1. 1
ไลตงจิ้น ลูกขอทานผูไมยอมแพตอชะตาชีวิต

2. 2
ไลตงจิ้น ลูกขอทานผูไมยอมแพตอชะตาชีวิต
ตอนที่ 1
เรื่องของผม
22 ธันวาคม ป 1999 ผมยืนอยูบนเวทีในพิธีมอบรางวัล 10 เยาวชน
ยอดเยี่ยมแหงป หลังจากที่ผมรับรางวัลแลวกลาวคําปราศรัยยาว 40 นาที
สิ้นสุดลง เสียงปรบมือก็ดังกึกกองขึ้น ขาราชการผูใหญทั้งหลายตางก็ลุก
ขึ้นปรบมือใหผม ในนาทีนั้นแมกับนองชายคนโตก็นั่งอยูในหองโถงพิธีดวย
เชนกัน ผมมองพวกเขาที่นั่งอยูหนาเวที นึกถึงเรื่องราวในอดีตที่เราไดฟน
ฝารวมกันมาแลว ผมกลั้นน้ําตาไวไมไหวจริง ๆ
นี่ไมใชครั้งแรกที่ผมไดรับรางวัลหรือใบประกาศเกียรติคุณหรอก
ครับ ตั้งแตเล็กจนโตผมเคยไดรับรางวัลและใบประกาศตาง ๆ เปนรอย ๆ
ใบ สิ่งเหลานี้นับเปนกําลังใจที่ดีที่สุดสําหรับ “ชีวิตสวะ” ของเด็กขอทาน
อยางผม ผมขอขอบคุณดวยใจจริง แดทุกคนทั้งที่เคยเปนกําลังใจและเคย
ชวยเหลือผม มองยอนกลับไป ตลอดระยะเวลา 40 ปที่ผานมา เรื่องราว
ตาง ๆ ที่เกิดขึ้นชางเหมือนภาพยนตรที่ฉายไปตัดมาอยางรวดเร็วในหัวของ
ผม ชวงระยะเวลา 40 ปของผมชางยาวนานเสมือนเวลา 80 ปของคน
อื่น เพราะแตละกาวนั้นเต็มไปดวยความเจ็บปวดและโศกเศรา แตละกาวที่
ยางไปขางหนานั้น ราวกับกาวเดินบนถนนกอนกรวด เลือดไหลซิบ ๆ แตก็ยัง
ตองฝนยกเทากาวตอไป
ยังดีที่ผมไมลมลง ยังดีที่ผมยืนหยัดมาไดจนถึงวันนี้ ยังดีที่ผมไมเคย
ละทิ้งชีวิตนี้ไป
กระผม นายไลตงจิ้น เกิดเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 1959 พอเปน
ขอทาน แมเปนคนปญญาออน
“บานฉันชางนารักจริงเอง สะอาด สดใส มีพลานามัย และเปยม
สุข” เมื่อไดยินเด็ก ๆ รองเพลงนี้ทีไร ใจผมกลับรูสึกวา “บานผมชางแปลก

3. 3
เหลือเกิน” ก็ตอนที่พอตาแมยายผมหามลูกสาวเขาไมใหแตงงานกับ
ผม บานนั่นนะเปนบานที่โคตรซวย บรมซวยที่สุดในโลกเชียวนะ” แลวผม
จะมีหนาไปเถียงอะไรเขาไดเลา ในเมื่อบานผมก็เปนอยางนั้นจริง ๆ พอผม
ไมไดเปนเพียงขอทานธรรมดา ๆ เทานั้น แตยังเปนขอทานตาบอดอีก
ดวย แถมแมผมยังเปนคนปญญาออนที่มีภาวะอารมณผิดปกติ หมอบันทึก
ลงในใบวินิจฉัยโรควาแมไอคิวต่ําเพียงระดับ 58 เทานั้น
นี่คือเรื่องราวการเติบโตของผม เปนบันทึกชีวิตคลุกเลือดเคลาน้ําตา
ที่พวกเราทั้งครอบครัวไดชวยประคับประคองกันมา ผมเลือกที่จะนําเรื่องราว
เหลานี้มาบันทึกเปนหนังสือในวันนี้ เพื่อระลึกถึงคืนวันในชวงนั้น
พอผมเกิดที่หมูบานเฉียนจู หมูบานเล็ก ๆ ที่แสนจะยากจนในอําเภอ
อูรื่อ จังหวัดไถจง ปูยามีอาชีพรับจางทํานา เมื่อพออายุไดสี่ขวบ ปูก็ปวย
ตาย ยาเลี้ยงดูลูกทั้งสาม (ไดแก พอผม ลุงและปา) แตเพียงลําพัง ใน
สมัยนั้นแคการเปนหญิงมายก็ลําบากพออยูแลว แตนี่ยังมีลูกติดอีกถึงสาม
คน จึงทําใหทั้งครอบครัวตองอดมื้อกินมื้ออยูบอย ๆ ซ้ํายังตองโดนดูถูก
เหยียดหยามสารพัดดวยเหตุนี้ อีกสามปตอไป ยาจึงยอมแตงงานใหมไปอยู
หมูบานซิ่วซาน อําเภอตาหยา โดยที่ลูกทั้งสามไมไดติดตามไปดวย ทุกคน
ยังอยูที่อูเรือ ทํางานรับจางทั่วไป เลี้ยงวัว เลี้ยงควายบาง พอประทังชีวิตไป
วัน ๆ
เมื่อพออายุได 17 ป ยาก็เสีย ดังนั้นนอกจากพี่ชายกับพี่สาว
แลว พอจึงไมมีญาติที่ไหนอีก แตกระนั้นสวรรคก็ยังไมปรานี สองป
ตอมา จู ๆ ตาของพอก็เริ่มมีอาการผิดปกติ ในตอนนั้นทั้งลุงและปาตางก็
แตงงานแยกครอบครัวออกไปแลว ครอบครัวของแตละคนก็ลําบากมาก ไม
สามารถดูแลนองชายคนนี้ได ประกอบกับแพทยในสมัยนั้นก็ยังไม
พัฒนา ตาของพอจึงคอย ๆ บอดลงในที่สุด ที่นาแปลกก็คือ อีกสิบกวาป
ตอมา ลุงกับปาก็ตาบอดทั้งสองขางเชนเดียวกัน ไมรูวาเพราะตั้งฮวงซุย
บรรพบุรุษไมถูกตอง หรือเปนเพราะความผิดปกติทางพันธุกรรมกันแน คง
ไมมีใครตอบได สรุปก็คือเมื่อพออายุได 22 ป ตาก็บอดสนิททั้งสองขาง

4. 4
จากนั้นทานจึงเริ่มใชชีวิตวณิพก หากินดวยการเปนหมอดูบาง หมอ
นวดบาง แตเนื่องจากกิจการไมคอยดีนัก โดยสวนใหญแลวพอจึงมักจะไป
ดีดพิณขอทานตามตลาดสดบางตลาดโตรุงบาง ชีวิตพอมีเพียงแคไมเทาหนึ่ง
อัน ชามบิ่น ๆ หนึ่งใบกับพิณอีกหนึ่งตัว ระหกระเหินไปทั่ว ค่ําไหนนอน
นั่น ในใจพอคิดอะไรอยูนั้น ผมไมเคยเขาใจ บางทีชีวิตเรรอนขอทานของ
ชายตาบอด อาจจะมีสิ่งนาพอใจอยูบางก็ได
พอซัดเซพเนจรไปเรื่อยจนอายุ 32 ป วันหนึ่งพอเดินลัดเลาะไปจนถึง
สะพานขามแมน้ําหมูบานจางฮวาเออหลิน กะวาจะนั่งพักขาใตรมไมใหพอ
หายเหนื่อยเสียกอน พอนั่งลงก็ไดยินเสียงคลายกับคนรองครวญครางดังขึ้น
ใกล ๆ ตัว แมพอจะมองไมเห็น แตฟงจากเสียงก็รูวาเปนเสียงของ
เด็กผูหญิง เสียงโอดโอยนั้นบอกถึงความทรมานสุดทน พอสงสัยวาเธอ
อาจจะปวย จึงยื่นมือออกไปแตะดู ตั้งใจจะถามเธอวาเปนอะไร แตเด็กหญิง
ดูเหมือนจะไมเขาใจถึงจะถามแลวไมไดคําตอบ แตในสถานการณนั้น พอก็
ไมใจดําพอจะทิ้งเด็กหญิงไวตามลําพังได จึงนั่งลงที่พื้นใกล ๆ คอยอยูเปน
เพื่อนเธอ
ไมรูวานั่งไปนานเทาไร พอดีมีชาวบานเดินผานมาเห็นเด็กหญิงนอน
รองโอดโอยอยูที่พื้น แกถอนใจยาว เลาใหพอฟงวา “จะวาไปแลวก็นา
สงสารนะเด็กคนนี้นะ บานแกอยูที่หมูบานหยวนหลิน แตฐานะยากจน พอ
เกิดมาก็ถูกยกใหเปนลูกบุญธรรมตระกูลเฉิงที่เออหลิน หยวนโตง แตที่แยไป
กวานั้นก็คือ พอตระกูลเฉิงรูวาเด็กคนนี้ปญญาออนแตกําเนิด แลวยังเปนโรค
ลมบาหมูอีก อยาวาแตเรื่องคารักษาพยาบาลเลย แคเลี้ยงดูพอแมบุญธรรม
แกยังไมใสใจดูแล ไดแตปลอยแกตามยถากรรม จะอยูจะกินอยางไรก็
ชาง พอเด็กมันหิวก็จับมดจับแมลง ผลไม ผักหญาใสปากไปตามแตจะเก็บ
ได เหนื่อยก็ลมลงนอนกับพื้นสะเปะสะปะไปทั่ว พอปวยก็ไดแตมานอนโอด
โอยอยางที่เห็นนี่แหละ” พอพูดจบ ชาวบานคนนั้นก็ถอนใจยาวอีกเฮือก
หนึ่ง แลวสายหนาเดินจากไป

5. 5
พอคิดวา คนเราเกิดมาใตฟาผืนเดียวกัน พอเองก็ไมมีพอแม สวน
เด็กคนนี้ก็ถูกทอดทิ้ง ทําไมในโลกนี้จึงมีคนนาสงสารมากมายนักนะ แมตัว
พอเองจะตาบอด แตอวัยวะสวนอื่นก็สมบูรณดี ยังพาตัวไปขอทานได แม
จะตองทนอดอยูบอย ๆ แตลมหายใจก็ยังไมสิ้น หากวาพอใจดําจากไปใน
วันนี้ ไมรูวาเด็กที่นาสงสารคนนี้จะมีชีวิตถึงวันพรุงนี้หรือเปลา พอคิดได
อยางนี้แลว พอก็ตัดสินใจวาจะพาเด็กหญิงนี้กลับไปรักษาที่อูรื่อบานเกิด
ตัวเอง
ดังนั้นทั้งสองจึงอยูกินกันเปนสามีภรรยากันมา
ในสมัยนั้นยังไมมีอะไรที่เรียกวา “พิธีแตงงาน” เพียงคนสองคนอยู
ดวยกันก็ถือวาเปนสามีภรรยากันไดแลว และเด็กผูหญิงปญญาออนที่ผมกําลัง
กลาวถึงอยูนี้ก็คือแมผมเอง ตอนหลัง เวลาพอเลาถึงเรื่องนี้ทีไร จึงมักจะ
พูดวาพอไป “เก็บ” แมมา ที่จริงจะวาอยางนี้ก็คงไมผิดนัก เพราะตอนนั้น
พออายุ 32 ปแลว สวนแมอายุเพียง 13 ปเทานั้น ทั้งคูอายุหางกันถึง 19
ป ก็เหมือนเก็บเด็กมาเลี้ยงจริง ๆ นั่นแหละ
คําพังเพยกลาววา “หงสคูหงส มังกรคูมังกร คางคกงี่เงาคูกับเตา
เฒาหลังตุง คนหลังคอมคูกับคนปญญาออน” ไมรูอยางนี้ควรจะเรียกวา
สวรรคบันดาลหรือสวรรคกลั่นแกลงดี
ตอนที่ 2
ลูกยกโหล
บานเรามีลูกทั้งหมด 12 คน ผมเปนคนที่สอง มีพี่สาวหนึ่งคน ปที่
ผมเกิดนั้นพอผมอายุได 42 ปแลว ตอนนั้นพวกเรารอนเรไปถึงหมูบานตงซื่อ
ในไถจง ผมจึงเกิดที่ศาลเจาในสุสานแถว ๆ นั้น ศาลเจาในสุสานก็คือ
คฤหาสนในยมโลกของพวกคนตายนั่นเอง ฮวงจุยเลยไมเลวนัก ดานหนามี
แมน้ํา ดานหลังมีภูเขา หมอตําแยที่มาชวยทําคลอดให แตเชาตรูยังบอก
ดวยวา ตอนที่แกทําคลอด แกเห็นมังกรเขียวตัวหนึ่งปรากฏตัวบนทองฟา

6. 6
ดวย พอดีใจใหญ จึงตั้งชื่อผมวา “ตงจิ้น” หรือบางทีก็เรียกวา “ตงสุย”
หลังจากผมเกิด แมก็ตั้งทองอีกทองแลวทองเลา คลอดตอ ๆ กันจน
ครบ “หนึ่งโหล” ครอบครัวที่ยากจนเพียงนี้ แถมยังมีลูกมากขนาดนี้ ลําพัง
ที่พอหามาเลี้ยงปากเลี้ยงทองนั้นก็แทบจะไมพออยูแลว จึงแทบจะไมตองพูด
ถึงเรื่องเลี้ยงดูพวกเราเลย ผมจําไดวาทุกครั้งที่ผมออกไปขอทานกับพอ พอ
จะตองผูกแมไวกับตนไมดวยเชือกหรือโซ เพื่อปองกันไมใหแมหนีไปเลน
น้ํา เพราะหากวาแมเกิดหลงทางขึ้นมา พอตาบอดของผมก็ไมรูวาจะไปตาม
แมไดที่ไหน
เมื่อไมมีพอแมคอยอุมชูดูแล เด็ก ๆ ทุกคนในบานเราจึงตองชวยดูแล
กันเอง เลนดิน กินทรายมาจนเติบโตขึ้น แตที่แสนจะโชครายไปกวานั้นก็
คือ นองชายคนโตปญญาออนและภาวะอารมณผิดปกติแตกําเนิด เพราะ
กรรมพันธุจากแม นับแตนั้น คนที่ถูกผูกติดกับตนไมจึงไมใชแมเพียงคน
เดียว แตยังมีนองชายคนโตเพิ่มมาอีกคน
สําหรับพวกเรานั้น เนื่องจากพอมองไมเห็น ทานจึงตองหาเชือกสี
แดงมารอยลูกกระพรวนผูกไวที่คอลูกทุกคน เพื่อจะไดฟงเสียงดูวาพวกเรา
คลานเลนกันไปถึงไหนแลว ถาใครไปไกลหนอย พอก็จะรีบไปลากกลับมา
เรื่องที่เกิดขึ้นตอนอายุได 5 – 6 ขวบนั้น ผมจําไดแมนยํา สวนเรื่องที่
เกิดขึ้นกอนสี่ขวบ สวนใหญเปนเรื่องที่พอกับพี่สาวเลาใหฟงภายหลัง
พี่สาวเลาวา ตอนแรกที่มีเธอคนเดียว พอจะมีไมคานสําหรับหาบของ
ไวบนบา มีถุงยามอยูที่ปลายทั้งสองขาง ขางหนึ่งไวสําหรับใสทารก
นอย อีกขางไวสําหรับใสผาหม เทานี้ก็ไปไดทั่วปฐพีแลว พอมีผมเพิ่มมา
อีกคนก็เทากับวามีภาระเพิ่มขึ้นมาอีกหนึ่งปากทอง จะอาศัยแตการขอทาน
ของพอคนเดียวก็เริ่มจะไมพอเสียแลว อีกอยาง จะขนยายทั้งครอบครัวใหญ
ไปโนนมานี่คงไมใชวิธีที่ดีนัก

7. 7
ดังนั้นเมื่อผมอายุไดขวบกวา พอเริ่มเดินไดก็เตาะแตะตามพี่สาว
ออกไปขอทาน ผมจําไดวา พอแทบจะไมเคยแสดงความชื่นชมหรือยินดีตอ
ใบประกาศนียบัตรใด ๆ ที่ผมไดมาจากการร่ําเรียนหนังสือเลยสักครั้ง แตมีอยู
เรื่องหนึ่งที่พอมักจะพูดติดปากอยูเสมอ และในน้ําเสียงนั้นบอกถึงความภูมิใจ
วา “ตอนที่อาจิ้นเพิ่งจะสองขวบนะ มันเดินขอทานตั้งแตหมูบานเฉาตุนถึง
หมูบานผูหลี่เชียวนะ ระยะทางหางกันตั้งสี่สิบกิโลเมตรแนะ”
ผมไมเขาใจวา ทําไมพอถึงชื่นชมกับเรื่องนี้หนักหนา แตพอมาคิดดู
อีกทีก็คงเหมือนกับครอบครัวคหบดีที่หวังใหลูกชายมีความสามารถในวิชา
คํานวณ ครอบครัวขุนนางขาราชการที่หวังใหลูกชายรูจักการเขาสังคมตาง ๆ
และเมื่อเกิดในครอบครัวยากจน พอจึงหวังใหผมมีกําลังขาที่ดี และมีความ
อดทนสูงกระมัง ระยะทางตั้ง 40 กิโลเมตร แลวผมก็เพิ่งสองขวบเทานั้น คิด
ดูแลวก็นาหดหูเสียจริง
ตอนผมหาขวบ แมก็คลอดลูกติดตอกันอีกถึงสามคน เนื่องจากพี่สาว
เปนผูหญิงจึงตองคอยดูแลนอย ๆ อยูที่ศาลเจาในสุสาน สวนผมตอง
เริ่ม “ขึ้นแทน” ไอเสือปนเดี่ยว ออกไปขอทานเพียงลําพัง
แมจะอายุเพียงหาขวบ แต “ประสบการณ” ที่สั่งสมใน “พรรค
กระยาจก” มาเปนระยะเวลาถึงสามปครึ่ง ทําใหการออกขอทานไมใชเรื่อง
ลําบากอะไรนักสําหรับผม เพียงแตการขาดความรูเรื่องการคุมกําเนิดของพอ
แม ทําใหแมตั้งทองและคลอดลูกตอเนื่องกันอยางไมหยุดหยอน ทุกครั้งที่มี
ชีวิตใหมลืมตาขึ้นมา ไมมีความปติ ไรซึ่งการยินดี จะมีก็แตความกังวลใจใน
ภาระที่เพิ่มขึ้นมาอีกหนึ่งปากทอง และภายหลังผมตองเปนผูรับภาระหนักอึ้ง
ที่จะตองดูแลครอบครัวที่มีถึงสิบสี่ปากทองเพียงลําพัง มันชางเปนเสมือน
โศกนาฏกรรมที่ดูจะไมมีวันจบสิ้นสําหรับผม เสมือนถนนขรุขระที่ไมมี
ปลายทาง
กอนผมสิบขวบ ครอบครัวเราไมมีบานชองเปนหลักแหลง หรือแทบ
จะเรียกไดวาเราตองนอนกลางดินกินกลางทรายกันจริง ๆ ผมผานวัยเด็ก

8. 8
ทามกลางลมหนาว น้ําคาง แสงแดด พายุโหมกระหน่ํา มีตนไมเปน
หลังคา ผืนดินเปนเตียงนอน และมีสุสานเปนบานของเรา
พวกเราเคยอาศัยพักพิงมาแลวแทบทุกที่ ไมวาจะเปนใตตนไม ใต
สะพาน ตลาดสด ใตเวทีโรงงิ้ว ปาราง ตามแตสภาพอากาศที่ผันแปรไปตาม
ฤดูกาล พูดไดวาไมมีที่ไหนเลยที่เราอยูไมได ถาไปตามเมืองเล็ก ๆ เราก็
อาศัยกันตามโรงเรียนบาง ศาลาตามสวนสาธารณะบาง สถานีรถไฟ
บาง หรือถาเปนหมูบานชนบท เราอาจพักกันตามสวนกลวย ไรออย โรง
เพาะเห็น หลุมหลบภัย หรือแมแตในเลาหมูก็ยังเคย แตที่ที่เราอาศัยกันบอย
ที่สุดคงจะเปนศาลเจาในสุสาน เพราะการนอนอยูกับคนตายนั้นไมตองถูกมอง
ดวยสายตาดูแคลน และที่สําคัญคือ คนตายไมไลตะเพิดพวกเราแน
เคยมีคนถามวา ทําไมผมจึงจําเรื่องราวในอดีตไดละเอียดชัดเจน
นัก ผมคิดวาคงเปนเพราะวาชีวิตผมลําบากและสะเทือนใจมากเหลือเกิน ไม
วาจะการดูถูกเหยียดหยามอยางไรก็เคยไดรับมาหมดแลว เรื่องแตละเรื่องที่
เกิดขึ้นเปนเหมือนเข็มแตละเลมที่คอยทิ่มแทงใจผม แลวผมจะลืมมันลงได
อยางไร เพียงหลับตาลงครั้งใด เรื่องราวในอดีตก็แจมชัดขึ้นมาในความทรง
จํา เหมือนแผลสด ๆ ที่เพิ่งเกิดขึ้นมาในหัวใจกระนั้น
แลวจะใหผมลืมมันลงไปไดอยางไรเลา
ตอนที่ 3
คนจรจัดไมมีสิทธิเจ็บไขไดปวย
ตั้งแตเริ่มจําความได ชีวิตผมก็เรรอนไปไมมีที่สิ้นสุด
ในชวงที่เราซัดเซพเนจรกันนั้น เนื่องจากพอมองไมเห็น แตเพื่อ
ปกปองพวกเรา พอจึงตองพกอาวุธประจํากายไวเสมอ ซึ่งไดแก ไม
คาน ไมเทา กอนหิน ตะปู และฆองที่ยามสมัยกอนใชตีเพื่อบอกเวลา

9. 9
ประสบการณจากการพเนจรมาหลายป ทําใหพอกลายเปนคนที่หูไว
มาก แมเพียงเสียงลมพัดใบไมไหว เสียงกระซิบเบา ๆ ลอยมาแต
ไกล หรือกระทั่งเสียงงูเลื้อยในพงหญา พอพรอมจะยกไมเทาขึ้นมาปองกัน
ภัยทันทีที่ไดยิน คราใดที่พบกับโจร คนจรจัด หรือพวกขี้เมาเขา พอก็จะมี
เทคนิคสามอยางคือ
ขอแรก ตีฆองสุดแรง ใหดังจนคนแปลกหนาตกใจวิ่งหนีไป
ขอสอง ทําเปนตั้งทามาตรฐานมวยจีน ใหดูเหมือนวาตัวเองนั้นเปน
นักบูมือหนึ่ง แลวแกลงทําหนาตาใหถมึงทึงขึงขังเขาไว เหมือนจะขู
วา “อยามายุงกับขา”
ถาสองวิธีนี้ยังไมไดผลอีก พอก็จะเปลี่ยนมาใชเทคนิคขอที่สาม
คือ หยิบกอนหินสามสี่กอนในถุงยามออกมาปาไปทางคูตอสู พอบอกวาทา
นี้มีชื่อวา “ทาลิงเด็ดลูกทอ” เคล็ดลับอยูที่การเคลื่อนไหวตองรวดเร็วเปน
พิเศษ ภายหลังพอสอน “ทาลิงเด็ดลูกทอ” นี้ใหผมและพี่สาวดวย ดังนั้น
ในถุงยามของเราจึงมีหินสองสามกอนพกไวเพื่อปองกันตัวเสมอ
ทุกครั้งที่ครอบครัวเราเดินไปถึงหมูบาน ก็มักจะเปนที่ดึงดูดความ
สนใจแกชาวบานที่ไดพบเห็นเสมอ บางคนเห็นครอบครัวเราแลวก็
เวทนา จนตองนําอาหารมาใหตั้งแตพวกยังไมทันไดเอยปากขอเสียดวยซ้ํา
ไป สวนตัวผมก็เหมือน “พอวัว” ตัวหนึ่งที่ลากลูกวัวขางหลังอีกเจ็ดตัวให
คอยเดินตาม และแนนอนพวกเราทุกคนเดินเทาเปลา
ชาวบานนอกสวนใหญมีสัตวเลี้ยงกันทั้งนั้น ถาเดินไมระวังก็อาจ
เหยียบโดนขี้วัว ขี้ควาย ขี้หมา หรืออาจเปนขี้ของสัตวอื่นเลอะติดเทาของเรา
ได เวลานั้นผมยังเด็กมาก ไมรูวาเหม็นหรือหอมอยางไร รูแตวามันเปนเรื่อง
ที่นาขํามาก แตพอหัวเราะขึ้นมา ถึงพอจะตาบอด ไมเทาของพอก็จะลอยมา
ฟาดผมดังเผียะเขาทันที แลวพอก็จะใหผมเอาขันไปตักน้ําตามบอมาลางให
สะอาดกอน จึงคอยเดินทางกันตอ

10. 10
การเดินทางดวยเทาเปลาทุกวัน ทําใหฝาเทาของเราดานจนเปนชั้น
หนา ๆ หนาขนาดที่วาถาหากพลาดไปเหยียบโดนเศษกระจกเขา ก็ไมแนวา
เศษกระจกนั้นจะแทงทะลุเนื้อไดหรือเปลา แตถึงจะพลาดไปเหยียบโดนตะปู
หรือของแหลมคมอื่น ๆ เขา พอก็มีวิธีรักษาแปลก ๆ เฉพาะตัวคือ ถาเหยียบ
โดนตะปูหรือถูกเศษกระจกบาด ใหใชดินทรายปดปากแผลไว แตถาถูกหมา
กัดก็ใหใชขี้หมูมาทาแทนยา ไมมีอะไรที่เรียกวาอนามัยหรือไมอนามัยเลย
สําหรับพวกเราที่คลานเลนกับพื้นดินมาตั้งแตเล็ก ๆ หิวเมื่อไรก็หยิบดินหยิบ
ทรายยัดใสปาก ใครใหอะไรมาก็กินลงไป บางครั้งเม็ดขาวหลนลงพื้นก็ยัง
เอามาใสปาก ไมสนใจเรื่องสะอาดเรื่องสกปรก ไดแตกลืนลงทองไปเหมือน
ๆ กัน
คนจรจัดไมมีสิทธิเจ็บไขไดปวย เพราะพวกเรายังตองเดินทางกัน
ตลอด
ระหวางที่เรรอนไป พอก็จะคอยสอนใหผมเก็บเอาพวกกอนหิน เศษ
กระจกและตะปูที่ตกอยูตามทางเดินออกไปทิ้ง หรือหากเปนหลุมขนาด
ใหญ ใหใชไมผูกผามาปกไวเปนสัญลักษณ เพื่อไมใหคนที่รีบเดินตอน
กลางคืนอาจไมทันระวังสะดุดลมเปนอันตรายได พอบอกวา “เมื่อตัวเองเคย
เจ็บมาแลวก็อยาใหคนอื่นมาเจ็บซ้ํารอยเดินอีก”
พอเปนคนไมมีการศึกษา แตเรื่องราวมากมายที่พอไดสอนใหแกพวก
เราลวนเปนเรื่องที่ออกมาจากใจจริงทั้งสิ้น
ตอนที่ 4
รูที่จะปรับเปลี่ยน รูที่จะอยูรอด
ฟายังไมทันสวาง ผมกับพอก็ตองเตรียมตัวออกจากที่พักกันแลว
จากที่พักของเราคือศาลเจาในสุสาน เดินออกจากสุสาน ขามเขาเตี้ย

11. 11
ๆ ลูกหนึ่ง ตัดผานทางเดินตามคันนาเล็ก ๆ ทะลุถนนเสนเกษตรกรรม กวา
จะมาถึงหมูบานที่ใกลที่สุดก็เปนระยะทาง 1 – 2 กิโลเมตร ทางเดินก็แสนจะ
ขรุขระ ผมตองคอยจูงพอเดินดวยความระมัดระวังไปตลอดทาง
พอมาถึงหมูบาน พอก็จะพาผมไปเดินเคาะประตูตามบานทีละหลัง ๆ
ตอนนั้นผมยังเล็กมาก แลวพอก็ตาบอดดวย จึงทําใหมีเรื่องวุน ๆ เกิดขึ้นกัน
อยูหลายครั้งทีเดียว เชน ครั้งหนึ่งที่เรามาเคาะประตูบานหลังหนึ่ง พอประตู
เปดออกมา เจาของบานก็ถมน้ําลายใสหนาเราทันที พรอมกับตะโกนดาเสียง
ลั่นวา “เคาะหาอะไร ตาบอดเรอะ ไมเห็นหรือไงวาเรากําลังจัดงานศพกัน
อยูนะ! หา!” โธ! ก็ผมมองไมเห็นจริง ๆ ตอนนั้นผมยังสูงไมถึงรอย
เซนติเมตรดีเลย แลวจะรูไดอยางไรวามีงานศพ พอรีบขอโทษขอโพยเขา
ยกใหญ แลวเราสองคนก็รีบหลบออกมา
เมื่อมาถึงบานอีกหลัง ยังไมทันจะเดินเขาไปใกลสักเทาไร หมาตัว
โตตัวหนึ่งเหาเสียงดังขึ้นพรอมกับกระโจนออกมาทันที เราตกใจใสเกียรถอย
หลังหนีแทบไมทัน คนหนึ่งตาบอด อีกคนหนึ่งก็เด็กเล็ก ไมรูจะวิ่งไปทาง
ไหนดี ลุกลี้ลุกลนวิ่งชนกันเองเขา ผมโดนพอลมทับเอาอยางจัง เจ็บจน
รองไหจา แถมยังถูกพอดาซ้ําอีกวา “หนอย! ขาตาบอดแลวแกก็เลยไมมีตา
ดวยหรือไง”
ผมเอามือนวดหัวเขาขางที่เจ็บ รองไหพลางจูงพอเดินตอไป พอก็ยิ่ง
โมโหหนักเขา ตะเบ็งเสียงดุผมอีกวา “แลวแกจะรองไหหาอะไรอีก หา!”
ผมไมกลาสงเสียงอีก พอน้ํามูกไหล ก็ไดแตเบะปากเดินตอดวย
ความนอยใจ ไมงายเลยกวาจะมีคนนําอาหารเหลือที่บูดจนเริ่มสงกลิ่นเปรี้ยว
มาใหเรา กระนั้นเราก็ยังซาบซึ้งใจยิ่ง เฝาขอบคุณแลวขอบคุณเลา จากนั้น
ก็มาเคาะประตูบางขาง ๆ พอเจาของบานเปดประตูผัวะออกมา ก็จองหนาเรา
แลววา “จนจนผีจะมารับไปอยูแลว ยังตองมาทําบุญทําทานใหพวกแกอีกหรือ
ไงวะ วาแตนองชาย ไอกับขาวของพวกแกนั่นนะ เอามาเผื่อแผใหพวกเรา
กินบางไดไหม!”

12. 12
ผมรูสึกตกใจมากที่เขาอยากไดอาหารของเรา จึงรีบจูงพอเดินหนี
ไป นึกไมถึงเลยวา ในโลกนี้จะยังมีคนที่อยากไดแมแตขาวของขอทาน
ดวย ผมไมเขาใจเลยจริง ๆ
ใกลเที่ยงแลว อาหารในขันใบเล็กของผมเพิ่งจะไดมาแคสองสวนเทา
นั้นเอง ไหนเลยจะพอกินกันทั้งบาน พอนึกขึ้นไดวาตอนนี้เปนเวลาที่พอคา
แมคาในตลาดสดของหมูบานกําลังเก็บแผงกันพอดี ผมก็รีบจูงพอดิ่งไป
ขอทานที่แผงผลไมทันที พวกเด็ก ๆ กลุมที่อยูไกล ๆ โนนเห็นเราเขา ตาง
พากันตะโกนลอเลียนวา “เร็วเขา! รีบมาดูนี่เร็ว ขอทานมาแลว ไอตัว
สกปรก ไอตัวนารังเกียจ แหวะ ไอขอทานตัวเหม็นมาขอขาวเขากิน แหวะ”
พอคาเจาของแผงคงจะสมเพชพวกเรา จึงหยิบเอาผลไมที่ช้ําจนขาย
ไมไดแลวยื่นใหแกพวกเราจํานวนหนึ่ง แมวาผลไมที่พอคาหยิบยื่นใหจะช้ํา
จนแทบจะเนาแลว แตผมก็ยังรูสึกวามันชางหวานหอมเหลือเกิน
พอไดผลไมมา ผมก็นํามาคัดสวนดีเก็บไวใหสําหรับพอกับแม
กอน จากนั้นตัวเองคอยกินสวนที่เหลือ เมื่อหวนคิดถึงสมัยนั้นแลว ผมก็ไมรู
เหมือนกันวาเอาชนะความอยากของตัวเอง ยอมกินนอยและกินแตสวนที่แยนี้
ไดอยางไร ไมรูวาความรูสึกกตัญูกตเวทีเหลานี้ผมไปเรียนมาจากไหน ผม
ไมรูเลยจริง ๆ
ชวงป 1960 นั้น ไตหวันยังเปนสังคมเกษตรกรรมเล็ก ๆ ประเทศ
หนึ่ง ประชากรทุกครัวเรือนไมวาจะเปนเจาของที่ดินหรือชาวนาก็ตองพึ่งพา
ฟาฝนเปนหลัก ฝนตกมากเกินไป พายุเร็วเขาเกินไป หรือแลงเกินไป ก็
ลวนแตเปนปญหาที่สงผลตอการเก็บเกี่ยวทั้งนั้น และในชวงที่ประสบปญหา
ภัยธรรมชาตินี้ ชาวบานก็จะหนาดําคร่ําเครียด พวกเราก็ยิ่งขอทานไดยาก
ยิ่งขึ้นไปอีก แตจะทําอยางไรไดเลา ในเมื่อทุกชีวิตก็ยังตองอยูตอไป ดวย
เหตุนี้พอจึงลงทุนซื้อสิงโตผามาหนึ่งชุด ใหพี่สาวซึ่งตัวสูงกวาอยูดานหนา
เปนหัวสิงโต สวนผมตัวเล็กกวาอยูดานหลังเปนหางสิงโต แลวเอาถุงใสเงิน

13. 13
เล็ก ๆ มามัดที่เอวกางเกงของเราสองคนไว
ผมกับพี่สาวชวยกันเชิดสิงโต ทั้งรองทั้งเตนไปแทบทุกบาน ไมวา
ชาวบานจะตองการโชคลาภจริง ๆ หรือวาตองการจะไลพวกเราก็ตาม แตก็
ยอมควักเศษสตางคจายใหพวกเรามากบางนอยบาง มีอยูครั้งหนึ่งเราสองพี่
นองพากันเชิดสิงโตอยูที่หนาบานหลังหนึ่ง เชิดอยูนาน แตเจาของบานก็ไม
ยอมเหลียวแลพวกเราสักที อากาศก็รอนจัด พวกเราอยูใตผาคลุมเหงื่อแตก
ชุมเสื้อไปหมด แตเมื่อยังไมไดสตางค เราก็ไมยอมจากไปงาย ๆ
ผมกับพี่สาวยิ่งเชิดก็ยิ่งมัน เตนจนชนกันเอง ตางคนตางลมลง แลวก็
ชวยพยุงกันลุกขึ้นมาใหม เสียงกระดิ่งที่ติดอยูกับผาคลุมสิงโตก็พลอยกระทบ
กันเกิดเสียงดังกรุงกริ๋งนารําคาญ แตไมนึกเลยวาเจาของบานจะโมโหมากจน
เขาไปปลอยหมาออกมาไลพวกเรา และเพราะพี่สาวเปนหัวสิงโต เธอจึง
มองเห็นเขี้ยวอันแหลมคมของเจาหมาตัวนั้นกอน เธอตกใจกลัวรีบหมุนตัว
กลับหลังวิ่งหนาตั้ง แตผมสิ ผมเปนหางสิงโตอยูดานหลัง มองไมเห็นอะไร
เลย เราสองคนจึงชนกันเต็มรัก จนสิงโตแทบจะพังหมด
ผมกับพี่สาวไมเคยไดรับ “การเขาคอรส” ฝกฝนใด ๆ ทั้งสิ้น จะทํา
อะไรก็อาศัยแตครูพักลักจําเอาเทานั้น ที่พากันเชิดสิงโตก็ไมเคยลงเทาได
เขาจังหวะเลย เอาแตวาไมตองหกลมหัวคะมําก็ตองถือวาบุญโขแลว ความ
จนสอนใหเราเรียนรูที่จะปรับเปลี่ยน และการปรับเปลี่ยนทําใหผานอุปสรรคไป
ได และที่คือปรัชญาของการอยูรอด
ตอนที่ 5
ปรัชญาจากศพ
ความกดดันในชีวิตสอนใหผมโตเร็วกวาเด็กทั่วไป พออายุไดสี่
ขวบ ผมก็เริ่มรูจักหาเลี้ยงครอบครัวไดดวยตัวเองแลว
เพราะเราตองซัดเซพเนจรไปทั่ว เราจึงรูไดไมยากวาบานไหนมีคน

14. 14
ตายบานไหนกําลังจัดงานศพ ขอใหเรารู เราจะแลนไปถึงทันที เพื่อจะไป
ถามดูวาทางบานนั้นขาดลูกมือบางไหม ตองการคนแบก “เหลียน
จู” หรือ “เหลียนจง” บางหรือเปลา ที่เรียกวา “เหลียนจู” และ “เหลียน
จง” คืออุปกรณที่บานเจาภาพงานศพใชเปนเครื่องนําขบวนในพิธีเคลื่อนยาย
ศพ เดินอยูหัวแถวถือธงแดงและธงขาว “เหลียนจู” คือการเอากานไมไผ
ผูกธงแดง สวน “เหลียนจง” คือการเอากานไมไผผูกธงขาว ใหสองคนถือ
ขางละอัน ตามปกติคนที่ยืนหัวแถวถือเหลียนจู เหลียนจงนั้นจะเปนลูกชาย
ของผูตาย แตถาผูตายไมมีลูกชายก็จะตองเชิญผูอื่นมาชวยถือให
หลายคนอาจกลัวที่จะชวยทําหนาที่นี้ แตสําหรับเด็กที่โตมาในสุสาน
อยางผมแลว การแบกเหลียนจูถือเหลียนจงไมไดเปนเรื่องเลวรายอะไร
นัก กอนอื่นเจาภาพงานศพก็ตองหออั่งเปาใหเรา คาแรงก็ประมาณ 2 – 3
เหมา รับเงินแลว เจาภาพยังจัดหาชุดกระสอบไวทุกขใหกับเราอีก ในพิธี
ศพจะมีนักบวชนําสวด แลวญาติ ๆ ในบานเจาภาพจะสวดตามทีละ
วรรค สวดมนตเสร็จแลวยังมีการแสดงกายกรรมอีกดวย
การแสดงนี้ บางครั้งมีคนขี่มาเหล็กลอเดี่ยว บางครั้งก็เปนการโยนรับ
ลูกบอลหลาย ๆ ลูกพรอม ๆ กัน นักแสดงบางคนใชจมูกเปาเครื่อง
ดนตรี บางคนเหยียบกระดานไมที่วางบนลูกกลม ๆ ลื่นไปลื่นมา การแสดง
เหลานี้นี้พอดูบอยเขาก็ชักไมมีอะไรแปลกใหม แตที่สําคัญที่สุดก็คือในบาง
ตอนของการแสดง นักแสดงจะโยนขนมและลูกอมตาง ๆ ใหเด็ก ๆ ที่มาดูการ
แสดงอยูรอบ ๆ และที่ผมทนยืนขาแข็งเปนชั่วโมงก็เพื่อนาทีนี้ละ เปนนาทีที่
ผมรูสึกตื่นเตนดีใจที่สุด ผมกับพี่สาวตางก็หยิบไดขนมบิสกิตคนละ
ชิ้น พี่สาวกัดคําเล็ก ๆ คําหนึ่ง เธอหันมาสงยิ้มหวานใหผม ถามวา
“อาจิ้น ของเธออรอยไหม” ชิ้นที่พี่สาวหยิบไดนั้นเปนขนมบิสกิตที่มี
น้ําตาลกรวดสีชมพูโรยหนา สวนของผมเปนบิสกิตไสเนย
“อืมม...อรอย อรอยมาก ๆ” ผมพูดพลางยัดขนมที่เหลืออีกครึ่งเขา
ปาก พอเห็นพี่สาวกําลังกัดขนมทีละคําเล็ก ๆ ราวกับกลัวขนมจะหมดไป ผม

15. 15
ก็ไดแตกลืนน้ําลายดังเอื๊อก
“งั้นพี่แบงใหเธอครึ่งนึงก็แลวกัน” พี่คงมองออกวาผมอยากกิน
อีก เธอบิบิสกิตใหผม แตบิสกิตนั้นกรอบรวน มันจึงแตกงาย พอเริ่มบิ
เทานั้น เศษขนมปงก็รวงลงมา ผมรีบเอามือเขาไปรองเศษขนมปงไวดวย
ความเสียดาย จะกินทิ้งกินขวางไมไดหรอก แลวเราสองพี่นองก็มองหนากัน
พรอมกับหัวเราะออกมา
รสหวาน ๆ ของขนมและลูกอมพวกนั้น ผมยังจําไดไมรูลืมมาตราบ
จนกระทั่งวันนี้
พองานศพสิ้นสุดลง โดยทั่วไปเจาภาพก็มักจะจัดโตะกินเลี้ยง เพื่อ
เชิญญาติ ๆ และแขกที่มารวมงานรับประทานอาหารกัน ผมก็รอจนกวาพวก
เขาจะกินเสร็จ จากนั้นก็ขอ “ของเหลือ” ที่เทรวมกันมากิน แมจะเปนเพียง
เศษอาหารที่มีทั้งรสเผ็ดเปรี้ยวหวานเค็มมัน ทุกรสชาติผสมรวมกันก็ตาม แต
นี่คืออาหารมื้อที่ดีที่สุดในประวัติการเรรอนขอทานของเราเลยทีเดียว ใน
บางครั้งถาเศษอาหารมีมากพอ เราก็อาจจะมีเหลือไวกินถึงพรุงนี้ได ไมวา
มันจะเย็นจะเปรี้ยวแคไหน เราก็กินกันไดไมตะขิดตะขวง หากตองการมีชีวิต
ตอไปก็ตองมีกระเพาะอาหารที่ทนทานเชนนี้แหละ
สิ่งที่เราตองระวังที่สุดคือ บางครั้งที่เจาภาพเทเศษอาหารรวมกัน ก็
อาจเอากางปลาเทลงไปดวย และหากบังเอิญนองเล็ก ๆ กําลังหิวโหย
อยู พอเห็นอาหารก็กระโจนเขามาตั้งหนาตั้งตากิน ไมดูใหดีเสียกอน ผล
ของการไมระวังก็คือกางปลาติดคอ เจ็บจนพวกเขารองไหกันจาละหวั่น เรา
ตองชวยกันทั้งตบหลังทั้งลวงคอ กวาจะเอากางปลาออกมาไดไมใชเรื่องงาย
เลย
ขอดีของการรวมงานศพยังไมจบเทานี้ ทั้งชุดเสื้อขาวกางเกงขาวที่
เราสวมอยูนั้น พอถอดออก เจาภาพก็ใหเอากลับบานได เอาเถอะ ถึงจะ
เปนชุดไวทุกข แตก็ดีกวาไมมีอะไรใสเลยไมใชหรือ และโดยทั่วไปเมื่อฝง

16. 16
ศพผูตายแลว เจาภาพก็จะเอาเสื้อผาเครื่องใชของผูตายไปเผาหรือทิ้ง ผม
เห็นแลวก็แสนจะเสียดาย จึงรี่ไปขอเสื้อผาเหลานั้น โดยไมเลือกสีหรือ
ขนาด (แนนอนวา เมื่อเทียบกับเด็กอยางเราแลว เสื้อผาเหลานั้นใหญกวา
มาก) เอาแคใหความอบอุนไดก็พอแลว ถาเสื้อตัวใหญเกินไป เราก็พับแขน
ขึ้นหลาย ๆ ทบ แตถาขากางเกงยาวเกินไป ก็ไดแตปลอยมันลากพื้นไป
อยางนั้น บางมีมันก็พันแขงพันขาจนสะดุดลมไปก็มี
สิบปมานี้ ทุกคนในบานเราไดใสแตเสื้อผาเหลานี้ ไมเคยแบงวาตัว
ไหนเปนของใคร ใครหยิบไดตัวไหนก็ใสตัวนั้น แลวก็ยังมีเรื่องที่แสนจะนา
อายอยูอีกเรื่องคือ เสื้อผาของผูตายที่เขาทิ้งเปนชุดชั้นนอกเทานั้น ไมมีชุด
ชั้นใน ดังนั้น ตลอดระยะเวลาที่เราเรรอน ผมจึงไมเคยใสกางเกงในเลย!
ในชวงที่ผมไดรับจางถือเหลียนจงเหลียนจูนั้น ทําใหผมมีโอกาสได
เขารวมในพิธีกรรมตั้งแตตนจนจบ ทั้งพิธีปดฝาโลง พิธีเซนไหว ตลอดจน
พิธีการฝงศพดวย ผมไดเห็นภาพการลาจากกันทีละฉาก ๆ โดยเฉพาะตอน
ตอกฝาโลง หรือตอนขุดดินเพื่อฝงศพนั้น นับเปนฉากที่เศราอาดูร
ที่สุด เพราะเหมือนเปนการตอกย้ําวาจะไมไดเจอผูตายอีกตลอดไป ญาติพี่
นองของผูตายก็จะยิ่งร่ําไหคร่ําครวญหนักยิ่งขึ้น บางคนถึงกับกระโดดลงไป
กอดโลงไว ไมใหเอาดินกลบโลงก็มี หรือที่รองไหจนเปนลมลมพับไปก็
หลายคน พอเห็นความรักความอาลัยอยางสุดซึ้งนี้แลว แมคนนอกอยางผม
ก็ยังอดรองไหตามไปดวยไมได
เมื่อมาคิด ๆ ดู แมพอกับแมผมจะเปนคนพิการทั้งคู แตอยางไรทานก็
ยังอยูเคียงขางผม เทียบกับพวกเขาที่ตองเสียญาติมิตรไป ผมยังโชคดีกวา
มาก ผมบอกกับตัวเองวา การตอบแทนพระคุณพอแมนั้นควรจะทําให
ทันเวลา และควรจะทะนุถนอมสิ่งที่มีในตอนนี้ใหดีที่สุด แตไหนแตไรมา
ตราบจนกระทั่งวันนี้ ผมไมเคยโกรธหรือคิดที่จะกลาวโทษพอแมเลย อาจ
เปนเพราะผมไดขอคิดนี้ตั้งแตอายุสี่ขวบก็เปนได

17. 17
ตอนที่ 6
แมหายไปไหน
เชาวันหนึ่งเมื่อผมและพี่สาวจูงมือกันเดินกลับจากออกไป
ขอทาน ตอนนั้นเกือบ ๆ สิบโมง ทันทีที่พอไดยินเสียงเรากลับมาก็รีบหยิบ
ไมเทาเดินออกมาหา สีหนาพอดูซีดเผือด บอกกับเราวา “เร็วเขา! แมกับ
อาไฉหายไปไหนก็ไมรู”
พอผมหันกลับมาดูก็พบวาใตตนไมนั้นเหลือเพียงแตเชือกและโซเปลา
ๆ ไมมีแมเงาของแมกับนองชาย ผมกับพี่สาวรีบวิ่งออกมาขางนอก แลว
แยกยายกันออกไปตามหาแมกับนองชายคนโต เราตางก็เดินไปตะโกน
ไป “แม-อาไฉ! อยูไหนกันนะ แม!!!”
ทุกซอกทุกมุมของหมูบานก็คนหากันจนทั่วแลว แตยังไมพบแมแต
เงาของทั้งคู ทั้งหวั่นใจวาพวกเขาจะหายตัวไป ทั้งกลัววาจะเกิดอุบัติเหตุ
ขึ้น พี่สาวรอนใจจนรองไหออกมา กระนั้นขาทั้งคูก็ยังไมยอมผอนแรงวิ่งตาม
หา เสียงเรียกหาปนเสียงสะอื้นสะทอนทั่วทั้งหมูบานที่แสนยากจนแหงนี้ ฟง
แลวใหความรูสึกวังเวงยิ่งนัก ฟาก็ยังไมวายใหฝนตกมาเวลานี้อีก เนื้อตัว
เสื้อผาเปยกชุมทั้งน้ําฝนและเหงื่อ ใบหนาสกปรกของเราโดนฝนชะลาง ก็
เลยดูมอมแมมเหมือนกับลูกแมวลายจรจัดยังไงยังงั้น
เมื่อตามหาจนทั่วหมูบานแลวยังไมพบ เราจึงเริ่มออกตามหาดานนอก
หมูบาน ตะโกนกูรองจนเสียงแทบไปหมด แตก็ยังไมเห็นวี่แววของแมกับ
นองชายคนโตเลยแมแตนอย ทั้งคูตางก็สติไมสมประกอบ หากเดินออกไป
ไกลจริง ๆ กลัววาจะกลับมาไมได โธ! สวรรค แลวผมควรจะทําอยางไรดีละ
นี่ ขณะที่ผมกําลังหวั่นใจอยูนี่เอง สายตาก็พลันเหลือบไปเห็นเงาคน
เคลื่อนไหวอยูในพงหญา ผมรีบกระโจนเขาไปหาทันที ฮา! ใชแมจริง ๆ
ดวย! ขอบคุณสวรรค แม! ใชแมผมจริง ๆ ดวย! ผมตะโกนลั่นออกมาดวย
ความยินดี ตอนนี้ผมถึงไดเห็นวาแมตกลงไปในบอน้ําขางคันนา

18. 18
ดีนะที่โซยังไมหลุดออกจากขอมือแม ผมก็ออกจะไรเดียงสาไปหนอย
ที่เขาใจวา แคควาโซเหล็กไดก็จะชวยเอาตัวแมขึ้นมาได แตในความเปน
จริง แมกลับไมไดใหความรวมมือกับผมเลยสักนิด มีแตจะใชแรงดึงดันกับผม
เทานั้น ตางก็ยื้อยันกันไปมา ตูม! ตัวผมหลนลงไปในน้ํา แถมหลนลงไปก็
ไมเบานักทําเอาผมเปยกโชกไปทั้งตัวเลยทีเดียว แตผมก็ยังไมยอมแพ ยัง
ออกแรงดึงแมขึ้นจากบอน้ํา ตอนนี้แมเริ่มโมโหขึ้นมาบางแลว จึงตอตานผม
สุดแรง แลวก็ผลักผมลงไปในน้ํา ผมตะเกียกตะกายขึ้นมาใหมอีก สองคน
ตางก็ลมลงไปในบอนั่นเอง ดีที่บอน้ําไมลึกนัก เราจึงไมเปนอะไรมาก แค
กินน้ําโสโครกไปหลายสิบอึก กับน้ําเขาตาจนแสบจะลืมไมขึ้นเทานันเอง
แมตองเขาใจผิดคิดวาผมเปนคนรายแนนอน จึงไมยอมกลับบานกับ
ผม ผมจึงตะโกนบอกแมวา “แม! แมครับ! นี่อาจิ้นเองนะแม แมมองผมสิ
ครับ นี่อาจิ้นนะ!” แตเสียงตะโกนกองของลูกชายก็ไมสามารถเรียกสติของ
แมใหกลับมาได แมเพียงมองผมดวยสายตาวางเปลาอยูสองสามวินาทีกอนที่
จะตะโกนขัดขืนตอ
ผมยืนอยูกลางบอน้ํา ปลอยโฮออกมาอยางอดไมได แลวโผเขากอด
แมไวแนน แมจะตอยจะทุบอยางไร ผมก็ไมหลบไมถอย ปากก็ตะโกน
รองไห “แม...แม...นี่ผมเปนลูกแท ๆ ของแมนะ! แม ผมเปนลูกที่แมคลอด
ออกมานะ แมผมอาจิ้นนะแม” มีบางครั้งที่ผมรูสึกแคนใจเหลือเกิน ในโลก
นี้จะมีแมสักกี่คนกันนะที่จําลูกตัวเองไมได แลวทําไมคนคนนั้นถึงตองเปนแม
ผมดวย
สักครู พี่สาวก็ตามมาพบเขา เราสองคนชวยกันทั้งปลอบทั้งขูแมอยู
นานกวาจะพาแมขึ้นมาจากบอน้ําได และกวาจะลากแมกลับมาถึงสุสาน
“บาน” เราได ก็แทบจะหมดเรี่ยวหมดแรงกันเลยทีเดียว
พอกลับถึง “บาน” ผมกับพี่สาวก็หมดแรงลมตัวลงกับพื้น หอบฮัก ๆ
จนหายใจหายคอแทบไมทัน สวนพอโมโหมาก ควาไมเทาไดมือนึง มืออีก
ขางก็ดึงโซที่ขอมือแมไว แลวใชไมเทากระหน่ําตีไมยั้งมือ แมที่นาสงสาร

19. 19
ของผมเนื้อตัวเปยกชุม ทรุดนั่งกองลงไปกับพื้น ไดแตรองโอดโอย ผมกับ
พี่สาวตะโกนหามสุดเสียง “อยาตีนะ อยาตี” พอตีอยางนี้เดี๋ยวแมก็ตาย
หรอก!” แตพอกําลังโมโหจัด ไหนเลยจะยอมฟงเสียง เราไมรูจะหาม
อยางไร เลยตองคลานเขาไปกอดแมไว คอยเอาตัวเองบังรับไมเทาของพอ
แทน จนพอรูสึกตัววาที่ตีอยูนะคือเราสองพี่นอง ทานก็ทั้งโกรธทั้งโมโหจน
ปาไมเทาทิ้ง แลวพอก็ทนไมไหวรองไหออกมา
ในที่สุดเราก็กอดคอรองไหกันทั้งบาน
จนพอหายโมโห เราจึงนึกขึ้นไดวานองชายคนโตก็ยังไมกลับ
บาน โธ! ถึงจะตามหาแมเจอแลว แตอาไฉละ นองไมไดอยูดวยกันกับแม
นี่ แลวนองไปไหนเสียละ
พอนึกได ผมกับพี่สาวก็รีบออกตามหาอาไฉทันที ดวงอาทิตยลับ
ขอบฟาไปแลว ผมไดแตภาวนาในใจใหสิ่งศักดิ์สิทธิ์ชวยคุมครองใหอาไฉ
ปลอดภัย ถาคืนนี้หานองไมพบ หากไมเกิดอุบัติเหตุ นองก็อาจจะเดินไกล
ออกไปเรื่อยและอาจจะไมมีวันหวนกลับมาอีกเลยก็ได เมื่อคิดดังนี้ ผมกับ
พี่สาวก็รีบเรงฝเทาขึ้นไปอีก ขณะที่วิ่ง ในใจของเด็กหกขวบอยางผมก็อด
เตือนตัวเองไมใหรองไหไมได ผมกลัววาเสียงรองไหของผมจะไปปลุกคน
ตายที่อยูในหลุมใหตื่นขึ้น แลวพวกเขาก็อาจจะพากันลุกขึ้นมาจากหลุมทีละ
ศพ ๆ ยิ่งคิดก็ยิ่งกลัว รีบตัดใจวิ่งไปขางหนา ไมกลาหันกลับมามองขางหลัง
อีกเลย
เราสองพี่นองเหนื่อยจนแทบจะขาดใจ เราชวยกันตามหานองจนทั่ว
หมูบานอีกครั้ง แตหมูบานในยามค่ําคืนนั้นไมมีแมกระทั่งเงาของคน มีแต
เสียงหมาเสียงแมวเหาหอนโตตอบกันไมหยุดหยอน และอาไฉก็ดูเหมือนจะ
ถูกกลืนหายไปกับความมืดดวย เราตางก็ออนลากันมาทั้งวันแลว แมแตคํา
วาเหนื่อยก็ยังพูดไมออก บังเอิญมองไปเห็นขางหนามีศาลเจาเล็ก ๆ ศาล
หนึ่ง จึงพากันเดินเขาไป พี่สาวบอกวาเขาไปไหวเจาเสียหนอย เผื่อทาน
จะชวยดลใหเราหานองชายไดพบ

20. 20
เราจึงเดินเขาไปในศาลเจาดวยกัน ขณะที่คุกเขาลงกําลังจะคํานับ ก็
มีเสียงประหลาดดังขึ้นมาจากใตโตะเซนไหว เปนเสียงเหมือนคนพึมพํา
อยู ผมจึงลอกเลิกผาคลุมโตะเปดดู อา! ขอบคุณสวรรค ขอบคุณสิ่ง
ศักดิ์สิทธิ์ ที่แทอาไฉก็มาหลบอยูใตโตะเซนไหวนี่เอง เขามองหนาเราอยาง
ใสซื่อ นองผมสติไมสมประกอบ เขาคงไมมีวันรูหรอกวาวันนี้ผมกับพี่สาว
ตองเสียน้ําตาดวยความกังวลหวงใยในตัวเขาไปมากมายเพียงไร
ในที่สุดครอบครัวของเราก็กลับมาอยูพรอมหนาพรอมตากัน ทุกคน
ลวนหิวโซมาแลวทั้งวัน ยังดีที่เมื่อเชาเรายังพอขอขาวมาไดบาง ใหพวกเขา
กินกันไปเถอะ สวนผมกับพี่สาวไปที่ริมบอน้ํา นั่งยอง ๆ เอามือวักน้ําใส
ปาก กินทีละอึกใหญ ๆ เติมกระเพาะที่หิวโหยใหเต็มไปพลาง ๆ กอน และ
แมวามันจะเปนน้ําขม ๆ ผมก็ยอมกินอยางเต็มใจ
ผมอธิษฐานตอฟาดินวา ขอเพียงใหครอบครัวเราปลอดภัยกันทุก
คน ตอใหอาจิ้นกับพี่สาวตองกินน้ําในทอประทังชีวิต หรือแมจะตองขื่นขมสัก
เพียงไรก็ใหเรารับภาระนี้เองเถิด
ตอนที่ 7
ตาบอดออกลาย
ครอบครัวเราพากันเดินขึ้นไปทางเหนือ จนมาถึงหมูบานจัวหลาน ใน
เขตเหมียวลี่
กอนหนานี้เคยไดยินวาที่หมูบานจัวหลานมีชาวจีนแคะอาศัยอยู
มาก มักจะจัดงานวัดกันอยูบอย ๆ คําวา “งานวัด” สําหรับพวกเรา “ชาว
พรรคกระยาจก” แลว ถือวาเปนสิ่งที่ดีราวกับหลนมาจากสวรรคเลย
ทีเดียว เพราะที่ไหนมีงานบุญที่นั่นก็ตองมี “ของเหลือ” แน ๆ เพียงนึกถึง
รสชาติอันแสนอรอยของ “ของเหลือ” ก็ทําใหพวกเรามีแรงเรงฝเทาใหไปถึงที่
หมายเร็วขึ้นอีกมากโข

21. 21
แตนองเล็ก ๆ บางคนก็ทนกับการเดินทางเปนระยะไกลเชนนี้ไม
ไหว แมวาจะกลัวแสนกลัวไมเทาของพอจนไมกลาหยุดเดิน แตบางครั้งมัน
ก็เหนื่อยจริง ๆ เดินอยูดี ๆ เกิดหลับไปก็มี และบังเอิญวาทางที่เราเดินมักจะ
เปนทางลัดคดเคี้ยวตามหมูบานเล็ก ๆ ถาไมระวังก็อาจสะดุดกอนหินหกลมลง
ได ตุบ! นองชายคนเล็กหกลมหนาทิ่มลงไปกับพื้น แลวก็มีเสียงรองโฮลั่น
ของแกดังตามมา
เราไมมีเวลาแมแตจะปลอบใหนองหยุดรองไห เพราะพอแสดงทาที
ใหเห็นวาอยางไรเราก็ตองเดินตอไป จะมีก็แตพี่สาวเทานั้นที่พยุงแกเดิน
ตอ พลางปลอบแกเบา ๆ สวนผมนั้น ขางหนึ่งตองคอยจูงพอ อีกขางหนึ่งก็
ตองคอยพะวงวาจะมีใครเผลอหลับลมลงไปอีกไหม เลยตองเดินพลางกวาด
ตาไปหนาทีหลังที พอเห็นนองชายคนโตเดินไปสัปหงกไป ก็ตองรีบตะโกน
เรียกเขา “อาไฉ! ตื่น ตื่น!” สักครูนองสาวคนเล็กหัวเริ่มเอียงเหมือนจะลม
ลงไปอีก ผมรีบใชมือขางที่วางเปลาตบหนานองใหรูสึกตัวตื่นกันที
การเดินทางเปนไปอยางรีบเรงเชนนี้ เพื่อไปหาความอบอุนและความ
อิ่มทอง แมการพักผอนสักเล็กนอยก็ยังดูเหมือนความสบายที่มากเกินไป
ทันใดนั้น ผมไดยินเสียงพี่สาวตะโกนขึ้นวา “วา! อาไฉขี้แตก
แลว” พอชะงักฝเทาทันที ผมหันกลับไปมอง แลวก็เห็น “กอน
ทองคํา” กําลังหลนลงมาจากกางเกงเกาขาดปุปะของนองชายคนโตจริง
ๆ กลิ่นเหม็นสุดทนก็ตลบอบอวบตามออกมาทันที ทุกคนยกมือขึ้นอุดจมูก
ไว มีแตนองชายคนโตสติทึบเทานั้นที่ยังยืนยิ้มแฉงไมรูเรื่องอะไร สวนแม
นั้นก็ยิ่งไปกันใหญเลย เอาแตหัวรองอหายใชมือขางหนึ่งจับกางเกงตัวเอง
แนน แมหัวเราะเสียทองคัดทองแข็งเลยทีเดียว แลวสายตาอันแหลมคม
ของพี่สาวก็เหลือบไปเห็นเขา เธอรองออกมาวา “อาว! แมนะแม! ทําไมถึง
ฉี่ราดใสกางเกงอยางนั้นละ”
พี่สาวยังอุทานไดไมทันจบประโยคดี ไมเทาของพอก็ลอยมาถึงเสีย

22. 22
แลว หวดแรกเขาที่นองชายคนโต แลวหักโคงกําลังจะลอยมาทางแม
บาง ผมลืมสิ้นไปหมดทุกอยาง รีบกระโดดเขาไปขวางหนาพอไว กางแขน
ออกกันไมเทาของพอ ปากก็รองบอกวา “พอ! อยาตีเลย อยาตีอีกเลยนะ
พอ แมกับอาไฉไมรูเรื่องอะไรหรอก แลวผมจะชวยทําความสะอาดใหพวก
เขาเองนะพอ อยาตีพวกเขาอีกเลย ตีอยางนี้เดี๋ยวพวกเขาก็ตายหรอก”
ขณะที่ผมพูดนั้น ไมเทาก็ยังคงกระหน่ําลงมาที่ตัวผมอยูไมยั้ง เจ็บ
เสียจนกลั้นน้ําตาไวไมอยู เสียงตะโกนขอรองก็อูอี้แทบไมเปนเสียงคน แต
พอกําลังโกรธเหมือนจะคลั่ง รัวตีไมหยุดและไมยอมฟงเสียงใด ๆ ทั้งสิ้น
พี่สาวกับนอง ๆ ตางก็ตกใจกระโดดเขามากอดกันกลมดิก ทุกคนลืม
นึกถึงเรื่องความสกปรกทุกอยางไปเสียสิ้น
สวนผมรองไหจนไมรูจะรองยังไง ไดแตนั่งลงคุกเขากับพื้น กมหนา
รับไมของพอแตโดยดี พอตีจนตัวเองเหนื่อยจึงยอมโยนไมเทาทิ้งไป แลว
ทรุดตัวนั่งลงหอบกับพื้น แตผมก็ยังไมกลาขยับตัวเลยสักนิด
รอสักครู เมื่อเห็นวาพอเริ่มหายโมโหแลว ผมจึงคอย ๆ ขยับไปหา
พี่สาว พาแมกับนองชายไปลางตัวทําความสะอาดที่แมน้ําใกล ๆ บริเวณ
นั้น ขาทั้งคูของผมถูกตีจนบวมและชาไปหมด เวลาเดินเหมือนเหยียบบน
พื้นผิวที่เอียงลาด รูสึกตัวลอย ๆ ไมเหมือนเหยียบพื้นจริง ๆ สวนมือทั้งสอง
ขาง แมขยับแคนิดเดียวก็เจ็บราวไปถึงกระดูก แตผมไมมีมือเหลืออีก และก็
ไมมีเวลาที่จะนวดดวย ผมตองเรงมือหนอย ตองรีบเช็ดลางทําความสะอาด
นองชายคนโตใหเสร็จเรียบรอยกอนที่พอจะเริ่มโมโหขึ้นมาอีก ผมตองเรงอีก
หนอย ผมทําเหมือนสะกดจิตวา “ไมเจ็บนะ ไมเจ็บ ไมเจ็บเลยสักนิด
เดียว อาจิ้นเจ็บไมเปนจริง ๆ นะ” ผมเชื่อวาถาบอกกับตัวเองอยางนี้แลวจะ
ไดไมเจ็บ แตน้ําตาเจากรรมไมยอมฟงเสียงยังคงไหลพรั่งพรูออกมาไมหยุด
ตองลําบากลําบนกันเสียขนาดนี้กวาจะมาถึงเมืองจัวหลานได กอนอื่น
เราตองหาที่ที่เราจะยึดเอาเปนบานใหไดกอน แลวผมกับพี่สาวจึงจะถือขันบิ่น

23. 23
ๆ ออกไปขอทานอยางหมดกังวลได พวกเราจนถึงขนาดขันที่ใชขอทานก็มี
เพียงใบเดียวเทานั้น เราตองเดินไปกลับอยูหลายรอบทีเดียวกวาจะหาอาหาร
มาไดมากพอสําหรับทุกคน แตพอนึกถึงเศษอาหารเหลือ ๆ เนื้อปลาติด
กาง กับเสียงทองรองของทุกคนในครอบครัวแลว ก็ทําใหเรามีพลังจูงมือกัน
วิ่งไป ๆ กลับ ๆ ขอทานในงานวัดรอบแลวรอบเลา
ขณะที่เรากําลังจะวนเวียนเขาไปขออาหารรอบที่สาม บังเอิญไดพบ
กับชายจรจัดคนหนึ่งที่กําลังเขามาขอทานในบานที่เรากําลังจะขอ
เหมือนกัน เมื่อเรากําลังจะเคาะประตูบาน ชายจรจัดคนนั้นก็หันมาจองหนา
เรา ผมกําลังจะหดมือแตเกิดนึกขึ้นมาไดวา ที่จริงเราก็คือเพื่อนรวมอาชีพนี่
นา เขาไมควรจะเอาเปรียบผมอยางนี้ ผมไมสนใจวาหนาตาเขาจะดูดุรายสัก
เพียงใด ผมสบตาเขา และรวบรวมความกลายกมือขึ้นเคาะประตูอีก
ครั้ง คราวนี้เขาปดมือผมออกพูดขึ้นวา “ออกไป แกสองคนนี่ไมรูจักดูเลย
นะ ไมเห็นหรือไงวาฉันยืนอยูตรงนี้แลว” พี่และผมมองเขาอยางไมเขาใจอยู
นานประมาณ 5 วินาที เขาถมน้ําลายแลวเงื้อมือขึ้นทําทาจะตีเรา ปากก็ขูไป
ดวยวา “มองหาสวรรควิมานอะไร เดี๋ยวเหอะ เดี๋ยวพอก็ควักลูกตาออกมาซะ
หรอก” เขาทําทาดุมากเหมือนกับจะกินเราเขาไปในทองอยางนั้นแหละ เรา
สองพี่นองเห็นแลวก็ตกใจกลัวกันลนลาน พี่สาวรีบลากมือผมหนีออกมา
“ทําไมตองดุขนาดนี้ดวย ก็เราไปถึงกอนชัด ๆ” ผมพูดอยางไมยอม
แพ
“อาจิ้น ชางมันเถอะ อยาหาเรื่องเลยนา” พี่สาวพูดดวยน้ําเสียงสั่น
เครือเล็กนอย
“ระวังใหดีเหอะ! คอยดูนะ เดี๋ยวผมจะไปชกหนามัน” ผมยังดื้อดึง
“อาจิ้น!”
พี่สาวทําเสียงดุใหผมเงียบ แตใจผมกลับคิดวาเราก็เปนขอทานเหมือน

24. 24
ๆ กัน แลวทําไมตองมารังแกกันอยางนี้ดวยเลา ผมโกรธมาก เดินไปก็เตะ
หินตามขางถนนแรง ๆ เพื่อระบายอารมณไปตลอดทาง
พวกเราลองเปลี่ยนเสนทางใหม เดินไปแถวโรงงิ้วเผื่อวาจะโชคดี
ขึ้นมาบาง
ตั้งแตเกิดมาผมยังไมเคยเห็นงานวัดที่ไหนคึกคักเทาที่นี่มากอน
เลย บนเวทีงิ้วมีนางเอกกําลังรองหมรองไหพร่ํารําพันถึงพระเอกใจดํา ชุดที่
ใสก็สวยสดงดงาม ชายแขนเสื้อสะบัดไปมานาดูนัก แตนี่ยังไมสําคัญ
เทาไร ที่เด็ดไปกวานั้นคือ แผงตาง ๆ ที่ขายของอยูหนางานนั้น มีขายทั้ง
ผลไมเชื่อมเสียบไม ขนมสําลี ตุกตาปนน้ําตาล มีของนากินตาง ๆ แทบทุก
ชนิด แลวก็ยังมีแผงยิงปน ยิงลูกโปง ปาเปาเอารางวัลอีกดวย นอกจากนี้
ยังมีแผงขายผลไม ที่แผงนี้เขาจัดเรียงแตงโมที่ผาเปนซีก ๆ ไวขายดวย เนื้อ
แตงโมนั้นสีแดงฉ่ําดูนากินชะมัด
ผมกลืนน้ําลายดังเอื๊อก
ชาวบานตางหอบลูกจูงหลานมาเที่ยวงาน และแนนอนวาผูปกครองก็
จะตองซื้อของกินของเลนใหกับเด็ก ๆ ดวย แตผมกับพี่สาวไมมีเงิน จึงไดแต
ยืนตาปริบ ๆ มองดูเด็ก ๆ คนอื่นทั้งเลนทั้งกินกันอยางเพลิดเพลิน
มีเด็กหญิงผมเปยคนหนึ่งถือขนมสําลีคําเบอเริ่มเขาไปในปากเรียบรอย
แลว ผมเผลอแลบลิ้นออกมาเลียตามเธอบางโดยไมรูสึกตัว เหมือนกับ
ตัวเองก็กําลังกินขนมสําลีอยูเชนเดียวกัน
ยังมีเด็กชายอีกคนหนึ่งใชมือทั้งสองประคองแตงโมที่รูปรางเหมือน
พระจันทรเสี้ยวอยู แลวก็เริ่มดูดจั๊บ ๆ จากดายซายไปดานขวา หยุดนิดหนึ่ง
แลวก็เริ่มใหมจากดานขวาไปดานซาย น้ําหวานจากแตงโมที่แสนชุมฉ่ําเลอะ
ปากของเขาแลวคอย ๆ ไหลเปนทางยาวยอยตามแขนลงสูพื้นเปนหยด ๆ ผม
สูดปากตัวเองเต็มที่ รูสึกเสียดายน้ําแตงโมที่ไหลหยดติ๋ง ๆ ลงพื้นนั้น