2. Βιογραφικό σημείωμα.Βιογραφικό σημείωμα.
Ο Φρανθίσκο Γκόγια, πλήρες όνομαΟ Φρανθίσκο Γκόγια, πλήρες όνομα Francisco JosFrancisco Joséé de Goya y Lucientes,de Goya y Lucientes,
ήταν ισπανός ζωγράφος και χαράκτης με κυρίαρχη τεχνοτροπία το ροκοκό.ήταν ισπανός ζωγράφος και χαράκτης με κυρίαρχη τεχνοτροπία το ροκοκό.
Γεννήθηκε στο χωριό Φουεντετόδος στην Ισπανία στις 30 Μαρτίου 1746 καιΓεννήθηκε στο χωριό Φουεντετόδος στην Ισπανία στις 30 Μαρτίου 1746 και
πέθανε στο Μπορντώ της Γαλλίας στις 16 Απριλίου 1828 σε ηλικία 82 ετών.πέθανε στο Μπορντώ της Γαλλίας στις 16 Απριλίου 1828 σε ηλικία 82 ετών.
Έζησε τα παιδικά του χρόνια στο Φουεντετόδος μέχρι να μετακομίσει με τηνΈζησε τα παιδικά του χρόνια στο Φουεντετόδος μέχρι να μετακομίσει με την
οικογένεια του στη Σαραγόσα. Σε ηλικία 14 ετών ξεκίνησε μαθήματαοικογένεια του στη Σαραγόσα. Σε ηλικία 14 ετών ξεκίνησε μαθήματα
ζωγραφικής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών με τον ζωγράφο Χοσέ Λουθάνζωγραφικής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών με τον ζωγράφο Χοσέ Λουθάν
Μαρτίνεθ, ο οποίος είχε εκπαιδευτεί στην Νάπολι και ήταν φίλος του πατέραΜαρτίνεθ, ο οποίος είχε εκπαιδευτεί στην Νάπολι και ήταν φίλος του πατέρα
του. Στα 1764 και 1766 συμμετείχε σε εξετάσεις με σκοπό την υποτροφίατου. Στα 1764 και 1766 συμμετείχε σε εξετάσεις με σκοπό την υποτροφία
που είχε θεσπίσει η βασιλική Ακαδημία του Σαν Φερνάντο στη Μαδρίτη, πουπου είχε θεσπίσει η βασιλική Ακαδημία του Σαν Φερνάντο στη Μαδρίτη, που
τελικά απέτυχε. Αργότερα, έγινε μαθητής του αυλικού ζωγράφου Φρανσίσκοτελικά απέτυχε. Αργότερα, έγινε μαθητής του αυλικού ζωγράφου Φρανσίσκο
Μπαγιέ. Το 1771 ταξίδεψε στη Ρώμη για να συνεχίσει την εκπαίδευσή τουΜπαγιέ. Το 1771 ταξίδεψε στη Ρώμη για να συνεχίσει την εκπαίδευσή του
και επιστρέφοντας, ανέλαβε τις πρώτες σημαντικές παραγγελίες γιακαι επιστρέφοντας, ανέλαβε τις πρώτες σημαντικές παραγγελίες για
εκκλησίες και μοναστήρια της περιοχής της Σαραγόσας, κυρίωςεκκλησίες και μοναστήρια της περιοχής της Σαραγόσας, κυρίως
νωπογραφίες, που τις τέλειωσε μέσα στα επόμενα χρόνια.νωπογραφίες, που τις τέλειωσε μέσα στα επόμενα χρόνια.
4. Τον Ιούλιο του 1773 παντρεύτηκε τη Χοσέφα Μπαγέ, αδερφή τουΤον Ιούλιο του 1773 παντρεύτηκε τη Χοσέφα Μπαγέ, αδερφή του
δασκάλου του και μετά από ένα χρόνο εγκαταστάθηκε στη Μαδρίτη. Εκεί,δασκάλου του και μετά από ένα χρόνο εγκαταστάθηκε στη Μαδρίτη. Εκεί,
ανέλαβε να φιλοτεχνήσει προσχέδια για το βασιλικό Ταπητουργείο της Αγίαςανέλαβε να φιλοτεχνήσει προσχέδια για το βασιλικό Ταπητουργείο της Αγίας
Βαρβάρας. Η επιρροή του Μπαγέ και το ταλέντο στα πρώιμα έργα του, τονΒαρβάρας. Η επιρροή του Μπαγέ και το ταλέντο στα πρώιμα έργα του, τον
βοήθησαν ώστε να αναλάβει τελικά το έργο. Οι ύστεροι τοιχοτάπητεςβοήθησαν ώστε να αναλάβει τελικά το έργο. Οι ύστεροι τοιχοτάπητες
αποτυπώνουν την καλλιτεχνική αυτονομία του Γκόγια και του προσδίδουναποτυπώνουν την καλλιτεχνική αυτονομία του Γκόγια και του προσδίδουν
ένα προσωπικό ύφος που θα το εξελίξει τα επόμενα χρόνια. Τον Μάιο τουένα προσωπικό ύφος που θα το εξελίξει τα επόμενα χρόνια. Τον Μάιο του
1780 εκλέχθηκε μέλος της βασιλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Σαν1780 εκλέχθηκε μέλος της βασιλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Σαν
Φερνάντο και πέντε χρόνια αργότερα, διορίστηκε βοηθός διευθυντή τουΦερνάντο και πέντε χρόνια αργότερα, διορίστηκε βοηθός διευθυντή του
τμήματος ζωγραφικής της Ακαδημίας, ενώ στις 25 Ιουνίου 1786 ανακητμήματος ζωγραφικής της Ακαδημίας, ενώ στις 25 Ιουνίου 1786 ανακη
ρύχθηκε επισήμως «ζωγράφος του βασιλιά» της Ισπανίας Καρόλου Γ’ μερύχθηκε επισήμως «ζωγράφος του βασιλιά» της Ισπανίας Καρόλου Γ’ με
ετήσιο μισθό 15.000 ρεάλια. Εκείνη την εποχή απέκτησε τη σημαντική φήμηετήσιο μισθό 15.000 ρεάλια. Εκείνη την εποχή απέκτησε τη σημαντική φήμη
του προσωπογράφου. Μετά τον θάνατο του Καρόλου Γ’ και λίγο πριν τηντου προσωπογράφου. Μετά τον θάνατο του Καρόλου Γ’ και λίγο πριν την
Γαλλική Επανάσταση, το κοινωνικοπολιτικό τοπίο άλλαξε υπό την ηγεμονίαΓαλλική Επανάσταση, το κοινωνικοπολιτικό τοπίο άλλαξε υπό την ηγεμονία
του Καρόλου Δ’. Υπό την προστασία του νέου βασιλιά, ο Γκόγιατου Καρόλου Δ’. Υπό την προστασία του νέου βασιλιά, ο Γκόγια
ανακηρύχθηκε «ζωγράφος της Αίθουσας του βασιλιά» κι έτσι εξελίχθηκε σεανακηρύχθηκε «ζωγράφος της Αίθουσας του βασιλιά» κι έτσι εξελίχθηκε σε
έναν από τους διασημότερους και πιο πετυχημένους ζωγράφους τηςέναν από τους διασημότερους και πιο πετυχημένους ζωγράφους της
Ισπανίας. Το 1795 διορίστηκε Διευθυντής Ζωγραφικής της Ακαδημίας, θέσηΙσπανίας. Το 1795 διορίστηκε Διευθυντής Ζωγραφικής της Ακαδημίας, θέση
την οποία άφησε δυο χρόνια αργότερα λόγω προβλημάτων υγείας από τοτην οποία άφησε δυο χρόνια αργότερα λόγω προβλημάτων υγείας από το
1792 που τον οδήγησαν στην μόνιμη απώλεια της ακοής του. Το 17991792 που τον οδήγησαν στην μόνιμη απώλεια της ακοής του. Το 1799
ονομάστηκε «Πρώτος Ζωγράφος της Αίθουσας του Βασιλιά» με ετήσιοονομάστηκε «Πρώτος Ζωγράφος της Αίθουσας του Βασιλιά» με ετήσιο
μισθό 50.000 ρεάλια.μισθό 50.000 ρεάλια.
6. Τον ίδιο χρόνο τυπώθηκε και η δημοφιλής σειρά χαρακτικών του με τίτλοΤον ίδιο χρόνο τυπώθηκε και η δημοφιλής σειρά χαρακτικών του με τίτλο
Los CaprichosLos Caprichos (Καπρίτσια), έργο που ξεκίνησε να φιλοτεχνεί το 1796 και στο(Καπρίτσια), έργο που ξεκίνησε να φιλοτεχνεί το 1796 και στο
οποίο διαφαίνεται η αλλαγή στο ύφος του. Παρόλα αυτά, στις επίσημεςοποίο διαφαίνεται η αλλαγή στο ύφος του. Παρόλα αυτά, στις επίσημες
παραγγελίες συνέχισε να δημιουργεί συγκεκριμένες φόρμες. Το 1808 οπαραγγελίες συνέχισε να δημιουργεί συγκεκριμένες φόρμες. Το 1808 ο
βασιλιάς παραιτήθηκε και τον διαδέχτηκε ο γιος του, Φερδινάνδος Β’, πουβασιλιάς παραιτήθηκε και τον διαδέχτηκε ο γιος του, Φερδινάνδος Β’, που
αναγκάστηκε να φύγει στο εξωτερικό λόγω της εισβολής των στρατευμάτωναναγκάστηκε να φύγει στο εξωτερικό λόγω της εισβολής των στρατευμάτων
του Ναπολέοντα στην Ισπανία. Επίσης, διχάστηκε απέναντι στη στάση πουτου Ναπολέοντα στην Ισπανία. Επίσης, διχάστηκε απέναντι στη στάση που
θα κρατούσε ενάντια στους Γάλλους καθώς, ναι μεν συμφωνούσε με τιςθα κρατούσε ενάντια στους Γάλλους καθώς, ναι μεν συμφωνούσε με τις
μεταρρυθμίσεις που προωθούσαν, αλλά δεν μπορούσε να ανεχτεί και τηνμεταρρυθμίσεις που προωθούσαν, αλλά δεν μπορούσε να ανεχτεί και την
συμπεριφορά των γαλλικών στρατευμάτων απέναντι στο λαό, π.χ. μαζικέςσυμπεριφορά των γαλλικών στρατευμάτων απέναντι στο λαό, π.χ. μαζικές
εκτελέσεις, και δεν μπορούσε να αγνοεί τις εξεγέρσεις των Ισπανών.εκτελέσεις, και δεν μπορούσε να αγνοεί τις εξεγέρσεις των Ισπανών.
Εντούτοις, διατήρησε τη θέση του ως αυλικός ζωγράφος φτιάχνονταςΕντούτοις, διατήρησε τη θέση του ως αυλικός ζωγράφος φτιάχνοντας
προσωπογραφίες τόσο Ισπανών όσο και Γάλλων στρατιωτικών. Τονπροσωπογραφίες τόσο Ισπανών όσο και Γάλλων στρατιωτικών. Τον
Οκτώβριο του 1808 ταξίδεψε στη Σαραγόσα όπου έφτιαξε έναν πίνακα μεΟκτώβριο του 1808 ταξίδεψε στη Σαραγόσα όπου έφτιαξε έναν πίνακα με
θέμα την αντίσταση των κατοίκων της πόλης και ολοκλήρωσε μιαθέμα την αντίσταση των κατοίκων της πόλης και ολοκλήρωσε μια
προσωπογραφία του Ιωσήφ Βοναπάρτη που ανέβηκε στο θρόνο τηςπροσωπογραφία του Ιωσήφ Βοναπάρτη που ανέβηκε στο θρόνο της
Ισπανίας το Δεκέμβριο του 1808. Μετά την παραίτηση του Ναπολέοντα,Ισπανίας το Δεκέμβριο του 1808. Μετά την παραίτηση του Ναπολέοντα,
επανήλθε ο Φερδινάνδος Ζ’ και μαζί με αυτόν επανήλθε το παλιόεπανήλθε ο Φερδινάνδος Ζ’ και μαζί με αυτόν επανήλθε το παλιό
απολυταρχικό καθεστώς. Ο Γκόγια διατήρησε τη θέση του αλλά επειδή είχεαπολυταρχικό καθεστώς. Ο Γκόγια διατήρησε τη θέση του αλλά επειδή είχε
υπηρετήσει το Γάλλο βασιλιά θεωρούνταν ύποπτος ως φιλελεύθερος.υπηρετήσει το Γάλλο βασιλιά θεωρούνταν ύποπτος ως φιλελεύθερος.
Ακόμα, αναγκάστηκε να απολογηθεί στην Ιερά Εξέταση για δύο πίνακές τουΑκόμα, αναγκάστηκε να απολογηθεί στην Ιερά Εξέταση για δύο πίνακές του
που θεωρήθηκαν άσεμνοι (Γυμνή μάχα και Ντυμένη μάχα).που θεωρήθηκαν άσεμνοι (Γυμνή μάχα και Ντυμένη μάχα).
8. Το 1819 ο Γκόγια μετακόμισε στα περίχωρα της Μαδρίτης σε μια κατοικίαΤο 1819 ο Γκόγια μετακόμισε στα περίχωρα της Μαδρίτης σε μια κατοικία
που ονομάστηκε από τους κατοίκους «Η έπαυλη του κουφού» (που ονομάστηκε από τους κατοίκους «Η έπαυλη του κουφού» (La QuintaLa Quinta
del Sordo).del Sordo). Στο τέλος του έτους αρρώστησε βαριά, την περίοδο πουΣτο τέλος του έτους αρρώστησε βαριά, την περίοδο που
φιλοτέχνησε τους αποκαλούμενους «μαύρους» πίνακές του. Το 1824, ότανφιλοτέχνησε τους αποκαλούμενους «μαύρους» πίνακές του. Το 1824, όταν
ανανεώθηκαν οι διώξεις έναντι των φιλελεύθερων και αντιμοναρχικώνανανεώθηκαν οι διώξεις έναντι των φιλελεύθερων και αντιμοναρχικών
στοιχείων, ο Γκόγια υπέβαλε αίτημα μετακίνησης στη Γαλλία για λόγουςστοιχείων, ο Γκόγια υπέβαλε αίτημα μετακίνησης στη Γαλλία για λόγους
υγείας. Εγκαταστάθηκε αρχικά στο Παρίσι και μετά στο Μπορντώ, μέχρι τουγείας. Εγκαταστάθηκε αρχικά στο Παρίσι και μετά στο Μπορντώ, μέχρι το
τέλος της ζωής του, με εξαίρεση λίγες μέρες που βρέθηκε στη Μαδρίτη γιατέλος της ζωής του, με εξαίρεση λίγες μέρες που βρέθηκε στη Μαδρίτη για
να διευθετήσει το ζήτημα της συνταξιοδότησής του. Εργαζόταν ακόμα και σενα διευθετήσει το ζήτημα της συνταξιοδότησής του. Εργαζόταν ακόμα και σε
προχωρημένη ηλικία και λίγο πριν τον θάνατό του, ολοκλήρωσε μια σειράπροχωρημένη ηλικία και λίγο πριν τον θάνατό του, ολοκλήρωσε μια σειρά
λιθογραφιών με σκηνές ταυρομαχίας. Πέθανε το 1828 και τα λείψανά τουλιθογραφιών με σκηνές ταυρομαχίας. Πέθανε το 1828 και τα λείψανά του
μεταφέρθηκαν το 1901 στη Μαδρίτη και θάφτηκαν τελικά στην εκκλησία τουμεταφέρθηκαν το 1901 στη Μαδρίτη και θάφτηκαν τελικά στην εκκλησία του
Αγίου Αντωνίου δε λα Φλόριδα που είναι διακοσμημένη με νωπογραφίες τουΑγίου Αντωνίου δε λα Φλόριδα που είναι διακοσμημένη με νωπογραφίες του
Γκόγια από το 1798.Γκόγια από το 1798.
9. Πορτραίτο του Φρανθίσκο Γκόγια,Πορτραίτο του Φρανθίσκο Γκόγια,
ελαιογραφία σε καμβά.ελαιογραφία σε καμβά.
11. Περίπατος στην Ανδαλουσία.Περίπατος στην Ανδαλουσία.
Στο έργο αυτό, αναδεικνύεται ηΣτο έργο αυτό, αναδεικνύεται η
κουλτούρα των Ρομά. Στόχοςκουλτούρα των Ρομά. Στόχος
του ήταν να φανερώσει τηντου ήταν να φανερώσει την
ιστορική συμβολή και τηιστορική συμβολή και τη
σημασία του πολιτισμού τουςσημασία του πολιτισμού τους
στην εθνική κουλτούρα τηςστην εθνική κουλτούρα της
Ισπανίας.Ισπανίας.
Περίπατος στην Ανδαλουσία, 1777,Περίπατος στην Ανδαλουσία, 1777,
λάδι σε μουσαμά, Μουσείο Πράδο,λάδι σε μουσαμά, Μουσείο Πράδο,
Μαδρίτη.Μαδρίτη.
12. Το λιβάδι του Αγίου Ισιδώρου καιΤο λιβάδι του Αγίου Ισιδώρου και
Προσκύνημα στο Σαν Ισίδρο (1819-23,Προσκύνημα στο Σαν Ισίδρο (1819-23,
Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη)Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη)
13. Προσκύνημα στο Σαν Ισίδρο.Προσκύνημα στο Σαν Ισίδρο.
Πρόκειται για έναν από τους «Μαύρους Πίνακες» του Γκόγια, τον οποίο οΠρόκειται για έναν από τους «Μαύρους Πίνακες» του Γκόγια, τον οποίο ο
καλλιτέχνης ζωγράφισε απευθείας πάνω στους τοίχους του σπιτιού του. Οκαλλιτέχνης ζωγράφισε απευθείας πάνω στους τοίχους του σπιτιού του. Ο
Γκόγια είχε ασχοληθεί με το θέμα αυτό ξανά στον πίνακα «Το λιβάδι τουΓκόγια είχε ασχοληθεί με το θέμα αυτό ξανά στον πίνακα «Το λιβάδι του
Αγίου Ισίδωρου» (1788), όπου απεικονίζεται το πανηγύρι του ΑγίουΑγίου Ισίδωρου» (1788), όπου απεικονίζεται το πανηγύρι του Αγίου
Ισιδώρου σε μια περιοχή που τη χώριζε από τη Μαδρίτη ο ποταμόςΙσιδώρου σε μια περιοχή που τη χώριζε από τη Μαδρίτη ο ποταμός
Μανθανάρες. Το πανηγύρι παραπέμπει σε λαϊκή γιορτή που διέπεται απόΜανθανάρες. Το πανηγύρι παραπέμπει σε λαϊκή γιορτή που διέπεται από
ένα πρόσχαρο και ατάραχο κλίμα. Ωστόσο, στο «Προσκύνημα στο Σανένα πρόσχαρο και ατάραχο κλίμα. Ωστόσο, στο «Προσκύνημα στο Σαν
Ισιδόρ», το ηλιόλουστο απόγευμα διαδέχεται η σκοτεινή νύχτα, κατά τηΙσιδόρ», το ηλιόλουστο απόγευμα διαδέχεται η σκοτεινή νύχτα, κατά τη
διάρκεια της οποίας η απόκοσμη πομπή των προσκυνητών βαδίζει προς τοδιάρκεια της οποίας η απόκοσμη πομπή των προσκυνητών βαδίζει προς το
ομώνυμο μοναστήρι. Το πανηγύρι μοιάζει με εφιάλτη, με κόλαση, ενώ σταομώνυμο μοναστήρι. Το πανηγύρι μοιάζει με εφιάλτη, με κόλαση, ενώ στα
πρόσωπα των πιστών που ψέλνουν κυριαρχεί το δέος και η φρίκη.πρόσωπα των πιστών που ψέλνουν κυριαρχεί το δέος και η φρίκη.
Αξιοσημείωτη είναι εδώ η απεικόνιση του στόματος και των ματιών. . ΌπωςΑξιοσημείωτη είναι εδώ η απεικόνιση του στόματος και των ματιών. . Όπως
στην κοινωνική συμπεριφορά έτσι και στην τέχνη των παλαιότερων εποχώνστην κοινωνική συμπεριφορά έτσι και στην τέχνη των παλαιότερων εποχών
το ανοιχτό στόμα ήταν ένα είδος ταμπού και όλοι οι ζωγράφοι απέφευγαντο ανοιχτό στόμα ήταν ένα είδος ταμπού και όλοι οι ζωγράφοι απέφευγαν
επιμελώς παρόμοιες συσπάσεις και εκφράσεις του προσώπου. Ο Γκόγιαεπιμελώς παρόμοιες συσπάσεις και εκφράσεις του προσώπου. Ο Γκόγια
επέλεξε την απεικόνιση αυτή για να αποδώσει πιο ρεαλιστικά το ανθρώπινοεπέλεξε την απεικόνιση αυτή για να αποδώσει πιο ρεαλιστικά το ανθρώπινο
πρόσωπο, αλλά και για να τονίσει πως τα συγκεκριμένα άτομα βρίσκονταιπρόσωπο, αλλά και για να τονίσει πως τα συγκεκριμένα άτομα βρίσκονται
εκτός εαυτού, σε κατάσταση έντασης και πανικού.εκτός εαυτού, σε κατάσταση έντασης και πανικού.
14. Το προαύλιο τωνΤο προαύλιο των
τρελών, 1793-93, λάδιτρελών, 1793-93, λάδι
σε λευκοσίδηροσε λευκοσίδηρο
ΜουσείοΜουσείο Meadows,Meadows,
Ντάλας.Ντάλας.
15. Το προαύλιο των τρελών.Το προαύλιο των τρελών.
Ο Γκόγια ζωγράφισε τον πίνακα την περίοδο που η Γαλλία κήρυξε πόλεμοΟ Γκόγια ζωγράφισε τον πίνακα την περίοδο που η Γαλλία κήρυξε πόλεμο
στην Ισπανία, όταν η κώφωση και η ιδέα μιας πιθανής πνευματικήςστην Ισπανία, όταν η κώφωση και η ιδέα μιας πιθανής πνευματικής
ασθένειας τον απασχολούσαν ιδιαίτερα. Η σκηνή τοποθετείται σε κάποιοασθένειας τον απασχολούσαν ιδιαίτερα. Η σκηνή τοποθετείται σε κάποιο
ψυχιατρικό άσυλο την εποχή που τα ιδρύματα αυτά, σύμφωνα με τον κριτικόψυχιατρικό άσυλο την εποχή που τα ιδρύματα αυτά, σύμφωνα με τον κριτικό
τέχνηςτέχνης Robert HughesRobert Hughes «δεν ήταν τίποτα παραπάνω από τρύπες στην«δεν ήταν τίποτα παραπάνω από τρύπες στην
κοινωνική επιφάνεια, μικρές χωματερές μέσα στις οποίες οι ψυχικά ασθενείςκοινωνική επιφάνεια, μικρές χωματερές μέσα στις οποίες οι ψυχικά ασθενείς
μπορούσαν να πεταχτούν δίχως να γίνει η παραμικρή προσπάθεια ναμπορούσαν να πεταχτούν δίχως να γίνει η παραμικρή προσπάθεια να
αναγνωριστεί, να ταξινομηθεί, ή να γιατρευτεί η ασθένειά τους». Στην αυλήαναγνωριστεί, να ταξινομηθεί, ή να γιατρευτεί η ασθένειά τους». Στην αυλή
οι κρατούμενοι είναι εγκλωβισμένοι σε ψηλούς πέτρινους τοίχους. Αυτοί, σεοι κρατούμενοι είναι εγκλωβισμένοι σε ψηλούς πέτρινους τοίχους. Αυτοί, σε
συνδυασμό με την ογκώδη πέτρινη αψίδα και τις καταθλιπτικές αποχρώσειςσυνδυασμό με την ογκώδη πέτρινη αψίδα και τις καταθλιπτικές αποχρώσεις
δημιουργούν μια βαριά, μουντή και συναισθηματικά φορτισμένηδημιουργούν μια βαριά, μουντή και συναισθηματικά φορτισμένη
ατμόσφαιρα. Πρόκειται για ένα προαύλιο με τρελούς, οπού άλλοιατμόσφαιρα. Πρόκειται για ένα προαύλιο με τρελούς, οπού άλλοι
κουλουριάζονται απελπισμένοι, άλλοι γελούν ανόητα, ενώ δύο από αυτούςκουλουριάζονται απελπισμένοι, άλλοι γελούν ανόητα, ενώ δύο από αυτούς
παλεύουν γυμνοί και ο φρουρός τους χτυπάει. Το έργο τονίζει με έντονη,παλεύουν γυμνοί και ο φρουρός τους χτυπάει. Το έργο τονίζει με έντονη,
τρομακτική υπόσταση τη μοναξιά, τον φόβο και την κοινωνική αποξένωση. Οτρομακτική υπόσταση τη μοναξιά, τον φόβο και την κοινωνική αποξένωση. Ο
Γκόγια είπε πως το έργο ήταν εμπνευσμένο από καταστάσεις που ο ίδιοςΓκόγια είπε πως το έργο ήταν εμπνευσμένο από καταστάσεις που ο ίδιος
είχε δει σε ιδρύματα στη Σαραγόσα όταν ήταν νέος.είχε δει σε ιδρύματα στη Σαραγόσα όταν ήταν νέος.
16. Ο ΚρόνοςΟ Κρόνος
καταβροχθίζει το γιοκαταβροχθίζει το γιο
του, 1819-23,του, 1819-23,
ελαιογραφία σε τοίχοελαιογραφία σε τοίχο
(μεταφέρθηκε σε(μεταφέρθηκε σε
καμβά) Μουσείοκαμβά) Μουσείο
Πράδο, Μαδρίτη.Πράδο, Μαδρίτη.
17. Ο Κρόνος καταβροχθίζει το γιο του.Ο Κρόνος καταβροχθίζει το γιο του.
Έργο βασισμένο στον ελληνικό μύθο κατά τον οποίο ο Κρόνος έτρωγε ταΈργο βασισμένο στον ελληνικό μύθο κατά τον οποίο ο Κρόνος έτρωγε τα
νεογέννητα παιδιά του, εξαιτίας του φόβου του ότι αυτά θα τον ανέτρεπαννεογέννητα παιδιά του, εξαιτίας του φόβου του ότι αυτά θα τον ανέτρεπαν
παίρνοντας την εξουσία αργότερα. Πρόκειται για έναν από τουςπαίρνοντας την εξουσία αργότερα. Πρόκειται για έναν από τους
περιώνυμους «Μαύρους Πίνακες» που ο Γκόγια ζωγράφισε απευθείαςπεριώνυμους «Μαύρους Πίνακες» που ο Γκόγια ζωγράφισε απευθείας
πάνω στους τοίχους του σπιτιού του. Η αποκρουστική αυτή εικόνα τουπάνω στους τοίχους του σπιτιού του. Η αποκρουστική αυτή εικόνα του
Κρόνου που κατασπαράζει τον γιό του, έχει δεχθεί τις παρακάτω ερμηνείες:Κρόνου που κατασπαράζει τον γιό του, έχει δεχθεί τις παρακάτω ερμηνείες:
η μάχη μεταξύ νεότητας και γήρατος, ο χρόνος που καταβροχθίζει τα πάντα,η μάχη μεταξύ νεότητας και γήρατος, ο χρόνος που καταβροχθίζει τα πάντα,
η οργή του Θεού και μια αλληγορία της κατάστασης στην Ισπανία όπου ηη οργή του Θεού και μια αλληγορία της κατάστασης στην Ισπανία όπου η
πατρίδα κατέτρωγε τα παιδιά της με τον πόλεμο. Άλλες πάλι ερμηνείες,πατρίδα κατέτρωγε τα παιδιά της με τον πόλεμο. Άλλες πάλι ερμηνείες,
έχουν να κάνουν με τη σχέση του Γκόγια και του γιού του, Ξαβιέ, το μόνοέχουν να κάνουν με τη σχέση του Γκόγια και του γιού του, Ξαβιέ, το μόνο
από τα έξι παιδιά του που επέζησε έως την ενηλικίωση, ή με την οικονόμοαπό τα έξι παιδιά του που επέζησε έως την ενηλικίωση, ή με την οικονόμο
του και πιθανώς Ερωμένη του Λεοκάντια Βάις. Δεν έχουμε βέβαια επαρκήτου και πιθανώς Ερωμένη του Λεοκάντια Βάις. Δεν έχουμε βέβαια επαρκή
στοιχεία για να προσδιορίσουμε με σιγουριά το φύλο του φαγωμένουστοιχεία για να προσδιορίσουμε με σιγουριά το φύλο του φαγωμένου
παιδιού, που συγκρατείται από την συνθληπτική λαβή του Τιτάνα. Οπαιδιού, που συγκρατείται από την συνθληπτική λαβή του Τιτάνα. Ο
τελευταίος ξεπροβάλει από το σκοτάδι με μάτια διεσταλμένα πουτελευταίος ξεπροβάλει από το σκοτάδι με μάτια διεσταλμένα που
φανερώνουν τη μανία και τη λύσσα του και έκφραση τρελού. Τα λίγα άλλαφανερώνουν τη μανία και τη λύσσα του και έκφραση τρελού. Τα λίγα άλλα
φωτεινά σημεία του πίνακα, είναι η λευκή σάρκα και το κόκκινο αίμα τηςφωτεινά σημεία του πίνακα, είναι η λευκή σάρκα και το κόκκινο αίμα της
σορού, και τα λευκά σημεία στο χέρι του Κρόνου καθώς βυθίζει τα δάχτυλάσορού, και τα λευκά σημεία στο χέρι του Κρόνου καθώς βυθίζει τα δάχτυλά
του στην πλάτη του πτώματος.του στην πλάτη του πτώματος.
18. Η 3Η 3ηη
Μαΐου 1808.Μαΐου 1808.
Όπως και το ταίρι του, ο πίνακας «2α ΜαΐουΌπως και το ταίρι του, ο πίνακας «2α Μαΐου
1808», ήταν παραγγελία της προσωρινής1808», ήταν παραγγελία της προσωρινής
κυβέρνησης της Ισπανίας κατόπιν πρότασηςκυβέρνησης της Ισπανίας κατόπιν πρότασης
του Γκόγια. Με το έργο αυτό ο Γκόγια ήθελετου Γκόγια. Με το έργο αυτό ο Γκόγια ήθελε
να τιμήσει την Ισπανική αντίσταση στονα τιμήσει την Ισπανική αντίσταση στο
στρατό του Ναπολέοντα κατά την κατοχήστρατό του Ναπολέοντα κατά την κατοχή
του 1808 στον πόλεμο της Ιβηρικήςτου 1808 στον πόλεμο της Ιβηρικής
Χερσονήσου. Ο ιστορικός τέχνης ΚένεθΧερσονήσου. Ο ιστορικός τέχνης Κένεθ
Κλάρκ τον χαρακτήρισε ως «τον πρώτοΚλάρκ τον χαρακτήρισε ως «τον πρώτο
μεγάλο πίνακα που μπορεί να χαρακτηριστείμεγάλο πίνακα που μπορεί να χαρακτηριστεί
επαναστατικός με κάθε έννοια της λέξης, στοεπαναστατικός με κάθε έννοια της λέξης, στο
ύφος, το αντικείμενο, και την πρόθεση».ύφος, το αντικείμενο, και την πρόθεση».
Πράγματι, το έργο ξεφεύγει από ταΠράγματι, το έργο ξεφεύγει από τα
καθιερωμένα της Χριστιανικής τέχνης και τηνκαθιερωμένα της Χριστιανικής τέχνης και την
παραδοσιακή απόδοση του πολέμου.παραδοσιακή απόδοση του πολέμου.
Αξιοσημείωτη είναι και εδώ ηΑξιοσημείωτη είναι και εδώ η
συναισθηματική έξαψη και η ρεαλιστική καισυναισθηματική έξαψη και η ρεαλιστική και
πρωτοποριακή απεικόνιση της φρίκης τουπρωτοποριακή απεικόνιση της φρίκης του
πολέμου, που καθιστούν την « 3η Μαΐουπολέμου, που καθιστούν την « 3η Μαΐου
1808» έναν από τους πρώτους πίνακες της1808» έναν από τους πρώτους πίνακες της
σύγχρονης τέχνηςσύγχρονης τέχνης
Η 3Η 3ηη
Μαΐου 1808, 1814, λάδι σεΜαΐου 1808, 1814, λάδι σε
μουσαμάμουσαμά,, Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη.Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη.
19. Πορτραίτο της Δόνα Ισαβέλλα ντεΠορτραίτο της Δόνα Ισαβέλλα ντε
Πορσέλ.Πορσέλ.
ToTo έργο αυτό είναι μια ελαιογραφία σεέργο αυτό είναι μια ελαιογραφία σε
καμβά, πορτρέτο της Ισαβέλλα Λόμποκαμβά, πορτρέτο της Ισαβέλλα Λόμπο
Βελάσκο ντε Πορσέλ, δεύτερη σύζυγος τουΒελάσκο ντε Πορσέλ, δεύτερη σύζυγος του
Αντώνιο Πορσέλ. Ο Γκόγια έμενε κοντά στηνΑντώνιο Πορσέλ. Ο Γκόγια έμενε κοντά στην
οικία του ζευγαριού και ήρθε σε επαή μεοικία του ζευγαριού και ήρθε σε επαή με
αυτό μέσω του φίλου του Γκασπάρ Μελχιόραυτό μέσω του φίλου του Γκασπάρ Μελχιόρ
ντε Γιοβελάνος. Πρόκειται για φιλελεύθεροντε Γιοβελάνος. Πρόκειται για φιλελεύθερο
πορτρέτο μιας νεαρής γυναίκας ντυμένη μεπορτρέτο μιας νεαρής γυναίκας ντυμένη με
τυπική Ισπανική ενδυμασία, λευκότυπική Ισπανική ενδυμασία, λευκό
πουκάμισο και μαύρη μαντήλα. Παρ’ όλοπουκάμισο και μαύρη μαντήλα. Παρ’ όλο
που πρόκειται για γυναίκα της αστικήςπου πρόκειται για γυναίκα της αστικής
τάξης, τα ρούχα της προσδίδουν μιατάξης, τα ρούχα της προσδίδουν μια
αριστοκρατική κομψότητα. Ξεχωρίζειαριστοκρατική κομψότητα. Ξεχωρίζει
ιδιαίτερα η στάση της, γεμάτηιδιαίτερα η στάση της, γεμάτη
αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα. Τοαυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα. Το
σώμα της είναι στραμμένο ελαφρώς προς τ’σώμα της είναι στραμμένο ελαφρώς προς τ’
αριστερά ενώ κοιτάζει στην αντίθετηαριστερά ενώ κοιτάζει στην αντίθετη
κατεύθυνση. Όπως στα περισσότερα έργακατεύθυνση. Όπως στα περισσότερα έργα
του Γκόγια, έτσι κι εδώ η γυναίκα δεντου Γκόγια, έτσι κι εδώ η γυναίκα δεν
κοιτάζει απευθείας τον θεατή.κοιτάζει απευθείας τον θεατή.
Πορτραίτο της Δόνα Ισαβέλλα ντε Πορσέλ,Πορτραίτο της Δόνα Ισαβέλλα ντε Πορσέλ,
1805, Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου.1805, Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου.
21. Ο Εσταυρωμένος Χριστός.Ο Εσταυρωμένος Χριστός.
OO Γκόγια εμπνεύστηκε τον πίνακα αυτό απ’ το ομώνυμο έργο τουΓκόγια εμπνεύστηκε τον πίνακα αυτό απ’ το ομώνυμο έργο του
Βελάσκεθ. Με ύφος νεοκλασσικό, ακολουθεί τους εικονογραφικούς κανόνεςΒελάσκεθ. Με ύφος νεοκλασσικό, ακολουθεί τους εικονογραφικούς κανόνες
της Ισπανικής Μπαρόκ για την απεικόνιση της Σταύρωσης: μαύρο φόντο,της Ισπανικής Μπαρόκ για την απεικόνιση της Σταύρωσης: μαύρο φόντο,
τέσσερα αντί για τρία νύχια, υποστηριζόμενα πόδια, και επιγραφή (ΙΗΣΟΥΣτέσσερα αντί για τρία νύχια, υποστηριζόμενα πόδια, και επιγραφή (ΙΗΣΟΥΣ
ΝΑΖΩΡΑΙΟΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΩΝ) σε τρεις γλώσσες. Ο ΓκόγιαΝΑΖΩΡΑΙΟΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΩΝ) σε τρεις γλώσσες. Ο Γκόγια
επιθυμώντας να στρέψει το ενδιαφέρον του θεατή στο απαλό ύφος και τηνεπιθυμώντας να στρέψει το ενδιαφέρον του θεατή στο απαλό ύφος και την
υπόσταση της απεικόνισης, αποφεύγει να συμπεριλάβει λατρευτικάυπόσταση της απεικόνισης, αποφεύγει να συμπεριλάβει λατρευτικά
χαρακτηριστικά όπως το δράμα και η παρουσία αίματος. Ζωγραφισμένο μεχαρακτηριστικά όπως το δράμα και η παρουσία αίματος. Ζωγραφισμένο με
χαλαρή πινελιά, στο πρόσωπο του Ιησού μπορούμε να διακρίνουμε τηνχαλαρή πινελιά, στο πρόσωπο του Ιησού μπορούμε να διακρίνουμε την
αγωνία και το πάθος του. Η μετάβαση από το μαύρο φόντο στα φανεράαγωνία και το πάθος του. Η μετάβαση από το μαύρο φόντο στα φανερά
σημεία του πίνακα γίνεται ομαλά, με απαλά γήινα χρώματα ώστε να δοθείσημεία του πίνακα γίνεται ομαλά, με απαλά γήινα χρώματα ώστε να δοθεί
μεγαλύτερη ένταση στα λαμπερά σημεία, με ένα φως, του οποίου ημεγαλύτερη ένταση στα λαμπερά σημεία, με ένα φως, του οποίου η
προέλευση δεν εξηγείται, ίσως το εσωτερικό φως του ίδιου του Χριστού.προέλευση δεν εξηγείται, ίσως το εσωτερικό φως του ίδιου του Χριστού.
Παρά το γεγονός, πως το έργο προκάλεσε τον θαυμασμό πολλώνΠαρά το γεγονός, πως το έργο προκάλεσε τον θαυμασμό πολλών
σύγχρονων του Γκόγια, κατά τον 20ο αιώνα το ενδιαφέρον γι αυτό μειώθηκε,σύγχρονων του Γκόγια, κατά τον 20ο αιώνα το ενδιαφέρον γι αυτό μειώθηκε,
καθώς οι κριτικοί προτιμούσαν να αντιμετωπίζουν τον Γκόγια σαν ένανκαθώς οι κριτικοί προτιμούσαν να αντιμετωπίζουν τον Γκόγια σαν έναν
ρομαντικό ζωγράφο, αποκομμένο απ’ την ακαδημαϊκή ή την θρησκευτικήρομαντικό ζωγράφο, αποκομμένο απ’ την ακαδημαϊκή ή την θρησκευτική
ζωγραφική.ζωγραφική.
22. Ο ύπνος της λογικής γεννάειΟ ύπνος της λογικής γεννάει
τέρατα.τέρατα.
Ένα απ’ τα χαρακτικά του Γκόγια της σειράςΈνα απ’ τα χαρακτικά του Γκόγια της σειράς
««Los CaprichosLos Caprichos (Τα Καπρίτσια)» και(Τα Καπρίτσια)» και
μάλιστα το γνωστότερο, πιο διάσημο έργο, ομάλιστα το γνωστότερο, πιο διάσημο έργο, ο
τίτλος του οποίου συχνά αναφέρεται ωςτίτλος του οποίου συχνά αναφέρεται ως
γνωμικό του Γκόγια. Το σκίτσο αναπαριστάγνωμικό του Γκόγια. Το σκίτσο αναπαριστά
τον ίδιο τον Γκόγια, με το κεφάλι τουτον ίδιο τον Γκόγια, με το κεφάλι του
γερμένο πάνω σε ένα τραπέζι,γερμένο πάνω σε ένα τραπέζι,
περικυκλωμένος από πλάσματα όπωςπερικυκλωμένος από πλάσματα όπως
κουκουβάγιες (σύμβολα της ανοησίας) καικουκουβάγιες (σύμβολα της ανοησίας) και
νυχτερίδες (σύμβολα της αμάθειας) έτοιμανυχτερίδες (σύμβολα της αμάθειας) έτοιμα
να του επιτεθούν. Η εικόνα αυτή αποσκοπείνα του επιτεθούν. Η εικόνα αυτή αποσκοπεί
στο να τονίσει, με ιδιαίτερο και αλληγορικόστο να τονίσει, με ιδιαίτερο και αλληγορικό
τρόπο τα αποτελέσματα της καταπίεσης τηςτρόπο τα αποτελέσματα της καταπίεσης της
λογικής και τον ασπασμό διαφωτιστικώνλογικής και τον ασπασμό διαφωτιστικών
ιδεών από τον καλλιτέχνη. Μπορεί επίσηςιδεών από τον καλλιτέχνη. Μπορεί επίσης
να ερμηνευθεί και ως συμμετοχή του Γκόγιανα ερμηνευθεί και ως συμμετοχή του Γκόγια
στη δημιουργική διαδικασία και το ρομαντικόστη δημιουργική διαδικασία και το ρομαντικό
πνεύμα, άξονας του οποίου είναι ηπνεύμα, άξονας του οποίου είναι η
απελευθέρωση της φαντασίας, τωναπελευθέρωση της φαντασίας, των
συναισθημάτων και των ιδεών, ακόμα καισυναισθημάτων και των ιδεών, ακόμα και
των πιο εφιαλτικών.των πιο εφιαλτικών.
Ο ύπνος της λογικής γεννάει τέρατα, χαρακτικό,Ο ύπνος της λογικής γεννάει τέρατα, χαρακτικό,
1797-99.1797-99.
23. Η γυμνή μάχα.Η γυμνή μάχα.
Η «γυμνή μάχα», πουΗ «γυμνή μάχα», που
φιλοτεχνήθηκε γύρω στα 1800,φιλοτεχνήθηκε γύρω στα 1800,
ανήκει στα δημοφιλέστερα έργαανήκει στα δημοφιλέστερα έργα
του Φρανθίσκο Γκόγια καιτου Φρανθίσκο Γκόγια και
αποτελεί ένα από τααποτελεί ένα από τα
σημαντικότερα γυμνά στην ιστορίασημαντικότερα γυμνά στην ιστορία
της ισπανικής τέχνης. Εκεί,της ισπανικής τέχνης. Εκεί,
απεικονίζεται μια γυμνή γυναίκα,απεικονίζεται μια γυμνή γυναίκα,
που σε αντίθεση με παλαιότερουςπου σε αντίθεση με παλαιότερους
πίνακες δεν επιχειρεί να καλύψειπίνακες δεν επιχειρεί να καλύψει
τα επίμαχα σημεία του σώματόςτα επίμαχα σημεία του σώματός
της αλλά στρέφεται προκλητικάτης αλλά στρέφεται προκλητικά
προς τον θεατή.προς τον θεατή.
Η γυμνή μάχα, λάδι σε μουσαμά,Η γυμνή μάχα, λάδι σε μουσαμά,
Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη.Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη.
24. Η ντυμένη μάχα.Η ντυμένη μάχα.
Έργο ολόιδιο με την γυμνήΈργο ολόιδιο με την γυμνή
μάχα φτιαγμένο και αυτό γύρωμάχα φτιαγμένο και αυτό γύρω
στα 1800, που, όμως, λόγωστα 1800, που, όμως, λόγω
την έλλειψης αναφοράς τηςτην έλλειψης αναφοράς της
γυμνής μάχας, φαίνεται ότι ηγυμνής μάχας, φαίνεται ότι η
γυμνή μάχα είναι έργογυμνή μάχα είναι έργο
μεταγενέστερο της ντυμένηςμεταγενέστερο της ντυμένης
μάχας.μάχας.
Ντυμένη μάχα, λάδι σε μουσαμά,Ντυμένη μάχα, λάδι σε μουσαμά,
Μουσείο, Πράδο, Μαδρίτη.Μουσείο, Πράδο, Μαδρίτη.
25. Μανιατοπούλου ΕιρήνηΜανιατοπούλου Ειρήνη
Βουτσινά Δανάη-ΚωνσταντίναΒουτσινά Δανάη-Κωνσταντίνα
Μαθήτριες της Β’ τάξης του ΠροτύπουΜαθήτριες της Β’ τάξης του Προτύπου
Πειραματικού Λυκείου ΠανεπιστημίουΠειραματικού Λυκείου Πανεπιστημίου
ΠατρώνΠατρών
