Ordenagailu eramangarrien erabilera gorputz heziketako saioetan euskara 1
1. ORDENAGAILU ERAMANGARRIEN ERABILERA
GORPUTZ HEZIKETAKO SAIOETAN
Urte gutxi barru LH-ko 5. mailatik DBH-ko 2. maila bitarteko ikasle guztiek ordenagailu
eramangarri bana izango dute gelan. Egoera berri honen aurrean ikasgai guztiak ari
dira beraien planteamendu didaktiko eta metodologikoak birplanteatzen eta egokitzen.
Ba al du Gorputz Heziketak honen inguruan zer esanik? Zer nolako onurak ekarriko
dizkio horrelako tresna batek arloari?
Orain arte, Gorputz Heziketan ordenagailuak informazio bilaketa eta lan idatziak
egiteko erabili izan dira. Horrek, kasu askotan, Gorputz Heziketako ordutan ikasleak
ordenagailu aurrean pasatzea suposatu du, honela, irakaskuntzak jarduera motorrei
eskaintzen dion ordu kopuru eskasa, are gehiago murriztuz.
Gaur egun, aldiz, ordenagailu eramangarriek aukera apartak eskaintzen dituzte,
ikasleekin jarduerak motorrak garatzeko. Eramangarriak burutu nahi diren jarduerak
planteatzeko eta gidatzeko erabili daitezke; saioa aurkeztu eta zuzentzen laguntzen
dute. Aldi berean, irakasleei denbora libratzen die ikasleei modu zuzenagoan kasu
egiteko. Hau da idatzi honen bidez jorratu nahi den ideia.
IKASLEEI JARDUERAK AZALTZEKO TRESNA BAT.
Eramangarriak ikasleei jarduera motorrak planteatzeko eta hauen ondorioz sortutako
informazioa biltzeko tresna paregabeak izan daitezke.
Modu honetan informazio mota ezberdinak bereiztu daitezke:
o Egin beharreko jardueraren eredua edo deskribapena aurkeztea.
Adibidez: jarduera itzulipurdi bat egiten ikastea bada,
itzulipurdiaren eredua edo deskribapena aurkeztu daiteke.
o Jarduera ikasteko progresioa edo jarraitu beharreko pausuak azaltzea.
Adibidez: atletismoko altuera jauziaren teknika ikasterakoan,
aldez aurretik fase bakoitzaren inguruan (lasterketa, jauzia,
hegaldia eta erorketa) planteatutako jarduera edo ariketak
azaltzea.
o Jardueraren ikasketak planteatzen dituen arazo eta hauen zuzenketak
aipatzea.
Adibidez: irristaketan gorputz zuzenarekin patinatu ezkero,
atzerantz erortzeko arriskua areagotzen dela gogoratzea litzake
eta hori ekiditeko oinarrizko jarrera mantendu beharra dagoela.
o Jarduera ondo burutzeko jaso daitezkeen laguntzak azaltzea.
Adibidez: akrosporteko piramide edo irudi bat eraikitzerakoan
laguntzaileen kokapena eta funtzioa azaltzea litzake.
o Jardueran ebaluatzeko erabiliko diren irizpideak adieraztea.
Adibidez: koreografia batean ikasleen balorazio irizpideak
zeintzuk diren azaltzea (erritmoa, koordinazioa, adierazpena, …)
2. Bestalde, eramangarriek jarduera burutzearen ondorioz sortzen diren datuak biltzeko
aukera ere ematen dute:
o Egindako jarduera ebaluatzeko.
Adibidez: koebaluazio eta autoebaluazio tresnak erabili daitezke,
ikasleek elkar edo norbere burua ebaluatzeko.
o Jardueren ondorioz biltzen ditugun datuak jasotzeko (landa-lana)
Adibidez: lasterketa jarraiaren inguruko jarduera batean
taupaden zenbaketen datuak biltzea, grafiko edo estatistikak
egiteko.
ARIKETA BAT, SAIO BAT edo UNITATE DIDAKTIKOA
Eramangarrien bidez planteatzen diren jarduerek iraupen edo entitate ezberdinak izan
ditzakete:
o Ariketa zehatz bat ikasteko erabili daitezke.
Adibidez: badmintoneko sakearen teknika ikastea.
o Saio oso bat antolatu daiteke eramangarrien bidez.
Adibidez: koreografia bat ikasi edo sortzea.
o Eramangarrien euskarria erabilita, unitate didaktiko oso bat ere
planteatu daiteke.
Adibidez: zirkoko abilezietan inspiratutako proiektu edo muntai
batean oinarritutako unitate didaktiko bat.
JARDUERAK PROPOSATZEKO ERABILI DAITEZKEN EUSKARRIAK.
Ikasleei proposatzen zaizkien jarduerak modu ezberdinetan helarazi daiteke:
o Modu idatzian (Word fitxa bat, Excel taula bat edo Powerpoint-a
erabiliaz).
o Entzumenezko tresnak erabiliaz (ahozko azalpen grabatuak, abestiak,
eta abar).
o Irudi estatikoen bidez (argazkiak edo marrazkiak erabiliaz).
o Mugimenduzko irudien bidez (bideoa edo 3D irudiak erabiliaz)
Beti ere kontutan hartu beharra dago ordenagailua jarduera motorra eragiteko
erabiltzen den tresna dela, baina jarduera motorra bera dela helburu nagusia. Hori dela
eta, eramangarrien bidez emandako azalpenak zehatzak eta laburrak izan behar dira.
GELA edo SAIOAREN ANTOLAKETA.
Eramangarrien erabilerak metodologia kooperatiboa aplikatzeko aukera eskaintzen du.
Horri lotuta, gelaren eta eskola-saioaren kudeaketa txokotan antolatzeak ikasleen
arteko elkarlana bultzatzen laguntzen du, eta bide batez, irakasleari arreta
pertsonalizatuagoa eta zuzenagoa emateko aukera ahalbideratzen dio.
Ikasleek taldeka eta txokotan lan egiteko hainbat proposamen egin daitezke. Ikus
ditzagun adibide batzuk:
o Talde guztiei jarduera berdina planteatzea (ordenagailu guztietan
informazioa bera).
3. Adibidez: gimnastikako elementu ezberdinak proposatuko dira
eta talde bakoitzak horietatik hiru hautatuz eta elkarrekin lotuz,
segida bat asmatu beharko du.
K Jarduera
o Talde bakoitzari jarduera ezberdin bat planteatzen zaio (eramangarri
bakoitzean informazio ezberdina) eta gero talde bakoitzak besteei
ezagutzera ematea.
Adibidez: talde bakoitzak munduko kontinente bateko jolas bat
ikasi eta praktikatuko du. Saioaren amaieran, ikasitako jolasa
gainontzeko ikaskideei azalduko diete denen artean jolasteko.
A Proposamena
B Proposamena
D Proposamena
D Proposamena
E Proposamena
o Talde bakoitzean jarduera ezberdin bat planteatzea, baina ikasle
guztiak txoko guztietatik pasa behar dira.
Adibidez: “circuit training” jarduera bat egiterakoan txoko
bakoitzean ariketa ezberdin bat planteatzen da eta denbora
zehatz bat igaro ondoren ikasleek txokoz aldatzen dute.
B Ariketa
A Ariketa D Ariketa
E Ariketa
4. o Beste aukera bat planteatutako jarduerak zailtasunaren arabera
antolatzea litzake. Hartara, txoko bakoitzak zailtasun maila ezberdineko
jarduera bat burutu beharko luke. Ikaslea maila hori lortu edo gainditu
duenean hurrengo zailtasun mailako txokora pasako litzateke.
Adibidez: malabareak ikasterakoan, ikasleei txoko ezberdinak
planteatzea zailtasunaren inguruko progresioan oinarrituta.
A Jarduera B Jarduera D Jarduera E Jarduera
Maila 4
Maila 3
Maila 2
Maila 1
o Beste aukera bat taldeen arteko elkarreragina bultzatzea litzake. Talde
batek egindakoak besteengan eragina izatea, alegia.
Adibidez: ikasleek ordenagailuan errealitateko edo fikziozko
pertsonaia ezberdinen irudiak agertuko dira. Banaka bat
aukeratu eta beste taldekideei keinuen bidez adierazi beharko
diete nor den, haiek asmatu arte.
A Jarduera
o Jarduera zatitan banatuz gero, talde bakoitzak jardueraren zati bat
ikastea edo lantzea eta gero hauek beste taldeei erakutsi behar izatea.
Adibidez: hasieran, talde bakoitza boleiboleko oinarrizko
kolpaketa batean trebatuko da (sakea, behatz ukitua, besaurre
ukitua, eta erremate eta blokeoa). Ondoren, talde berriak
antolatuko dira, non bakoitzean kolpaketa mota bakoitzeko
“aditu” bat egongo den. Hauek beste taldekideei ikasi berri duten
kolpaketa erakutsiko diete (Aronsonen puzzlea).
5. A Jarduera A, B, D eta E,Jarduerak
o
B Jarduera
A, B, D eta E,Jarduerak
D Jarduera
A, B, D eta E,Jarduerak
E Jarduera A, B, D eta E,Jarduerak
Planteamendu hauen arteko konbinaketek zein aldaerek lan egiteko aukera anitzak
zabaltzen dituzte.
Horrelako planteamendu batek, bestalde, ikasten ikasteko gaitasuna, norbere
autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna, eta informazioa tratatzeko eta teknologia
digitala erabiltzeko gaitasunen garapenei izugarrizko ekarpena egiten die.
ERRONKAK
Hala ere, ordenagailu eramangarriaren erabilerak gainditu beharko diren zenbait arazo
edo erronka planteatzen ditu.
o Gimnasio askotan ez dago wifi sistemarik eta honek zaildu egin dezake
ikasleek informazioa saretik lortzea. Hala ere, gaur egun badaude beste
aukera batzuk: esaterako, irakasleak informazioa eskain dezake
pendrive moduko euskarri eramangarrien bidez.
o Gaur egun oraindik ez dago planteamendu hau aurrera
eramateko irakasleek erabil dezaketen materialik. Egia da
interneten aurki daitezkeela jarduera askoren inguruko
bideo-tutorialak edota informazio anitz. Baina,
orokorrean, materiala ez dago hezkuntzaren
ikuspegitik planteatua. Zentzu honetan,
argitaletxe, enpresa edo/eta administrazioari
honelako materiala sortzeko ahalegina
eskatu beharko zaie. Baina hau iritsi
bitartean, beste behin
irakasleok lehenengo saiakera
bat egin beharko dugu
baliabideak sortzeko eta
egindakoa elkarren artean
trukatzeko.
6. ADIBIDE BAT:
Ondorengo estekan aurreko planteamenduaren adibide bat ikusi daiteke:
https://sites.google.com/site/sokasaltogurutzatua/home