Η εργασία "Η εξέλιξη του ελληνικού πληθυσμού" υλοποιήθηκε στα πλαίσια της Ιστορίας Γ' Γυμνασίου.

1. ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
Νασιάδης Θάνος
Νέστορας Θοδωρής
Νεμπίου Μαρκελιάν
Υπεύθυνος Καθηγητής:
Μαρκόπουλος Κίμων

2. Εισαγωγή
• Η εξέλιξη του ελληνικού πληθυσμού ανά τους αιώνες έχει
μεταβληθεί λόγω εδαφικών επεκτάσεων, πολέμων και
οικονομικών κρίσεων (μεταναστεύσεις).
• Οι απογραφές του ελληνικού πληθυσμού (1828-2001)
δείχνουν την διαρκή μεταβολή του εσωτερικού ελληνικού
πληθυσμού.

3. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1828
• Η Ελληνική απογραφή του 1828
ήταν η πρώτη απογραφή του
νεοσύστατου ελληνικού κράτους,
της Ελληνικής Πολιτείας με
Κυβερνήτη τον Ιωάννη
Καποδίστρια που διενεργήθηκε
από την Κυβέρνηση Καποδίστρια
και εκτίμησε τους κατοίκους του
νεοσυσταθέντος κράτους σε
753.400, ενώ έγινε επίσης και
εκτίμηση του πληθυσμού κατά το
1821 σε 938.765 κατοίκους.
1 Αρκαδίας 116.924
2 Κυκλάδων 97.279
3 Αχαΐας και Ήλιδος 91.851
4 Αργολίδος και Κορινθίας 82.571
5 Μεσσηνίας 69.737
6 Λακωνίας 66.945
7 Ακαρνανίας και Αιτωλίας 64.178
8 Αττικής και Βοιωτίας 61.976
9 Φθιώτιδος και Φωκίδος 57.195
10 Ευβοίας 43.421

4. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1848
• Η ελληνική απογραφή του 1848 ήταν η δωδέκατη
επίσημη απογραφή του ελληνικού κράτους. Ο
πληθυσμός της χώρας ήταν σύμφωνα με την απογραφή
986.731 κάτοικοι και παρουσίασε αύξηση σε σχέση με
την προηγούμενη του απογραφή του 1845 κατά 26.495
κατοίκους. Η συνολική έκταση του Βασιλείου ήταν κατά
την απογραφή 47.516 km² και περιελάμβανε την
Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα καθώς και τις
Κυκλάδες. Η πυκνότητα του πληθυσμού ήταν 20,8
κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Στην απογραφή
συλλέχθηκαν στοιχεία μόνο για το φύλο και την ηλικία,
καθώς τότε ενδιέφερε τις αρχές μόνο η εξακρίβωση του
αριθμού του πληθυσμού και όχι τα κοινωνικοοικονομικά
του χαρακτηριστικά. Τα αποτελέσματα της απογραφής
αυτής δημοσιεύτηκαν το 1850.

5. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1870
• Κατέγραψε 1.457.894 άτομα, ενώ ο
πληθυσμός αυξήθηκε κατά 361.084
κατοίκους σε σχέση με την προηγούμενη
απογραφή του 1861. Η αύξηση οφείλεται εν
μέρη στην προσάρτηση των Επτανήσων
στον εθνικό κορμό, που πραγματοποιήθηκε
το 1864, με πληθυσμό 229.516. Ο αστικός
πληθυσμός και σε αυτήν την απογραφή
παραμένει χαμηλός. Μόλις 9,6% των
κατοίκων μένουν σε αστικές περιοχές ενώ το
13,6% και το 76,8% σε ημιαστικές και
αγροτικές περιοχές αντίστοιχα. Η έκταση του
Ελληνικού Βασιλείου την εποχή της
απογραφής είναι 50.211 km² και
περιλαμβάνει μόνο την Στερεά Ελλάδα, την
Πελοπόννησο, τις Κυκλάδες και τα
Επτάνησα. Η πυκνότητα του πληθυσμού
είναι 29 κατ/km².

6. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1879
• Πελοπόννησος: 709.245.159
• Στερεά Ελλάδα: 441.033
• Επτάνησα: 244.433.
• Κυκλάδες: 132.020
• Εύβοια: 83.352.
• Διάφορες άλλες Νήσοι: 43.684
• Βασίλειο της Ελλάδας: 1.679.470

7. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1920
• Η ελληνική απογραφή του
1920 ήταν η εικοστή
πρώτη επίσημη
απογραφή του ελληνικού
κράτους από ιδρύσεώς
του. Διενεργήθηκε την
19η Δεκεμβρίου 1920. Σε
αυτήν την απογραφή
έγινε η πληρέστερη
κάλυψη όσον αφορά τα
δημογραφικά
χαρακτηριστικά του
πληθυσμού, αφού
συλλέχθηκαν στοιχεία για
το φύλο, την ηλικία, τη
γλώσσα, το θρήσκευμα
αλλά και την
απασχόληση.
• Την εποχή που διεξάχθηκε η
απογραφή το Βασίλειο της
Ελλάδας αποτελούταν από τις
εξής περιοχές: Πελοπόννησος,
Στερεά Ελλάδα, Νησιά Ιονίου,
Νησιά Αιγαίου, Κρήτη,
Θεσσαλία, Ήπειρος, Μακεδονία
και Θράκη. Ειδικές
παρατηρήσεις: α) από τα νησιά
του Αιγαίου εξαιρούνται τα
Δωδεκάνησα ενώ
περιλαμβάνονται η Ίμβρος και
η Τένεδος και β) στη Γενική
Διοίκηση Θράκης
συμπεριλαμβάνεται και μέρος
της Ανατολικής Θράκης, που
παραχωρήθηκε στην Ελλάδα με
τη Συνθήκη των Σεβρών,
διαιρεμένο σε 4 νομούς,
Ανδριανούπολης, Καλλίπολης,
Ραιδεστού και Σαράντα
Εκκλησιών.

8. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1940
• Αφού η Ελλάδα ξεπέρασε τον
Α’ Π.Π. , έχασε σημαντικό
τμήμα του πληθυσμού της το
1940 κήρυξε την συμμετοχή
της στο Β’ Π.Π. Αυτό είχε ως
αποτέλεσμα την ραγδαία
μείωση του πληθυσμού της.
• Ο συνολικός (πραγματικός)
πληθυσμός ανήλθε σε 7.344.860
κατοίκους και παρουσίασε
αύξηση σε σχέση με την
προηγούμενη απογραφή του
1928 κατά 1.140.176 κατοίκους.
Η πυκνότητα του πληθυσμού
ήταν 56,8 κάτοικοι ανά
τετραγωνικό χιλιόμετρο. Το
32,8% του πληθυσμού ζει σε
αστικές περιοχές, το 14,8% σε
ημιαστικές και το 52,4% σε
αγροτικές περιοχές. Ο
πληθυσμός της Περιφέρειας
Διοικήσεως Πρωτευούσης ήταν
1.123.346.

9. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1951
• Ο πληθυσμός ανήλθε σε 7.632.801
κατοίκους και παρουσίασε αύξηση σε
σχέση με την προηγούμενη απογραφή
κατά 287.941 άτομα. Η αύξηση
οφείλεται εν μέρη στην προσάρτηση
των Δωδεκανήσων στον εθνικό κορμό,
που πραγματοποιήθηκε το 1948, με
πληθυσμό 121.480. Η συνολική
επιφάνεια της χώρας ήταν 131.944, η
οποία αυξήθηκε λόγω της
προσάρτησης των Δωδεκανήσων. Η
μεγάλη αύξηση του βαθμού
αστικοποίησης ευθύνεται στις αλλαγές
που συντελέστηκαν την περίοδο της
κατοχής και του εμφυλίου. Η
Περιφέρεια Πρωτευούσης είχε
πληθυσμό 1.378.586 κατοίκων, ενώ ο
δήμος Αθηναίων 565.084 κατοίκους.
Στην απογραφή καταγράφηκαν 30.571
κάτοικοι ξένης υπηκοότητας, από τους
οποίους 17.345 διέμεναν στο
Πολεοδομικό Συγκρότημα Αθηνών.
Θέση Διαίρεση Πληθυσμός
Στερεά Ελλάς και
Εύβοια
2.287.019
Πελοπόννησος 1.129.022
Ιόνιοι Νήσοι 228.597
Θεσσαλία 628.911
Μακεδονία 1.700.835
Ήπειρος 330.543
Κρήτη 462.124
Νήσοι Αιγαίου 528.766
Θράκη 336.954
Σύνολον Ελλάδος 7.632.801

10. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1961
• Η ελληνική απογραφή του 1961
ήταν η εικοστή πέμπτη επίσημη
απογραφή του ελληνικού κράτους.
Ο πραγματικός πληθυσμός
ανήλθε σε 8.388.553 άτομα,
αριθμός που παρουσίασε αύξηση
σε σχέση με την προηγούμενη
απογραφή κατά 755.752 άτομα. Η
πυκνότητα του πληθυσμού ήταν
63,6 κάτοικοι ανά τετραγωνικό
χιλιόμετρο. Στην απογραφή αυτή
εισήχθησαν κάποιες καινοτομίες,
όπως η πιλοτική απογραφή που
προηγήθηκε και η
δειγματοληπτική επεξεργασία των
δεδομένων που συλλέχθησαν. Ο
αστικός πληθυσμός
αντιπροσωπεύει το 43,3% του
συνολικού πληθυσμού, ενώ ο
αγροτικός το 43,8%.
Διαίρεση Πληθυσμός Πυκνότητα
Περιφέρεια
Πρωτευούσης
1.852.709 4.278,77
κατ/km²
Στερεά Ελλάδα
και Εύβοια
970.949 39,67
κατ/km²
Πελοπόννησος
1.096.360 51,14
κατ/km²
Ιόνιοι Νήσοι
212.573 92,14
κατ/km²
Θεσσαλία 695.385 49,42
κατ/km²
Μακεδονία 1.890.654 55,55
κατ/km²
Θράκη
356.555 41,57
κατ/km²
Νήσοι Αιγαίου
477.476 52,64
κατ/km²
Κρήτη 483.258 58,01
κατ/km²

11. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1971• Η ελληνική απογραφή του 1971 βρήκε
ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας ανήλθε
σε 8.768.372 κατοίκους, δηλαδή
καταγράφηκε αύξηση κατά 379.819
άτομα από την προηγούμενη
απογραφή (του 1961). Είναι η πρώτη
απογραφή κατά την οποία ο αστικός
πληθυσμός ξεπερνά τον αγροτικό.
Συγκεκριμένα, το 53,2% του
πληθυσμού κατοικεί σε αστικές
περιοχές, ενώ το 11,6% και το 35,2%
είναι το ποσοστό του ημιαστικού και
αγροτικού πληθυσμού αντίστοιχα. Η
πυκνότητα του πληθυσμού ήταν 66,4
κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.
Η απογραφή του 1971 ήταν η εικοστή
έκτη επίσημη απογραφή του ελληνικού
κράτους. Διενεργήθηκε την 14η
Μαρτίου 1971 και περιελάμβανε
ερωτήσεις για το φύλο, τη θρησκεία και
την επαγγελματική κατάσταση των
απογραφομένων. Στην απογραφή του
1971 τα αποτελέσματα εξήχθησαν από
δείγμα 25%, όπως και για άλλες
μεταπολεμικές απογραφές, στις οποίες
δεν έγινε πλήρης επεξεργασία των
δεδομένων, αλλά δειγματοληπτική
επεξεργασία τους.
ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟ
Σ
ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ
Περιφέρεια
Πρωτευούσης
2.540.241 5,935 κατ/km²
Στερεά Ελλάς
και Εύβοια
992.007 40 κατ/km²
Πελοπόννησος 986.912 51,14 κατ/km²
Ιόνιοι Νήσοι 184.443 80 κατ/km²
Ήπειρος 310.334 34 κατ/km²
Θεσσαλία 659.913 47 κατ/km²
Μακεδονία 1.890.684 55 κατ/km²
Θράκη 329.582 38 κατ/km²
Νήσοι Αιγαίου 417.813 46 κατ/km²
Κρήτη 456.642 55 κατ/km²

12. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1981
• Η ελληνική απογραφή του 1981
διενεργήθηκε στις 5 Απριλίου του
1981. Είναι η εικοστή έβδομη επίσημη
απογραφή από τη σύσταση του
ελληνικού κράτους. Η προηγούμενη
απογραφή ήταν αυτή του 1971. Ο
πραγματικός πληθυσμός στο σύνολο
της Ελλάδας ανερχόταν στους
9.738.243 κατοίκους (9.739.441
συμπεριλαμβανομένου του
αυτοδιοίκητου Αγίου Όρους) ενώ η
πυκνότητα του πληθυσμού ήταν 73,8
κατ./km². Τα διάφορα πληθυσμιακά
μεγέθη στην Ελλάδα έχουν ως εξής (οι
πληθυσμοί είναι πραγματικοί)
Σύμφωνα με την απογραφή, το 1981
το 58% των κατοίκων της χώρας
συγκεντρώνεται στα αστικά κέντρα,
ιδιαίτερα δε στα Πολεοδομικά
Συγκροτήματα Πρωτευούσης και
Θεσσαλονίκης. Αν και ερώτημα για το
θρήσκευμα δεν έχει συμπεριληφθεί σε
καμία απογραφή μετά το 1951,
ωστόσο σε αυτήν την απογραφή
τέθηκε αλλά δε δημοσιεύτηκαν τα
στοιχεία.
ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
Αττικής ?.594.8??
Κεντρικής Μακεδονίας 1.601.286
Θεσσαλίας 695.285
Δυτικής Ελλάδας 655.389
Στερεάς Ελλάδας 538.111
Κρήτης 502.192
Βορείου Αιγαίου 233.288
Ανατολικής
Μακεδονίας & Θράκης
574.980
Νοτίου Αιγαίου 195.048

13. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1991
• Η ελληνική απογραφή του
1991 διενεργήθηκε στις 17
Μαρτίου του 1991. Η
προηγούμενη απογραφή ήταν
αυτή του 1981. Ο πραγματικός
πληθυσμός στο σύνολο της
Ελλάδας ανερχόταν στους
10.258.364 κατοίκους
(10.259.900
συμπεριλαμβανομένου του
αυτοδιοίκητου Αγίου Όρους)
ενώ η πυκνότητα του
πληθυσμού ήταν 77,8
κατ./km². Τα διάφορα
πληθυσμιακά μεγέθη στην
Ελλάδα έχουν ως εξής (οι
πληθυσμοί είναι πραγματικοί).
ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
Αττικής 3.594.817
Κεντρ. Μακεδονία 1.710.465
Θεσσαλίας 729.505
Δυτικής Ελλάδας 695.391
Πελοποννήσου 574.434
Ανατολικής
Μακεδονίας & Θράκης
570.442
Στερεάς Ελλάδας 582.280
Κρήτης 536.805
Ηπείρου 327.300
Δυτικής Μακεδονίας 288.636
Νησιά Αιγαίου 456.582
Νησιά Ιονίου 189.430

14. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 2001
• Η ελληνική απογραφή
του 2001 διενεργήθηκε
στις 18 Μαρτίου του
2001. Η προηγούμενη
απογραφή ήταν αυτή του
1991. Ο πραγματικός
πληθυσμός στο σύνολο
της Ελλάδας ανερχόταν
στους 10.964.020 ενώ η
πυκνότητα του
πληθυσμού ήταν 83,1
κατ./km²
ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΛΥΘΗΣΜΟΣ
Στερεά Ελλάδα 4.568.623
Μακεδονία 2.424.765
Πελοπόννησος 1.174.566
Θεσσαλία 753.888
Κρήτη 601.131
Αιγαίο 508.807
Θράκη 362.038
Ήπειρος 353.820
Σύνολο 10.934.097

15. Γενικό Γράφημα Πληθυσμού 1828 - 2001
ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΥΘΗΣΜΟΥ
0
2000000
4000000
6000000
8000000
10000000
12000000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ΠΛΥΘΗΣΜΟΣ

16. Πηγές
• www.wikipedia.org
• Σχολικό βιβλίο ιστορίας Γ’ Γυμνασίου