1. Εργαστηριακή άσκηση Φυσικής Β΄ Γυμνασίου – Είδωλα από συγκλίνοντα φακό
Είδωλα από συγκλίνοντα φακό
Απαραίτητα όργανα και υλικά
1. Συγκλίνων φακός μικρής εστιακής απόστασης (π.χ. 10cm) σε βάση ή
μεγεθυντικός φακός.
2. Κανόνας 1m ή μεζούρα.
3. Οθόνη (χαρτόνι κολημένο σε κουτί ή λυγισμένο).
4. Κερί σε βάση, ή λάμπα, ή
πορτατίφ.
Εστιακή
Πειραματική διαδικασία – επεξεργασία Παράλληλες απόσταση
1. Πλησίασε τον φακό στον τοίχο ακτίνες
ώστε να σχηματισθεί η εικόνα
του απέναντι από το παράθυρο
της αίθουσας αντικειμένου
(δέντρου, σπιτιού κλπ). Η
απόσταση μεταξύ φακού και
Είδωλο πραγματικό,
τοίχου είναι η εστιακή απόσταση αντεστραμμένο, μικρότερο από
το αντικείμενο
f= cm.
2. Τοποθέτησε το κερί ή τη λάμπα σε απόσταση a = 25 cm από το φακό.
Μετακίνησε την
οθόνη αργά,
εμπρός – πίσω,
ώστε να
σχηματισθεί πάνω α= cm
Είδωλο πραγματικό,
β= cm αντεστραμμένο, μικρότερο
της καθαρό το
f= cm από το αντικείμενο
είδωλο της
φλόγας του κεριού. Παρατήρησε και σημείωσε το είδος του είδωλου
(φανταστικό - πραγματικό) τον προσανατολισμό του (όρθιο -
αντιστραμμένο) και το ύψος του (ίσο- μικρότερο - μεγαλύτερο).
3. Μέτρησε την απόσταση β μεταξύ οθόνης και φακού. (β= cm)
4. Απομάκρυνε το κερί από το φακό. Μετακίνησε την οθόνη ώστε να
σχηματίζεται καθαρό είδωλο. Τι παρατηρείς;
(Καθώς το αντικείμενο απομακρύνεται, το πραγματικό είδωλο πλησιάζει
βαθμιαία προς την κυρία εστία, ενώ το μέγεθός του ελαττώνεται)
5. Τοποθέτησε το κερί σε μεγάλη απόσταση από το φακό. Μπορείς να
δεις στην οθόνη το είδωλο του κεριού; Πόση η απόσταση μεταξύ φακού
και οθόνης;
ΕΚΦΕ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 2005

2. Εργαστηριακή άσκηση Φυσικής Β΄ Γυμνασίου – Είδωλα από συγκλίνοντα φακό
6. Τοποθέτησε το κερί σε απόσταση α= 12 cm από το φακό. Μετακίνησε
την οθόνη ώστε Είδωλο
να σχηματισθεί πραγματικό
αντεστραμμένο
καθαρό είδωλο. μεγαλύτερο από
το αντικείμενο
Το είδωλο είναι
(φανταστικό-
πραγματικό) α= cm
β= cm
(όρθιο - f= cm
αντιστραμμένο)
(μικρότερο - μεγαλύτερο) από το αντικείμενο. Μέτρησε την απόσταση β
μεταξύ φακού και οθόνης. (β= cm)
7. Μπορείς να τοποθετήσεις την οθόνη, τον φακό και το κερί σε
κατάλληλες αποστάσεις ώστε το είδωλο να είναι ίσο σε μέγεθος με το
αντικείμενο; (α = β = 2f )
8. Τοποθέτησε το κερί σε Είδωλο φανταστικό,
όρθιο και μεγαλύτερο
απόσταση α = 5cm από το από το αντικείμενο.
φακό. Μετακίνησε την οθόνη
ώστε να σχηματισθεί καθαρό
είδωλο. Τι παρατηρείς;
(αδύνατο να σχηματισθεί
πραγματικό είδωλο).
Παρατήρησε το κερί μέσα από
το φακό. Το είδωλο είναι . . . . . . . . . . . . . , . . . . . . . . . . . . . . . και . . . . .
. . . . . . από το αντικείμενο.
9. Συμπλήρωσε στον επόμενο πίνακα, ανάλογα με τη θέση του
αντικειμένου, το είδος, τη θέση, το μέγεθος του ειδώλου
Θέση Θέση ειδώλου Μεγαλύτερο Όρθιο ή
αντικειμένου μικρότερο ή ίσο αντιστραμμένο
Πέρα από 2f
Στο 2f
Μεταξύ 2f και f
Μεταξύ f και 0
10. Σχεδίασε την πορεία των ακτίνων για κάθε μια από τις παραπάνω
περιπτώσεις.
ΕΚΦΕ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 2005