Düzeltme

1. 1Sayın Prof. Dr. PelinGündeş,
Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve TurizmKomisyonu Üyesi
Avrupa KonseyiParlamenter Meclisi Türk Grubu Üyesi
Tel : 90 (312) 420 57 50 +90 (312) 420 57 51 Faks:+90 (312) 420 69 45
E-Posta: gundes@tbmm.gov.tr
Değerli Vekilim Profesör Dr. Pelin Gündeş,
Riskli Alan ve Riskli Yapıların belirlenmesi ile ilgili olarak, 31/5/2012 tarih ve
28309 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren kanunda Jeofizik
Mühendislerinin yeterli düzeyde ve hak ettikleri şekilde temsil edilmediği çok
açık bir şekilde görülmektedir. Bir deprem öncesinde jeofizik mühendisleri yapı,
yapılaşma ve deprem jeofiziği gibi farklı disiplinler altında kantitatif model,
görüntüleme ve inceleme çalışmaları yapabilmektedir;
 yerin ve yapının davranışını belirleyebilecek,
 kentin içinden geçen bir fayın dirilik araştırmasını hassasiyetle
yapabilecek,
 gizli ve gömülü canlı kırık sistemlerinin yerlerini hatasız işaretleyebilecek,
 yer ve yapıların altından geçebilecek gömülü ve gizli riskli yapıları 3D ve
4D boyutlarında görüntüleyebilecek,
 yapı ayıklamasında hasarsız yapı jeofiziği incelemesi yapabilecek (donatı
sayımı, çatlak takibi, beton kalitesine yönelik çalışmalar)
 hakim periyot teyit ve hesaplaması (yapının yıkılmasında en önemli
etken), ivme spektrum katsayılarının bulunması, etkin ivmenin
hesaplanması (statik hesaplar yapılırken hesap tahkikinde kullanılan 4
parametreden 3’nü (T0, A0, TA-TB))
Bir deprem öncesinde deprem riskini azaltacak şekilde yukarıda belirtilen
parametreleri EUROCODE (Avrupa Mühendislik Standartları) ve ASTM (Dünya
Mühendislik Standartları) normlarına göre belirleyebilecek ve yalnızca jeofizik
ekipmanlar tarafından ölçülebilen TEK MÜHENDİSLİK DİSİPLİNİ JEOFİZİK
MÜHENDİSLİĞİNİN, olsa da, olmasa da olur anlamında, kanunda ifade edildiği
şekliyle, "..... en az iki inşaat mühendisi ile bir jeoloji VEYA jeofizik mühendisi
istihdam etmeleri ....." şeklinde yerini alması, Jeofizik Mühendislerinin
fonksiyonel şekilde çalışmalarını engelleyici bir ifade olarak göze çarpmaktadır.
Bu ifade kanun koyucunun deprem kuvvetlerini anlayacak mühendislik disiplini
olarak Jeofizik Mühendisliğinin işlevsel rolünü ya tam olarak anlayamamasından

2. 2veya artık hiç deprem olmayacakmış gibi statik incelemelerin yapılmasını gerekli
görüyor olmasından kaynaklıolabilir.
Bunun sonucunda, binaların beton sınıfını yükseltelim veya zeminde sıvılaşma
gibi etkilerde yok şeklinde verisiz ifadeler, uzmanı olmayan disiplinler
tarafından dile getirilecektir. Depremin yapıya yükleyeceği düşey yük nasıl
belirlenecek? İnşaat mühendisi, hangi verilere dayanarak yerin ve yapıların
hakim titreşim periyotlarını belirleyebilecek? Temelde ki oturma veya kayma
değerlerini sayısal olarak kim ölçecek? Uluslararası Deprem Standartlarında
(IBC) belirtilen Vs30, inşaat mühendisleri veya jeoloji mühendisleri tarafından
mı verilecek? Yukarıda verilen örneklerde anlatıldığı şekliyle, mühendislik
disiplinlerinin görev dağılım sırası, yapacakları görevle orantısız ve işlevsellikten
uzak olarak yasada çıktığı şekli ile kalırsa, ülke olarak altından kalkamayacağımız
bedeller ödemeye başlarız.
Kamu yararı ve mühendislik işlevsellikleri açısından, kanunda ki ifadenin
yanlışlığından dolayı, gerçekte bir depremde yerin ve yapıların davranışlarının
izlenmesi ve incelenmesi ile ilgili olarak Uluslararası Yapı Standartlarıyla
(International Building Code) uyumlu şekilde gerekli yeni bir düzenlemeye
gidilmesi, Jeofizik Mühendisinin İstihdam edilmesi konusunda bir esneklik ve
boşluğa sebep olacak '.....veya kelimesinin.." ve kantitatif ölçmeye dayanmayan
jeoloji mühendisinin çıkartılarak, yerine bir şehir plancısı ve bir hukukçu
eklenerek yapılacak yeni bir düzenlemeye ihtiyaç vardır. Yapılacak
düzenlemeyle yasa, deprem bilimi (jeofizik) ve yapı bilimi (inşaat), kent bilimi
(şehir planlama) ve uzlaştırma bilimi (hukuk) eksenlerine oturduğunda, daha
yararlıve sağlıklı bir dönüşümyapılmasına katkısağlayacaktır.
Gerekli düzenlemelerin yapılması hususunda yardımlarınızıarz ederim.
Selam ve saygılarımla,
Prof. Dr. Ali Osman Öncel
Jeofizik Mühendisleri OdasıİstanbulŞubeYönetim Kurulu Başkanı
Mühendislik Bilimleri Bölüm Başkanı, İstanbulÜniversitesi
Mobile: 05302228099- Tarih: 08.07.2012