hak ettiği notu alamaz.
DEHB’li öğrencinin hız kontrolü ile ilgili yaşadığı sorunlar:

Nasıl Çalışır?
Beynimiz biz bir iş yaparken bize o işi ne
kadar iyi yaptığımızla ilgili bilgi verir. Ayrıca işi
bitirdikten sonrada o işi nasıl yaptığın konusunda
da bizi bilgilendirir. Tabii bu bilgilere ulaşmak için
oturup düşünmemiz gerekmektedir.
3. Tutarlılık Kontrolü

Nasıl Çalışır?
Kişinin çalışman esnasında;
- işin yolunda gidip gitmediğine
- doğru yöntemler uygulayıp uygulamadığına
- hedefine ulaşmak için nelere ihtiyacın olduğuna dikkat etmelidir.
Böylece hem işler yolunda gider hem de bir hata yapılmışsa onu daha
önce fark edip düzelterek zaman kaybetmemiş ve sorun yaşamamış olur.
Bu her çalışmada düzenli olarak yapılmalıdır.

Nasıl Çalışır?
DEHB'lilerin sözlüğünde tutarlı olmak kelimesi yoktur. Tutarlı
oldukları tek konu tutarsızlıktır!
DEHB’li öğrencinin tutarlılık kontrolü ile ilgili yaşadığı
sorunlar:

Nasıl Çalışır?
Unutmayalım:
DEHB zeka ile ilgili bir sorun değildir.
Genellikle zeka seviyesi normal ve normalin üzerinde olan
kişilerde görülür.
“Dikkat Pilotu” adlı çalışmadan Pınar Kobaş Sıçrar tarafından uyarlanmıştır.

DEHB'li Öğrencinin Beyni
Nasıl Çalışıyor?
Teşekkürler.
Sosyal medya hesaplarımızdan bizi takip etmeyi unutmayın!.. 

DEHB'li Öğrencinin Beyni Nasıl Çalışır

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to DEHB'li Öğrencinin Beyni Nasıl Çalışır

Similar to DEHB'li Öğrencinin Beyni Nasıl Çalışır (20)

DEHB'li Öğrencinin Beyni Nasıl Çalışır