2. Հունաստանը լեռներով կտրտված՝ ոչ մեծ
երկրամասերով տարածք է, որոնցում չկան
խոշոր գետեր, արգավանդ դաշտավայրեր ու
անտառներ: Ուստի գյուղատնտեսության
զարգացման համար անհրաժեշտ էր հողի
պարարտացում և ոռոգում: Հունաստանին
միշտ պակասել է հացահատիկը, որը ներկրվել
է այլ երկրներից: Արոտավայրերի
սակավության պատճառով մարդիկ պահում
էին հիմնականում մանր եղջերավոր
անասուններ՝ այծ, ոչխար: Երկիրը հարուստ էր
օգտակար հանածոներով՝ երկաթ, պղինձ,
անագ, ոսկի, արծաթ, մարմար, կավ և այլն:
Դրանք նպաստավոր պայմաններ էին
ստեղծում արհեստագործության համար:
Կտրտված ծովափերին նավահանգիստների
համար կային բազմաթիվ հարմար ծովածոցեր:
3.
4. Հոմերոսյան դարաշրջանի Հունաստանը (Ք.ա. XII–
IX դարեր)
Դարաշրջանն այսպես են անվանում, քանի որ
ուսումնասիրության հիմնական
սկզբնաղբյուրները Հոմերոսի «Իլիական» և
«Ոդիսական» պոեմներն են: Այս դարաշրջանի
Հունաստանում տիրապետող էր տոհմացեղային
հասարակությունը: Դորիացիներն ապրում էին
տոհմացեղային կենցաղով: Երբ նրանք,
Բալկանների հյուսիսից շարժվելով հարավ,
ավերեցին ու թալանեցին Կրետեի պալատական
համալիրները, Հունաստանը հետադիմեց. անկում
5. Հաճախակի դարձան ավերիչ
պատերազմնե րը: Զորեղ
պետական միավորումներին
փոխարինեցին առանձին
ցեղերն ու ցեղային
միավորումները: Հոմերոսյան
հասարակության հիմնական
խավը ազատ գյուղացիներն
էին:
6. Նրանք անձնապես ազատ էին, ունեին հողի
իրենց մասնաբաժինը, վարում էին սեփական
տնտեսությունը և միաժամանակ զինվոր էին:
Ավագանին բաղկացած էր նշանավոր տոհմերի
ներկայացուցիչներից: Օգտագործելով իրենց
հեղինակությունն ու ազդեցությունը՝
ավագանու անդամներն արդեն հասցրել էին
ձեռք բերել հողի մեծ մասնաբաժիններ և
հարստություն: Ունեին ստրուկներ, որոնք
ռազմագերիներ էին: Ցեղերի և ցեղախմբերի
գլուխ կանգնած էր արքայիկը (բասի լևս), որը
նաև զորքի հրամանատարն էր:
7. Նրա իշխանությունը բացարձակ չէր, այլ
սահմանափակված էր ավագանու
խորհրդով: Այդ խորհուրդը որոշումներ էր
կայացնում բոլոր կարևոր հարցերի
կապակցությամբ: Հաճախ հրավիրվում էր
աշխարհաժողով (ագորա): Դրան
մասնակցում էին բոլոր չափահաս
տղամարդիկ: Հոմերոսյան դարաշրջանի
վերջում տոհմացեղային կարգերը սկսեցին
քայքայվել:
