1. Математикийн хичээл заахад
яруу найргийг ашиглах боломж
Өнөөгийн багш бид боловсролын тогтолцооны өөрчлөлтийг ид хэрэгжүүлэх
үед ажиллаж байгаа билээ. Энэхүү өөрчлөлтийн гол мөн чанар нь боловсролын
тулгуур онол, үзэл баримтлал, хандлага, агуулга, стандарт өөрчлөгдсөн явдал юм.
Иймээс академик шинжээс нь илүү прагматик шинжтэй, мэдлэг б үтээлгэхэд
чиглэсэн үйл ажиллагааг суралцагчдаар хийлгэхийг биднээс шаардаж байгаа
билээ.
Математикийн боловсролын цогц чадамжийн нэг нь бодит амьдралын аливаа
асуудлын харилцан хамаарал, уялдаа холбоог загварчлан таних гэж байдаг. Тийм
учраас хүн бүрийн сайн мэддэг алдартай шүлэг яруу найргуудыг ашиглан
математикийн зарим санаануудыг өгөх нь учирлан үндэслэх, ухан ойлгох, санаж
сэрэх үйлд хөтлөхөд сайн талтай билээ.
Монголын утга зохиол судлагчдын томоохон төлөөлөгч яруу найрагч С.Дулам
Монголчуудын тооны бэлэгдлийг судалсан бүтээлдээ “ Тоо гагцх үү хэмжээг бус
бас утга санаа, хүч чадлыг илэрхийлдэг. Тоог сансар ерт өнцийн дотоод, гадаад гол
мөн чанар, дээд түвшний танин мэдэхүй буюу арга хэрэгл үүр нь гэж үзжээ” гэж
тэмдэглэсэн байдаг.
Ер нь яруу найрагчид хорвоо ертөнц, амьдралын тухай өөрийнх өө бясалгаж
олсноо уран үгээр бичсэн байдаг. Математик байгалийн ухаан болохоор
байгалийн хуулиуд түүний судлагдахуун байдаг. Тийм учраас яруу найрагчдын
бүтээлүүдэд математикийн санаа ойлголтууд олонтоо тохиолддог.

2. Шүлэг яруу найраг дахь математикийн
санаануудыг түүвэрлэн математик
ойлголтуудтай холбосон нь:
Д.Нацаг дорж “Цагаан сар ба хар нулимс”
Цэрмаагийн турсан Дагдангийн -5=5
эхнэрийн таргалсан хоёр яг тэнцэнэ.
Д.Пүрэвдорж
Гэрээсээ гарч сум ороод
Гэрээ би саналаа
Сумаасаа аймаг хүрээд
Сумаа би саналаа
Аймгаасаа хот хүрээд
Аймгаа би саналаа
Эндээсээ хил алхаад
Эх орноо бүтнээр нь саналаа
Эйлер-Веннийн диаграмм
Аймаг
Сум
Гэр
Д.Пүрэвдорж “Хар цас”
...Ангийн минь гурван цонх
Арван хоёр нүдтэй байлаа 3∙4=12
Арван хоёр шилэн гэгээвчээр
Алтан наран тусдаг байлаа
Наймыг нь тэгтэл дайн хагалж
Наамал мод цаана нь хадлаа 12-8=4
Дөчин гурван оны нарыг
Дөрөвхөн гэгээвчээр бид үзлээ. 12, 8, 4 арифметик прогресс
Б.Лхагвасүрэн “ Би”
Ижий минь төрөх гэж ёолоход
Зуун цэцгийн дэлбээ тасарсан ч
Намайг төрөөд чарлахад
-100<1000

3. Мянган цэцэг цоморлигоо дэлгэжээ
Намайг төрлөө гэж ∞+1=∞
Дэлхийн жин нэмэгдээгүй ч
Би яахын аргагүй нэмэгдэхүүн
Би газар, тэнгэрийн хүү
Дурдатгал маргааш хоёрын голтриг хэрчим
Хоёр туйлыг холбосон уртраг төрөх;үхэх
Төрөх үхэхийн дундах бодгаль
Гэрэл сүүдрийн цогц Гэрэл ∪ сүүдэр
Өөрийгөө элээж
Өрөөлийг ирлэж дуусах Урвуу пропорциональ хамаарал
Өнжүүлийн цэнхэр билүүний
хэлтэрхий
Би
Дороо эргэлдэх өдөр шөнө
Нарыг жилдээ нэг тойрох
Газрын хаан
Намайг тэврэх гэж ярагдсан газрын
шархыг
Нар алтан утсаар хөвөрдөхийн цагт
Би хасагдахуун
Р.Чойном
...Морьтой хүнд бензин хэрэггүй
Мотоциклтой хүнд ташуур хэрэггүй... Функцийн тодорхойлогдох муж
Ш.Сүрэнжав “Ерэн баатрын дууль”
...Ерэн эрийнхээ хойноос
Ерэн эхнэр уйлж
Ерэн эцгийн хойноос
Ерэн хүүхэд уйлж
90 + 90 + 90 + 90 + 90= 90∙5
Ерэн хүүгийнхээ хойноос
Ерэн эх шаналж
Хичнээн ерэн зүрх
Хэн хэний зүрх
Хэдий болтол шархалж
Хэцүү бэрхээр өнчрөв...

4. Б.Лхагвасүрэн
...Хайр хайрын зовлонгоос
Санахын жаргал авлаа
Хуурын хоёр чавхдаснаас
Эцэхийн жаргал авлаа
Уулын өндөр хяраас
Тэвчихийн зовлон авлаа -5=5
Авсан бүхнийхээ оронд би
Өөрийгөө өгнө
Орчлон бид хоёрын
Өгөө аваа тэнцэнэ