Health Concept, Objective of Health Education, Do's and Don't of Health Educator, Methods of Health Edcuation

1. း ခင္းး Health
Education
စုေးဆာင္းးး ပဳစုသူ - ၿဖ ဳးေးမာင္ေးမာင္ေးက်ား္
(က်န္းးမာေးရးသပၸံ)
စီမံခ်ကမန္ေးနဂ်ာ (MNCH)
း မန္မာန္ုငငံက်န္းးမာေးရးမးအသသင္းး

2. က်န္းးမား ခင္းးအသဓပ
ၸါယ္
က်န္းးမား ခင္းးဆုသညမမာ
ေးရာဂါဘယကင္းးရင္းးး ခင္းး၊
ကုယခႏၶာမသ္န္မမ္းးး ခင္းး၊ ကင္းးရံးုမက
ကာယသုခ၊ စတၱသုခ၊မတၱသုခ
န္င္း ၿၿပီးး ပည္း ၿစံးုေးသာေအသး ခေအသနကု
ဆုလုသည္။

3. းး)
- အသသားအသရညၾကညလင္း ခင္းး
- မ်ကလ ံးုးးေးတာကပျ ခင္းး
- ကုယခႏၶာခ် ဳ႕ယယင္းးမဳမရးး ခင္းး
- ဆံပငနက္ေးမာငရ မငသန္း ခင္းး
- မပန္န္လန္းး မဝယလန္းးး ခင္းး
- စားေးကာင္းးး ခင္းး
- အသပ္ေးပ်ား္း ခင္းး
- ဆီးဝမ္းးမန္း ခင္းး
- ေးကာင္းးစစာယသားလာလဳပရ မားန္ုးင္း ခင္းး
- ကုယအ ဂၤးါအသစတအ ပုင္းးမ်ားအသားလံးုးးပံးုမန္း ဖစ္း ခင္းး၊
ပံးုမန္အလုပလုပနုင္း ခင္းး

4. စတၱသုခ
-စတ္ေးရာဂါကင္းးရင္းးး ခင္းး
-မမပတ္၀န္းးက်ငသဟဇာတ ဖစ္ေးအသာင္ေးနထုငတတ္း ခင္းး
-မမး ဖစတည္ေးနေရသာဘ၀ကုေးက်နပ္း ခင္းး
-မမ၏လုအသပခ်က္၊ ေးမ်ား္မန္းးခ်ကက ု သရးး ခင္းး
-စတတ ည္း ငမ္း ခင္းး
-စတက ုထန္းးခ် ဳပနုင္း ခင္းး
-န္ုးၾယကားတတၾ ယကး ခင္းး
-အသမန္တရားကုး မငနုင္း ခင္းး

5. မတၲသုခ
-ေးပါင္းးသင္းးဆကဆ ံမဳအသရေညအယသး
-မမန္င္း ၿ ပတ္၀န္းးက်ငသဟဇာတ ဖစ္ေးအသာင္ေးပါင္းးသင္းး
ဆကဆ ံန္ုင္း ခင္းး
-မမအသက် ဳးန္င္း ၿအသမ်ားအသက် ဳးစြနန္တြဲေးဆာ္ငရက္း ခင္းး
-မမန္င္း ၿဆက္ကသ ယ္ေးနသူမ်ားကစၥမ်ားယတင္
- ပါဝင္ေးဆာ္ငရက္း ခင္းး
- ေးစၿစပညးးဳန္ ဳင္းးေးပးး ခင္းး
- း ပႆနာေးး ဖရင္းးေးပးန္ုင္း ခင္းး
- ပတ္ဝန္းးက်ငန မင္း ၿလုက္ေးလ်ာညီေးယထဆကဆ ံန္ုင္း ခင္းး

6. း ခင္းး
(အသဓပၸါယ္)
က်န္းးမာေးရးပညာေးပးး ခင္းးသည္း ပညသူလူထုအသား
က်န္းးမာေးသာေအသလၿအသက်င္း ၿေးကာင္းးမ်ားန္င္း ၿလူေးနမဳစနစမ်ား၊
ေးကာင္းးစမန္ေးသာပတ္ဝန္းးက်င္ အသ ဖစ္ေးး ပာင္းးလြဲရန္
လုအသပ္ေးသာပန္းးတုငသုေေရာကရးရန္
သတင္းးအသခ်ကအ လက္ေးပးး ခင္းး၊
နးးဳးးေးဆား္စည္းးရံးုးးလံးးဳေးဆား္း ခင္းး
န္င္း ၿကူညီး ခင္းးမ်ားလုပ္ေးဆာင္ေးသာ လုပငန္းးစဥ္တစခုး ဖစသည္။
(Ref: Page-5, Chapter 2, Health Education and Health Promotion
Lecture Note, Department of Health Education and Health Promotion,

7. း ခင္းး
- လူထုက်န္းးမာေးရးလုပငန္းးအသယတကမရးမ ဖစလုအသပ္ေးသာ လကနကတ စခုး ဖစ္
- လူထုက်န္းးမာေးရး၏ လုပငန္းးအသရပရန္ပတင္ က်န္းးမာေးရးပညာေးပးး ခင္းး
လုပငန္းးမ်ားပါ၀င္ေးန
- လူထုက်န္းးမာေးရးလုပငန္းးယတင္ က်န္းးမာေးရးပညာေးပးး ခင္းးအသား
အသဓကအသပုင္းးမပါ၀င္ေးနသူမ်ားကု လူထုက်န္းးမာေးရးပညာေးပးသူမ်ားဟုဆုန္ုင္
- က်န္းးမာေးရးး မင္း ၿတင္း ခင္းးန္င္း ၿပတသ တ္
- တစ္ဥ္ီးခ်င္းးန္င္း ၿအသုပမုအသလုက္ က်န္းးမာေးရးး မင္း ၿတင္း ခင္းးဆုငရာယံးုၾကညမမဳန္င္း ၿ
အသ ပဳအသမဳတုေကုေးး ပာင္းးလြဲ း ဖစ္ေးပေေစ ခင္းး
- သတင္းးအသခ်ကအ လကမ်ားး ဖန္ေ ဖေးပးး ခင္းး၊နးးဳးးေးဆား္စည္းးရံးုးးလံးးဳေးဆား္ေးပး
း ခင္းး၊ ေးဆာ္ငရက္ လုပ္ေးဆာငရန္ကူညီေးပးး ခင္းး လုပငန္းးစဥ္မ်ားး ဖင္း ၿ
က်န္းးမာေးရးန္င္း ၿညီက္ညတ္ေးသာ ေအသလၿအသထ၊လူေးနမဳအသဆင္း ၿအသတန္းး၊ငင္းးတုေန္င္း ၿ
လုကဖက္ေးသာပတ္ဝန္းးက်င္ ေးး ပာင္းးလြဲမဳတုေကုး ဖစ္ေးပေေစ ခင္းး၊

8. က်န္းးမာေးရးပညာေးပးး ခင္းး၏ရညမမန္းးခ်
ကမ်ား
(၁) း ပညသူလူထုအသား သတင္းးအသခ်ကအ လကမ်ားး ဖန္ေ ဖးေးပးး ခင္းး
(၂) း ပညသူလူထုအသား လုပကုင္ေးဆာ္ငရကလ ုစတမ်ားေးပေေပါက္
လာေးအသာင္ တပလမန္ေစည္းးရံးုးးနးးဳးးေးဆား္ေးပးး ခင္းး
(၃) လုပငန္းးေးဆာ္ငရကရန္ဥ္ီးေးဆာင္ေးပးး ခင္းး/
ကူညီလမ္းးညႊန္ေးပးး ခင္းး

9. (၁) း ပညသူလူထုအသား သတင္းးအသခ်က္
အသလကမ်ားး ဖန္ေ ဖးေးပးး ခင္းး
ေးရာဂါမ်ားကု ကာယကယနးမနင္းးရန္န မင္း ၿက်န္းးမာေးရးး မင္း ၿတငနုငရန္
အသယတက္ သပၸံနည္းးေက်သာ က်န္းးမာေးရးဆုငရာ ဗဟုသုတမ်ားကု
း ဖန္ေ ဖးေးပးရန္
မားယယင္းးေးသာယံးုၾကညမမဳမ်ားေပပ်ာက္ေးစၿပီးက်န္းးမာေးရးဆု
ငရာ လုအသပခ်ကမ်ား၊အသခကအ ခြဲမ်ားန္င္း ၿမမတုေတာ၀န္ယူေးဆာ္ငရက္
ရမည္း ၿအသခ်ကအ လကမ်ားကု သး မင္ေးစရန္

10. တပလမန္ေစည္းးရံးုးးလံးးဳေ႕ဆား္ေးပး
း ခင္းး
း ပညသူလူထုအသားငင္းးတုေ၏ ေအသလၿအသထ၊ ေးနထုငမမုစနစ္၊
လူထုက်န္းးမာေးရးဆုငရာအသ ပဳအသမူတုေ ေးး ပာင္းးလြဲေးစရန္
န္ုးေးဆား္ေရသာအသပုင္းးး ဖစ္
သတင္းးအသခ်ကအ လကမ်ားး ဖန္ေ ဖးေးပးး ခင္းးထက္ု၍
ေအသရးပါေးသာအသပုင္းးး ဖစ္
ပုမုအသားစုကထ ုေတရသာအသပုင္းးး ဖစ္

11. ေးဆာ္ငရကရန္ကူညီလမ္းးက္ညန္ေးပးး ခင္းး/
ဥ္ီးေးဆာင္ေးပးး ခင္းး
 လူထုေအသန္ ဖင္း ၿငင္းးတုေအသယတက္
အသသစအဆန္းးး ဖစ္ေးေနသာက်န္းးမာေးရးန္င္း ၿညီက္ညတ္ေးသာ
ေဓလၿ၊လူေးနမဳဘ၀ပံးုစံတုေကု လကခံက်င္း ၿသံးုးးရန္၊ဆကလ ကထ န္းးထားန္းးုငရန္အယတက္
အသကူအသညီလုအသပ္
 အသစုးရေအသန္ ဖင္း ၿလူထုအသယတကလ ုအသပ္ေးသာေအသး ခခံက်န္းးမာေးရးေးစာင္း ၿေးရာကမမဳကု
း ဖည္း ၿဆည္းးေးပးရန္တာ၀န္ရး
 း ပညသူလူထုအသား မမတုေလကလမ မ္းးမီေးသာက်န္းးမာေးရး ေးစာင္း ၿေးရာကမမဳကုခံယူရန္
အသသံးုးးခ်ယတန္းးအသားေးပးရန္လုအသပ္
 အသဓက ပႆနာမာ း ပညသူလူထုသညအစုးရမး ဖည္း ၿဆည္းးေးပးထားေးသာ
က်န္းးမာေးရးေးစာင္း ၿေးရာကမမုကု အသ ပည္း ၿအသဝအသသံးုးးမခ် ခင္းးပင္း ဖစ္
 က်န္းးမာေးရးေးစာင္း ၿေးရာကမမဳ

12. ပညာေးပးနည္းးလမ္းး
ပညာေးပးနည္းးလမ္းးမ်ားစစာရး
ပညာေးပးနည္းးလမ္းးမ်ားသည္း ပႆနာေးး ဖရင္းးရန္နည္းးလမ္းးး ဖ
စသျ ဖင္း ၿ း ပႆနာအသမ် ဳးမ် ဳး ေးး ဖရင္းးရန္အယတက္ း ပႆနာန္င္း ၿ ကုကည ီမည္း ၿ
အသသင္း ၿေးတား္ဆံးုးး
ပညာေးပးနည္းးလမ္းးမ်ားကုမန္က္န္မာေး္ းခ်ယ္ ဆံးုးးး ဖတလ ုပကုငရန္
လုအသပ္
အသခ် ဳ႕ ပႆနာမ်ားေးး ဖရင္းးရာယတင္ညာေးပးနည္းးလမ္းးတစခုတည္းး
း ဖင္း ၿလုပကုငမရန္ုငသျ ဖင္း ၿ(၂)မ် ဳး/ (၃) မ် ဳး၊ စသည္း ဖင္း ၿး ပႆနာေးပေ
မူတညၿပီးေးပါင္းးစပ္၍လုပကုငရန္လုအသပ္

13. ပညာေးပးး ခင္းးနည္းးလမ္းးမ်ား
က်န္းးမာေးရးပညာ
ေးပးး ခင္းး
တစ္ဥ္ီးစီလုက္
ခ်င္းးကပမမဳပံးုစံ
အသုပမုလုက္
ခ်င္းးကပမမဳပံးုစံ
လူအသမ်ားခ်င္းး
ကပမမဳပံးုစံ
- တစ္ဥ္ီးခ်င္းးစီ
ေးယတ႕ဆံးုေးး ပာၾ
ကားး ခင္းး
-အသမတုငရာေးရာက္
လည္တ္ေးး ပာၾကား
း ခင္းး
-
န္စသမ္း ၿပညာေးပးး ခင္းး
- စသည္
-ေးဟာေးး ပား ခင္
းး
-သ ုပ္း ပ ခင္းး
-အသုပမုဖဖြဲေ႕ယဆးေးးႏ
စးးးး ခင္းး
-တီဗီ
-ေးရြီယု
-သတင္းးစာ/ဂ်ာနယ္/မဂၢဇင္
းး
-ပုး္စတာ
-ဗီန္ုင္းး
-အသငတာနက္
-း ပခန္းးမ်ား

14. အသုပမုဖဖြဲေေယဆးေးးႏစးးးး ခင္းး
 ထေးရာက္ေးသာနည္းးလမ္းးး ဖစ္
 တူညီေးသာအသုပမုး ဖစလမ်ေငအကာင္းးဆံးုးး (ေအသမမ်ားအသုပမု၊ ကုယ္၀န္ေးဆာငမ်ားအသုပမု၊
ေအသဖမ်ားအသုပမု၊ စသည္)
 တူညီေးသာစတ္၀ငမားမု န္င္း ၿတူညီေးသား ပႆနာမ်ားရးေးန
 န္စလမ္းးယသားဆက္ကသ ယ္း ခင္းးး ဖစ္
 ယလတလ ္ပမာေးယဆးေးးႏစးးးန္ုင္ (မမ၏အသုငဒီယာမ်ား၊ အသသမ်ား၊ ခံယူခ်ကမ်ား)
 အသ ခားက်န္းးမာေးရးပညာေးပးး ခင္းးဆုငရာပစၥည္းးမ်ား(ပုစတာ၊လကက မ္းး စာေးစာင္၊
စသည္)တုေအသား ပုမုထေးရာက္ေးစရန္အသံးုးးး ပဳန္ုင္
 (၁၀) ဥ္ီးမ (၁၅) ဥ္ီး ပါ၀ငနုင္ (ေး၀ါဗီးရွင္က်န္းီးမာေးရီးစံလုပ္ထံးုးီးနည္းီးမ်ာီးအရ)
 တစ္ဥ္ီးတစ္ေးယာကထ ည္းးေကယဆးေးးႏစးးးး ခင္းးမ် ဳး၊ ယလမ္းးမုးး ခင္းးမ် ဳးလံးုးး၀မ ဖစသင္း ၿ

15. အသုပမုဖဖြဲေ႕ယဆးေးးႏစးးးး ခင္းးယတငရး
သင္း ၿသည္း ၿအသခ်ကမ်ား
အသခ်င္းးရင္းးရင္းးလင္းးလင္းးန္င္း ၿတုတုန္င္း ၿလုရင္းးေးး ပာၾကားရန္
အသ ခားသူေးး ပာစကားအသားနားေးထာင္ေးပးရန္
တ ခားသူစကားေးး ပာေးနခ်န္န္တင္ ေအသန္ာကအ ယက္း ဖစ္ေးေစသာ
စကားး ဖတ္ေးး ပား ခင္းး၊ စကားလုေးး ပား ခင္းး၊
တားး မစ္း ခင္းးမ်ားလံးုးး၀မ ပဳလုပရန္
သကဆ ုင္ေးသာေအသၾကာင္းးအသရာမ်ားကုသာေးး ပာၾကားရန္
ယဥ္ယဥ္္ေးက်းေးက်းေးး ပာဆုေး၀ဖန္္ါ
နဂံးုးးဆုလုရင္းးကုေးရာကရးရန္ ကူညီေးပးး ခင္းး

16. အသုပမုဖဖြဲေ႕ယဆးေးးႏစးးးး ခင္းး
ေးယဆးေးးႏစးးးလုသည္း ၿး ပသနာတစခု
သတမမတ္ေးပးရမည္။
အသုပမုမ်ားကု း ပသနာ (သု ၿ) း ပသနာတစမ် ဳးစီ
သတမမတ္ေးပးႏးးုင္ သည္။

17. ပါ၀င္ဥ္ီးေးဆာင္ေးယဆးေးးႏစးးးေးပးေးသာ
အသဖဖြဲ႕၀ငမ်ားသည္ း ပသနာႏးင္း ၿပတသ က္ေးသာ
ေအသၾကာင္းးအသရာမ်ား၊ ဗဟုသုတမ်ားကု ေးသခ်ာစစာ
ေးလၿလာထားရပါမည္။
တစ္ဥ္ီးခ်င္းးေးယဆးေးးႏစးးးတင္း ပမႈေးပေမူတည္၍
က်န္းးမာေးရးဆုငရာ အသမူအသက်င္း ၿ
ေးကာင္းးမ်ားအသယတက္ ခံယူခ်ကမ်ား၊ ယူဆမႈမ်ား၊
း ဖစ္ေးပေေေနသာ း ပသနာမ်ားကု
ေးလၿလာသရႏးးုင္ါသည္။

18. ေးယဆးေးးႏစးးးမႈး ဖစ္ေးသာေးၾကာင္း ၿအသ ခား
အသဖဖြဲ႕ဝငမ်ားဧ။း္ အသႀကံး ပဳခ်ကမ်ားကုလည္းး ေးလးစားစစာ
နားေးထာငရပါမည္။ လုက္ေးလ်ာညီေးယထစစာ
ေးယဆးေးးႏစးးးမႈကု း ပဳရပါမည္။
အသ ခား အသဖဖြဲ႕ဝငမ်ားဧ။း္ မားယယင္းးေးေနသာအသယူအသဆမ်ား၊
သရလုေးသာ ေအသၾကာင္းးအသရာမ်ားကု မမကုယတ ုင္
ဝင္ေးရာက္ေးး ဖၾကားး ခင္းးမ ပဳပြဲ အသဖဖြဲ႕ဝင္
အသခ်င္းးခ်င္းးေးး ဖရင္းး မႈကု း ပဳေးစရန္
ကူညီေးပးရပါမည္။
အသဖဖြဲ႕ဝငမ်ားမ တင္း ပသည္း ၿအသခကအ ခြဲး ပသနာမ်ားကု
မမကုယတ ုင္ ေးး ဖရင္းးး ခင္းးမ် ဳးမ ပဳပြဲ အသဖဖြဲ႕ဝငအခ်င္းးခ်င္းး

19. အသုပမုေးယဆးေးးႏစးးးခ်ကမ်ားကု မတတ မ္းးသူမ်ားမ
မတတ မ္းးတင္ ထားး ပီး ေးယတ႕ရခ်ကအ ၾကံး ပဳခ်ကမ်ားကု
း ပန္လညတင္း ပရမည္။
ညႈႏးးႈင္းးေးယဆးေးးႏစးးးခ်ကမ်ားကု
ေးနာကဆ ံုးမတတ မ္းးတင္ း ပဳစုထား ရမည္။
က်န္းးမာေးရးလုပငန္းးမ်ား၊ ပညာေးရးလုပငန္းးမ်ားယတင္
အသသံုးး ပဳႏးးုငသည္

20. တစ္ဥ္ီးခ်င္းးေးယတ႕ဆံးုပညာေးပး
း ခင္းး
 တစ္ဥ္ီးခ်င္းး ဆက္ကသ ယ္ညာေးပးး ခင္းးသည္ မမပညာေးပးလုသူမ
သလုေးသာ ေးမးစခန္းးမ်ားကုေးး ဖၾကားႏးးုင္း ပီး တစ္ဥ္ီးခ်င္းးစီ
အသယတက္ ဆီေးလ်ား္ေးသာေအသး ဖမ်ား ေးပးႏးးုင္း ခင္းးေးႀကာင္း ၿ
လူတစ္ဥ္ီးစီ ဧ။း္ ခံယူခ်က္းႏးင္း ၿအသ ပဳအသမူမ်ားကု ေးး ပာင္းးလြဲေးစရန္
မ်ားစစာ ထေးရာကသ ည္။
လုကနာသင္း ၿသည္း ၿအသခ်ကမ်ား
(၁) ပညာေးပးရမည္း ၿအသခ်ကအ လကမ်ားကု ႀက ဳတင္း ပငဆ ငထား ပါ။
(၂) မမေးယဆးေးးႏစးးးမည္း ၿ သူေအသၾကာင္းးကု
ႀက ဳတင္ေးလၿလာပါ

21. မမႏးင္း ၿေးယဆးေးးႏစးးးမည္း ၿသူကု ေးလးစားစစာ
ေးး ပာဆုဆကဆ ံပါ။ ေးး ပာင္ေးလာင္း ခင္းး
၊အသ ပစတင္း ခင္းး မ ပဳလုပရပါ။
မမေးယဆးေးးႏစးးးမည္း ၿေအသၾကာင္းးကု
ပုင္းႏးးု္ငမာေးလၿလာထားပါ။

22. GATHER
 G= Greet( း းုတ္ဆ က္ပါ)
 A= Ask (ေးမီးး မန္းီးပ္ါ)
 T = Tell (ေးး ပ္ား က္ာီးပ္ါ)
 H = Help (တ္ုင္ပင္သူအာီး က္ူညပ္ါ)
 E =Explain (ရွင္္းီးး ပ္ပ္ါ)
 R = Return (း ပ္န္လည္ဆံးုေးတတ္ြ့ပ္ါ)

23. ပညာေးပးရာယတင္
ေးစတနာ႕ဝန္ထမ္းးတစ္ေးယာက္
ေအသန္ ဖင္႕ လုကနာရမည္႕အသခ်ကမ်ား
းႏးင္႕ ေးရာငၾကဥ္ရမည္႕အသခ်ကမ်ား။

24. ပညာေးပးရာယတင္
ေးစတနာ႕ဝန္ထမ္းးမ်ား
ေးရာငၾကဥ္ရမည္႕အသခ်ကမ်ား
သင္ေးထာကက ူပစၥည္းးမ်ားကု
မမကုယလ ံးုးးးႏးင္႕မယကယ္ေးစရ။
တစ္ေးနရာတည္းးယတင္ေးက်ာကရုပၾကီးလုရေပမနရ။
ပရတသ တ္၏ဝင္ေးရာက္ေးယဆးေးးႏစးးးအသၾကံး ပဳခ်ကမ်ားကု
လစလမ် ဳမရဳရ။
ပညာေးပးသည္႕အသခါ စာဖတသ လုေမး ပာရ။
ပရတသ တက ု ေမအသား္ေးငါကရ။

25. ပညာေးပးရာယတင္ေးစတနာ႕
ဝန္ထမ္းးမ်ားလုကနာ ရမည္႕အသခ်ကမ်ား
 ပရသတက ု တည္႕တည္႕ၾကည္႕ ပီးေးး ပာရမည္။
မမေးး ပာမည္႕ေအသၾကာင္းးအသရာကု ၾက ဳတင္း ပငဆငရမည္။
ပရသတက ု ပါဝင္ေးယဆးေးးႏစးးးေးအသာငလမံးဳေ႕ဆား္ရမည္။
သင္ေးထာကက ူပစၥည္းးမ်ားအသသံးုးးး ပဳရမည္။
အသသံကုပရသတၾ ကားႏးးုင္ေးအသာင္ ေးး ပာရမည္။
သင္ေးထာကက ူပစၥည္းးမ်ားကုပရတသ တ္း မင္ေးအသာင္း ပရမည္။
မမေးပးလုေးသာ ေအသၾကာင္းးအသရာကုရင္းးရင္းးလင္းးလင္းး
း ဖစ္ေးအသာင္ေးပးရမည္။
ပရသေတအ ပေယတင္ စတရ မည္၊သည္းးခံရမည္။

26. က်န္းးမာေးရးပညာေးပးသူတစ္ေးယာက္ကတ ငရး
သင္း ၿသည္း ၿယသင္း ပေငအနအသထား
1. အသဝတအ စားသပရပ္း ခင္းး
2. ကုယဟ န္အမူအသရာရးး ခင္းး
3. အသသံအသနးမၿး္အသ မင္း ၿ န္င္း ၿ
ေးလယူေးလသမ္းးေးကာ
င္းးး ခင္းး
4. မ်ကန မာရပမ်ကန မာကြဲရးး ခင္းး

27. က်န္းးမာေးရးပညာေးပးသူယတင္
အသသပညာဗဟုသုတရးး ခင္းး
အသုပမုဖဖြဲေးယဆးေးးႏစးးးး ခင္းးယတင္ -
- သကဆ ုင္ေးသာ ဘာသာရေပအၾကာင္းးအသရာအသားသရးထားရမည္
- ထုမသာေအသး ခေအသနအသရပရပတုင္းးယတငထုအသသပညာမ်ားကုေမ်၀န္ုငမည္
- ထုေအသၾကာင္းးအသရာအသားတ ခားသူထက္ုမုသရးး ခင္းးး ဖင္း ၿ
ပုမုစတ္၀ငမားး ခင္းး၊
- စတအ ားထကသ န္း ခင္းးန္င္း ၿယံးုၾကည္း ခင္းးမ်ားတုးတတလ ာပါမည္ ။
- ထုေေနာကက ယြမ္းးကယြမ္းးက်ငက် ငက်င္ေးး ပာဆုန္ုငၿပီး၊

28. က်န္းးမာေးရးပညာေးပးသူ၏ေးခါင္းး
ေးဆာငမမဳ
လူသားဟာသဘာ၀
အသားး ဖင္း ၿေအသပါင္းးေအသဖား္
န္င္း ၿေးနသည္။
လူတစ္ဥ္ီးသည္ံးုမန္အားး ဖင္း ၿ
တစ္ဥ္ီးတစ္ေးယာက္
တည္းးး ဖင္း ၿေမနန္ုင္ါ။
အသုပမုတစမုး ဖင္း ၿေးနမညဆုပါက
ထုအသုပမု၏ေးအသာင္း မငမမဳ၊
ေးကာင္းးစမန္မမု သည္
ေးခါင္းးေးဆာေငအပေယတင္

29. က်န္းးမာေးရးပညာေးပးသူရးသင္း ၿသည္း ၿ
မန္ကန္ေးသာအသ ပဳအသမူမ်ား
ကုယရည္
ကုယ္ေးယသး
ဆက္ကသ ယသ ည္း ၿအသရ
ေညအယသး
အသသဗဟုသုတ ေးခါင္းးေးဆာင္
န္ုးငမမဳ
သပရပ္
ေးက်ာၿရင္းးး ခင္းး
ယသကလ ကကမာ
ေးး ပာဆုး ခင္းး
နကနကနြဲနြဲ
သရးး ခင္းး
အသစပ် ဳးန္ုင္း ခင္းး
္ ေင္်န္ ခင္းး ရင္းးလင္းးစစာ
ေးး ပာဆုး ခင္းး
ၾက ဳတင္ ေးလၿလာ
ထားး ခင္းး
စတရ မည္
သည္းးခံး ခင္းး
တတၾ ယကး ခင္းး အသခ်တအ ဆကမမ
ေးး ပာဆုး ခင္းး
ဖခြဲး ခမ္းးစတ္း ဖာ
န္ုးင္ေးသာ
စစမ္းးရည္
အသဖဖြဲ႕အသစည္းး
စတဓါတရးး ခင္းး
စတအ ား ထကသ န္း ခင္းး ဆကမပမး ခင္းး ခ်တဆ ကကမာ
ေးယတးေးခေ ခင္းး
ဆဆြဲေးဆာငနုးင္
စစမ္းးရးး ခင္းး
သခ်ငမတ္ ထေးရာကကမာ း ပတသ ားး ခင္းးန္င္း ၿ

30. က်န္းးမာေးရးပညာေးပးသူမရးသင္း ၿသည္း ၿမားယယင္းး
ေးသာ အသ ပဳအသမူမ်ား
ကုယရည္
ကုယ္ေးယသး
ဆက္ကသ ယသ ည္း ၿအသရ
ေညအယသး
အသသဗဟုသုတ ေးခါင္းးေးဆာင္
န္ုးငမမဳ
ရက္း ခင္းး မပီသ ခင္းး ဗဟုသုတ
နည္းးး ခင္းး
စတရ မညမမဳ မရးး ခင္းး
ပ်င္းးရေးန္း
ေးယကးး ခင္းး
န္ဳတဆ တ္း ခင္းး ေမယတးေးခေ
န္ုင္း ခင္းး
ရင္းးနီးေးဖား္ေးရႊ
မဳ မရးး ခင္းး
ေးၾကာကကရံ႕ ခင္းး စမ္းးတဝါးဝါး
ေးး ပာဆုး ခင္းး
ေးပေယံမ်သာ
သး ခင္းး
တကုယ္ေးကာင္းး
ဆန္း ခင္းး
ယတန္႕ဆုတ္း ခင္းး ၾကမ္းးတမ္းးစစာ
ေးး ပာဆုး ခင္းး
ဥ္ာဏ္စမမ္းးရည္
ခ် ဳ႕တြဲၿး ခင္းး
ၾကက္ေးသ
ေးသ ခင္းး
မယဥ္္ေးက်းး ခင္းးန္င္
း ၿ စတမ၀ငမားး ခင္းး
ေးပေယလ္ငမာေမး ပာ
ဆုး ခင္းးန္င္း ၿဝုးတုး
ဖခြဲး ခမ္းးစတ္း ဖာ
န္ုင္ေးသာ
မ ပတသ ားး ခင္းးန္င္း ၿ
တသီး တသန္ေ

31. က္်န္းီးမာေးရီးပ္ညာေးပ္ီးေးတ ီးေး
း ြးးီးပပ္ြဲ အစအစဥ္နမူနာ
အစပ္ုင္္းီး
- ႀက ဳဆုး ခင္းးန္င္း ၿတတ္ေးရာကလ ာသူမ်ားကုန္ုတဆ က္း ခင္းး
- မမကုယက ုမညသူမည္၀ါး ဖစ္ေးၾကာင္းးေးး ပာၾကားး ခင္းး
- ခငမငရင္းးနီးးးမဳလုပ္ေးဆာငမမဳ (သုေမဟုတ္)
စတအ ားတတၾ ယကလုပ္ေးဆာငမမဳး ပဳလုပရန္အစခင္း ၿသာပါက း ပဳလုပ္း ခင္းး
- တတ္ေးရာကလ ာသူမ်ားအသား မညသည္း ၿတုေကု
ေးလၿလာသငယူရန္ေးမား္မန္းးေးၾကာင္းး၊မညသည္း ၿေအသၾကာင္းးအသရာမ်ားကု
ေးယဆးေးးႏစးးးလုေးၾကာင္းးေးမးး မန္းးး ခင္းး
- ေးယဆးေးးႏစးးးတင္း ပမည္း ၿေအသၾကာင္းးအသရာေးခါင္းးစဥ္ကုေးး ပာၾကား
း ခင္းး
- ေးယဆးေးးႏစးးးတင္း ပခ်န္မညမမ်ၾကား မင္း ၿမည္း ဖစ္ေးၾကာင္းးေးး ပာၾ

32. က္်န္းီးမာေးရီးပ္ညာေးပ္ီးေးတ ီးေးး ြး
းီးပပ္ြဲ အစအစဥ္နမူနာ
အလယပိုင္္းီး
- ပါဝင္ေးဆာ္ငရက္ေးသာနည္းးလမ္းးး ဖင္း ၿ
က်န္းးမာေးရးပညာေးပးေးယဆးေးးႏစးးးဖပြဲး ပဳလုပ္း ခင္းး
- သင္ေးထာကက ူပစၥည္းး
စာအသုပမာေးစာင္စၥည္းးကရယာမ်ားကုအသသံးုးးး ပဳး ခင္းး
- ပါဝင္ေးဆာ္ငရကလ ုပ္ေးဆာငမည္း ၿေးလၿက်င္း ၿခန္းးကု အသဆုး ပဳး ခင္းး
- ရင္းးလင္းးစစာေးဟာေးး ပာပုေခ် ခင္းး
- တတ္ေးရာကလ ာသူမ်ားအသမန္တကယနားလည္ေးစရန္
ပံးုမန္ေးမးစခန္းးမ်ားေးမးး မန္းးး ခင္းး
- တတ္ေးရာကလ ာသူမ်ားေကမးး မန္းးေးသာေးမးစခန္းးမ်ားအသားလံးုးးကုေးး ဖၾ

33. က္်န္းီးမာေးရီးပ္ညာေးပ္ီးေးတ ီးေးး ြး
းီးပပ္ြဲ အစအစဥ္နမူနာ
အ ံးုးီးပ္ုင္္းီး
- ေးယဆးေးးႏစးးးဖပြဲအသယတင္းး
ေးယဆးေးးႏစးးးခြဲၿေးသာေအသၾကာင္းးအသရာမ်ားကုး ပန္လညသံးုးးသပ္း ခင္းးန္င္း ၿ
အသဓကအသခ်ကမ်ားကု း ပန္လည္ေးး ပာၾကားး ခင္းး
- တတ္ေးရာကသ ူမ်ားကုမတမသရးမဳကုေးမးစခန္းးမ်ားေးမးး မန္းးး ခင္းးး ဖင္း ၿစစ္
ေးဆးး ခင္းး
- ေးယဆးေးးႏစးးးဖပြဲကုန္စသက္း ခင္းး
ရး/မရးတတ္ေးရာကသ ူမ်ားကုေးမးး မန္းးး ခင္းး
- း ပန္လညအသေးပးေးး ပာၾကားခ်ကက ုႀက ဳဆုၿပီး
ပုမုေးကာင္းးစမန္ေးအသာင္ေးဆာ္ငရကနုငရန္ေးလၿလာသငယူး ခင္းး
- ေးနာကတ စႀကမ္

34. ကြဲလက္ေးယတ႕
လုပလုကၾ ကေရအသာင္!!!!!!!!
အသခုလုေးသခ်ာနားေးထာင္ေးပးတြဲၿ
အသယတက္ေးက်းဇူးတင္ါတယ္……….