23 BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VĂN HỌC DẠNG SO SÁNH NGỮ VĂN 11,12_10394212092019

NguyễnThịHoàiLệ-Trang1
SỞGIÁODỤC&ĐÀOTẠOHÀNỘI
TRƯỜNGTHPTLÝTHÁNHTÔNG

23BÀIVĂN
NGHỊLUẬNVĂNHỌC
DẠNGSOSÁNH
NGỮVĂN11,12
HÀNỘI-2018
Website:http://www.baitap123.com/||Fanpage:www.facebook.com/baitap123/

GIỚITHIỆUCHUNG
Cácdạngsosánhthườnggặp.
Kiểubàisosánhvănhọcyêucầuthựchiệncáchthứcsosánhtrênnhiềubìnhdiện:
–Sosánhcáctácphẩm
–Sosánhcácđoạntácphẩm(haiđoạnthơhoặchaiđoạnvănxuôi)
–Sosánhcácnhânvậtvănhọc.
–Sosánhcáctìnhhuốngtruyện.
–Sosánhcáccốttruyện.
–Sosánhcáitôitrữtìnhgiữacácbàithơ.
–Sosánhcácchitiếtnghệthuật.
–Sosánhnghệthuậttrầnthuật…
Quátrìnhsosánhcóthểchỉdiễnraởcáctácphẩmcủacùngmộttácgiả,nhưngcũngcó
thểdiễnraởnhữngtácphẩmcủacáctácgiảcùnghoặckhôngcùngmộtthờiđại,giữa
cáctácphẩmcủanhữngtràolưu,trườngpháikhácnhaucủamộtnềnvănhọc
Cáchlàmbàidạngđềsosánh
Vìlàmộtbàinghịluậnnênbốcụcmộtbàivănsosánhvănhọccũngcó3phần:mởbài,
thânbàivàkếtbài.Tuynhiênchứcnăngcụthểcủatừngphầnlạicónhữngđiểmkhác
biệtsovớikiểubàinghịluậnvềmộttácphẩm,đoạntríchthơhaynghịluậnvềmộtđoạn
trích,tácphẩmvănxuôi.Dànýkháiquátcủakiểubàinàynhưsau:
MỞBÀI:
–Dẫndắt(mởbàitrựctiếpkhôngcầnbướcnày)
–Giớithiệukháiquátvềcácđốitượngsosánh
THÂNBÀI:
Họcsinhcóthểchọnmộttronghaicáchsau
Cách1:Làmrõđốitượngthứnhất(bướcnàyvậndụngkếthợpnhiềuthaotáclậpluận
nhưngchủyếulàthaotáclậpluậnphântích).
2.Làmrõđốitượngthứ2(bướcnàyvậnkếthợpnhiềuthaotáclậpluậnnhưngchủyếu
làthaotáclậpluậnphântích).
3.Sosánh:néttươngđồngvàkhácbiệtgiữahaiđốitượngtrêncảhaibìnhdiệnnộidung
vàhìnhthứcnghệthuật(bướcnàyvậndụngkếthợpnhiềuthaotáclậpluậnnhưngchủ
yếulàthaotáclậpluậnphântíchvàthaotáclậpluậnsosánh).
4.Lýgiảisựkhácbiệt:thựchiệnthaotácnàycầndựavàocácbìnhdiện:bốicảnhxãhội,
vănhóamàtừngđốitượngtồntại;phongcáchnhàvăn;đặctrưngthiphápcủathờikì
vănhọc(bướcnàyvậnnhiềuthaotáclậpluậnnhưngchủyếulàthaotáclậpluậnphân
tích).
Cách2:Giớithiệuvịtrí,sơlượcvềhaiđốitượngcầnsosánh.

2.Sosánhnéttươngđồngvànétkhácbiệtgiữahaihainhiềuđốitượngtheotừngtiêuchí
trêncảhaibìnhdiệnnộidung,nghệthuật.Ởmỗitiêuchítiếnhànhphântíchởcảhaitác
phẩmđểcóthểthấyđượcđiểmgiống,điểmkhác.
Họcsinhcóthểdựavàomộtsốtiêuchísauđểtìmý(tấtnhiêntùytừngđềcụthểcóthể
thêm,hoặcbớtcáctiêuchí)
–Tiêuchívềnộidung:đềtài,chủđề,hìnhtượngtrungtâm(tầmvóc,vaitrò,ýnghĩacủa
hìnhtượng),cảmhứng,thôngđiệpcủatácgiả….
–Tiêuchívềhìnhthứcnghệthuật:Thểloại,hệthốnghìnhảnh,ngôntừ,nhịpđiệu,giọng
điệu,biệnphápnghệthuật…
3.Saukhichỉrađiểmgiống,điểmkháccầnlígiảivìsaocóđiểmgiống,điểmkhác
này.
Vớicáchlàmnàycáctiêuchísosánhđượcthểhiệnmộtcáchrõràngvàphântíchkĩhơn
tuynhiênđòihỏihọcsinhphảicókhảnăngtổnghợpvàtưduyrấtcaođểtìmracáctiêu
chísosánh(nếukhôngsẽbịmấtý)nêncáchlàmnàytheochúngtôichỉnênápdụngvới
đốitượnghọcsinhgiỏi.Trongkhuônkhổcủachuyênđề,tấtcảcácđềthựcnghiệmđều
đượcchúngtôitriểnkhaitheocáchlàmthứnhấtđểphùhợpvớiđôngđảođốitượnghọc
sinhphổthôngcũngnhưđápáncủaBộgiáodụcvàđàotạo.
KẾTBÀI:
–Kháiquátnhữngnétgiốngnhauvàkhácnhautiêubiểu
–Cóthểnêunhữngcảmnghĩcủabảnthân.
01-Cảmnhậncủaanh(chị)vềsựgiốngnhauvàkhácnhau
giữanhânvậtTnú(truyệnRừngxànucủaNguyễnTrung
Thành)vànhânvậtAPhủ(truyệnVợchồngAPhủcủa
TôHoài).
-TôHoàivàNguyễnTrungThànhđềulànhữngcâybútvănxuôitiêubiểutrongnền
vănhọcViệtNamsaunăm1945.NếuTôHoàirấtsởtrườngvớihiệnthựccuộcsốngcủa
ngườidânmiềnnúiTâyBắcthìNguyễnTrungThànhlạigắnbómáuthịtvớimảnhđất
TâyNguyêntrongnhữngnămkhángchiếnchốngMĩ.NếunóiđếnTôHoài,khôngthể
quêntruyệnngắnVợchồngAPhủ-mộttruyệnngắnxuấtsắcviếtvềcuộcsốngcủa
nhữngngườidânTâyBắcdướichếđộphongkiến,thựcdân,thìnhắcđếnNguyễnTrung
ThànhlàphảinóiđếnRừngxànu-một“Đấtnướcđứnglên”củathờiđánhMĩ.Đặthai
nhânvậtAPhủ(VợchồngAPhủ)vàTnú{Rừngxànu)bêncạnhnhau,tasẽthấyrất
nhiềuýnghĩatrongnhữngnéttươngđồngvàkhácbiệtgiữahọ.
-Sựtươngđồng:

+APhủvàTnútuyđượcxâydựngtronghaitácphẩmcủahaitácgiảởhaithờikìkhác
nhau,ởhaimiềnđấtkhácnhau,nhưngđềulànhữngconngườimiềnnúi.Mộtngười
thuộcdântộcMèoởvùngTâyBắcnênthơ(APhủ),mộtngườithuộcdântộcStráở
vùngTâyNguyênhùngvĩ(Tnú).Cảhaiđềumồcôichamẹtừthuởấuthơ,mangdáng
dấpnhữngđứaconcôitrongcổtích.APhủvàTnúđềusớmdạndày,gangócbởihoàn
cảnhsốngđầythửthách.Cónétgìchungrấtdễnhậnraởhaiconngườicáchnhauhàng
ngàncâysố:đólàsựmạnhmẽvềthểchấtvàtinhthần.APhủđãdámđánhcảconquan,
đểrồikiênganchịuđựngnhữngtrậnđònbáothùkhủngkhiếp.Tnúthìthuởấuthơđã
dámrarừngđemgạonuôicánbộ,bịbắt,bịchémngangdọctrênbụngtrênlưngvẫn
khônghérăngkhaibáonơiởcủacánbộ,bịđốtmườiđầungóntaybằngnhựaxànuvẫn
cắnmồiđếnbậtmáuđểchịuđựng.Haingườichịuhaikiểuhànhhạ,hàikiểucựchình
khácnhau,nhưngtađềuthấyởhọsựchịuđựngphithường.
+CảAPhủvàTnúđềulànhữngconngườiluônhướngvềánhsáng.Tnúbắtgặplí
tưởngcáchmạngđượctruyềntừanhQuyết,cánbộcủaĐảnghoạtđộngbímật,Tnú
giốngnhưcâyxànutiếpánhsángmặttrờiđểkhôngngừngvươntoảlênbầutrờitựdo.
APhủcũnglaokhỏibóngtốiởHồngNgài,chạyhàngthángtrờitrongrừngđểđến
PhiềngSa-khudukích,rồisauđógặpcánbộ,đượcgiácngộ,trởthànhđộitrưởngđội
dukích.Phẩmchấtcáchmạngởnhữngngườidânmiềnnúitronghoàncảnhngặtnghèo
đãđượchainhàvănthểhiệnrấtsinhđộng.
+Hainhânvậtởhaivùngđấtkhácnhau,thuộchaitộcngườikhácnhau,nhưngtavẫn
thấyởhọcónétnàođótươngđồngtrongtínhcách.Ngoàisựcứngcỏi,gangóc,APhủ
vàTnúđềurấtlặnglẽ,ítnói.Họthuộcloạinhânvậthànhđộng.Ấntượngsâunhấtmà
ngườiđọccóđượcvềhainhânvậtnàylànhữnghànhđộngcủahọ.VớiAPhủ,đólà
hànhđộngđánhconquan,hànhđộngđisănthúrừng,váccảconbòbịhổănmấtmột
phần,làmbấtcứviệcnặngnhọcnàotrongnhàthốnglí...Nóchothấysứcmạnhthểchất
củamộtconngười.vớiTnú,đólàhànhđộngmanggạorarừngnuôicánbộ,đimộtmình
lênnúicaobangàyđểmangđátrắngvềlàmphấnhọcchữ,lấyđátựđậpvàođầukhiến
máuchảyròngròngkhihọcchữkhôngvào,cùngdânlàngthứcmàivũkhíhằngđêmđể
chuẩnbịchiếnđấu,bópchếttênđồntrưởngcủagiặcbằnghaibàntaythươngtích...
-Bêncạnhnhiềuđiểmtươngđồng,APhủvàTnúcòncónhữngnétriêng,độcđáo,thể
hiệnkhảnăngcábiệthoácủahainhàvăn.Điềunàythểhiệnđầyđủquasốphậnriêng
củatừngnhânvật.
+NhânvậtAPhủ:
APhủhiệnraquanhữngtrangtruyệncủaTôHoàilàmộtchàngtraimangtrongmình
nhữngphẩmchấtđángquý.APhủlaođộnggiỏi,cóthểđúclưỡicàyhoặclàmbấtcứ

việcgì.Thếnhưng,dùgiỏigiangnhưvậy,rốtcuộcAPhủcũngchỉanphậnlàmthuêlàm
mướnkiếmsốngquangày.MặcchobaonhiêucongáitrongbảnướcaocóđượcAPhủ,
chàngtrainghèonàykhôngbaogiờdámmongcóđượcmộttổấmhạnhphúcgiađình.
MộtnétnổibậtcủaAPhủlàsựmạnhmẽvàphóngtúng.Khôngbịtróibuộcbởimặc
cảmnghèohèn,APhủvẫnhoàmìnhvàonhữngcuộchẹntrongđêmtìnhmùaxuânnhư
baonhiêutraigáitrongbản.Cũngbởitínhcáchmạnhmẽ,khôngchấpnhậnsựngang
ngượcvôlícủakẻquyềnthế,APhủdámđánhcảconquan.Cóthểđâychỉlàhànhđộng
bộtphát,tứcthời,nhưngnócũngchothấycáisứcmạnhthểchấtvàtinhthầncủamột
conngười.
CũngvìhànhđộngliềulĩnhấymàAPhủphảichịuđựngbiếtbaonhiêuđaukhổcảvề
thểchấtlẫntinhthần.Trướchếtlànhữngtrậnđònbáothùđộcác.Bọnngườinhàthống
lítróiAPhủ,đưavề,đánhchửitànnhẫnmấyngàyliền,khiếnchomặtmàysưnglênnhư
mặthổphù.Khôngdừnglạiởđó,chúngcònmuốntướcđoạtquyềnsốngcủamộtngười
tựdobằngcáchbắtAPhủphảinộpmộttrămđồngbạctrắngđểănvạ.Sốtiềnđólàmột
đờiAPhủnằmmơcũngkhôngthấy.BuộcAPhủvaytiềnđểnộpvạ,thựcchất,thốnglí
PáTrađãsửdụngmộtthủđoạnquenthuộc:dùngnhữngđồngtiềnnợđểtróibuộcsố
phậnconngười.Hãynghelờituyênán:"Màykhôngcótrămbạcthìtaochomàyvayđể
màyởnợ.Baogiờcótiềngiảthìchomàyvề,chưacótiềngiảthìtaobắtmàyởlàmcon
trâu,conngựachonhàtao.Đờimày,đờicon,đờicháumàytaocũngbắtthế,baogiờhết
nợtaomớithôi”.VớiAPhủ,đólàbảnánchungthân.
•ĐiởtrừnợcónghĩalàphảichấpnhậnthânphậncủakẻnôlệtrongnhàthốnglíPáTra.
Vớisựhỗtrợcủathầnquyền,chúngtướcđoạthoàntoànýthứcvềsựtựdotốithiểucủa
conngười.Đãlàmkiếpconởtrừnợ,APhủkhônghềcóýđịnhbỏtrốn,dùđólàviệc
nằmtrongtầmtay.Dườngnhưcósợidâytróivôhìnhsiếtchặt,khiếnAPhủchấpnhận
sốphậnmìnhnhưmộtlẽđươngnhiên.
•NỗiđaukhổghêgớmnhấtcủaAPhủthểhiệnquaviệcchịuđựnghìnhphạtcủathống
líPáTra.Mảiđisănnhím,đểhổbắtmấtmộtconbò,APhủbịthốnglíPáTraápdụng
hìnhphạtmàhắnquendùng:tróiđứngvàocộtchođếnchết.Theolệnhthốnglí,APhủ
lặnglẽđilấycọc,tựtaychôncọc,lấydâyrồingoanngoãnđứngvàobêncọcđểthốnglí
thựchiệnhànhđộngtrừngphạt.Khôngmộtsựphảnkháng,khôngcósựvùngvằng
chốngđối.Conngườimạnhmẽ,từngdùngcảconquaybằnggỗngátđánhvàomặtcon
quangiờđâychỉlàmộtkẻnôlệmàsựsốngchếthoàntoànbịđịnhđoạtbởibàntaycủa
chủ.HànhđộngtrừngphạtAPhủkhôngchỉchothấysựtànbạocủanhữngkẻthốngtrị,
màquantrọnghơn,nóthểhiệnsâusắcbikịchcủanhữngconngườibịápbức.Đókhông
chỉlànỗiđauvềthểxác,màcònlànỗithốngkhổkhôncùngvềtinhthần.Sợidâytróivà
tháiđộcủaAPhủởđâycótínhchấtnhưmộtbiểutượng.Nógiúpngườiđọchiểurằng:
sợidâytróivậtchấtthìcóthểcắtđứtbằngdao,nhưngsợidâytróitinhthầnthìvôcùng

bềnchặt.Sợidâyấychỉcóthểbịchặtđứtbằngsựgiácngộvềquyềnlàmngườicủamỗi
cánhânmàthôi.
+NhânvậtTnú:
•XâydựngnhânvậtTnútrongtruyệnRừngxànu,NguyễnTrungThànhtôđậmhainét
cơbảntrongtínhcáchcủaTnú:sựgangóc,dũngcảmvàđờisốngtìnhcảmphongphú.
Thuởấuthơ,sốngtrongsựđùmbọccủadânlàng,Tnúđãtỏragangócđếnliềulĩnh.
KhônggìcóthểkhiếnTnúrunsợ.Chínhđiềuđóđãpháttriểnthànhphẩmchấtdũngcảm
vôsongcủaTnúlúctrưởngthành.Vượtngụctrởvề,Tnúthựchiệnngayhaiđiềuanh
Quyếtdặnlạitrướclúchisinh:thayanhlàmcánbộvàcấtgiữvũkhíđểcólúcdùngđến.
LàmcánbộcủaĐảngvàmàivũkhíđểcấtgiữchẳngkhácnàotháchthứcsựtruydiệt
củakẻthù.Vớilòngdũngcảm,Tnúđãđốimặtvớithửtháchghêgớmnày.Ấylàkhianh
bịkẻthùđốtmườiđầungóntaybằnggiẻtấmnhựaxànu.Làconngườibằngxương
bằngthịt,Tnúcũngđauđớnđếncháyruộtcháygan,nhưnganhkhôngthèmkêu.Anhđã
giữvữngdũngkhícủamộtngườicáchmạng,đểngườidânXôMannhìnvàoanhmà
hiểurằng,kẻthùdùtànbạođếnđâucũngkhôngthểdậptắttinhthầnquậtcườngcủahọ.
•Conngườidũngcảm,cứngcỏinhưsắtđáấycũnglàmộtngườirấtgiàutìnhcảm.Tình
cảmphongphú,đẹpđẽcủaTnúđượcthểhiệntrướchếttrongquanhệvớiMai.Từnhỏ,
TnúvàMaiđãbênnhautronglúcvuicũngnhưlúcbuồn,từngcùngnhaumanggạora
rừngtiếptếchocánbộ,từngchụmđầubênnhauđểhọcnhữngconchữđầuđời.Vượt
ngụctrởvề,ngườimàTnúgặpđầutiênlạicũnglàMai.Tìnhyêutrongsáng,thắmthiết
giữađôitraigáitựdo,phóngkhoángcủanúirừngTâyNguyênđãchokếtquảlàmộtgia
đìnhhạnhphúcvớiđứacontraiđầulòng.TìnhcảmcủaTnúđốivớiMaivàconđãtrải
quanhữngthửtháchghêgớm.ĐólàlúcTnúphảichứngkiếncảnhMaivàconbịđánh
bằngroisắthếtsứcdãman,đểrồianhphảinhảyxổragiữalũgiặckhitrongtaykhông
mộttấcsắt.Đólàđêmvềthămlàng,bênbếplửaxànutạinhàcụMết,hìnhảnhMailại
hiệnlênrõnéttrongtâmtríanh,đếnmức,thoạtnhìnthấyDít,anhngỡđólàMai.
•TìnhcảmriêngtưcủaTnúhoàquyệnđẹpđẽvớitìnhyêuquêhương.Đichiếnđấuở
chiếntrườngxa,anhxinvềdùchỉmộtđêmthôiđểđượcnhìnthấynhữngkhuônmặt
thânthương,đểđượcsốngtrongkhôngkhíấmáp,đểđượcnghelạicâuchuyệnhuyền
thoạicủalàngmình.
Nhưvậy,APhủvàTnú,bêncạnhnhữngnéttươngđồng,mỗinhânvậtcòncónhữngnét
cábiệt,thểhiệntàinăngsángtạocủahainhàvăn.Nhờđó,nềnvănxuôicủachúngta
vừacósựthốngnhất,vừacósựphongphú.

02-Cảmnhậncủaanh/chịvềnhữngvẻđẹpcủanhânvật
ngườivợnhặt(Vợnhặt–KimLân)vànhânvậtngườiđàn
bàhàngchài(Chiếcthuyềnngoàixa–NguyễnMinh
Châu).
MỞBÀI
Giớithiệukháiquátvềhainhânvậttronghaitácphẩm
–KimLânlànhàvănchuyênviếtvềnôngthônvàcuộcsốngngườidânquê,cósở
trườngvềtruyệnngắn.Vợnhặtlàtruyệnngắnxuấtsắc,viếtvềtìnhhuống“nhặtvợ”độc
đáo,quađóthểhiệnniềmtinmãnhliệtvàophẩmchấttốtđẹpcủanhữngconngườibình
dịtrongnạnđóithêthảm.
–NguyễnMinhChâulànhàvăntiêubiểuthờichốngMĩ,cũnglàcâybúttiênphongthời
đổimới.Chiếcthuyềnngoàixalàtruyệnngắnxuấtsắcởthờikìsau,viếtvềlầngiápmặt
củamộtnghệsĩvớicuộcsốngđầynghịchlícủamộtgiađìnhhàngchài,quađóthểhiện
lòngxótthương,nỗiloâuđốivớiconngườivànhữngtrăntrởvềtráchnhiệmcủangười
nghệsĩ.
THÂNBÀI
1.
Nhânvậtngườivợnhặt
–Giớithiệuchung:Tuykhôngđượcmiêutảthậtnhiềunhưngngườivợnhặtvẫnlàmột
trongbanhânvậtquantrọngcủatácphẩm.Nhânvậtnàyđượckhắchoạsốngđộng,theo
lốiđốilậpgiữabềngoàivàbêntrong,banđầuvàvềsau.
–Mộtsốvẻđẹpkhuấtlấptiêubiểu:
+Phíasautìnhcảnhtrôidạt,vấtvưởng,làmộtlònghamsốngmãnhliệt.
+Phíasauvẻnhếchnhác,dơdáng,lạilàmộtngườibiếtđiều,ýtứ.
+Bêntrongvẻchaochát,chỏnglỏn,lạilàmộtngườiphụnữhiềnhậu,đúngmực,biếtlo
toan.
2.
Nhânvậtngườiđànbàchài
–Giớithiệuchung:Lànhânvậtchính,cóvaitròquantrọngvớiviệcthểhiệntưtưởng
củatácphẩm.Nhânvậtnàyđượckhắchoạsắcnét,theolốitươngphảngiữabềngoàivà
bêntrong,giữathânphậnvàphẩmchất.
–Mộtsốvẻđẹpkhuấtlấptiêubiểu:
+Bêntrongngoạihìnhxấuxí,thôkệchlàmộttấmlòngnhânhậu,vịtha,độlượng,giàu
đứchisinh.
+Phíasauvẻcamchịu,nhẫnnhụcvẫnlàmộtngườicókhátvọnghạnhphúc,canđảm,
cứngcỏi.
+Phíasauvẻquêmùa,thấthọclạilàmộtngườiphụnữthấuhiểu,sâusắclẽđời.

3.Sosánh:
–Tươngđồng:Cảhainhânvậtđềulànhữngthânphậnbénhỏ,nạnnhâncủahoàncảnh.
Nhữngvẻđẹpđángtrântrọngcủahọđềubịđờisốngcơcựclamlũlàmkhuấtlấp.Cảhai
đềuđượckhắchoạbằngnhữngchitiếtchânthực…
–Khácbiệt:Vẻđẹpđượcthểhiệnởnhânvậtngườivợnhặtchủyếulànhữngphẩmchất
củamộtnàngdâumới,hiệnlênquacácchitiếtđầydưvịhómhỉnh,trongnạnđóithê
thảm.Vẻđẹpđượckhắcsâuởngườiđànbàhàngchàilànhữngphẩmchấtcủamộtngười
mẹnặnggánhmưusinh,hiệnlênquacácchitiếtđầykịchtính,trongtìnhtrạngbạolực
giađình…
4.Lýgiảisựkhácbiệt:
+Vẻđẹpkhuấtlấpcủangườivợnhặtđượcđặttrongquátrìnhpháttriển,biếnđổitừthấp
đếncao(cảmhứnglãngmạn),trongkhiđóngườiđànbàchàilướilạitĩnhtại,bấtbiến
nhưmộthiệnthựcnhứcnhốiđangtồntại(cảmhứngthếsự-đờitưtrongkhuynhhướng
nhậnthứclại)
+Sựkhácbiệtgiữaquanniệmconngườigiaicấp(Vợnhặt)vớiquanniệmconngườiđa
dạng,phứctạp(Chiếcthuyềnngoàixa)đãtạorasựkhácbiệtnày
(cóthểcóthêmnhiềuýkhác,tùythuộcmứcđộphânhóacủađềthi)
KẾTBÀI
–Kháiquátnhữngnétgiốngnhauvàkhácnhautiêubiểu.
–Cóthểnêunhữngcảmnghĩcủabảnthân.
(Họcsinhdựavàogợiýbênđểviếtkếtbài.Cónhiềucáchkếtbàikhácnhau,hướngdẫn
bênchỉcótínhchấtthamkhảo)
Trongquátrìnhlàmbài,họcsinhkhôngnhấtthiếtphảituânthủnghiêmngặtquitrình
trên.Cóthểphốihợpnhiềubướccùngmộtlúc.Chẳnghạn,cóthểđồngthờivừaphân
tíchlàmrõ,vừathựchiệnnhiệmvụsosánhtrênhaibìnhdiệnnộidungvànghệthuật,
vừalígiảinguyênnhânvìsaokhácnhau.Hoặcchỉtrongbướcsosánh,họcsinhcóthể
kếthợpvừasosánhvừalígiải.Tuynhiên,nếuthựchiệntheocáchnàythìbàiviếtkhông
khéosẽrơivàorốirắm,luẩnquẩn.Tốtnhấtlàthựchiệntuầntựnhưtrongdànýkhái
quát.
03-Cảmnhậncủaanh(chị)vềvẻđẹpcủaconngườiViệt
NamtrongcuộckhángchiếnchốngMỹcứunướcqua2
nhânvật:Tnú(“Rừngxànu”-NguyễnTrungThành-)và
Việt(“Nhữngđứacontronggiađình”-NguyễnThi-)
Địnhhướngcáchlàm:
Đâylàdạngđềcảmnhậnvềhainhânvậttronghaitácphẩmcócùngchủđề.Đểlàm
tốtđượcđềnày,cácemcầnnắmvữngkiếnthứctổngquátvềhaitácphẩm,hainhânvật.

Đặcbiệt,cácemcầnchỉrõđiểmgiốngnhauvàkhácnhaucủahainhânvật.Trongđó
chúýnétriêngcủamỗingười.từđólígiảisựkhácnhauvàđánhgiásựsángtạocủamỗi
nhàvăn.Cụthểnhưsau:
Mởbài:Giớithiệuhainhânvật
–Qua2nhânvật:TnúvàViệt,tácgiảNguyễnTrungThànhvàNguyễnThiđãcangợi
vẻđẹpcủaconngườiViệtNamtrongcuộckhángchiếnchốngMỹ.
Mởbàithamkhảo:
“VănhọcViệtNamgiaiđoạn1945–1975đãđạtnhiềuthànhtựulớn,đặcbiệtlàtrong
mảngtácphẩmthểhiệnphẩmchấtanhhùngcủaconngườiViệtNamtronghaicuộc
chiếntranhvệquốcvĩđạichốnglạikẻthùxâmlượcthựcdânPhápvàđếquốcMỹ.“
Rừngxànu”củaNguyễnTrungThànhvà“Nhữngđứacontronggiađình”củaNguyễn
Thilàhaitácphẩmthànhcôngtrongsựkhắchọanhữnghìnhtượngnhânvậttiêubiểu
chochủnghĩaanhhùngcáchmạngcaođẹp,cholòngyêunướcvàcămthùgiặcsâusắc,
sứcmạnhchiếnđấucủadântộcViệtNamchốnggiặcngoạixâm.”
Mởbài2:
Hiệnthựccáchmạngluônlàmảnhđấtmàumỡchocôngviệcgieohạtcủangườinghệsĩ
đểtừđóđónggópchokhotàngvănhọcViệtNambaohoathơmtráingọt.Đólànhững
tácphẩmtrườngtồncùngnămtháng,nhữngbàicakhôngbaogiờquênđểkhắcsâuvào
lòngngườinhững“thướcphim”vôcùngđauthươngmàhàohùngvềnhữngnămtháng
khángchiếncủacảdântộc.Trênmảnhđấtcáchmạngấycó2ngườinghệsĩgieotrồngtài
hoamàchúngtakhôngthểkhôngnhắcđếnđólàNguyễnTrungThànhvàNguyễnThi
với2hìnhtượngtiêubiểuchocácthếhệnhândânVNthờikhángchiếnchốngMĩ:Tnú
trongtácphẩmRừngxànuvàViệttrongtácphẩmNhữngđứacontronggiađình.
Thânbài:
Bước1:NóisơquavềBốicảnh:
–CảhaitácgiảNguyễnTrungThànhvàNguyễnThiđềugắnbóvớicuộcchiếnđấu
chốngMĩ,lànhữngnhàvănchiếnsĩởtuyếnđầumáulửa.Tácphẩmcủahọmanghơi
thởnónghổicủacuộcchiếnđấuvớinhữnghìnhtượngnhânvậtsinhđộng,bướcvàovăn
họctừthựctếchiếnđấu.
-Haitruyệnngắn“Rừngxànu”(1965),“Nhữngđứacontronggiađình”(1966)đềura
đờitronggiaiđoạnácliệtcủacuộckhángchiếnchốngMỹcứunước,khiđếquốcMĩđổ
quânvàomiềnNamnướcta,dântộctađứngtrướctrậnchiếnmộtmấtmộtcònđểbảovệ
độclậptựdo,bảovệquyềnsống.Đólàbốicảnhlịchsửđểtừđóhaitácphẩmngợica
chủnghĩaanhhùngcáchmạng,vớichấtsửthiđậmđà.
-Quahaithiêntruyện,tácgiảđãgiúpngườiđọckhámphá,khâmphục,tựhàotrướcvẻ
đẹpanhhùngcáchmạngcủanhữngconngườibìnhthường,giảndịmàanhdũng,kiên
cườngvàrấtmựctrungthành,thuỷchungvớicáchmạng.
Đólàsựthểhiệncủalòngyêunướcthiếttha,cămthùgiặcsâusắc,tinhthầnchiếnđấu
bấtkhuấtchốnglạikẻthùxâmlượcđểbảovệtổquốccủaconngườiViệtNamtrong

khángchiếnchốngPhápvàchốngMỹ,làsựtrungthànhvớilítưởngcáchmạngđượcthử
tháchtrongnhữnghòancảnhkhốcliệt,quađóbộclộđượcvẻđẹpcủaphẩmchấtanh
hùngcótínhchấttiêubiểuchocảdântộc.
Bước2:Cảmnhậnvềhainhânvật:
–Họđềulànhữngngườiconđượcsinhratừtruyềnthốngbấtkhuấtcủagiađình,của
quêhương,củadântộc:
TnúlàngườiconcủalàngXôMan,nơitừngngườidânđềuhướngvềcáchmạng,bảovệ
cánbộ“Đảngcònthìnúinướcnàycòn”–LờicụMết.(Rừngxànu).
Việtsinhratronggiađìnhcótruyềnthốngyêunứơc,cămthùgiặc:Chalàcánbộcách
mạng,málàngườiphụnữNambộkiêncườngtrongđấutranh,haicontiếpnốilítưởng
củachamẹ.(Nhữngđứacontronggiađình).
–Họđãchịunhiềuđauthương,mấtmátdokẻthùgâyra,tiêubiểuchođauthươngmất
mátcủacảdântộc:
Tnúchứngkiếncảnhvợconbịkẻthùtratấnđếnchết,bảnthânbịgiặcđốtmườiđầu
ngóntay.
Việtchứngkiếncáichếtcủabamá:babịchặtđầu,máchếtvìđạngiặc.
Nhữngđauthươngđóhunđúctinhthầnchiếnđấu,lòngcămthùgiặcsâusắccủacon
ngườiViệtNam.Biếnđauthươngthànhsứcmạnhchiếnđấucũnglàmộtbiểuhiệncủa
chủnghĩaanhhùngcáchmạng:
Tnúlênđườngđi“lựclượng”dùmỗingóntaymấtđimộtđốt,Việtvàobộđội,coiviệc
đánhgiặctrảnợnướcthùnhàlàlẽsống.Họchiếnđấubởisứcmạnhcủalòngcămthù
giặc,cũnglàbởisứcmạnhcủatìnhyêuthương,vì:chỉcócầmvũkhíđứnglên,tamớicó
thểbảovệđượcnhữnggìthiêngliêngnhất,bảovệtìnhyêuvàsựsống.Chânlíđóđã
đượcminhchứngquasốphậnvàconđườngcáchmạngcủanhữngngườidânNamBộ
tronghaitácphẩmtrên,chânlíđócũngđượcrútratừthựctếđauthươngmấtmátnênnó
càngcógiátrị,càngphảikhắcsâuvàolòngngười.
–Họđềumangphẩmchấtanhhùng,bấtkhuất,lànhữngconngườiViệtNamkiêntrung
trongcuộcchiếnđấuchốnggiặcngoạixâm
+Sốngcólýtưởng(chiếnđấuđểtrảthùchogiađình,choquêhươngTổquốc).
+Tinhthầntựnguyệnchiếnđấu,sẵnsànghisinhvìTổquốc.
+Ýchí,nghịlực,quyếttâm(vượtlênnhữngđauthươngcủahoàncảnh,củasốphậnđể
sống,chiếnđấu).
+Gangóc,dũngcảm,thôngminh,mưutrí,hamhọc.
Cụthể:
+Tnútừnhỏđãgandạ,điliênlạcbịgiặcbắtđược,tratấndãmanvẫnkhôngkhai.Anh
vượtngụctrởvề,lạilàngườilãnhđạothanhniênlàngXôManchốnggiặc,bịđốtmười
ngóntayvẫnkhôngkêurêntrướcmặtkẻthùàỞTnútoátlênvẻđẹpcủangườianhhùng
trongsửthiTâyNguyênvàvẻđẹpcủachủnghĩaanhhùngcáchmạngthờiđạichốngMĩ.
+Việtbịthươngtrongtrậnđánhlạilạcmấtđơnvị,vẫnchắctaysúngquyếttâmtiêudiệt

kẻthù.Đốivớichị,Việtngâythơ,nhỏbé.Còntrướckẻthù,Việtvụtlớnlên,chữngchạc
trongtưthếngườianhhùng.
–Giàulòngyêuthương:
+Tnú:
Tìnhcảmvớivợcon.
Tìnhcảmvớibuônlàng,quêhương.
+Việt:
Tìnhcảmvớigiađình(chịChiến,bamá,chúNăm).
Tìnhcảmvớiđồngđội
–Tâmhồntrongsáng,hồnnhiên,lạcquanyêuđời.
->>Tómlại,cácnhânvậtcủahaitruyệnngắnđềuđãvượtlênnỗiđauvàbikịchcánhân
đểsốngcóíchchođấtnước.Nhữngđauthươngcủahọcũngchínhlàđauthươngcủadân
tộctrongnhữngnămthángthươngđaucủachiếntranh.Tinhthầnquảcảm,kiêncường
củahọcũngchínhlàtinhthầncủacảdântộcViệtNam,làbiểuhiệncaođẹpcủachủ
nghĩaanhhùngcáchmạng.
Bước3:Đánhgiáchung
–Nghệthuậtxâydựngnhânvật:
+NhânvậtViệt:
Vớinghệthuậttrầnthuậttácgiảđểchonhânvậttựkểvềcuộcđờicủamìnhvàcác
nhânvậtkháctheodònghồitưởng.Giọngđiệutrữtrình–tựsự.
Vừacótínhkháiquát(đậmmàusắcsửthi).
Vừamangnétriêng,ấntượng(ngônngữ,hànhđộng,sinhhoạt…thểhiệnhìnhảnh
củangườidânNamBộ).
+NhânvậtTnú:
Hiệnlênqualờikểcủatácgiả,lờikểcủanhânvật(cụMết).Giọngkểmangđậm
tínhsửthi.
Đặtnhânvậtvàonhữngtìnhhuốngmangtínhquyếtliệt,độtngộttạođộcăngsửthi.
Đặtnhânvậttrongmốiquanhệvớicácnhânvậtkháctrongtácphẩm.Đểkhắchoạ
vẻđẹpphẩmchấtcủanhânvật.
NgônngữmangđặctrưngcủangườiTâynguyên.
–Ýnghĩavớitácphẩm:
+2nhânvậtgópphầnlàmrõtưtưởngchủđềcủatruyện
+VẻđẹpcủanhânvậttiêubiểuchovẻđẹpcủaconngườiViệtNam:chủnghĩaanh
hùngcáchmạngViệtNamtrongnhữngnămthángkhángchiếnchốngMỹcứunước.
+Khẳngđịnhvịtrícủa2nhânvậttronglòngngườiđọc,rútrabàihọcchobảnthân.

04-PhântíchnhânvậtMai(Rừngxànu–NguyễnTrung
Thành)vàchịChiến(Nhữngđứacontronggiađình–
NguyễnThi)đểthấyvẻđẹptâmhồnvàtinhthầncách
mạngcủangườicongáiViệtNamtrongkhángchiến
chốngMĩ.
–Rừngxànu:NguyễnTrungThànhviếtvềnhữnganhhùngởlàngXôMantrongcuộc
khángchiếnchốngMĩ.Đâylàtácphẩmtiêubiểuchokhuynhhướngsửthivàcảmhứng
lãngmạncủavănhọcViệtNamgiaiđoạn1954-1975.NhânvậtMaitrongtácphẩm
khôngđượckhắchọanhiềunhưngđãhiệnvẻđẹpcủamộtngườicongáiTâyNguyên
trongkhángchiến:tìnhyêucáchmạng,tìnhyêugiađìnhvàmộtbảnlĩnhkiêncường,bất
khuất.
–Nhữngđứacontronggiađình:Tácphẩmđượcviếtngaytrongnhữngngàychiếnđấu
ácliệtkhiôngcôngtácvớitưcáchlàmộtnhàvăn–chiếnsĩởTạpchíVănnghệQuân
giảiphóngnăm1966.CóthểnóiNguyễnThilàmộttrongnhữngnhàvănthànhcông
nhấtkhiviếtvềhìnhtượngngườiphụnữNamBộ“giỏiviệcnước,đảmviệcnhà”.Trong
chiếnđấuhọanhdũng,kiêncường,tronggiađìnhhọđảmđang,nhânhậu.Nhânvật
Chiếncũngvậy,bamáđềuchếttrongchiếntranh,Chiếnđãthaymánuôinấngvàdạydỗ
cácem.Khôngnhữngvậy,Chiếncònthamgiadukíchtừkhicònnhỏ,hăngháitòng
quângiếtgiặc.
*Phântíchhainhânvật:(3,0điểm)
–NhânvậtMai:
+Sớmgiácngộcáchmạng,tìnhyêuđốivớicáchmạng:cùngvớiTnuchegiấucánbộ,
giúpđỡcánbộ…
+Từnhỏđãlàmộtcôbéthôngminh,khéoléo:cùngvớiTnuhọcchữ,lênrừngbảovệ
cácchiếnsĩcáchmạng.
+Lớnlênlàmộtngườimẹyêuthươngcon,sẵnsànghisinhthânmìnhđểchechởđứa
conthơ.
+Mộtngườiphụnữkiêncường,bảnlĩnh,giàutinhthầncáchmạng:Sẵnsàngchịuđòn
roikẻthùnhưngkhôngkêulênmộttiếng,khôngkhairachỗởcủaTnu.Đặcbiệtánhmắt
khinhìnkẻthù:bìnhtĩnhmàđầysứcmạnh…
–NhânvậtchịChiến:
+Chiếnsinhravàlớnlêntrongmốithùnhà,nợnước:ôngnội,bamáđềuchếttrong
chiếntranh.DovậydùđangcòníttuổinhưngchịChiếnvừathaymẹchămsócchogia
đình,vừathamgiacáchmạng,mangquyếttâmtrảnợnướcthùnhà.
+ChịChiếnlàngườicongáilớnđảmđang,yêuthươngem,biếtvunvénlotoanchogia
đình.
+Mangtìnhyêuđốivớicáchmạng,quyếttâmđitòngquânđểtrảnợnước,thùnhà.

+Bảnlĩnhkiêncường,dũngcảm,khônglùibướctrướckẻthù.
*Nhậnxét,đánhgiávềhainhânvật:(0,5điểm)
–Điểmgiốngnhau:
+Cảhainhânvậtđềulànhữngngườicongáitrẻtuổinhưngđãsớmgiácngộcáchmạng,
mangmộttìnhyêulớnđốivớicáchmạng,cóýchí,quyếttâmmãnhliệtđấutranhchống
lạikẻthù.
+Họkhôngchỉlànhữngchiếnsĩtrẻđầybảnlĩnhmàcònlàngườicongáicủagiađình:
biếtyêuthương,vunvén.
+HainhânvậtđềumangvẻđẹpcủangườicongáiViệtNamnóichung:giỏiviệcnước,
đảmviệcnhà.
–Điểmkhácnhau:
+MailàngườicongáiTâyNguyênbảnlĩnhrắnrỏi,nhưngdoMaichưanhậnthứcđược
chânlícáchmạngmàsaunàycụMếtnói(Chúngnóđãcầmsúngthìmìnhphảicầm
giáo)nênbấtlựcômđứaconthơchếtdướiđònroicủakẻthù.
+ChiếnlàngườicongáiNamBộbộctrực,thẳngthắn,lớnlêntronggiaiđoạnchiến
tranhácliệt,nênnhậnthứcrõmìnhcầnphảilàmgìđểbảovệgiađình,dântộc.Dovậy
Chiếnđãquyếttâmđibộđộinhưmộtnhậnthứctấtyếu“nếugiặccònthìtaomất”.
Đánhgiáchungvềhainhânvật
05-Cảmnhậncủaanh/chịvềvẻđẹpcủahìnhtượngsông
Đàtrongtácphẩm“NgườiláiđòsôngĐà”–NguyễnTuân
vàhìnhtượngsôngHươngtrongtácphẩm“Aiđãđặttên
chodòngsông?”–HoàngPhủNgọcTường.Từđó,trình
bàysuynghĩcủamìnhvềviệcbảovệcảnhquanthiên
nhiêncủaquêhương,đấtnước.
Địnhhướngcáchlàmbài:
Đâylàdạngđềcảmnhậnvềhaihìnhtượngnghệthuật,cácemcóthểthamkhảodàný
sau:
I.Mởbài:
Dẫndắt,giớithiệuvấnđềcầnbànluận.
–GiớithiệutácgiảNguyễnTuânvàNgườiláiđòsôngĐà
–GiớithiệutácgiảHoàngPhủNgọcTườngvàAiđãđặttênchodòngsông
–Giớithiệuvấnđềnghịluận:vẻđẹpcủasôngHương,sôngĐà,vàvềviệcbảovệcảnh
quanthiênnhiêncủaquêhương,đấtnước.
II.Thânbài:
1.Néttươngđồngcủa2dòngsông:

a/SôngĐàvàsôngHươngđềuđượccáctácgiảmiêutảnhưmộtnhânvậttrữtình
cótínhcáchvớinhữngvẻđẹpđặctrưngriêngbiệt,thểhiệntìnhyêuthiênnhiên,
tìnhyêuquêhương,đấtnước.
b/SôngĐàvàsôngHươngđềumangnétđẹpcủasựhùngvĩ,dữdội.
–VẻđẹphùngvĩcủasôngĐàđượcthểhiệnquasựhungbạovàdữdộicủanótrênnhiều
phươngdiệnkhácnhaucảnhtrídữdội,âmthanhghêrợn,đásôngĐànhưđangbày
trùngvithạchtrận.
–KhichảygiữalòngTrườngSơn,sôngHươngchảydữdộitựa1bảntrườngcacủarừng
già,tựacôgáiDi-ganphóngkhoángvàmandại….
c/SôngĐàvàsôngHươngđềucóvẻđẹpthơmộngvàtrữtình:
–SôngĐà:dángsôngmềmmạitựamáitóctuôndàituôndài,màunướcthayđổiqua
từngmùa,vẻđẹphoangsơ,cổkính…
–SôngHương:vớidòngchảydịudàngvàđắmsaygiữanhữngdặmdàichóilọimàuđỏ
củahoađỗquyênrừng.SôngHươngcònmangvẻđẹpcủangườicongáingủmơmàng
chờngườitìnhmongđợiđánhthức.Nócònđượcvínhưđiệuslowtìnhcảmdànhriêng
choHuế…
d/Cả2đềuđượcmiêutảquangòibúttàihoa,uyênbác:
–Tàihoa:
2dòngsôngđềuđượcmiêutảtrênphươngdiệnvănhóa,thẩmmĩ:
+SôngĐàlànơihộitụ2néttiêubiểu,đặctrưngcủathiênnhiênTâyBắcvừahùngvĩ,
uynghiêm,dữdộilạivừatrữtình,thơmộng.
+SôngHươnglàdòngsôngcủaâmnhạc,dòngsôngcủathơca,củalịchsửgắnliềnvới
nhữngnétđặcsắcvềvănhóa,vớivẻđẹpcủangườidânxứHuế.
–Uyênbác:
cả2tácgiảđềuvậndụngcáinhìnđangành,vậndụngkiếnthứctrênnhiềulĩnhvựcnghệ
thuậtđểkhắchọahìnhtượng2dòngsông.2.Nétđộcđáoriêngtrongtừnghìnhtượng
dòngsông:
SôngĐà:
–Trongđoạntrích,nhàvăntậptrungtôđạmnéthungbạo,dữdộicủasôngĐàgiốngnhư
1kẻthùhiểmđộcvàhungác
->Thểhiệnrõnhấtquahìnhảnhnướcdữ,giódữ,đádữđặcbiệtđábàytrùngvithạch
trậnchựclấyđimạngsốngcủaconngười.–SôngĐàđượccảmnhậnởchínhnétdữdội,
phithường,kháclạ:tiếngthétcủasôngĐànhưtiếngthétcủangàncontrâumộng,đá
trênsôngđàmỗiviênđềumang1khuônmặthungbạo,hiếuchiến…
–Đặcbiệt,tácgiảmiêutảsựhungbạocủasôngĐàđểlàmnổibậtsựtàihoa,tàitrícủa
ngườiláiđò.Lúcnàyđây,sôngĐànhư1chiếnđịadữdội.Vàmỗilầnvượttháccủa
ngườiláiđòlàmỗilầnôngphảichiếnđấuvớithầnsông,thầnđá…
SôngHương:

–SôngHươngđượctôđậmởnétđẹptrữtình,thơmộng,gợicảmvànữtính,luônmang
dángvẻcủa1ngườicongáixinhđẹp,mongmanhcótìnhyêusayđắm.Khiởthượng
nguồn,nólàcôgáiDiganphóngkhoáng,mandại;khiởcánhđồngChâuHóa,nólàcô
thiếunữngủmơmàng;khilạinhưngườitàinữđánhđàngiữađemkhuya,haylànàng
Kiềutàihoa,đatìnhmàlạichungtình,làngườicongáidịudàngcủađấtnước.
–SôngHươngđượcmiêutảquachiềusâuvănhóaxứHuế,nónhưngườimẹphùsabồi
đắpchovùngđấtgiàutruyềnthốngvănhóanàytừbaođờinay.
–SôngHươngđượccảmnhậnqualăngkínhcủatìnhyêu:thủytrìnhcủasôngHươnglà
thủytrìnhcóýthứctìmvềngườitìnhmongđợi.KhichảygiữaHuế,sôngHươngmềm
hẳnđinhư1tiếng”vâng”khôngnóiracủatìnhyêu.Trướckhiđổracửabiển,sông
Hươngnhưngườicongáidùngdằngchiatayngườiyêu,thểhiện1nỗiniềmvươngvấn
với1chútlẳnglơkínđáo.
–ThôngquahìnhtượngsôngHươngmangnétđẹpnữtính,nhàvănthểhiệnnétđẹplãng
mạn,trữtìnhcủađấttrờixứHuế
2.Tráchnhiệmbảnthântrongviệcbảovệcảnhquanthiênnhiêncủaquêhương,
đấtnước
Họcsinhcóthểtrìnhbàyquanđiểmcánhândựatrênnhữnggợiýsau:Thếhệtrẻcầncó
tráchnhiệmbảovệcảnhquanđấtnướcquahànhđộngcụthểnhư:yêuquí,bảovệmôi
trường,quảngbáthắngcảnh…
III/Kếtluận:
Đánhgiáchungvềđónggópcủahainhàvăn
–Quavẻđẹptươngđồngcủa2dòngsông,tabắtgặpsựtươngđồngđộcđáocủa2tâm
hồncótìnhyêuthiênnhiênthathiếtvàniềmtựhàovớivẻđẹpcủanonsôngđấtnước
ViệtNam.
–Mỗinhàvănđềucó1phongcáchnghệthuậtđộcđáotrongviệcthểhiệnhìnhtượng
cácdòngsông,giúpngườiđọccónhữngcáchnhìnphongphú,đadạngvềvẻđẹpcủaquê
hương,đấtnướcmình.
06-SosánhsựthứctỉnhcủanhânvậtMịtrongtácphẩm
“VợchồngAPhủ”củaTôHoàivànhânvậtChíPhèo
trongtácphẩm“ChíPhèo”củaNamCao
1/SựthứctỉnhcủaChíPhèo
-QúatrìnhthahóacủaChíPhèo
+Khicònnhỏvớibịkịchthiếutìnhthương
+Bịđitù--->biếnđổinhânhìnhvànhântính,bịkịchthahóatrởthànhconquỹdữcủa
làngVũĐại(phântíchngoạihình,tiếngchửi,cơnsaytriềnmiên,rạchmặtănvạ)bịxãhội
đẩyrabênlề,bịđồngloạiruồngbỏ,càngngàyChícàngbịlúnsâuvàotrongtỗilỗi.
-SựthứctỉnhcảuChíPhèo:

+VaitròcủathịnỡvàbátcháohànhđốivớisựthứctỉnhcủaChíPhèo.
+Chícảmnhậncuộcsốngxungquanhvàcảmnhậnbảnthânđểrồikhaokhátlàmngười
lươngthiện.
+KhibịtựchốiquaytrởlạicuộcđờivàloàingườiChíPhèophảnứngdữdội,giếtBá
KiếngiếtchếthìnhhàiquỹdữcủamìnhđểgiữmãihìnhảnhChíPhèođãtrởlạihoàn
lương.
2/SựthứctỉnhcủaMị
-Cuộcsốngcủamitrướckhivềlàmdâunhàthốnglí.
-CuộcsốngđầyđọavềthểxácvàtinhthầnởnhàThốnglí.
+PhântíchcuộcsốngbịgiamhãmđầyđọavềtinhthầncuộcsốnglàmMịchếtdầnchết
mòntêliệtýthứcphảnkháng.
-SựhồisinhcủaMị
+Nguyênnhâncủasựhồisinh
+BiểuhiệncủasựhồiSinh
+SaukhihồisinhMịđãphảnkhángdữdộicắtdâytróichoAphủvàbỏtrốntheoAphủ
đếnPhiềnXa.
3/Sosánh
-giốngnhau:cảhaiđềulànạnnhâncủachếđộphongkiếncườngquyền,bịdồnđẩyđến
conđườngcùngvàbịthahóa.
-Khácnhau:
+vớiChíPhèo:Sựthứctỉnhchỉcónghĩnhưmộtsựthayđổichứkhôngphảilàmộtbước
ngoặc(trongnhậnthức)
+ChíPhèolàsựlặplại,chưacósựthứctỉnh,chỉmìnhanhđấutranhđểđượclàmngười
lươngthiện.
+VớiMị:sựthứctỉnhthựcsựlàmộtbướcngoặtlàmthayđổicuộcđờivàsốphậnnhân
vật(saukhithâydổiMịphảnkhángdữdộiđốivớinhàthốnglíđạidiệnchochếđộphong
kiếncườngquyềnđểthâyđổicuộcsốngcủamình)
+ỞVCAPlàsựphảnkháng,biếtđoànkếtvớinhữngngườinghèocùngsốphận.
07-SosánhthiênnhiênTâyTiếnvàViệtBắc
Đề:Cảmnhậncủaanh/chịvềhaiđoạnthơsau:
“Dốclênkhúckhuỷu,dốcthămthẳm
Heohútcồnmây,súngngửitrời
Ngànthướclêncao,ngànthướcxuống
NhàaiPhaLuôngmưaxakhơi.”
(TâyTiến–QuangDũng)

Và:
“Nhớkhigiặcđếngiặclùng
RừngcâynúiđátacùngđánhTây
Núigiăngthànhluỹsắtdày
Rừngchebộđội,rừngvâyquânthù.”
(ViệtBắc-TốHữu)
MỞBÀI:Mởvấnđề
THÂNBÀI
Tácgiảtácphẩm
–QuangDũnglànhàthơcủaxứĐoàimâytrắng.Thơônglàtiếngnóicủamộthồnthơ
hàohoalãngmạng,nhấtlànhữngvầnthơviếtvềlính.CácsángtáctiêubiểucủaQuang
Dũngbaogồm:MâyđầuÔ,Mùahoagạo,ĐôimắtngườiSơnTây…BàithơTâyTiếnra
đờinăm1948,tríchtrongtập“MâyđầuÔ”làmộttrongnhữngbàithơhaynhấtcủathơ
cakhángchiếnchốngPháp.
–TốHữulànhàthơcủalýtưởngcộngsản,lácờđầucủathicacáchmạngViệtNam.
Ônglàngườiviếtsửbằngthơvìmỗigiaiđoạnlịchsửđiqua,TốHữuđềulạimộttập
thơgiátrị:Từấy,ViệtBắc,Giólộng,Ratrận,MáuvàHoa…BàithơViệtBắcrađời
vàotháng10-1954khitrungươngĐảngrờichiếnkhuViệtBắctrởvềthủđôHàNội.
Cảmnhậnhaiđoạnthơ
2.1.ĐoạnthơtrongbàithơTâyTiếnlàhìnhảnhthiênnhiênhùngvĩdữdội,thơmộng
trữtình.
–Thiênnhiênhùngvĩdữdộiởconđườnghànhquânnhiềugiankhổ.Nhiềutừláyđược
huyđộngđểdiễntảsựhiểmnguy:Khúckhuỷu,thămthẳm,heohút.Phépnhânhóa
“sungngửitrời”diễntảtinhtếđộcao.Phéptươngphảnđốilậpdiễntảcảnhđèocao,dốc
thẳm,rừngdày“Ngànthướclêncao,ngànthướcxuống”.
–Thiênnhiêntrữtình,thơmộng“NhàaiPhaLuôngmưaxakhơi”.Câuthơđượcdệtnên
bởinhữngthanhbằnggợicảmgiácêmả,tươimới.Hìnhảnhthơgợivẻđẹpnênthơ.

–Nghệthuật:thểthơthấtngôncânđốihàihòagiữacácthanhbằngtrắc;phépnhânhóa,
tươngphản,cáchsửdụngtừláytượnghình…
2.2.ĐoạnthơtrongbàiViệtBắc.
–Thiênnhiêngắnbóhàihòavớiconngườicùngchungmấtmátđauthương,cùngchung
lưngđấucậtchốngkẻthùchung“Nhớkhigiặcđếngiặclùng/Rừngcâynúiđátacùng
đánhtây”.
–Conngườivàthiênnhiêntạothànhmộtthếtrậntrùngđiệpdồnkẻthùvào“lũysắt
dày”,vào“mênhmôngbốnmặtsươngmù”.
–Thiênnhiênlàhậuphươngvữngchắcvàcũnglàngườibạnchiếnđấucủaconngười.
–Nghệthuật:Thểthơlụcbáttruyềnthống,phéptutừnhânhóa,hìnhảnhthơngônngữ
thơgiàutínhtạohình.
Sosánh
–Giốngnhau:đềulànhữngbứctranhthiênnhiênhùngvĩ,tươiđẹpcủanúirừngtrong
thờikỳchốngPháp.Đềuđượcviếtbằngbútpháplãngmạncáchmạng.
–Khácnhau:
+ThiênnhiêntrongTâyTiếnthiênvềdiễntảsựkhắcnghiệt,dữdội.Làgiankhổthiếu
thốnmàngườilínhphảivượtqua.ThiênnhiêntrongViệtBắcthiênvềmiêutảsựgầngũi
vàđồnglòngvớiconngười.
+ThiênnhiêntrongTâyTiếnmanghaivẻđẹphàihòa:hùngvĩvàlãngmạn.Thểthơthất
ngôncũnggópphầnlàmchobứctranhthơthểhiệnđượcnhữngnéttrên.TrongViệtBắc,
thiênnhiêncóchiềuhướnggắnvớihiệnthựccuộckhángchiếnkhitadựathếrừngnúiđể
đáptrảlạikẻthù.Thểthơlụcbátbiếnhóalinhhoạtmanglạimộtthiênnhiênhùngvĩ
nhưngcũngthậtgầngũi.
III.KẾTBÀI:Kêtthúcvấnđề,tổngkếtlạivấnđềnghịluận.
08-ĐềsosánhhaiđoạnthơtrongbàiĐâythônVĩDạ-Hàn
MặcTửvàđoạnthơtrongbàiTâyTiến–QuangDũng.

Cảmnhậncủaanh/chịvềhaiđoạnthơsau:
NgườiđiChâuMộcchiềusươngấy
Cóthấyhồnlaunẻobếnbờ
Cónhớdángngườitrênđộcmộc
Trôidòngnướclũhoađongđưa
(TâyTiến–QuangDũng)
Giótheolốigiómâyđườngmây
Dòngnướcbuồnthiu,hoabắplay
Thuyềnaiđậubếnsôngtrăngđó
Cóchởtrăngvềkịptốinay?
(ĐâythônVĩDạ–HànMặcTử
Hướngdẫn:
1.Mởbài:
Giớithiệu2tácgiả,2bàithơ,2đoạnthơ
2.Thânbài:
+Ýkháiquát:mộtvàinétvềtácgiảtácphẩmvàvịtríđoạnthơcầnphântích
+Phântích,cảmnhậntừngđoạnthơ:
a.ĐoạnthơtrongbàithơTâyTiếnlàcảnhsôngnướcmiềnTâyhoangsơ,thơ
mộng,trữtình.
Giữakhóisươngcủahoàiniệm,QuangDũngnhớvềmột“chiềusươngấy”-khoảngthời
gianchưaxácđịnhrõràngnhưngdườngnhưđãkhắcsâuthànhnỗinhớniềmthương
trongtâmtrínhàthơ.ĐócóthểlàkhiđoànquânchiataymộtbảnlàngTâyBắcchăng?
Quákhứvọngvềlànhữnghìnhảnhmờmờảoảo,lunglinhhuyềnhoặc:“hồnlaunẻo
bếnbờ”,“dángngườitrênđộcmộc”và“hoađongđưa”.Cảnhvậthiệnlênquanétvẽcủa
QuangDũngdùrấtmongmanhmơhồnhưnglạirấtgiàusứcgợi,rấtthơ,rấtthisĩ,rất
đậmchấtlãngmạncủangườilínhHàthành:
“Cóthấyhồnlaunẻobếnbờ
Cónhớdángngườitrênđộcmộc”
Câuhỏitutừvớiphépđiệp“cóthấy”,“cónhớ”dồndậpnhưgọivềbiếtbaokỷniệmcủa
mộtthờiđãxa.Trongtâmtưởngcủanhàthơ,câylautưởngnhưvôtrivôgiáccũngmang
hồn.Cáchnhânhoácóthầnđãkhiếnthiênnhiêntrởnênđatìnhthơmộnghơn.Thiên
nhiênmang“hồn”làbởinhàthơcócáinhìnhàohoanhạycảmhaybởinơiđâycòn
vươngvấtlinhhồncủanhữngđồngđộicủanhàthơ?Sựcảmnhậntinhtếhoàquyệnvới
thanhâmdadiếtcủanỗinhớđãlàmvầnthơthêmchứachanxúccảm.
Bêncạnhthiênnhiên,hìnhảnhconngườithấpthoángtrởvềtronghồiứccủaQuang
Dũng.“trênđộcmộc”-chiếcthuyềnlàmbằngcâygỗlớn,bóngdángconngườihiệnlên
đầykiêuhùng,dũngcảmmàtàihoakhéoléogiữadòngnướcxốixả,mạnhmẽđặctrưng
củamiềnTây.Phảichăngtưthếđóđủđểngườiđọcnhậnravẻđẹpriêngcủaconngười
TâyBắc,củađoànbinhTâyTiếntrongnhữngnămthánggiankhổmàhàohùng?.“dáng

người”ởđâycóthểlàdánghìnhcủangườiTâyBắc,cũngcóthểlàchínhnhữngchiếnsĩ
TâyTiếnđangđốimặtvớitháchthứccủathiênnhiêndữdộichăng?Dùhiểutheocách
nào,dángngườitrongthơQuangDũngcũngluônkhảmsâutrongtâmtrínhàthơ,luôn
hiênngangkiêuhùngmàuyểnchuyển,tàihoavàkhéoléo:
“Trôidòngnướclũhoađongđưa”
Cóthểkhẳngđịnhrằng,đâylàmộttrongnhữngchitiết‘đắt’nhấtmàQuangDũngtạo
nênchobứctranhthiênnhiênmiềnTây,đoáhoagiữadònglàhộitụcủacáinhìnđatình
vốncótrongtâmhồnngườilínhHàThànhtrẻtuổivàvẻthơmộngcủacảnhsắcnơiđây.
Nóinhưthếlàbởi,tanghiệmrarằng,hìnhảnh“hoađongđưa”khiđang“trôidòngnước
lũ”làhìnhảnhkhôngthểcótrongthựctạinhưnglạirấthợplýkhiđặtgiữamạchcảm
hứngtrữtìnhcủabàithơ.Cánhhoanhưđôimắtđongđưa,lúngliếngvớingườilínhtrẻ
haybởitâmhồncácanhquáhàohoa,quálãngmạnyêuđờinênmớicóthểnhìnthiên
nhiênbằngcáinhìnđatìnhđếnnhưthế?Bằngbútpháplãngmạnvớiphépnhânhoá,
QuangDũngđãvẽnênnétvẽthầntình,thâutómtrọnvẹnvẻđẹpcủathiênnhiênTây
Bắc,gửigắmvàođócảnỗinhớniềmthươngluôncháybỏngtrongtráitimông.Phảiyêu
lắmđồngđội,yêulắmthiênnhiênvàconngườinơiđâythìQuangDũngmớicóthểdiễn
tảtinhtếvẻđẹpcủachiềusươngcaonguyênđếnnhưvậy!
Bútpháplãngmạnhàohoa,phépnhânhoáthầntình,cáchdùngđiệptừkhéoléođã
quyệnhoàvớinỗinhớchưabaogiờnguôingoaitrongsâuthẳmtâmtrínhàthơvềđồng
độivàthiênnhiênmiềnTâyTổquốc,tấtcảtạonênđiểmsánglấplánhcủatâmhồnmột
ngườichiếnsĩthiếtthavớiTâyTiến,vớiquêhương.Xinnhắcmãivầnthơcủaôngtrong
nỗinhớchơivơidadiết!
b.ĐoạnthơtrongbàiĐâythônVĩDạlàkhungcảnhsôngnướcxứHuếquacảm
nhậncủacáitôitrữtìnhđầytâmtrạng.
KhổthơthứnhấtnóivềcảnhvậtthônVĩkhi“nắngmớilên”…ởkhổthơthứhai,Hàn
MạcTửnhớđếnmộtmiềnsôngnướcmênhmang,baola,mộtkhônggiannghệthuật
nhiềuthươngnhớvàlưuluyến.Cógió,nhưng“giótheolốigió”.Cũngcómây,nhưng
“mâyđườngmây”.Mâygióđôiđường,đôingả:
“Giótheolốigió,mâyđườngmây”.
Cáchngắtnhịp4/3,vớihaivếtiểuđối,gợitamộtkhônggiangió,mâychialìa,nhưmột
nghịchcảnhđầyámảnh.Chữ“gió”và“mây”đượcđiệplạihailầntrongmỗivếtiểuđối
đãgợilênmộtbầutrờithoángđãng,mênhmông.Thinhânđãvàđangsốngtrongcảnh
ngộchialivàxacáchnênmớicảmthấygiómâyđôingảđôiđườngnhưtìnhvàlòng
ngườibấynay.NgoạicảnhgiómâychínhlàtâmcảnhHànMạcTử.
Khôngcómộtbóngngườixuấthiệntrướccảnhgiómâyấy.Màchỉcó“Dòngnướcbuồn
thiu,hoabắplay”.Cảnhvậtmangtheobaonỗiniềm.SôngHươnglữnglờtrôixuôiêm
đềm,trongtâmtưởngthinhânđãhóathành“dòngnướcbuồnthiu”,càngthêmmơhồ,xa
vắng.“Buồnthiu”làbuồnhéohoncảganruột,mộtnỗibuồndaydứttriềnmiên,cứthấm
sâumãivàohồnngười.Haitiếng“buồnthiu”làcáchnóicủabàconxứHuế.Bờbãiđôi

23 BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VĂN HỌC DẠNG SO SÁNH NGỮ VĂN 11,12_10394212092019

Recommended

Recommended

More Related Content

More from phamhieu56

More from phamhieu56 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (17)

23 BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VĂN HỌC DẠNG SO SÁNH NGỮ VĂN 11,12_10394212092019