SlideShare a Scribd company logo
1 of 2
Download to read offline
Үйл үгийн хувилах ба эс хувилах дүрэм


Зорилго: Зөв унших, бичих, хөрвүүлэг хийх
        Үйл үгийн хувилах ба эс хувилах дүрмийг мэдэх
        Үгийн бүтцээр задлах
        Уламжлалт бичлэгтэй үгийг нүдлэн тогтоох, хэрэглэх
        Үйлийн нөхцөлүүдийг таньж нүдлэн зөв бичих
        Үг ба бүтээвэр нөхөх


              1. Шинэ гэрийн удам судрыг заавал бичин жилтэй хүн эхэлж бичдэг.Тэр
              үед улаан идээ ороогүй цай идээ бэлтгэж, дайлдаг. Удам судрыг бичих
              бэхийг сүү дусаасан шимийн архиар зуурна.
              2. – л дагавар залга: уурга, халц, мулт, цүнх, тэс, бат, зад, хил, эмт, эх
              3. агар, аюу, бар-а, бир, бир-а, билдаучи – үгийг нүдлэх, холбоо үг
              үүсгэж бич
                                                Й Г Н М Л Р Схий = у,ү жийрэглэнэ
              4. Н Б Д Р С Л +
                                                ЖЧБСДХТ          = шууд бичнэ.
              А. Үйлийн нөхцөлийг үгэнд нь хамт залгаж бичдэг.
                 Б. Үйлийн нөхцөл ямагт гийгүүлэгчээр эхэлсэн байна
                 В. ТХН: - сан4, - даг4, - х, - гч, -маар,
                             Сур: суругсан, сурдаг, сурху, суругчи, сурумар
               5. Монгол бичгээр бичиж нүдлэх:
                   Зүсийг нь таних хялбар зүрхийг нь таних хэц үү
               6. Цэгийг оронд тохирох нөхцөл дагаврыг нөх
                 агаар.. нисэх, удам...айл, бийр ... хялгас, с үү ... ав,
               7. зартал – зардал, захидал - захитал
Дараах дасгалыг хийж гүйцэтгэ.



1 Зүдрэх цаг ээлжтэй тул өглөг хишигт цаг гарга.
Хөлс болгон шагналтай тул ажил хөдөлмөрт цаг гарга.
Хүрэх диваажин нэхэлтэй тул буян хураахад цаг гарга.
2. – л, - р дагавар залга. дэлбэл,
3. Дэлбэл: ТХН – өөр хувилга.
4. Үйлийн цагаар төгсөх нөхцөл: на, лаа, жээ, чээ, в, - өөр дараах
    үгийг хувилга хүр,
5. нагац ... ах, нагац ... хэлэх, нагац...явах,
6. Монгол бичгээр бичих
    Айсан хүнд аргал хөдөлнө. Аймхай хүн арав үхдэг.

More Related Content

What's hot

2а анги цахим
2а анги цахим2а анги цахим
2а анги цахимNaranjargal_Z
 
залуу багш нарт
залуу багш нартзалуу багш нарт
залуу багш нартorgilmaa53
 
монгол хэлний тест
монгол хэлний тестмонгол хэлний тест
монгол хэлний тестDash Oogii
 
монгол хэл 2 р анги хичээл 1 слайд (хуулбар)
монгол хэл 2 р анги хичээл 1 слайд (хуулбар)монгол хэл 2 р анги хичээл 1 слайд (хуулбар)
монгол хэл 2 р анги хичээл 1 слайд (хуулбар)suren44
 
ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
ээлжит хичээлийн хөтөлбөрээлжит хичээлийн хөтөлбөр
ээлжит хичээлийн хөтөлбөрayur
 
төсөө утгатай өгүүлбэр 9 анги
төсөө утгатай өгүүлбэр 9 ангитөсөө утгатай өгүүлбэр 9 анги
төсөө утгатай өгүүлбэр 9 ангиOyuhai1127
 
сорилго монгол хэл
сорилго  монгол хэлсорилго  монгол хэл
сорилго монгол хэлDash Oogii
 
цахим үзүүлэн
цахим үзүүлэнцахим үзүүлэн
цахим үзүүлэнdelgermoron
 
нэгж хичээлийн хөтөлбөр отгоо
нэгж  хичээлийн  хөтөлбөр  отгоонэгж  хичээлийн  хөтөлбөр  отгоо
нэгж хичээлийн хөтөлбөр отгооbilig_01
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахNyamzaya Gerelzaya
 
монгол хэлний тест 11 анги
монгол хэлний тест 11 ангимонгол хэлний тест 11 анги
монгол хэлний тест 11 ангиOyuhai1127
 
цээж бичиг1
цээж бичиг1цээж бичиг1
цээж бичиг1aajuu79
 
ъ тэмдгийн бататгал
ъ тэмдгийн бататгалъ тэмдгийн бататгал
ъ тэмдгийн бататгалBaagii Bataa
 
монгол хэл жишиг даалгавар
монгол хэл жишиг даалгавармонгол хэл жишиг даалгавар
монгол хэл жишиг даалгаварDash Oogii
 
Mongol hel 7 angi 3 hicheel
Mongol hel 7 angi 3 hicheelMongol hel 7 angi 3 hicheel
Mongol hel 7 angi 3 hicheelaltantuya2012
 

What's hot (20)

2а анги цахим
2а анги цахим2а анги цахим
2а анги цахим
 
залуу багш нарт
залуу багш нартзалуу багш нарт
залуу багш нарт
 
монгол хэлний тест
монгол хэлний тестмонгол хэлний тест
монгол хэлний тест
 
монгол хэл 2 р анги хичээл 1 слайд (хуулбар)
монгол хэл 2 р анги хичээл 1 слайд (хуулбар)монгол хэл 2 р анги хичээл 1 слайд (хуулбар)
монгол хэл 2 р анги хичээл 1 слайд (хуулбар)
 
Tsahim hicheel 5
Tsahim hicheel 5Tsahim hicheel 5
Tsahim hicheel 5
 
Shalgalt
ShalgaltShalgalt
Shalgalt
 
ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
ээлжит хичээлийн хөтөлбөрээлжит хичээлийн хөтөлбөр
ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
 
Shijirtuya
ShijirtuyaShijirtuya
Shijirtuya
 
төсөө утгатай өгүүлбэр 9 анги
төсөө утгатай өгүүлбэр 9 ангитөсөө утгатай өгүүлбэр 9 анги
төсөө утгатай өгүүлбэр 9 анги
 
сорилго монгол хэл
сорилго  монгол хэлсорилго  монгол хэл
сорилго монгол хэл
 
цахим үзүүлэн
цахим үзүүлэнцахим үзүүлэн
цахим үзүүлэн
 
Chim hich
Chim hichChim hich
Chim hich
 
нэгж хичээлийн хөтөлбөр отгоо
нэгж  хичээлийн  хөтөлбөр  отгоонэгж  хичээлийн  хөтөлбөр  отгоо
нэгж хичээлийн хөтөлбөр отгоо
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлах
 
монгол хэлний тест 11 анги
монгол хэлний тест 11 ангимонгол хэлний тест 11 анги
монгол хэлний тест 11 анги
 
цээж бичиг1
цээж бичиг1цээж бичиг1
цээж бичиг1
 
ь тэмдэг
ь тэмдэгь тэмдэг
ь тэмдэг
 
ъ тэмдгийн бататгал
ъ тэмдгийн бататгалъ тэмдгийн бататгал
ъ тэмдгийн бататгал
 
монгол хэл жишиг даалгавар
монгол хэл жишиг даалгавармонгол хэл жишиг даалгавар
монгол хэл жишиг даалгавар
 
Mongol hel 7 angi 3 hicheel
Mongol hel 7 angi 3 hicheelMongol hel 7 angi 3 hicheel
Mongol hel 7 angi 3 hicheel
 

Viewers also liked

Sudalgaa b tungalag
Sudalgaa b tungalagSudalgaa b tungalag
Sudalgaa b tungalagBTungalag
 
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 3
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 3сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 3
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 3Hanbogd
 
Монгол үгийн бүтэц: Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
Монгол үгийн бүтэц: Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйлМонгол үгийн бүтэц: Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
Монгол үгийн бүтэц: Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйлGe Go
 
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 1
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 1сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 1
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 1Hanbogd
 
хүмүн (Copy)
хүмүн (Copy)хүмүн (Copy)
хүмүн (Copy)sainaa88
 
б.ринчен монгол хэл
б.ринчен  монгол хэл б.ринчен  монгол хэл
б.ринчен монгол хэл sainaa88
 
Shidet huur
Shidet huurShidet huur
Shidet huursainaa88
 
эрээн цоохор
эрээн цоохорэрээн цоохор
эрээн цоохорsainaa88
 
Jirmiin suljee
Jirmiin suljeeJirmiin suljee
Jirmiin suljeesainaa88
 
ламба гуайн нулимс
ламба гуайн нулимсламба гуайн нулимс
ламба гуайн нулимсbaagii92
 

Viewers also liked (15)

Sudalgaa b tungalag
Sudalgaa b tungalagSudalgaa b tungalag
Sudalgaa b tungalag
 
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 3
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 3сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 3
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 3
 
Монгол үгийн бүтэц: Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
Монгол үгийн бүтэц: Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйлМонгол үгийн бүтэц: Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
Монгол үгийн бүтэц: Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
 
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 1
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 1сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 1
сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөө 1
 
хүмүн (Copy)
хүмүн (Copy)хүмүн (Copy)
хүмүн (Copy)
 
б.ринчен монгол хэл
б.ринчен  монгол хэл б.ринчен  монгол хэл
б.ринчен монгол хэл
 
Shidet huur
Shidet huurShidet huur
Shidet huur
 
Hun gunj
Hun gunjHun gunj
Hun gunj
 
эрээн цоохор
эрээн цоохорэрээн цоохор
эрээн цоохор
 
Jirmiin suljee
Jirmiin suljeeJirmiin suljee
Jirmiin suljee
 
Odessei
OdesseiOdessei
Odessei
 
Obgon tengis 2
Obgon tengis 2Obgon tengis 2
Obgon tengis 2
 
ламба гуайн нулимс
ламба гуайн нулимсламба гуайн нулимс
ламба гуайн нулимс
 
Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlalUgzuin zadlal
Ugzuin zadlal
 
Hicheel2
Hicheel2Hicheel2
Hicheel2
 

Similar to зайн хичээл

гарчиггүй 1
гарчиггүй 1гарчиггүй 1
гарчиггүй 1nayna-1
 
гарчиггүй 1
гарчиггүй 1гарчиггүй 1
гарчиггүй 1nayna-1
 
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1Tseren-Orshih
 
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1Tseren-Orshih
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалтxuu2001
 
хичээл 21
хичээл 21хичээл 21
хичээл 21nayna-1
 
Mongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheelMongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheelaltantuya2012
 
хувилбарт дасгал
хувилбарт дасгалхувилбарт дасгал
хувилбарт дасгалjobshig
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалтhoianseku
 
цахим нараа2
цахим нараа2цахим нараа2
цахим нараа2huu2
 
дүрэм
дүрэм дүрэм
дүрэм nandia
 
зөвлөгөө
зөвлөгөөзөвлөгөө
зөвлөгөөduka79
 
Туршилт
ТуршилтТуршилт
Туршилтtsermaa48
 
тэнэг чоно
тэнэг чонотэнэг чоно
тэнэг чоноGanaa12
 
даалгавар баярмаа
даалгавар баярмаадаалгавар баярмаа
даалгавар баярмааGanzorig Tseepee
 

Similar to зайн хичээл (20)

гарчиггүй 1
гарчиггүй 1гарчиггүй 1
гарчиггүй 1
 
гарчиггүй 1
гарчиггүй 1гарчиггүй 1
гарчиггүй 1
 
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1
 
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1
эцэг эхчүүдэд өгөх зөвлөмж № 1 .1
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
 
хичээл 21
хичээл 21хичээл 21
хичээл 21
 
Mongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheelMongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheel
 
хувилбарт дасгал
хувилбарт дасгалхувилбарт дасгал
хувилбарт дасгал
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалт
 
цахим нараа2
цахим нараа2цахим нараа2
цахим нараа2
 
дүрэм
дүрэм дүрэм
дүрэм
 
дүрэм
дүрэм дүрэм
дүрэм
 
зөвлөгөө
зөвлөгөөзөвлөгөө
зөвлөгөө
 
дүрэм
дүрэм дүрэм
дүрэм
 
Туршилт
ТуршилтТуршилт
Туршилт
 
хичээл 5
хичээл 5хичээл 5
хичээл 5
 
Pdf 1
Pdf 1Pdf 1
Pdf 1
 
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэмЛекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
 
тэнэг чоно
тэнэг чонотэнэг чоно
тэнэг чоно
 
даалгавар баярмаа
даалгавар баярмаадаалгавар баярмаа
даалгавар баярмаа
 

More from nayna-1

амьтны аймаг
амьтны аймагамьтны аймаг
амьтны аймагnayna-1
 
үзүүлэн
үзүүлэнүзүүлэн
үзүүлэнnayna-1
 
зайн сургалт 1
зайн сургалт 1зайн сургалт 1
зайн сургалт 1nayna-1
 
зайн сургалт 2
зайн сургалт 2зайн сургалт 2
зайн сургалт 2nayna-1
 
гэрийн даалгавар 3
гэрийн даалгавар  3гэрийн даалгавар  3
гэрийн даалгавар 3nayna-1
 
гэрийн даалгавар 2
гэрийн даалгавар  2гэрийн даалгавар  2
гэрийн даалгавар 2nayna-1
 
гэрийн даалгавар
гэрийн даалгаваргэрийн даалгавар
гэрийн даалгаварnayna-1
 
бодисын тоо хэмжээ
бодисын тоо хэмжээбодисын тоо хэмжээ
бодисын тоо хэмжээnayna-1
 
цахим тест ж.мөнхтуяа
цахим тест ж.мөнхтуяацахим тест ж.мөнхтуяа
цахим тест ж.мөнхтуяаnayna-1
 
үсний зөвөлгөө
үсний зөвөлгөөүсний зөвөлгөө
үсний зөвөлгөөnayna-1
 
цахим судалгаа ж.мөнхтуяа
цахим судалгаа ж.мөнхтуяацахим судалгаа ж.мөнхтуяа
цахим судалгаа ж.мөнхтуяаnayna-1
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнnayna-1
 
Untitled 2
Untitled 2Untitled 2
Untitled 2nayna-1
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнnayna-1
 
гэрийн даалгавар
гэрийн даалгаваргэрийн даалгавар
гэрийн даалгаварnayna-1
 
агаар эрүүл мэндэд нөлөөлөх 1
агаар эрүүл мэндэд нөлөөлөх 1агаар эрүүл мэндэд нөлөөлөх 1
агаар эрүүл мэндэд нөлөөлөх 1nayna-1
 
цулцан
цулцанцулцан
цулцанnayna-1
 
хэрэглэгдэхүүн 111
хэрэглэгдэхүүн 111хэрэглэгдэхүүн 111
хэрэглэгдэхүүн 111nayna-1
 
хэрэглэгдэхүүн 1
хэрэглэгдэхүүн 1хэрэглэгдэхүүн 1
хэрэглэгдэхүүн 1nayna-1
 
хамрын хөндий
хамрын хөндий хамрын хөндий
хамрын хөндий nayna-1
 

More from nayna-1 (20)

амьтны аймаг
амьтны аймагамьтны аймаг
амьтны аймаг
 
үзүүлэн
үзүүлэнүзүүлэн
үзүүлэн
 
зайн сургалт 1
зайн сургалт 1зайн сургалт 1
зайн сургалт 1
 
зайн сургалт 2
зайн сургалт 2зайн сургалт 2
зайн сургалт 2
 
гэрийн даалгавар 3
гэрийн даалгавар  3гэрийн даалгавар  3
гэрийн даалгавар 3
 
гэрийн даалгавар 2
гэрийн даалгавар  2гэрийн даалгавар  2
гэрийн даалгавар 2
 
гэрийн даалгавар
гэрийн даалгаваргэрийн даалгавар
гэрийн даалгавар
 
бодисын тоо хэмжээ
бодисын тоо хэмжээбодисын тоо хэмжээ
бодисын тоо хэмжээ
 
цахим тест ж.мөнхтуяа
цахим тест ж.мөнхтуяацахим тест ж.мөнхтуяа
цахим тест ж.мөнхтуяа
 
үсний зөвөлгөө
үсний зөвөлгөөүсний зөвөлгөө
үсний зөвөлгөө
 
цахим судалгаа ж.мөнхтуяа
цахим судалгаа ж.мөнхтуяацахим судалгаа ж.мөнхтуяа
цахим судалгаа ж.мөнхтуяа
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүн
 
Untitled 2
Untitled 2Untitled 2
Untitled 2
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүн
 
гэрийн даалгавар
гэрийн даалгаваргэрийн даалгавар
гэрийн даалгавар
 
агаар эрүүл мэндэд нөлөөлөх 1
агаар эрүүл мэндэд нөлөөлөх 1агаар эрүүл мэндэд нөлөөлөх 1
агаар эрүүл мэндэд нөлөөлөх 1
 
цулцан
цулцанцулцан
цулцан
 
хэрэглэгдэхүүн 111
хэрэглэгдэхүүн 111хэрэглэгдэхүүн 111
хэрэглэгдэхүүн 111
 
хэрэглэгдэхүүн 1
хэрэглэгдэхүүн 1хэрэглэгдэхүүн 1
хэрэглэгдэхүүн 1
 
хамрын хөндий
хамрын хөндий хамрын хөндий
хамрын хөндий
 

зайн хичээл

  • 1. Үйл үгийн хувилах ба эс хувилах дүрэм Зорилго: Зөв унших, бичих, хөрвүүлэг хийх Үйл үгийн хувилах ба эс хувилах дүрмийг мэдэх Үгийн бүтцээр задлах Уламжлалт бичлэгтэй үгийг нүдлэн тогтоох, хэрэглэх Үйлийн нөхцөлүүдийг таньж нүдлэн зөв бичих Үг ба бүтээвэр нөхөх 1. Шинэ гэрийн удам судрыг заавал бичин жилтэй хүн эхэлж бичдэг.Тэр үед улаан идээ ороогүй цай идээ бэлтгэж, дайлдаг. Удам судрыг бичих бэхийг сүү дусаасан шимийн архиар зуурна. 2. – л дагавар залга: уурга, халц, мулт, цүнх, тэс, бат, зад, хил, эмт, эх 3. агар, аюу, бар-а, бир, бир-а, билдаучи – үгийг нүдлэх, холбоо үг үүсгэж бич Й Г Н М Л Р Схий = у,ү жийрэглэнэ 4. Н Б Д Р С Л + ЖЧБСДХТ = шууд бичнэ. А. Үйлийн нөхцөлийг үгэнд нь хамт залгаж бичдэг. Б. Үйлийн нөхцөл ямагт гийгүүлэгчээр эхэлсэн байна В. ТХН: - сан4, - даг4, - х, - гч, -маар, Сур: суругсан, сурдаг, сурху, суругчи, сурумар 5. Монгол бичгээр бичиж нүдлэх: Зүсийг нь таних хялбар зүрхийг нь таних хэц үү 6. Цэгийг оронд тохирох нөхцөл дагаврыг нөх агаар.. нисэх, удам...айл, бийр ... хялгас, с үү ... ав, 7. зартал – зардал, захидал - захитал
  • 2. Дараах дасгалыг хийж гүйцэтгэ. 1 Зүдрэх цаг ээлжтэй тул өглөг хишигт цаг гарга. Хөлс болгон шагналтай тул ажил хөдөлмөрт цаг гарга. Хүрэх диваажин нэхэлтэй тул буян хураахад цаг гарга. 2. – л, - р дагавар залга. дэлбэл, 3. Дэлбэл: ТХН – өөр хувилга. 4. Үйлийн цагаар төгсөх нөхцөл: на, лаа, жээ, чээ, в, - өөр дараах үгийг хувилга хүр, 5. нагац ... ах, нагац ... хэлэх, нагац...явах, 6. Монгол бичгээр бичих Айсан хүнд аргал хөдөлнө. Аймхай хүн арав үхдэг.