Lesson6

1. บทที่ ๖

2. รูปแบบของรัฐ
รูปแบบของรัฐหรือ
รูปแบบการปกครอง
เกิดขึ้นพร้อมกับการ
กำาเนิดรัฐ โดยมี
วัตถุประสงค์ เพื่อใช้
เป็นเครื่องมือในการ
ควบคุม ดูแล ให้
ประชาชนอยู่ภายใต้
อำานาจ หรือบางทีเป้า
หมายก็เพื่อประโยชน์
สุขของผู้ปกครองเอง

3. รูปแบบการปกครองต่าง ๆ
ในอดีตนักปราชญ์ ชาว
กรีก ๒ ท่าน ที่ได้
ให้กำาเนิดแนวคิด
เรื่องการเมือง การ
ปกครอง และนัก
รัฐศาสตร์ใน
ปัจจุบันที่ศึกษาเรื่อง
การเมืองการ
ปกครองหรือที่เรียก
Plato
Aristotle

4. รูปแบบการปกครองต่าง ๆ
ในอดีตแนวคิดของ
เพลโต

5. รูปแบบการปกครองต่าง ๆ
ในอดีตตารางโดยจำาแนกตามจำานวนผู้เป็น
เจ้าของอำานาจอธิปไตย และจุดมุ่งหมายในการ
ใช้อำานาจการปกครองสามารถจำาแนกได้ดังนี้

6. รูปแบบการปกครองต่าง ๆ
ในอดีตสรุปแนวคิดเกี่ยวกับรัฐในอุดมคติของ
เพลโตได้วางกฎเกณฑ์ที่ค่อนข้างเข้มงวดไว้
มาก ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของการครอบ
ครองทรัพย์สินของชนชั้นปกครองและ
ชนชั้นนักรบ เรื่องของความสัมพันธ์ในฐานะ
ครอบครัว ตลอดจนเรื่องที่ใครหลาย ๆ คน
อาจจะมองดูว่าโหดร้าย อย่างเรื่องการ
ทำาลายทารก การทอดทิ้งคนที่เจ็บป่วยเรื้อรัง
และไม่แข็งแรง สิ่งเหล่านี้อาจจะไม่สามารถที่

7. รูปแบบการปกครองต่าง ๆ
ในอดีตรัฐในอุดมคติของเพลโต ถ้ามองในแง่มุมของ
ปัจจุบันอาจจะเป็นสิ่งที่ดูเข้มงวด และวางกรอบกฎ
เกณฑ์ต่าง ๆ ไว้อย่างมากมาย มากจนดูเหมือนกับ
การบังคับและกีดกันสิทธิของคนในรัฐจนเกินไป
เป็นเหมือนกับการใช้ชีวิตในแบบรัฐทหาร แต่ถ้า
รัฐในอุดมคตินี้เกิดขึ้นมาได้ ก็จะเป็นรัฐที่มี
ระเบียบและคงไว้ซึ่งระบบ แต่ก็คงจะเป็นการ
ยากที่จะหาราชาปราชญ์ที่ทรงไว้ซึ่ง
คุณธรรมและความรู้มาเป็นผู้ปกครองได้
เพราะว่ามนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความเห็นแก่ตัว

8. รูปแบบการปกครองต่าง ๆ
ในอดีตแนวคิดของ
อริสโตเติล

9. รูปแบบการปกครองต่าง ๆ
ในอดีตแนวคิดของอริสโตเติล
๑. มนุษย์เป็นสัตว์การเมือง จะต้องมีการจัด
ระบอบการปกครองเพื่อรักษาความสงบสุข
และความยุติธรรม
๒. แนวคิดเกี่ยวกับรัฐ รัฐเป็นประชาคม
การเมืองขั้นสูงสุด โดยมีจุดมุงหมายอยู่ที่
ความดีอันสูงสุดเหนือความดีทั้งมวล
๓. สนับสนุนหลักการปกครองโดย
กฎหมาย อริสโตเติลเข้าใจถึงลักษณะ
ธรรมชาติของมนุษย์ว่ามีความเห็นแก่ตัว
และเอารัดเอาเปรียบ เขาจึงไม่เชื่อในการ
ปกครองโดยบุคคล

10. รูปแบบการปกครองใน
ปัจจุบันการปกครองของประเทศส่วนใหญ่ใน
ยุโรปตะวันตก สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย
ญี่ปุ่น ล้วนเป็นประเทศที่มีการปกครอง
ระบอบประชาธิปไตยและมีความมั่นคง
ทางการเมืองการปกครองจนเป็นแบบอย่าง
ของประเทศต่าง ๆ ลักษณะร่วมกันของการ
ปกครองในกลุ่มประเทศเหล่านี้
a. ระบอบประชาธิปไตย ๖. ศาล
b. ประมุขของรัฐ ๗.
พรรคการเมือง
c. ประมุขของรัฐบาล ๘. ปัญหา
การเมือง

11. รูปแบบการปกครองใน
ปัจจุบันการปกครองแบบสังคมนิยม
คอมมิวนิสต์
- แนวความคิดของระบบสังคมนิยม
คอมมิวนิสต์ คือ รัฐไม่เพียงแต่จะเป็น
เจ้าของปัจจัยการผลิต แต่ยังมีอำานาจไป
ถึงการควบคุมสิทธิเสรีภาพ และวิถีการ
ดำาเนินชีวิตของประชาชนอีกด้วย
- ที่มาของระบบสังคมนิยมคอมมิวนิสต์
ได้มาจากแนวความคิดของ คาร์ลมาร์กซ์
- ที่มาของระบบสังคมนิยมคอมมิวนิสต์

12. รูปแบบการปกครองใน
ปัจจุบัน
การปกครองแบบสังคมนิยม
คอมมิวนิสต์
- ที่มาของระบบสังคมนิยมคอมมิวนิสต์
ได้มาจากแนวความคิดของ คาร์ลมาร์กซ์
- ลัทธิคอมมิวนิสต์ได้แพร่เข้าไปยัง
ประเทศต่าง ๆ อย่างรวดเร็วตามอุดมการณ์
คอมมิวนิสต์
- ลักษณะการเมืองการปกครองของ
ประเทศสังคมนิยมคอมมิวนิสต์

13. รูปแบบการปกครองตามแนว
พุทธศาสตร์
a. พระพุทธเจ้า
ปกครองด้วย
ตนเอง
b.พระสงฆ์
สาวกเป็นผู้
ปกครอง
c. สงฆ์เป็นผู้
ปกครอง

14. การปกครองคณะสงฆ์ไทยใน
ปัจจุบันการจัดโครงสร้าง
การบริหารและการ
ปกครองคณะสงฆ์ใน
ปัจจุบันเป็นไปตามพ
ระราชบัญญัติคณะ
สงฆ์ พ.ศ. ๒๕๐๕
การตราพระราช
บัญญัติฉบับนี้เกิดจาก
ความต้องการของ

15. การปกครองคณะสงฆ์ไทยใน
ปัจจุบันเจ้าคณะใหญ่ปกครองบังคับบัญชาเจ้าคณะภาค แบ่งออก
เป็น เจ้าคณะใหญ่ฝ่ายมหานิกายและเจ้าคณะใหญ่ ฝ่ายธรรมยุตมี
อำานาจบังคับบัญชาสูงสุดในคณะสงฆ์แต่ละนิกาย ในสายการบังคับ
บัญชา เจ้าคณะใหญ่ยังต้องอยู่ภายใต้การปกครองของมหาเถรสมาคม
แต่ในทางปฏิบัติเจ้าคณะใหญ่มักเป็นกรรมการมหาเถรสมาคมอีกตำาแห
นางหนึ่ง เจ้าคณะใหญาทั้งห้ามีเขตการปกครองดังนี้
(๑) เจ้าคณะใหญ่หนกลาง ปฏิบัติหน้าที่ในเขตการปกครอง
คณะสงฆ์ มหานิกาย ภาค ๑, ๒, ๓, ๑๓, ๑๔ และ ๑๕
(๒) เจ้าคณะใหญ่หนเหนือ ปฏิบัติหน้าที่ในเขตการปกครอง
คณะสงฆ์ มหานิกาย ภาค ๔, ๕, ๖ และ ๗
(๓) เจ้าคณะใหญ่หนใต้ ปฏิบัติหน้าที่ในเขตการปกครอง คณะ
สงฆ์ มหานิกาย ภาค ๑๖, ๑๗ และ ๑๘
(๔) เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก ปฏิบัติหน้าที่ในเขตการปกครอง
คณะสงฆ์มหานิกาย ภาค ๘, ๙, ๑๐, ๑๑ และ ๑๒
(๕) เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต ปฏิบัติหน้าที่ในเขตการปกครอง
คณะสงฆ์ธรรมยุตทุกภาค

16. การปกครองคณะสงฆ์ไทยใน
ปัจจุบันเขตการปกครองคณะสงฆ์ทั้ง ๑๘ ภาค ประกอบด้วยจังหวัด ต่างๆ ดังนี้
ภาค ๑ มี ๔ จังหวัด คือ กรุงเทพมหานคร นนทบุรี ปทุมธานี และสมุทรปราการ
ภาค ๒ มี ๓ จังหวัด คือ พระนครศรีอยุธยา อ่างทอง และ สระบุรี
ภาค ๓ มี ๔ จังหวัด คือ ลพบุรี สิงห์บุรี ชัยนาท และอุทัยธานี
ภาค ๔ มี ๔ จังหวัด คือ นครสวรรค์ กำาแพงเพชร พิจิตร และเพชรบูรณ์
ภาค ๕ มี ๔ จังหวัด คือ พิษณุโลก สุโขทัย ตาก และอุตรดิตถ์
ภาค ๖ มี ๕ จังหวัด คือ ลำาปาง พะเยา เชียงราย แพร่ และน่าน
ภาค ๗ มี ๓ จังหวัด คือ เชียงใหม่ ลำาพูน และ แม่ฮ่องสอน
ภาค ๘ มี ๖ จังหวัด คือ อุดรธานี หนองคาย เลย สกลนคร หนองบัวลำาภู และ
บึงกาฬ
ภาค ๙ มี ๔ จังหวัด คือ ขอนแก่น มหาสารคาม กาฬสินธุ์ และร้อยเอ็ด
ภาค ๑๐ มี ๖ จังหวัด คือ อุบลราชธานี ยโสธร มุกดาหาร ศรีสะเกษ นครพนม
และอำานาจเจริญ
ภาค ๑๑ มี ๔ จังหวัด คือ นครราชสีมา ชัยภูมิ บุรีรัมย์ และ สุรินทร์
ภาค ๑๒ มี ๔ จังหวัด คือ ปราจีนบุรี นครนายก ฉะเชิงเทรา และสระแก้ว
ภาค ๑๓ มี ๔ จังหวัด คือ ชลบุรี ระยอง จันทบุรี และตราด
ภาค ๑๔ มี ๔ จังหวัด คือ นครปฐม สุพรรณบุรี กาญจนบุรี และสมุทรสาคร
ภาค ๑๕ มี ๔ จังหวัด คือ ราชบุรี เพชรบุรี สมุทรสงคราม และประจวบคีรีขันธ์
ภาค ๑๖ มี ๓ จังหวัด คือ นครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี และชุมพร
ภาค ๑๗ มี ๕ จังหวัด คือ ภูเก็ต ตรัง พังงา กระบี่ และระนอง
ภาค ๑๘ มี ๖ จังหวัด คือ สงขลา พัทลุง สตูล ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส

17. จบแล้วนะ ๖ บท