SlideShare a Scribd company logo
1 of 8
OINARRIZKO
KONTZEPTUAK
Larraitz Izagirre eta Iratxe Elizegi
GENTIKA
Seme-alabek gurasoen ezaugarriak heredatzen dituzte.
Herentziaren mekanismoak eta haiek arautzen dituzten
legeak aztertzen dituen zientzia da genetika.
KARAKTEREAK
Gurasoek ondorengoei herentzian transmititzen dizkieten ezaugarriak dira. Hainbat mota
daude:
1. Fisikoak edo anatomikoak: ile kolorea, altuera, begi kolorea, behatz kopurua ...
2. Fisiologikoak: organismoaren funtzionamendurako entzimak, proteinak, ...
3. Portaerak: berezko portaera batzuk ( amatasuna, ehizarako portaera, ihesa, erasoa,
ierarkia sozialak...
GENEA
ADN zatia da, eta karaktere jakin baterako informazioa dauka. Informazio hori
base nitrogenatuen sekuentziaren bidez kodifikatuta dago.
ALELOAK
Karaktere batentzat gene batek izan ditzakeen informazio-aukera ezberdinak dira.
Informazioa adierazterakoan aleloen ahalmenaren arabera bereiz ditzakegu:
1. Alelo dominanteak edo gainartzaileak: bere kidearen adierazpena galarazten duena, zera dagoen bakoitzean
nagusitzen da. Letra larriz adierazten dira.
2. Alelo azpirakorrak: haren kidea dominanatea denean adierazten ez den aleloa da. Bakarrik adierazten da alelo
gainartzailerik ez dagoenean, zera bikotean alelo biak errezesiboak direnean. Letra txikiz adierazten dira.
3. Alelo kodominanteak:aleloen adierazteko ahalmena berdina da eta orduan bien informazioa adierazten da.
GENOTIPOA
Banako batek bere kromosometan duen gene multzoa da. Organismo diploideetan ezaugarri edo karaktere bat
adierazteko beharrezkoak dira kromosoma homologo bakoitzean dauden aleloak).
Genotipo motak:
1. Homozigotikoa:karaktere jakin baterako genotipoan bi aleloak berdinak dituenean banakoa da.
( arraza puruak ). Bi aukera daude:
1.1 Bi alelo dominanteak AA (homozigotiko dominantea)
1.2 Bi alelo errezesiboak aa ( homozigotiko errezesiboa)
1. Heterozigotikoa : Karaktere jakin baterako bi aleloak desberdinak dituen banakoa da ->Aa ( arraza hibridoa).
FENOTIPOA
Banako batek agertzen dituen karaktereen multzoa da. (fisikoak, fisiologikoak, portaerakoak).
Genetika mendelianoan fenotipoa da karaktere batentzat genotipoaren adierazpena. Baina
adierazpen honetan ingurumen faktoreek eragina dute.

More Related Content

More from kultura2

More from kultura2 (17)

Bioteknologia
BioteknologiaBioteknologia
Bioteknologia
 
Geneak eta mendel
Geneak eta mendelGeneak eta mendel
Geneak eta mendel
 
Geneak
GeneakGeneak
Geneak
 
Biziaren errezeta
Biziaren errezetaBiziaren errezeta
Biziaren errezeta
 
Eboluzioaren azalpena
Eboluzioaren azalpena Eboluzioaren azalpena
Eboluzioaren azalpena
 
Gregor johann mendel
Gregor johann mendelGregor johann mendel
Gregor johann mendel
 
Gizakiaren jatorria / eboluzioa
Gizakiaren jatorria / eboluzioaGizakiaren jatorria / eboluzioa
Gizakiaren jatorria / eboluzioa
 
Biziaren jatorria
Biziaren jatorriaBiziaren jatorria
Biziaren jatorria
 
Lurra planetan bizia egoteko baldintzak
Lurra planetan bizia egoteko baldintzakLurra planetan bizia egoteko baldintzak
Lurra planetan bizia egoteko baldintzak
 
1 zerez osatuta
1 zerez osatuta1 zerez osatuta
1 zerez osatuta
 
Hidrosfera
HidrosferaHidrosfera
Hidrosfera
 
Geosfera eta Kontinenteen Jitoa
Geosfera eta Kontinenteen JitoaGeosfera eta Kontinenteen Jitoa
Geosfera eta Kontinenteen Jitoa
 
Geosfera
GeosferaGeosfera
Geosfera
 
Eguzki sistemaren jatorria 2
Eguzki sistemaren jatorria 2Eguzki sistemaren jatorria 2
Eguzki sistemaren jatorria 2
 
Big Bangetik Big Ripera
Big Bangetik Big RiperaBig Bangetik Big Ripera
Big Bangetik Big Ripera
 
1 unibertsoa higitu egiten da
1 unibertsoa higitu egiten da1 unibertsoa higitu egiten da
1 unibertsoa higitu egiten da
 
1 unibertsoa talde2
1 unibertsoa talde21 unibertsoa talde2
1 unibertsoa talde2
 

Oinarrizko kontzeptuak

  • 2. GENTIKA Seme-alabek gurasoen ezaugarriak heredatzen dituzte. Herentziaren mekanismoak eta haiek arautzen dituzten legeak aztertzen dituen zientzia da genetika.
  • 3. KARAKTEREAK Gurasoek ondorengoei herentzian transmititzen dizkieten ezaugarriak dira. Hainbat mota daude: 1. Fisikoak edo anatomikoak: ile kolorea, altuera, begi kolorea, behatz kopurua ... 2. Fisiologikoak: organismoaren funtzionamendurako entzimak, proteinak, ... 3. Portaerak: berezko portaera batzuk ( amatasuna, ehizarako portaera, ihesa, erasoa, ierarkia sozialak...
  • 4. GENEA ADN zatia da, eta karaktere jakin baterako informazioa dauka. Informazio hori base nitrogenatuen sekuentziaren bidez kodifikatuta dago.
  • 5. ALELOAK Karaktere batentzat gene batek izan ditzakeen informazio-aukera ezberdinak dira. Informazioa adierazterakoan aleloen ahalmenaren arabera bereiz ditzakegu: 1. Alelo dominanteak edo gainartzaileak: bere kidearen adierazpena galarazten duena, zera dagoen bakoitzean nagusitzen da. Letra larriz adierazten dira. 2. Alelo azpirakorrak: haren kidea dominanatea denean adierazten ez den aleloa da. Bakarrik adierazten da alelo gainartzailerik ez dagoenean, zera bikotean alelo biak errezesiboak direnean. Letra txikiz adierazten dira. 3. Alelo kodominanteak:aleloen adierazteko ahalmena berdina da eta orduan bien informazioa adierazten da.
  • 6. GENOTIPOA Banako batek bere kromosometan duen gene multzoa da. Organismo diploideetan ezaugarri edo karaktere bat adierazteko beharrezkoak dira kromosoma homologo bakoitzean dauden aleloak).
  • 7. Genotipo motak: 1. Homozigotikoa:karaktere jakin baterako genotipoan bi aleloak berdinak dituenean banakoa da. ( arraza puruak ). Bi aukera daude: 1.1 Bi alelo dominanteak AA (homozigotiko dominantea) 1.2 Bi alelo errezesiboak aa ( homozigotiko errezesiboa) 1. Heterozigotikoa : Karaktere jakin baterako bi aleloak desberdinak dituen banakoa da ->Aa ( arraza hibridoa).
  • 8. FENOTIPOA Banako batek agertzen dituen karaktereen multzoa da. (fisikoak, fisiologikoak, portaerakoak). Genetika mendelianoan fenotipoa da karaktere batentzat genotipoaren adierazpena. Baina adierazpen honetan ingurumen faktoreek eragina dute.