1. «Η μουσική γράφει...ιστορία»
Ερευνητική Εργασία Α’ Λυκείου – 3 ο Γ ΕΛ Ηρακλείου Αττικής
Ο ΔΗΓΌΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΆΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΈΝΟΥ
Έ ΚΘΕΣΗΣ Ε ΡΕΥΝΗΤΙΚΉΣ Ε ΡΓΑΣΊΑΣ
(R E S E A R C H R E P O R T )
*
0. Περιεχόμενα
 Φτιάχνουμε πίνακα περιεχομένων (δείτε το video για τον τρόπο), ο οποίος
περιλαμβάνει: Κεφάλαια (επικεφαλίδες 1) – υποκεφάλαια (επικεφαλίδες 2)
και παραγράφους (επικεφαλίδες 3) με παραπομπές σε συγκεκριμένες
σελίδες.
1. Πρόλογος
 Σύντομο κείμενο (μέχρι 100 λέξεις) στο οποίο παρουσιάζουμε:
I. Γιατί θεωρούμε ότι είναι σημαντικό το θέμα της εργασίας μας.
II. Γιατί το επιλέξαμε, ποια ήταν, δηλαδή, τα κριτήρια επιλογής.
III. Τι μας προσέφερε η εμπλοκή μας στη συγκεκριμένη έρευνα.
2. Εισαγωγή
α. Εξήγηση του θέματος με τη σαφή διατύπωση του στόχου της έρευνας:
π.χ:«Να ερευνήσουμε τα τραγούδια και τη μουσική ως πηγές για την
ανασύνθεση των ιστορικών γεγονότων, προσεγγίζοντας την ιστορία, αλλά και
τη διδασκαλία της από μία εναλλακτική οπτική μελέτης που κινητοποιεί το
ενδιαφέρον μας και οδηγεί σε μια πιο δημιουργική σχέση με την ιστορική γνώση
και αφήγηση».
β. Διατύπωση της βασικής υπόθεσης και των Ερευνητικών Ερωτημάτων που
λειτούργησαν ως άξονες για την έρευνά μας. (Δες lectores)
γ. Περιγράφουμε αναλυτικά τον τρόπο έρευνας και τα δομικά
στοιχεία της μεθόδου που ακολουθήσαμε:
 Έρευνα με την εφαρμογή των μεθοδολογικών σταδίων του κριτικού,
ιστορικού γραμματισμού: κατανόηση → ερμηνεία → κριτικός, ιστορικός
λόγος.
 Επαγωγική πορεία μελέτης και έρευνας (από το ειδικό –επί μέρους ιστορικό
πλαίσιο των τραγουδιών στο γενικότερο πλαίσιο της ανασύνθεσης της
ιστορικής εποχής που αναδεικνύουν)
 Ερευνώντας τη «μικροϊστορία» κάθε τραγουδιού (δημιουργός - βίωμα
-καθημερινότητα) προχωρήσαμε στην έρευνα «μακροϊστορικού» τύπου
(δομές και λειτουργίες κοινωνίας-πολιτικής-κουλτούρας κάθε εποχής).
 Ερμηνευτική μέθοδος και ανάλυση περιεχομένου:
o κάθε τραγούδι αντιμετωπίζεται και αναλύεται ως φορέας
γλωσσικού και κοινωνικού μηνύματος που οργανώνει με τους
δικούς του συμβολικούς κώδικες, με το δικό του δίκτυο
σημασιών, την ιστορική πραγματικότητα. Αποκαλύπτει, δηλαδή,
ως γλωσσικό και πολιτιστικό μόρφωμα στοιχεία από την δόμηση
της ιδεολογίας και ιστορικής συνείδησης, που συνήθως δεν είναι
ορατά εξ αρχής.
Αποστόλης Κ. Κωνσταντίνου_Φιλόλογος © 2012 1

2. «Η μουσική γράφει...ιστορία»
Ερευνητική Εργασία Α’ Λυκείου – 3 ο Γ ΕΛ Ηρακλείου Αττικής
o Διαχωρισμός μυθοπλασίας από τα πραγματικά γεγονότα και
υποθέσεις αιτιολόγησης της στάσης του δημιουργού (κριτική
θεώρηση – αξιολόγηση αξιοπιστίας στο πλαίσιο των σχέσεων
που υπάρχουν μεταξύ των επί μέρους επιπέδων του ιστορικού
γίγνεσθαι, με οδηγό τον πίνακα συσχετίσεων που αισθητοποιεί
την οπτική της «συνολικής ιστορίας»).
 Μελέτη και έρευνα του χρόνου των πηγών και των ιστορικών γεγονότων
που αυτές πραγματεύονται σύμφωνα με το παράδειγμα της σχολής των An-
nales και του Fernard Braudel: συνύπαρξη πολλαπλών χρόνων μέσα στον
ίδιο πολιτισμό: α) στάσιμος χρόνος (μεγάλη διάρκεια, όπως προσδιορίζεται
από το γεωγραφικό χώρο) → β) αργός χρόνος (αλλαγή κοινωνικών και
οικονομικών δομών) → γ) βραχύς χρόνος ( τα πολιτικά γεγονότα – οι
πολιτικές μεταβολές).
 Χρήση νοητικών χαρτών για την αποτύπωση των σχέσεων –συσχετίσεων
και την ανάδειξη των θεμελιωδών αιτιωδών σχέσεων ανάμεσα στα
γεγονότα. (δες «τέχνημα» ομάδας)
3. Η Έρευνα:
 Ερευνητικό επίπεδο Ι : Από τα τραγούδια στα γεγονότα.
α. Παρουσίαση τραγουδιού – ανάλυση των κριτηρίων επιλογής.
β. Σύνθεση του ιστορικού περιγράμματος με αφορμή το τραγούδι.
γ. Ιστορική οπτική και ιστορική αξιοπιστία τραγουδιού ως πηγής.
 Για καθένα τραγούδι συντίθεται κείμενο περιεκτικού λόγου από τη σύνθεση
των παραπάνω σημείων α,β και γ, όπου και παρουσιάζονται τα
συμπεράσματα που προέκυψαν από τη χρήση των ερευνητικών εργαλείων
που περιγράψαμε στο κεφάλαιο της μεθόδου (Εισαγωγή).
 Τα 4 κείμενα των 4 μελών συσχετίζονται μεταξύ τους –βάσει των
συσχετίσεων του τεχνήματος- για να προκύψει το πρώτο κείμενο
συμπερασμάτων, το οποίο θα συντεθεί με τη συνεισφορά όλων των μελών
της ομάδας και θα επιχειρεί να απαντήσει – επιβεβαιώσει τα ερευνητικά
ερωτήματα. Δες παρακάτω σχήμα:
Τ ΈΧΝΗΜΑ : ΣΥΝΔΈΣΕΙΣ - ΣΥΣΧΕΤΊΣΕΙΣ
Τραγούδι Ι Τραγούδι ΙΙ
Τραγούδι ΙΙΙ Τραγούδι ΙV
1ο ΚΕΊΜΕΝΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΆΤΩΝ ΈΡΕΥΝΑΣ
 Ερευνητικό επίπεδο ΙΙ: Τα τραγούδια θυμίζουν και επεξηγούν τις
βαθείες δομές της ιστορίας.
Αποστόλης Κ. Κωνσταντίνου_Φιλόλογος © 2012 2

3. «Η μουσική γράφει...ιστορία»
Ερευνητική Εργασία Α’ Λυκείου – 3 ο Γ ΕΛ Ηρακλείου Αττικής
α. Παρουσίαση τραγουδιού– αποσυμβολισμός μηνύματος- «προσαρμογή» στην
ιστορία (εντοπισμός ιστορικού γεγονότος ή φαινομένου με το οποίο κάθε τραγούδι
εμφανίζει ισχυρή συνάφεια)
β. έρευνα και αναλυτική κατάδειξη της «επαφής» με το ιστορικό γεγονός
γ. Μελέτη και σύνθεση ιστορικού περιγράμματος.
 Η καθεμιά ομάδα συνθέτει από τα παραπάνω α,β,γ σημεία μελέτης το 2 ο κείμενο
συμπερασμάτων της για τη σχέση τραγουδιού –ιστορίας, στο οποίο επιχειρείται η
επιβεβαίωση των ερευνητικών ερωτημάτων και του σκοπού της έρευνας.
4. Τελικά Συμπεράσματα έρευνας.
 Σύντομο κείμενο που συνοψίζει τα αποτελέσματα της έρευνας επιγραμματικά. Για τη
σύνθεσή του λαμβάνουμε υπόψη το 1ο και 2ο κείμενο συμπερασμάτων.
Καταγράφουμε με σαφήνεια και ακρίβεια την απάντηση σε ερωτήματα όπως:
«Τελικά, γράφει η μουσική ιστορία; Με ποιους τρόπους; Με ποιους
περιορσμούς; Είναι πηγή για την ιστορική μας γνώση και συνείδηση και
γιατί;»
5. Τεκμηρίωση: Βιβλιογραφία και δικτυογραφία (με συγκεκριμένες παραπομπές σε
κάθε κεφάλαιο)
6. Παράρτημα:
Μπορεί να περιέχει:
α. Επιλεγμένα αποσπάσματα από το ημερολόγιο των μελών της ομάδας (που
φωτίζουν τον τρόπο έρευνας, τα συναισθήματα ή τις δυσκολίες που
συνάντησε…κ.α)
β. Αυτοαξιολόγηση μαθητή και αξιολόγηση άλλων μελών της ομάδας με κριτική
αποτίμηση του έργου που επιτεύχθηκε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.
γ. Πίνακες με συνοπτική παρουσίαση των ιστορικών γεγονότων που
μελετήθηκαν, χρονολόγιο και «γραμμές χρόνου» με παράλληλη παρουσίαση
γεγονότων –μουσικής….
δ. Προτάσεις της καθεμιάς ομάδας για της οργάνωση της παρουσίασης της
έρευνας. (π.χ αναλυτικές λεπτομέρειες «σκηνοθεσίας», πρωτότυπα
ευρήματα, κατανομή έργου ανάμεσα στα μέλη κ.ά)
Προσοχή!
• Κείμενο γραμμένο σε New Times Roman 12 σε word (η πολυτροπικότητα
αναβαθμίζει την ποιότητα της εργασίας)
• Μπορείτε να συμπεριλάβετε και ό,τι εσείς θεωρήσετε σημαντικό εύρημα της
έρευνάς σας.
Καλή δύναμη!
Αποστόλης Κ. Κωνσταντίνου_Φιλόλογος © 2012 3