1. Tedarik Zinciri ve Satın Almada
Yalın Yönetim Uygulamaları ile
Maliyet Azaltımı
“Firmanız değil, tedarik zinciriniz rekabet ediyor.”
Dr. Lütfi Apilioğulları / Yönetim Danışmanı
Nisan / 2017
We deliver result, not report!
2. 2
Dr. Lütfi Apilioğulları
Ajanda 1. OEE ve Satın Alma maliyetleri
2. Tedarikçinin Satın Alma maliyetlerine etkisi
3. Tedarikçi seçme
4. Ürün hayat eğrisi ve tedarikçi seçimi
5. Tedarikçi geliştirme
6. Toplam maliyet yaklaşımı
7. Tam Zamanında Satın Alma
8. Erteleme stratejileri
9. Tedarikçi yönetimli envanter
10. Dış kaynak kullanımı
11. Tedarik Zinciri Yönetiminin 7 prensibi
3. 3
Dr. Lütfi Apilioğulları
Neyi Satın Alıyoruz ?
Satın Almaya ne kadar harcıyoruz ?
40%
50%
...
90%
• Ham Madde
• Taşıma / Depolama
• İşçilik / Enerji
• Amortisman
• Reklam / Promosyon
• .....
4. 4
Dr. Lütfi Apilioğulları
Ciro ve Maliyetler...
Tedarik
Bitmiş
Ürün
Depo
Malzeme
Depo
(HM)
Üretim
(TC)
Müşteri
Yönetim
(OPEX)
DMC MSCC TC OPEX
46%
7%
19%
15%
13%
DMC
MSCC
TC
OPEX
PROFIT
CİRO
51%
8%
24%
15%
2%
9. 9
Dr. Lütfi Apilioğulları
Tedarikçi Performansı İzleme ve Geliştirme
OTD / Quality
Sertifikasyon Girdi Kontrol
Örnek (AQL)
100%
Tedarikçi Geliştirme
Tedarikçi Parkı Milk Run
• Az sayıda tedarikçi (limited number)
• Tedarikçi parkı
• SQI
• Milk Run
10. 10
EOQ Sipariş adet
Maliyet
Sipariş verme maliyeti
100
200
300
400
500
600
5.000 10.000 15.000
0
Toplam Maliyet Stok Maliyeti Sipariş Verme Maliyeti
2KD
hc
Q =
K: Talep
D: Sipariş verme maliyeti
hc: Elde tutma maliyeti
Ekonomik Sipariş Miktarı
11. 11
Yıllık Malzeme İhtiyacı 18.000 ve malzeme birim maliyeti 20 TL’dir. Sipariş verme maliyeti
30 TL. Toplam Maliyet ?
N = 35 N = 4
Maliyet = 2,080 Maliyet = 9,120
4.500
520
Sipariş miktarı
Sipariş miktarı
Durum_1, EOQ’ya göre sipariş Durum_2, üç ayda bir sipariş
EOQ = 520
TM = SM + SVM
2.080 = 1.040 + 1.040
EOQ = 4.500
TM = SM + SVM
9.120 = 9.000 + 120
Ekonomik Sipariş Miktarı
13. 13
Durum_1 Üretici sadece kendi maliyetlerini önemseyecek, tedarikçinin set-up maliyetini dikkate
almayacak ve kendisi açısından en uygun EOQ’ya göre sipariş açacak.
Durum_2 Üretici sadece kendi maliyetlerini değil, toplam tedarik zinciri maliyetlerini dikkate
alacak ve tedarik zincirindeki en uygun EOQ’ya göre sipariş açacak.
Talep
Sipariş verme maliyeti
10.000
100 $
Elde tutma maliyeti 10 $
Set-up maliyeti 300 $
Tedarikçi /
Satıcı
Üretici /
Alıcı
Müşteri
Dr. Lütfi Apilioğulları
Tedarik Zinciri Rekabet Etmektedir
14. 14
Dr. Lütfi Apilioğulları
Durum_1, Durum_2,
2KD
hc
Q = 2*10.000*100
10
Q =
EOQ = 447
Alıcı Firma
Satıcı Firma
Tedarik Zinc.
4.472
6.711
11.183
EOQ = 894
Alıcı Firma
Satıcı Firma
Tedarik Zinc.
5.589
3.356
8.945
2KD
hc
Q = 2*10.000*(100+300)
10
Q =
Tedarik Zinciri Rekabet Etmektedir
15. 15
Dr. Lütfi Apilioğulları
Alıcı Maliyeti
Satıcı Maliyeti
Tedarik Zinciri
Maliyeti
Maliyet
Sipariş MiktarıQ: 447 Q: 894
11.183
8.945
Tedarikçi Üretici
Dağıtım
Merkezi
Müşteri
Toplam Maliyet
Rekabet eden ve Müşteri'yi ilgilendiren maliyet
Toplam Maliyettir.
Artık firmalar değil, Tedarik Zincirleri
Rekabet etmektedir (Christopher)
Tedarik Zinciri Rekabet Etmektedir
17. Dr. Lütfi Apilioğulları
POPO
Min Level
POPO
Min Level
PO
Ham Madde
SM
Tedarikçi
SM
Bitmiş Ürün
SM
Müşteri
Talebi
ÜreticiTedarikçiTedarikçinin
Tedarikçisi
Müşteri
Immediate Response
Shorter LEAD Time
Immediate Response
Shorter LEAD Time☞ Shortest Lead time between customer order and shipment
☞ Standardized stock level and increased stock turn
Tam Zamanında Satın Alma
18. 18
Dr. Lütfi Apilioğulları
Tam Zamanında Satın Alma
Müşteri SMTedarikçi SM
Fab-1
Fab-2
Fab-3
Önce Sonra
Stok Adet 255,000 85,000
0
100,000
200,000
300,000
Stok Adet
Önce Sonra
Stok TL 51,000 16,000
51,000
16,000
Stok TL
Önce Sonra
Stok m'2 100 33
0
25
50
75
100
STOK M’2 (ALAN)
19. 19
Dr. Lütfi Apilioğulları
Thomas Watson,
CEO / IBM (1943)
Gordon Moore,
Co-Founder / INTEL (1965)
“Dünya’da ancak beş adet bilgisayar için pazar
olabilir.”
“Teknoloji her on sekiz ayda kendini ikiye
katlamaktadır.”
Üretim Sistemlerinin Gelişimi
20. 20
Dr. Lütfi Apilioğulları
Endüstri tarihi açısından ilk önemli mihenk
taşı olarak buhardan güç üretimi ile başlayan
Endüstri devrimi gösterilmektedir.
İnsanlık makineleşmeyi öğrenmiş, günümüz
endüstrisinin temelleri atılmıştır.
Endüstri 1.0
178X
İlk Mihenk Taşı / Buhar Gücü
21. 21
Dr. Lütfi Apilioğulları
Ford seri ürerimde konveyörlerin
kullanılmaya başlanması,
Endüstri 2.0
191X
GE’nin farklı modeller ile pazarda yer
alması,
Ford’un tek modele endeksli, toplu üretim
yapma felsefesinin beklentilere cevap
veremez duruma gelmesi,
İkinci Sıçrama: Henry Ford
22. 22
Dr. Lütfi Apilioğulları
Üretim sistemlerinde kısmi olarak PLC,
DCS gibi sistemler kullanılmaya
başlanması,
Bilgisayar destekli / kontrollü üretim
sistemlerinin gelişimi,
Üretim eskiye oranla daha hızlı, daha kaliteli
yapılarak standartlar geliştirilmesi,
Endüstri 3.0
195X
Bu değişimin müşteri beklentilerini ve ürün
çeşitliliğini artırması,
Piyasalara müşteri tarafından
yönlendirilmeye başlaması,
Elektronik ve Otomasyonda İlerleme
23. 23
Dr. Lütfi Apilioğulları
Tam Zamanında Üretim (JIT)
Anormalliklerde Duruş (JIDOKA)
Seviyelendirme (HEIJUNKA)
Yalın Üretim
Yalın Üretim Sistemi
Değer,
Değer Zinciri,
Akış,
Çekme,
Kusursuzluk.
Womack (1990)
Yalın Üretimin Doğuşu
24. 24
Dr. Lütfi Apilioğulları
Teknolojik gelişim
Küreselleşme
Sosyo kültürel değişim
Çevik Üretim
Teknoloji
Sosyo Kültür
Küreselleşme
Kişiselleştirilmiş
Ürün
Ürün
Çeşitliliği
Ürün Hayat
Süresi
é
ê
Farklı Üretim
Stratejileri
Ölçek
Ekonomisi
Out
Kapsam
Ekonomisi
In
Lean Out
Leagile In
Sanal Tedarik
Zinciri (IT)
Pazara
Duyarlılık
Tedarik Zinciri
Ağ Yöne mi
Süreç
Entegrasyonu
Çeviklik Gereksinimi
26. 26
Dr. Lütfi Apilioğulları
Üretim Stratejileri
Ham MaddeTedarikçi
Enjeks
Yarı Mamul Bitmiş Ürün
Planlama
MTS : Make to Stock
5L, Sarı
WO
KKK
Boyama
Lead Time: 0
Kanban SinyaliKanban SinyaliKanban Sinyali
Ürün Strateji (PDP)
MTS: Make to Stock
CTO: Configure to Order
MTO: Make to Order
ETO: Engineering to Order
Teslim Süresi
(LT)
0
1h
2h
3h
27. 27
Dr. Lütfi Apilioğulları
Üretim Stratejileri
Ham MaddeTedarikçi
Enjeks
Yarı Mamul Bitmiş Ürün
Planlama
CTO : ConfigureTo Order
5L, Siyah
WO
KK
Boyama
Lead Time: 1h
Kanban SinyaliKanban Sinyali
Ürün Strateji (PDP)
MTS: Make to Stock
CTO: Configure to Order
MTO: Make to Order
ETO: Engineering to Order
Teslim Süresi
(LT)
0
1h
2h
3h
28. 28
Dr. Lütfi Apilioğulları
Üretim Stratejileri
Ham MaddeTedarikçi
Enjeks
Yarı Mamul Bitmiş Ürün
Planlama
MTO : MakeTo Order
10L, Siyah
WO
K
Boyama
Lead Time: 2h
Kanban Sinyali
Ürün Strateji (PDP)
MTS: Make to Stock
CTO: Configure to Order
MTO: Make to Order
ETO: Engineering to Order
Teslim Süresi
(LT)
0
1h
2h
3h
29. 29
Dr. Lütfi Apilioğulları
Üretim Stratejileri
Ham MaddeTedarikçi
Enjeks
Yarı Mamul Bitmiş Ürün
Planlama
MTO : EngineeringTo Order
20L, Siyah
WO
Boyama
Lead Time: 3h
Ürün Strateji (PDP)
MTS: Make to Stock
CTO: Configure to Order
MTO: Make to Order
ETO: Engineering to Order
Teslim Süresi
(LT)
0
1h
2h
3h
30. 30
Dr. Lütfi Apilioğulları
Hibrid ModelPlanlama
Proses_1 Proses_2
Ham Madde
(RM)
Ayrışım Noktası
(Decoupling Point)
Bitmiş Ürün
(FG)
MTSCTOMTO
YALIN ÇEVİK
Endüstri 4.0
201X
Dinamik Tedarik Zinciri (One size does not
fit all)
Hibrid Model (Leagile Supply Chain)
Google Çağı ve IoT
31. 31
Üretim Montaj Özel Ürün
Ayrışım Noktası
(Decoupling Point)
Yalın (Lean) Çevik (Agile)
Fiyat: A + N
Komponent SM
Standart Ürün Fiyat: A
A Grubu ürünler
Dr. Lütfi Apilioğulları
Dell: Hibrid Strateji Örneği
32. Dr. Lütfi Apilioğulları
Üretim Planı
Üretim Hattı
Cam Stok &
Montaj
Tedarikçi Kontrolü
Depo
Müşteri Lokasyonu
Tedarikçi Yönetimli Envanter
33. Dr. Lütfi Apilioğulları
Dış Kaynak Kullanımı
+ Uzmanlığa odaklanma.
+ Kapasite / teknoloji ve uzman iş gücüne
daha kolay erişim.
+ Finansal riskin paylaşılması.
+ Pazara daha hızlı giriş.
+ Ölçek ekonomisi ve daha ucuza mal ediş !
? Dış kaynağa bağımlı olma riski !
? Kritik bilgilerin başkaları tarafından
kullanılması riski !
? Hedeflerin örtüşmemesi sebebi ile esnek
olamama riski !
TOYOTA
% 30 içeride
İç trim %35
Motor bloğu %100
%70 dış kaynak
Modüler ve basit komponentler % 100
35. Dr. Lütfi Apilioğulları
Kalite TeslimatMaliyetHız Esneklik
Tedarikçi Seçme Kriterleri
Az Sayıda
Tedarikçi Parkı
Çekme Sistemi
Tedarikçi Geliştirme
Yeni Ürün Geliştirme
Talep Tahminleme
Kamçı Etkisi
Üretici
Stok bilgileri
Etkin İletişim / Network
Entegrasyonu
İş planları
Tasarım bilgileri
Market / Trend
Stratejik Planlar
Çekme Sistemi