2. Ալեքսանդր III Մակեդոնացի (հուլիսի
26, մ. թ. ա. 356, Պելա - հունիսի
16, մ. թ. ա. 323, Բաբելոն), արևմտյան պատմագրության
մեջ հայտնի է որպես Ալեքսանդր Մեծ (անվան
ստուգաբանական նշանակություն՝՝ «մարդ») (դասական
հայերեն աղբյուրներում՝Աղեքսանդր Մակեդոնացի): Ծնվել
է Մակեդոնիայի մայրաքաղաք Պելլայում, ժառանգել է
գահը 20 տարեկան հասակում։ Ստեղծել է հին աշխարհի
ամենամեծ կայսրություններից մեկը, որը ձգվում
էր Հոնիական ծովից մինչև Հիմալայներ։ Ալեքսանդրը
ճանաչված է որպես մարդկության պատմության մեջ
ամենամեծ զորավարներից մեկը։ Նա հաղթանակել է
մասնակցած բոլոր ճակատամարտերում՝ չնայած որ միշտ
առճակատվել է քանակապես գերազանցող թշնամու դեմ։
Ալեքսանդրը թագադրվել է որպես Մակեդոնիայի
թագավոր իր հոր՝ Փիլիպոս II
Մակեդոնացու սպանությունից հետո։ Ժառանգել է
կայացած պետություն և հզոր բանակ, որի շնորհիվ նրան
հաջողվել է իրականացնել ռազմական և քաղաքական
պատվախնդիր ծրագրեր։
3.
4. Մ. թ. ա. 334 թ. Ալեքսանդրը ներխուժել է Առաջավոր
Ասիա, որը Պարսկական տերության մասն էր
կազմում, և սկիզբ է դրել իր հաղթական, 10 տարի
տևած Արևելյան արշավանքին։ Ալեքսանդրի տարած
հաղթանակների արդյունքում Պարսկաստանի
տերությունը ջախջախվել է։ Նա գահընկեց է արել
Պարսկաստանի արքա Դարեհ III Աքեմենյանին և
հռչակվել Ասիայի տիրակալ։ Համակվելով ամբողջ
աշխարհին տիրանալու գաղափարով և
«Համաշխարհային օվկիանոսին» հասնելու
երազանքով՝ Ալեքսանդրը մ.թ.ա. 326 թ. մուտք է
գործել Հնդկաստան, գրավել Պենջաբը։ Սակայն իր
հյուծված ու դժգոհ զորքի պահանջով դադարեցրել
առաջխաղացումը ու վերադարձել Պարսկաստան։
