1. NOWOTWORY A PSYCHE
Prof. Bohdan W. WasilewskiProf. Bohdan W. Wasilewski
Instytut Psychosomatyczny, WarszawaInstytut Psychosomatyczny, Warszawa

2. Nowotwór - definicjaNowotwór - definicja
→ Nieprawidłowa tkanka rosnąca niezależnie od
mechanizmów kontroli komórkowych
→ Sygnały do przeżycia i rozmnażania
Transformacja nowotworowa:
I – zmieniona wrażliwość na czynniki wzrostowe
- zdolność do nieograniczonej liczby podziałów
(nieśmiertelność) – oporność na apoptozę
- utrata zdolności do zahamowania wzrostu
komórek
II – powstanie unaczynienia (angiogeneza)
III – ucieczka spod nadzoru immunologicznego

3. OnkogenezaOnkogeneza
Proces prowadzący do powstania nowotworu.
• Zwykle zachodzący na poziomie DNA w postaci
mutacji molekularnej.
Zmiany zachodzą na wielu poziomach:
- mutacji pojedynczych genów
- mutacji chromosomalnych (amplifikacje,
delecje i translokacje)
- zmiany ekspresji genów, np. w wyniku
metylacji
- w wyniku włączenia do genomu genów wirusa
onkogennego.

4. Czynnik mutagenny:
• promieniowanie jonizujące,
nitrozaminy, związki alkilujące
• zwiększenie częstości
podziałów komórkowych
sprzyja drugiej mutacji
• promotory mają działanie
drażniące i pobudzadzają
A. pierwsza mutacja B. druga mutacja C. następne mutacjeA. pierwsza mutacja B. druga mutacja C. następne mutacje
B. Wystąpienie dwóch
mutacji w somatycznej
linii komórek powoduje
tak duże przyspieszenie
ich tempa podziałów, że
liczba komórek szybko
przekracza milion -
powstaje
KLON ZMUTOWANYCH
KOMÓREK.
CPrawdopodobieństwo
wystąpienia kolejnych
mutacji powodujących dalsze
złośliwienie klonu znacznie
się zwiększa.

5. Programowalna śmierć
 Człowieka - Tanatoza Komórki - Apoptoza

6. TanatozaTanatoza
• Przedłużające się stany depresji, uzupełnione
negatywnymi sygnałami od osób tworzących
środowisko chorego, prowadzą do zjawiska tanatozy
• Kluczowe dla uruchomienia tanatozy jako kontynuacji
reakcji depresyjnej, jest naruszenie więzi społecznych
• Zjawisko tanatozy stanowi analogiczny proces do
komórkowego mechanizmu apoptozy, czyli
auto-eliminacji komórki, będąc
aktywowanym przez jednostkę
ludzką procesem programowalnej
śmierci.

7. Mechanizm TanatozyMechanizm Tanatozy
 nagła śmierć sercowanagła śmierć sercowa
/idiopatyczna//idiopatyczna/
 supresja odpornościsupresja odporności
/śmierć w wyniku infekcji//śmierć w wyniku infekcji/
 supresja odpornościsupresja odporności
/śmierć w wyniku choroby/śmierć w wyniku choroby
nowotworowej/nowotworowej/
 dystymia /utrata celowościdystymia /utrata celowości
życia,życia, „zawalenie się świata”/„zawalenie się świata”/

8. Mechanizm Tanatozy
oparty jest podobnie
jak cała regulacja
emocjonalna,
popędowa i
wegetatywna o stare
struktury mózgu,
umiejscowione głównie
w zakresie układu
limbicznego.
Mechanizm TanatozyMechanizm Tanatozy

9. Przebieg TanatozyPrzebieg Tanatozy
Powolny /cywilizacyjny/
Szybki /pierwotny/

10. Pojęcie stresuPojęcie stresu
• Claude Bernard – homeostaza
• Ivan Pawłow – odruchy warunkowe
• Walter Bradford Canonn – stany alarmowe;
mechanizm walki lub ucieczki
• Hans Selye – stres; ogólny zespół adaptacyjny (GAS)
• Irving Janis – stres psychologiczny
• Richard Lazarus – stres sytuacyjny; radzenie sobie ze
stresem
• Janusz Rejkowski – osobowość a reaktywność na stres

11. Typ osobowości a reaktywność na stresTyp osobowości a reaktywność na stres
• Typ A -Typ A - niecierpliwy, śpieszy się, lubi
przewodzić i decydować, ma cechy
lidera, energiczny, kreatywny,
ambitny, wymagający wobec siebie i
innych.
• Typ B -Typ B - cierpliwy, cichy, sumienny,
defensywny, ostrożny, podatny na
wpływy innych osób.
Niezdecydowany, posiadający
trudności w podejmowaniu decyzji.
• Typ D –Typ D – silne negatywne emocje,
wysoki poziom lęku, agresji i
wrogości, hamowanie w ujawnianiu
emocji

12. Następstwa ekspozycji na stres traumatyzującyNastępstwa ekspozycji na stres traumatyzujący
( C.S.Fullerton i wsp.,Am.J.Psychiatry,( C.S.Fullerton i wsp.,Am.J.Psychiatry,
2004,161,8,1370-1376 )2004,161,8,1370-1376 )
• Badano pracowników zespołów
ratunkowych:
> 207 osób eksponowanych
na stres – grupa PTSD-S
> 421 osób nie eksponowanych
na stres - grupa PTSD-K
• Badano po: 2, 7,13 m-cach
od ekspozycji występowanie :
ostrych zaburzeń postresowych, PTSD,
depresji
• Wnioski: Osoby eksponowane
ujawniają 2x częściej PTSD,
Ostre zespoły występują częściej u
osób samotnych i młodszych
PTSD – 9,5x częściej u osób z
objawami depresji po 7 m-cach
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
2
m-
ce
7
m-
cy
13
m-
cy
PTSD-S
PTSD-K

13. Następstwa somatyczne mobbinguNastępstwa somatyczne mobbingu
wg. M. Ludwig, D. Klingmüllerwg. M. Ludwig, D. Klingmüller
(Bonn, Der. Internist, 10-99)(Bonn, Der. Internist, 10-99)
FAZA OSTRA
- zaburzenia snu, nadciśnienie, bóle serca,
stany zapalne żołądka i jelit, bóle brzucha,
napięcie mięśniowe, zaburzenia postawy
prowadzące do zmian stawowych
FAZA PRZEWLEKŁA
- zaburzenia immunologiczne, alergie,
możliwość aktywacji nowotworów
- negatywny wpływ na sytuację domową ;
przyśpieszenie rozpadu domu

14. • Wzrost pobudzenia aktywuje mechanizmem
adaptacji do stresuadaptacji do stresu, ale powtarzające się
pobudzenie powoduje zaburzeniazaburzenia
czynności fizjologicznychczynności fizjologicznych i staje się
czynnikiem chorobotwórczymczynnikiem chorobotwórczym .
( Dobkin i in. 1992, Lenox i in. 1980,Sapolsky 1996 )
Stres jako czynnik patogennyStres jako czynnik patogenny

15. Reakcja na stres przewlekłyReakcja na stres przewlekły
(Reakcja Dezadaptacyjna)(Reakcja Dezadaptacyjna)
• Następstwa zdrowotne przewlekłego stresu:Następstwa zdrowotne przewlekłego stresu:
-- nadczynność autonomicznego układu nerwowego
- hiperkortyzolemia
- immunosupresja
- hypercholesterolemia
- nadciśnienie tętnicze
- zahamowanie procesów rozrodczych
- zaburzenia hormonalne
- osłabienie pamięci i uwagi

17. Fazy reakcji na stresFazy reakcji na stres

18. Fazowość immunologicznej reakcji na stresFazowość immunologicznej reakcji na stres
0
5
10
15
20
25
30
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Kortykosteron B-endorfina Limf. T wspom Akt. Cytol. Kom. NK

19. NastępstwaNastępstwa biologiczne przewlekłegobiologiczne przewlekłego
stresustresu
U osób z PTSD stwierdza się w pomiarach z
użyciem metody MRI (rezonans magnetyczny)
zmniejszenie objętości struktur układu
limbicznego (np. hipokamp)
R. J. McNally, 2003r.

20. Receptor NMDAReceptor NMDA

21. Lęk i depresjaLęk i depresja
• Lęk, który jest wiodącym motywem w
procesie wychowania i podporządkowania
wyrywa się spod kontroli
• Depresja, która fizjologicznie jest reakcją
obronną staje się długotrwale
utrzymującym się stanem
chorobowym

22. Depresja jako mechanizmDepresja jako mechanizm
obronyobrony
• Depresja jako sygnał o zagrożeniu
• Depresja jako odciążenie w chorobie
• Tanatoza jako odpowiednik apoptozy
• Tanatoza – jej znaczenie i postacie

23. • Innym czynnikiem stymulującym
występowanie depresji jest
postępująca alienacja i rozluźnienie
więzi społecznych.

24. Zaburzenia psychiczne w populacjiZaburzenia psychiczne w populacji
pacjentów lekarza rodzinnegopacjentów lekarza rodzinnego

25. Przełom cywilizacyjnyPrzełom cywilizacyjny
Jest to okres
przyspieszonych
przemian cywilizacyjnych
na styku dwóch formacji
społeczno-kulturowych
- era przemysłowa
/era postprzemysłowa

26. Przełom cywilizacyjnyPrzełom cywilizacyjny
charakterystykacharakterystyka
• Przełom cywilizacyjny
łączy się z utratą
efektywności starych
reguł działania przy
braku wykształcenia się
jeszcze nowych

27. Przełom cywilizacyjny aPrzełom cywilizacyjny a
naruszenie tkanki społecznejnaruszenie tkanki społecznej
• Człowiek jako integralny
element tkanki społecznej
• Dualna istota człowieka,
materialno-duchowa
• Zakres integracji
społecznej i jej znaczenie
• Odrzucenie i jego
następstwa

28. Czynniki wolicjonalneCzynniki wolicjonalne
a nowotworya nowotwory
• Antagonizm psychofizyczny –
poczucie wpływu na stan
swojej choroby
• Odwołanie się do Siły Wyższej
szansą na wyzdrowienie
• Redukcja negatywnych
aspektów wynikających z
choroby dzięki obrzędom
religijnym, modlitwie i
medytacji
• Wiara w sens cierpienia

29. Przełom cywilizacyjnyPrzełom cywilizacyjny
charakterystykacharakterystyka
• Znaczna część ludzi narusza
w tym okresie zasoby
wspomagające równowagę i
stabilizację psychiczną
• Zagraża to głębokim
rozpadem psychicznym ,
aktywuje silne mechanizmy
obronne i radykalizuje
działanie

30. Clive HarrisClive Harris

31. Clive Harris działając przez wiele lat dziękiClive Harris działając przez wiele lat dzięki
wsparciu organizacyjnemuwsparciu organizacyjnemu
Kościoła i Służby Zdrowia, poddałKościoła i Służby Zdrowia, poddał
działaniom uzdrowicielskim od 3 do 9działaniom uzdrowicielskim od 3 do 9
milionów Polakówmilionów Polaków

32. Clive Harris sługą diabłaClive Harris sługą diabła
Robert Tekieli: Bio złego energia,Robert Tekieli: Bio złego energia, Rycerz Niepokalanej, nrRycerz Niepokalanej, nr
4/2010, s. 1004/2010, s. 100
•Harris inicjował w okultyzm 3 milionom Polaków, którzyHarris inicjował w okultyzm 3 milionom Polaków, którzy
przychodzili ufnie do kościołów, gdyż sądzili, że jest toprzychodzili ufnie do kościołów, gdyż sądzili, że jest to
tylko leczenie przy pomocy przekazywanej energii, któratylko leczenie przy pomocy przekazywanej energii, która
jest dobra, gdyż jest darem Boga...jest dobra, gdyż jest darem Boga...
•Harris przyznał się swojej tłumaczce MariiHarris przyznał się swojej tłumaczce Marii
Pieńkowskiej - obecnie działającej wePieńkowskiej - obecnie działającej we
Wspólnocie Emmanuel, iż współpracuje zWspólnocie Emmanuel, iż współpracuje z
demonami.demonami.
•Kościół rozeznał to i wyrzuciłKościół rozeznał to i wyrzucił
Harrisa z kościołów.Harrisa z kościołów.

33. Metody medycyny CAMMetody medycyny CAM
stosowane w USAstosowane w USA
• 62% Amerykanów stosowało w okresie roku metody
terapii CAM, z włączeniem leczenia modlitwą
• 36% Amerykanów stosowało CAM po wyłączeniu
leczenia modlitwą o zdrowie
• Najczęstsza metoda CAM to modlitwa o czyjeś
zdrowie (43,0%), a o własne (24,4%); ćwiczenia deep
breathing (11,6%); udział w grupowych modlitwach
o czyjeś zdrowie (9,6%); medytacja (7,6%);
chiropraktyka (7,5%); joga (5,1%); masaż (5,0%);
terapie oparte na diecie (3,5%)
P.M. Barnes i wsp., 2002.

34. Dziękuję za uwagę!
Dziękuję za uwagę!