2. Dağıtım
Tedarik zinciri içerisindeki ürün akıșları incelendiğinde üç
temel akıș görülmektedir:
Tedarik edilen girdilerin akıșı
İmalat sürecindeki bileșenlerin akıșı
Tamamlanmıș ürünlerin akıșı
Girdilerin akıșı tedarik fonksiyonu ile, imalat sürecindeki
akıșlar ișletme içi materyal yönetimi ile, tamamlanmıș
ürünlerin müșteriye akıșı ise dağıtım fonksiyonu ile
gerçekleștirilmektedir.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
3. Dağıtım
Dağıtım fonksiyonunun amacı müșterinin istediği
ürünlerin, istediği miktarda, istediği zamanda ve istediği
yerde teslim edilmesinin sağlanmasıdır.
Bu amacın sağlanması, tedarik zincirinin lojistik sistemi
içerisinde önemli bir bölümü kapsamaktadır.
Sağlıklı bir dağıtım yapısı, müșterinin tatmin edilmesini ve
pazar payının arttırılmasını maliyetleri de en küçük kılacak
șekilde bașarabilmelidir.
Dağıtım, doğrudan ya da dolaylı (aracılar yoluyla) olarak
gerçekleștirilebilir.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
4. Dağıtım
Dağıtım fonksiyonu, üretim fonksiyonunun ortaya koyduğu
çıktıyı pazarda talep olușuncaya kadar saklar ve talep
oluștuğunda talebi karșılamak üzere teslim ederek arz ve
talebi eșleștirir.
Bu nedenle dağıtım sistemi içerisinde depolama ve teslim
etme faaliyetleri önem tașır.
Bu faaliyetlerin en uygun maliyet düzeyinde bașarılabilmesi,
iyi bir dağıtım ağı tasarımı ve dağıtım planlaması yoluyla
mümkündür.
Dağıtım sisteminin yapısını ürün özellikleri, dağıtım
yapılması gereken coğrafi alan, dağıtım yapılacak pazarın
yapısı gibi etkenler belirleyecektir.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
5. Dağıtım Planlaması
Dağıtım sistemi planlaması içerisinde çeșitli faaliyetler yer
alır:
Üretim tesislerinin, depoların, dağıtım merkezlerinin yerlerinin
belirlenmesi
Depolama ve teslim faaliyetlerinin eșgüdümlenmesi
Ürün teslimatının programlanması
Teslimat araçlarının yüklenmesi
Araç rotalarının belirlenmesi
Dağıtım faaliyetlerinin kontrolü
Bunun haricinde dağıtım sistemlerinin etkili bir șekilde
eșgüdümlenmesi ve yönetimi için bilginin yönetimi de
dağıtım planlamasında göz önünde bulundurulmalıdır.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
6. Dağıtım Planlaması
Dağıtım planlamasında uzun dönemde dağıtım sisteminin
olușturulmasından kısa dönemde dağıtım sistemi
içerisindeki ișlerin gerçekleștirilmesinin planlamasına
kadar değișen durumlar söz konusudur.
Ayrıca dağıtımın düzey sayısına bağlı olarak da planlama
farklılık göstermektedir.
Kısa dönem planlamada sipariș büyüklüğü/yeniden sipariș
noktası gibi geleneksel maliyet odaklı yaklașımlar
kullanılabildiği gibi Dağıtım Gereksinim Planlaması'ndan da
yararlanılabilmektedir.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
7. Dağıtım Planlaması
İyi bir dağıtım planlaması sonucunda:
Daha düșük stok düzeyi
Daha az satıș kaybı
Teslimatlarda daha az gecikme
Daha kısa teslim zamanları
Daha güvenilir müșteri hizmeti
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
8. Dağıtım Maliyetleri
Dağıtım maliyetleri müșteriye sunulacak hizmet düzeyine
bağlı olarak değișmektedir.
Hizmet düzeyi arttıkça, bu hizmet düzeyini sağlamak için
gerekli maliyetler de artacaktır.
Müșteri hizmet düzeyini
Teslimat hızı
Zamanında teslimat oranları
Teslimat șekilleri
Teslimat miktarları
gibi etkenler belirler.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
9. Dağıtım Gereksinimleri Planlaması
(DRP)
Dağıtımda stok kontrolünü sağlar.
Çok sayıda ürünün, çok sayıda stok noktasında kontrolünü
sağlar.
Çok düzeyli bir dağıtım ağının yönetimine izin verir.
Stok düzeyleri düzgün olmayan bir talep yaratır. Bu talebin
yönetilmesini sağlar.
Talep yapısının bağımlı olduğunu varsayar.
Talep tahmini yerine gereksinimler hesaplanır.
Stokta bulundurmak yerine akıșın planlanmasını sağlar.
Stokun yerini bilgi alır.
Ana üretim programının olușturulmasına temel teșkil
eder. Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
10. DRP Uygulaması
Temel düzeyde tüketim tahminleri gerekir.
Dağıtım ağı tasarımının bilinmesi gerekir.
Stok durumunun bilinmesi gerekir.
Sipariș verilerinin bilinmesi gerekir.
Gereksinimler geriye doğru planlanır.
Brüt gereksinimlerden net gereksinimler hesaplanır.
Gereksinim zamanları belirlenir.
Planlanan siparișler verilir.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
11. DRP Uygulaması-Örnek
Bilgisayar tedarik zincirinin dağıtım ağı yapısı așağıdaki
gibidir.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
Fabrika
Dağıtım Merkezi
Perakendeci A Perakendeci CPerakendeci B
Teslimat süresi (TS): 2 hafta
Parti büyüklüğü (PB): 2000 adet
TS: 2 hafta
PB: 500 adet
TS: 1 hafta
PB: 300 adet
TS: 4 hafta
PB: 1000 adet
Üretim süresi: 1 hafta
Parti büyüklüğü: 3000 adet
12. DRP Uygulaması-Örnek
Perakendecilerin 12 haftalık satıș tahminleri Tablo 1'dedir.
Kapanan bir mağazadan 300 adet bilgisayar, 4. planlama
haftasında B perakendecisine teslim edilmek üzere sevk
edilmiștir.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
Tablo 1 Haftalık Talep Tahminleri (adet)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Perakendeci A 50 75 40 30 250 300 300 100 50
Perakendeci B 100 20 75 250 50 200 250 400 200 50 50
Perakendeci C 25 100 10 20 10 150 150 100 75 25 15 30
Tablo 2 Mevcut Stok ve Güvenlik Stoku Düzeyleri (adet)
Fabrika Dağıtım Merkezi Perakendeci A Perakendeci B Perakendeci C
Mevcut stok 4000 2000 250 420 300
Güvenlik stoku 2000 1000 150 200 100
17. DRP Uygulaması-Örnek
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
Fabrika
Haftalar
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Talep 2000 0 0 2000 0 0 0 0 0 0 0 0
Brüt İhtiyaç 4000 2000 2000 4000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000
Planlı üretim
Net İhtiyaç 2000
Dönem sonu stok 2000 2000 2000 3000 3000 3000 3000 3000 3000 3000 3000 3000
Planlanan üretim 3000
Verilmesi planlanan
üretim emri 3000
18. DRP
Programlama temellidir.
Miktarları ve teslimat zamanlarını temel alır, maliyetleri
hesaba katmaz.
Çok sayıda, birbiriyle ilișkili ürünlerin ve dağıtım ağındaki
konumların yönetilmesini sağlar.
Basit bulușsal yaklașımı kullanır.
Dağıtım planı ile ilgili bilgi paylașımının kolaylașmasını,
gerektiğinde kolayca bilgi güncelleme yapılabilmesini
sağlar.
Depo ve araç kapasitelerinin planlanmasına yardımcı olur.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
19. DRP
Müșteriye yakın noktalara olan bilgi akıșını hızlandırır.
Talep tahmini bilgilerinin güvenilirliğini arttırır.
Dağıtım süresini azaltır.
Mevcut stokları, üretim programlarını ve dağıtım olanaklarını hızlı bir
șekilde değerlendirerek en uygun çözümü bulur.
Dağıtım merkezlerinde stok optimizasyonu yapılmasına olanak sağlar.
Stok miktarlarını azaltır ve stok maliyetlerinden tasarruf sağlar.
Müșteriye sunulan hizmet düzeyi artar ve stoksuzluk maliyetleri
azalır.
Dağıtımın planlı yapılması sonucu, sık ve ekonomik olmayan dağıtımın
önüne geçilir. Uzun süreli nakliye anlașmaları yapma olanakları doğar.
Tașımada optimizasyon yapılabilir; tesis, araç ve çalıșanlardan daha
verimli yararlanılması sağlanabilir.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan
20. DRP
Üretimdeki kapasite kısıtlarının ve dağıtımdaki ișe bașlama
maliyetlerinin yönetilmesinde sınırlıdır.
Sabit ve değișken nakliye maliyetlerinin yönetilmesinde
sınırlıdır.
Alternatif tedarik kaynaklarının yönetilmesinde sınırlıdır.
Ağ içerisindeki çapraz sevkiyatların yönetilmesi zordur.
Dağıtımı hızlandırma seçenekleri fark edilmeyebilir.
Yrd. Doç. Dr. MertTopoyan