1. ՄԱԴԱՄ ՏՅՈՒՍՈՅԻ ԹԱՆԳԱՐԱՆԸ
Մադամ Տյուսոյի թանգարանը, իր տեսակի մեջ եզակին և պատմությունը
վերակենդանացնող հրաշքների կենտրոնատեղին: Այստեղ նրանք
հանդիպում են Վիլյամ Շեքսպիրին, Չարլզ Դիկկենսին, Չարլի Չապլինին,
Սոֆի Լորենին, Էլիզաբեթ Թեյլորին, Ռիչարդ Բարտոնին, Էլվիս Պրեսլիին,
Ունստոն Չերչիլին և նշանավոր այլ մարդկանց: Իհարկե, կհանդիպեն
կենդանության պատրանք ստեղծող նրանց մոմե արձաններին:
Լոնդոն այցելող բոլոր զբոսաշրջիկներն անպայման ցանկանում են տեսնել
2. Մարիա Գրոշհոլցը (ամուսնու` Ֆրանսուա Տյուսոյի ազգանունով նա կոչվեց
Մադամ Տյուսո) ծնվել է 1761 թվականին Ստրասբուրգում, չքավոր
ընտանիքում: Մարիան դեռ փոքր էր, երբ վախճանվեց հայրը, և մայրը
տեղափոխվեց Շվեյցարիա, Բեռն, ուր ապրում էր եղբայրը` բժիշկ Ֆիլիպ
Կուրտիուսը: Նա իր ուսանողներին սովորեցնում էր մոմից մարմնի մասեր
քանդակել ու շուտով ինքն ել սկսեց ճանաչված մարդկանց արձաններ
ստեղծել: Նա Մարիային էլ սովորեցրեց իր մասնագիտությունը: 1778
թվականին Մարիան մոմից քանդակում է Կորտիուսի մոտիկ բարեկամ
Վոլտերի արձանը: 1783 թվականին Մարիան քանդակում է Ֆրանսիայում
ամերիկյան հյուպատոս Ֆրանկլինի (հետագայում ԱՄՆ-ի պրեզիդենտ)
արձանը: 1802 թվականին Մադամ Տյուսոն, թողնելով ամուսնուն,
տեղափոխվում է Լոնդոն, տեղավորվում Լիցեում կոչվող թատրոնում, ուր
ցուցադրում է իր ունեցած երեսուն մոմե արձանները: Այդ ժամանակից էլ
թանգարանը կոչվեց <<Մադամ Տյուսոյի թանգարան>>:
3. Մադամ Տյուսոյի վերձին աշխատանքը ինքնաքանդակն է, որը նա ստեղծեց
81 տարեկանում: Նա վախճանվեց 1850 թվականին 89 տարեկանում: Նրա
երկու որդիները` Ժոզեֆը և Ֆրենսիսը, թոռներն ու հետնորդները
շարունակեցին նշանավոր տատի մեծ գործը: Թանգարանը 1884 թվականին
փոխադրվեց Մերլիսբոուն Ռոունդի մի մեծ շենք, ուր գտնվում է մինչև այժմ:
Մոմե արձանները կանգնած են սրահների կենտրոններում, պատերի տակ,
այցելուների մեջ և հաճախ նրանց շփոթում են կենդանի մարդկանց հետ:
4. Մադամ Տյուսոյի թանգարան, մոմե արձանների թանգարան Լոնդոն
քաղաքի Մերիլեբոն թաղամասում, որն ունի մասնաճյուղեր 14
քաղաքներում (2013)թվականի տվյալներով)՝ Ամստերդամ Լաս
Վեգաս, Նյու Յորք , Լոս Անջելես Հոնկոնգ
Շանհայ, Վաշինգտոն, Վիեննա և Բեռլին։ Այն հիմնել է
քանդակագործ Մարի Տյուսոն։