Kule Dergisi // 32. Sayı

Generated by PDFKit.NET Evaluation

SAYI 32 YAZ 2011

ÜNİVERSİTE NE İÇİN?
Click here to unlock PDFKit.NET


İÇİNDEKİLER KULE 32

KOÇ ÜNİVERSİTESİ
ADINA SAHİBİ
Prof. Dr. Umran İnan

YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ
Ayça Yürük

EDİTÖR
Enis Demirbağ

GÖRSEL YÖNETMEN
Selma Pakdamar

KATKIDA BULUNANLAR
Aref MostafaZadeh, Aykut
Karadere, Ayşenur Ateş, Beyza
İşler, Çağla Güneşler, Dudu
Karaman, Ezgi Arık, Hazal Işınsu
Türker, Leyla Atay, Meral Demir,
Mert Gümren, 2 REKTÖRÜMÜZÜN MESAJI 46 KONTROLLÜ ATIKLAR, TEMİZ ÇEVRE
Seçil Akan, Senem Turan
3 ÖĞRENCİ KONSEYİ BAŞKANI MESAJI 48 AVRUPA’NIN EN İŞLEK HAVA OTOYOLU
KAPAK FOTOĞRAFI
4 ÜNİVERSİTE NE İÇİN?
Aref MostafaZadeh - Koç 51 KOÇ ÜNİVERSİTESİ SARIYER’İN GÖNÜLLÜSÜ
Üniversitesi Doktora Öğrencisi 6 ÜNİVERSİTE NESİLLER ARASI BİR RANDEVUDUR
52 BAĞIMLI OLMA, ÖZGÜR OL!
OFSET HAZIRLIK VE BASKI 26 NE DEDİLER?
Gezegen Tanıtım 54 HAREME YAKINDAN BAKIŞ
38 YAŞAMIN İÇİNDE YAŞAMA DAİR BİR DERS: ALIS
YAPIM
Demirbağ Yayın ve Tasarım 40 YAPAY ÖĞRENMENİN İNCELİKLERİ 58 SPORDA YÜKSELEN KOÇLULAR

info@demirbag.net
42 JAPONYA’NIN YANINDAYIZ 60 KOÇ’TA FESTİVAL ZAMANI
YAYIN KURULU
Ahu Parlar, Bilgen Bilgin, 44 GÜNEŞ YETERİNCE MASUM MU? 62 KAMPÜSTEN NOTLAR
Demircan Canadinç, Ebru Tan
Fatih Çelebi, Hayati Çitaklar,
Lemi Baruh, Mine Çağlar, Murat
Bozluolcay, Nazmi Ağıl, Özden
Gür Ali, Sanem Yükselsoy
Tekcan, Şevket Ruacan, Zeynep
Başak, Zeynep Derya Tarman,
Zeynep Odabaşı

KOÇ ÜNİVERSİTESİ
Rumeli Feneri Yolu
34450 Sarıyer İstanbul
Tel: 0212 338 1000
www.ku.edu.tr
kule@ku.edu.tr

Click here to unlock PDFKit.NET 1


REKTÖRÜN MESAJI

Merhaba...
Kule’nin yaz sayısında, hızla değişen dünyada üniversite ne için Bu sene 641 lisans ve 223 lisansüstü ve 9 doktora olmak üzere
var sorusuna hep birlikte yanıt aradık. Gençlerin gelişimleri- toplam 873 öğrencimiz diploma alacak. Yeni mezunlarımızın
nin en iyi şekilde yönlendirileceği bir ortam olan üniversiteler burada edindikleri bilgi ve becerilere yenilerini ekleyecekleri-
çağlar boyunca gelişerek bugünlere ulaştı. Üniversite bir top- ne, heyecanları ve heveslerini hayata geçireceklerine ve hayat-
lumun olgunluk çağına gelmiş en genç dimağlarıyla, en seç- tan beklentilerine ulaşacaklarına inanıyorum.
kin bilim ve öğretim insanları arasında bir randevudur. Bu çok
önemli randevu iyi değerlendirilebilirse hem bireyler hem de Bu baharı da büyük bir coşku içinde geçirdik. Öğrenci kulüple-
toplum büyük kazanımlar elde edebilir. rimizin düzenlediği Bahar Festivali, San Remo, Tiyatro Günle-
ri, Kısa Film Festivali, Folklor ve Dans Festivali sayesinde keyif-
Koç Üniversitesi, ülkemizde de eğitimde ve bilim üretmekte bir li zamanlar yaşadık. Bir taraftan üniversitemiz yine birçok kon-
mükemmellik örneği olabileceğini yaşatarak göstermek için ferans ve seminere ev sahipliği yaparken diğer taraftan da öğ-
var. Bunu yaparken, bu ülkenin en parlak öğrencilerini kendi retim üyelerimizin elde ettiği akademik başarılarla gururlandık.
bünyemize çekmemiz gerektiğine inanıyoruz. Öğrencilerimizi Yaman Arkun TÜBİTAK Bilim Kurulu üyesi olarak seçildi. Lemi
en iyi şekilde donatmak, onlarla karşılıklı etkileşimimizle birlik- Baruh, Menderes Işkın, Sinan Ünver ve Emre Alper Yıldırım ken-
te mükemmelliğe erişmek için buradayız. di alanlarında TÜBA GEBİP Ödülü aldılar. Şener Aktürk ile Şuh-
naz Yılmaz, Baki Komsuoğlu Sosyal Bilimler Teşvik Ödülü’ne,
Mükemmelliği yakalamak zor ama aslında çok kutsal ve zevkli Dr. İhsan Solaroğlu Turkish Neurosurgical Society (Türkiye Nö-
bir uğraş. Koç Üniversitesi’nde hepimiz, hep birlikte gece gün- roşirürji Derneği) Bilimsel Araştırma Ödülü’ne, Seda Keskin ile
düz çalışırken Türkiye’de ve bölgemizde bir fark yarattığımıza Gülayşe İnce Dunn da L’Oréal Turkey National Fellowship for
ve bu farkın bütün ülkemizdeki akademik yelpazeyi daha iyi ol- Young Women in Science (L’Oréal Türkiye Ulusal Genç Bilim
mak doğrultusunda tetikleyebileceğine inanıyoruz. İnsanın en Kadını Başarı) ödülüne layık görüldüler.
güzel şeyleri en serbestken ürettiğinin bilinciyle eğitime yeni
bakış açıları ve devrimsel değişimler getirmek için de çalışma- Bu mükemmel başarıları ve güzel haberleri paylaşıyor olmak-
larımızı sürdürüyoruz. tan dolayı çok memnunum. Gurur duymak için çok nedenimiz
var… Önümüzdeki yıl, bu yıl attığımız adımların takipçisi ola-
Biz üniversitede öğrencilerimize ne öğretirsek öğretelim bun- cağımızı ve yenilikler yapmayı sürdüreceğimizi belirterek hepi-
lar bir süre sonra unutulacaktır. Ayrıca bilginin üretimi ve bilgi- nizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum.
ye ulaşım da giderek hızlanmakta. Böyle bir ortamda siz öğren-
cilerimizin unutmamaları gereken tek şey sorgulamayı ve öğ- Prof. Dr. Umran İnan
renmeyi öğrenmektir. Rektör

2010-2011 akademik yılını başarıyla tamamladık. Koç Üniversitesi’nin
17. Mezuniyet Töreni’ni 25 Haziran 2011’de gerçekleştireceğiz.

2


ÖĞRENCİ KONSEYİ

Değişimin başlangıcı
Öğrenci Konseyi, her zaman Koç
Üniversitesi’nin Türkiye için ne kadar
önemli ve büyük bir sorumluluğa sahip
olduğunun bilinciyle hareket edecek.

Kuruluş ve yaşayış amacı tüm Koç öğrencilerinin temsilcisi olmak, Bahar dönemini geride bırakıp güz dönemine adım atarken ders
Koç Üniversitesi kültürünün köklerinin güçlenmesini sağlamak, seçeneklerimizde önemli değişiklikler olacak. Artık ders seçimle-
okulumuzu daha da ileriye taşımak olan özerk, tam demokratik rimiz daha fazla alternatif sunan bir nitelikle daha liberal bir süreç
ve ülkemizdeki tüm üniversitelere örnek olan Öğrenci Konseyimi- içinde yapılacak. Öğrenci Konseyi olarak, okul yönetimimizle bera-
zin başkanı seçilmek benim için büyük bir onurdur. Bütün Koçlular ber bütün arkadaşlarımıza gerekli bilgilendirmeleri yapacağız.
emin olsunlar ki bünyemizdeki 40 arkadaşımızla çok dinamik ve
vizyonu çok geniş bir ekip olarak konsey yönetimini devraldık. Konseye seçilsin seçilmesin, okulumuzu geliştirmeye yönelik fikir-
leri olan herkesi konseye davet ediyorum. Gelin, hep beraber ça-
Yeni ve değişen konseyimiz, bütün okulumuzu kucaklayacak ve lışalım, projelerimizi gerçekleştirelim ve üniversitemizi daha ileri-
hepimizi temsil edecek. Koç Üniversitesi’nin Türkiye için ne kadar ye taşıyalım.
önemli ve büyük bir sorumluluğa sahip olduğunun bilinciyle ha-
reket edecek. 2010–2011 Yılı Öğrenci Konseyi, pek çok şey öğrendiğim ve birçok
yeni arkadaş edindiğim çok keyifli bir ekipti. Başta, başkan Süley-
Yeni yönetim olarak beş temel hedefimiz bulunuyor; Öğrenci man Onay olmak üzere 2010–2011 konseyindeki herkesi göster-
Konseyi’ni bütün okula açıp hesap verebilir ve şeffaf hale getire- dikleri büyük çaba ve okulumuza sundukları hizmetlerden dola-
rek icraatlarımızı düzenli ve güncel olarak bütün okulumuzla pay- yı yürekten kutluyorum. Öğrenci Konseyimize kurumsal bir nitelik
laşacağız. Koç kültürünü gelenekselleştirmek için çalışacağız. Orta kazandırdıkları için konseyimizin kuruluşundan bugüne başkan-
vadede ders seçimleri, yemek ve otopark gibi gündelik hayatımı- lık, yöneticilik ve üyelik görevlerini yürüten ve bu oluşuma katkısı
zı doğrudan etkileyen konulardaki sorunlarımızı aşacağız. Okulun olan herkese teşekkür ediyorum.
teknolojik altyapısının sorunsuz işlemesini sağlayıp eksikliklerini
gidermek için çözümler üreteceğiz. Kulüplerimizin hepsinde tam Bu yepyeni dönemin üniversitemize yeni ufuklar açmasını dili-
demokrasi sağlayacağız. yor, bu yıl mezun olan 873 arkadaşımızın her birine hayatta başarı,
sağlık ve mutluluklar diliyorum.
Bu hedeflere ulaşabilmek için Rektörümüz Umran İnan’ın desteği
başta olmak üzere tüm okul yönetimimizle çok sağlam bir koordi- Fatih Mustafa Çelebi
nasyon ve uyum içinde çalışacağımızı belirtmek isterim. Öğrenci Konseyi Başkanı


4
Bilgen Bilgin İrşadi Aksun
Alphan Sennaroğlu Umran İnan

Zeynep Aycan Selçuk Karabatı
Fatoş Gökşen Sami Gülgöz Nazlı Baydar

Funda Yağcı Tankut Centel
Elizabeth Herdman Selen Cenger Ersin Yurtsever

Barış Tan
Ebru Tan Özlem Ece Demir


Yiğit Sayın

Kader Tektaş
Perihan Küçükkaya
Barış Özçifçi

Ezgi Arık
Murat Umsan
İskender Yılgör

Evrim V. Ay
Zeynep Kocadon

Reşat Bayer
Alkan Kabakçıoğlu

Kemal Türker
Yılmaz Adal
Zeynep Gürhan Canlı

İbrahim Cansızoğlu
Çiğdem Yazıcı

Tuba Akbaytürk
Murat Önok
Tarık Esen
Hayati Çitaklar

Lindsay Reid

Üniversiteler yetiştirdikleri öğrencilere kendi yaşamlarının
efendisi olmayı, hayatın belirsizliklerine hazırlanmayı, hayal
kurmayı, toplumu daha yükseğe ulaştırmayı nasıl öğretecekler?
Zamanımızın en kritik sorularının yanıtını ortak akılla aradık…



Prof. Dr. Selçuk Karabatı

Prof. Dr. İrşadi Aksun

Dr. Bilgen Bilgin
Prof. Dr. Umran İnan

‘ÜNİVERSİTE,
NESİLLER ARASI BİR
RANDEVUDUR ’
Dünyanın hızla
değiştiği yeni bir
yüzyılın başındayız.
Bilgi çağı diye
nitelendirdiğimiz, bilgiye
ulaşmanın fevkalade
kolaylaştığı çağımızda
üniversitelerin işlevleri
sorgulanıyor.

Bir an için fantastik bir roman okuduğumu- sıl olurdu? Bunu bilmek zor, ama romanın ol- sağlayan ortamdır. Aslında bu nedenle, bel-
zu varsayalım ve hikâyenin farklı bir dünya- dukça yavan ve tek boyutlu bir roman olaca- ki de, üniversitenin var olmadığı bir ortamda
da geçtiğini düşünelim… Roman bu ya; dün- ğını söyleyebiliriz. Çünkü üniversiteler, Efla- roman yazılamaz diyebiliriz.
yanın hiçbir kentinde veya ülkesinde tek bir tun ve Aristo’nun hiçbir baskı unsuru olma-
üniversite dahi yok diyelim ki… Ne devlet- dan öğrencileri ile felsefi tartışma yarattıkları Üniversite kavramını ve üniversitelerin işle-
ler ne de vakıflar böyle bir girişimde bulun- ortamdan esinlenerek günümüze kadar ev- vini, Koç Üniversitesi Rektörü Umran İnan,
mamış olsun. Hiç kimse üniversitede oku- rensel ölçekte bağımsız ve tüzel kişiliğe sa- Araştırma ve Geliştirmeden Sorumlu Rektör
mamış, yurtlarda kalmamış, akademisyen- hip kurumlar olarak gelmişlerdir. Üniversite Yardımcısı İrşadi Aksun, Akademik İşlerden
lik yapan yokmuş, T cetveli icat olmamış, fi- felsefi tartışma ortamında akıl sürecini duy- Sorumlu Rektör Yardımcısı Selçuk Karaba-
naller yapılmıyormuş ve öğrenim lise ile biti- gusal sürecin önüne alarak kişilerin olayla- tı ve Öğrenci Dekanı Bilgen Bilgin ile birlikte
yormuş olsun. Böyle bir dünyanın ekseni na- rı görerek ve tartışarak farkına varılabilirliğini değerlendirdik…

6


Prof. Dr. Umran İnan: Üniversite bir toplumun olgunluk
çağına gelmiş en genç dimağlarıyla, en seçkin bilim ve
öğretim insanları arasında bir randevudur.

Üniversiteyi ne olarak tanımlarsınız ve çağda bilgi aktarımı olarak görülüyordu. Or- bu birikimin ve insanlığın ortak değerlerinin
üniversite ne için var? taçağda da bilenlerle bilmeyenler aynı yerde farkında olarak çizerler.
Umran İnan: On sekiz ile yirmi iki yaş ara- toplanır, bilen kürsüye çıkar anlatırdı. Bu or-
sındaki gençlerin gelişimlerinin en iyi şekil- tamda soru sormak bile çoğu kez mümkün Bilginin artık daha kolay ulaşılabilir bir
de yönlendirileceği ortam olan üniversite- olmazdı. Şimdi ise durum değişti. hal aldığı günümüzde üniversitenin işle-
ler çağlar boyunca gelişerek bugünlere gel- vi ne olmalı?
miş bilim merkezleridir. O yaştaki insan artık İrşadi Aksun: Üniversiteyi toplumu bilinç- Umran İnan: Günümüzde bilgiye daha kolay
topluma bilim seviyesinde katkıda bulunabi- lendirme aracı olarak tanımlayabileceğimi- ulaşılabiliyor diyoruz ama, esasında eskiden
lecek bir bireydir. Üniversite sadece bilginin zi düşünüyorum. Bundan 100 yıl önce bel- de bilgiye ulaşmak o kadar zor değildi. Eski-
bilenden bilmeyene aktığı ortam değil, aynı ki ilkokul ya da ortaokul düzeyindeki eğitim den de isteyen öğrenci kütüphaneye gide-
zamanda bilenin güncel kalması için bir zen- toplumu bilinçlendirmeye yeterken günü- rek aradığı bilgiye ulaşabiliyordu. Şimdi ise
ginleşme ortamıdır. Dolayısıyla üniversitele- müzde yetmiyor. Bilinçlendirme sadece bilgi Google’a giriyor. Sonuçta kütüphaneye yü-
rin sadece öğrenciler için değil, aynı zaman- vermek demek değildir. İyi bir vatandaş ol- rüyerek ya da iki “klik” yaparak bilgiye ulaşa-
da bilim insanları ve öğretim üyelerimiz için mak, demokratik haklarını talep edebilmek biliyorsunuz. Bence üniversite, bir toplumun
de çok önemli olduğuna inanıyorum. ve topluma katkıda bulunabilecek bir birey olgunluk çağına gelmiş en genç dimağlarıy-
olmak önemlidir. Bütün bunlar toplumun bi- la, en seçkin bilim ve öğretim insanları ara-
Öğrenciler olmasaydı, bir grup insanı bir ara- lincidir. Toplumu bilinçlendirmek için üni- sında randevudur. Bu dört senelik randevu,
ya getirir, sağladığımız kaynaklarla orantı- versitelilerin sayısının ve niteliğinin artma- üniversiteye katılan öğrenciler ile üniversite-
lı şekilde araştırmacı olarak çalıştırabilirdik. sı gerekir. nin kendi bilinç ve bilim seviyesini yüksekte
Yurtdışında da Türkiye’de de öğrencisiz araş- tutmak için iyi değerlendirilebilirse, toplum
tırma merkezleri var, ama bunların önem- Selçuk Karabatı: Üniversite birey, toplum büyük kazanımlar elde edebilir. Üniversite-
li şekillerde eksik kaldıklarına inanıyorum. ve insanlık için var. Üniversiteler insanlığın de ders verdiğim öğrencilerime her zaman,
Çünkü ben hayatım boyunca, bilim yaptı- birikimini bir şekilde taşıyan, aktaran ve ge- “Sizinle bir randevum var. Bu randevuda size
ğım zaman, daima öğrencilerle olan etkile- liştiren kurumlar. Bu süreçte bireylerin çok bir şeyler anlatmak istiyorum. Eğer hiç dur-
şimimde onlardan öğrendim. Bu benim için önemli bir rolü var. Çünkü bu birikimi birey- madan devam ediyorsam yazık. Hâlbuki siz
son derece önemliydi. Aslında üniversite, bir ler geliştiriyor. Üniversite bireylerin bir ara- sorular sorduğunuzda bir diyalog oluşuyor
ülkenin bilim, teknoloji yahut bilgi üreten ki- ya geldiği, birlikte insanlık birikimini daha da ve bazen benim gitmek istediğimden başka
şilerini, güncel ve toplumun ihtiyaçlarına ileriye taşımak için çalıştığı, ortaya çıkan bi- yerlere doğru gidip geliyoruz” diyorum. Di-
odaklı tutmayı sağlar. Aynı zamanda da 18 ile rikimden yararlanarak toplumların sorunla- yalog söz konusu olduğunda öğrencinin ko-
22 yaş arasındaki gençlerin yönlendirilmesi rına çözüm getirmeye çalıştıkları bir ortam- nuya katkısı en az öğretim üyesinin hazırlan-
açısından çok önemlidir. Bu yönlendirme, bir dır. Yeni yetişen insanlar da kendi yollarını mış yönlendirmesi kadar zengin olabilir. Bel-



Prof. Dr. Selçuk ki çoğu yerde böyle olmuyordur, ama olması mize başka bir gözle bakabilmeyi öğretiyor-
Karabatı: Üniversite gereklidir. Öğrencilerle öğretim üyeleri ara- lar. Üniversite sadece sınıfta bilgi alışverişinin
sındaki bu randevuda, her iki tarafın da öğre- yapıldığı bir yer değildir. Üniversite yaşantı-
birey, toplum ve insanlık tirken öğrenip öğrenirken öğretmek ve bir- sının öğrencinin burada geçirdiği tüm zama-
için var. Üniversiteler birlerini zenginleştirmek gibi bir rolü oldu- nı anlamlı kılabilecek bir bütünlük içinde öğ-
insanlığın birikimini bir ğunu düşünüyorum. renciyi meşgul edebilmesi gerekiyor. Spor-
şekilde taşıyan, aktaran dan kulüp faaliyetlerine ya da sosyal sorum-
ve geliştiren kurumlar. Bilgen Bilgin: Üniversitenin önemli işlevle- luluklara kadar akla gelebilecek her şeyin bu-
rinden biri de meslek edindirmesidir. Top- radaki yaşantının bir parçası olması lazım.
Bu süreçte bireylerin
lumun ihtiyacı olan hizmetlerin en iyi şekil-
çok önemli bir rolü de verilmesi için bunları yapabilecek birey- Eskiden de insanlar biraz çabaladığında bil-
var. Çünkü bu birikimi lerin belirli bir formasyonu almış olarak ye- giye ulaşabiliyordu ama o zaman bilginin
bireyler geliştiriyor. tiştirilmesi gerekiyor. Geçmişteki üniversi- miktarı günümüzdeki vahşi boyutlarında de-
te eğitiminde sadece bilgi aktarımı ve bu- ğildi. Bilginin bu kadar çok çabuk ulaşılabi-
nun öğrenciler tarafından alınması çabası lir ve hazır olduğu ortamlardaki temel so-
vardı. Şimdiki üniversite yaşantısında ise, öğ- runlardan biri bilgiyle nasıl ilişkiye girilece-
rencilerin hayatla ilişkilerini çok boyutlu ola- ğidir. Bence dört yıllık üniversite dönemin-
rak düşünüp algılamak lazım… Üniversitede de öğrenciler bunun yöntemini, doğru soru-
aynı zamanda bir takım yetkinliklerin sunul- ların sorulmasını, bilgiyle ne yapılabileceği-
ması, olaylara çok boyutlu olarak bakabilme ni öğreniyorlar. Bunu inşaat malzemeleri sa-
yetisinin geliştirilmesi, takım çalışması vb. tan koskocaman bir süpermarket gibi düşü-
özelliklerin verilmesi gerekiyor. Bütün bun- nün. Oradaki her şeye ulaşabilseniz de onlar-
ları yaparken, yaratıcı ve az bilmenin getir- la yapabilecekleriniz konusunda hiçbir fikre
diği cesaretle, bazen öğrenciler bizlere ken- sahip değilseniz bir şey yapamazsınız. İnter-
di kendimize soramadığımız şeyleri soruyor- net, Google vs. üzerinden ulaşılan şeyler ne
lar. Böylece kendimizi sorgulamayı ve kendi- yapabileceğimizi kestiremediğimiz çoklukta

8


ve kafa karıştırıcı boyutta. Üniversitenin bun-
ları kategorize etmeyi, doğru bilginin peşi-
ne düşmeyi öğreten bir ortam olduğunu dü-
şünüyorum.

Selçuk Karabatı: Eskiden zengin bir kütüp-
haneye ulaşmak için yurtdışına gitmek ge-
rekiyordu ama bugün bulunduğunuz nok-
tadan elektronik veri tabanlarıyla istediğiniz
bilgiye ulaşabilirsiniz. Bilgi miktarının arttı-
ğı bu ortamda üniversitenin işlevi bireylerin Dr. Bilgen Bilgin: Üniversitenin önemli işlevlerinden biri
edindiği bilgileri nasıl işleyeceğini ve bu bil- de meslek edindirmesidir. Toplumda belirli hizmetlerin
gilerden yola çıkarak sorunlara nasıl çözüm en iyi şekilde verilmesi için bunları yapabilecek bireylerin
bulabileceklerini öğretmektir.
belirli bir formasyonu almış olarak yetiştirilmesi gerekiyor.
Bilimin yaratıcı ve katma değer sağlaya-
cak şekilde üretimi için ne gerekir?
Bilgen Bilgin: Öncelikli olarak üniversite üst
yapının bir kurumu mu yoksa gerçekten üst versite eğitiminin yanı sıra her konuya uygu- değerler eleştirel bir bakış açısına sahip ol-
yapı olmanın ötesinde bir takım özellikle- layabiliriz. Rektör olarak ana görevimi öğre- mayı, bunu rahatlıkla paylaşabilmeyi ve baş-
ri var mı diye sorgulamak gerekiyor. Üst yapı tim üyelerimin yolundan çekilmek olarak gö- kalarının düşüncelerini kabul edebilmeyi ge-
kurumları devletin ya da genel hakim kesi- rüyorum. Bizim işimiz öğretim üyelerini alır- rektirir. Öğrencilerimiz daha tercih aşama-
min ideolojisinin sürdürülebilmesi ve aktarı- ken ve atarken en yüksek çıtaları kullanmak, sındayken aslında böyle olmayan bir yapıyla
labilmesi için aygıt olarak ağırlıklı olarak kul- kendi bilim dalında en mükemmel insanları karşılaşıyorlar. Yaklaşımların daha bu aşama-
lanılır. Üniversitenin ise tamamıyla değişik almak ve sonra da onların yollarından çekil- da değişmesi ve evrensel değerlerin ön pla-
bir etkisi var. Dünyanın her yerinde ve bizim mektir. Olması gerektiği kadar hür olmayan na çıkması lazım. Üniversiteye böyle bir an-
kendi geçirdiğimiz dönemlerde üniversite ortamlarda bile üniversiteler bilim üretebil- layışla başlayan öğrencilerin yaratıcı olmaları
hep sorgulayan, karşı çıkan, farklı şeyleri üre- mişlerdir. İnsanlar merak dürtüsünün peşin- daha olasıdır. Üniversite de kendi içerisinde-
ten ve bunları topluma yayan bir kurumdur. de koştukları zaman mutlaka bir şeyler bu- ki çalışmalarında evrensel değerleri ön pla-
Üniversite üst yapının direk olarak ideolojisi- lurlar ama en iyi ve en güzel şeyler en ser- na çıkarmalıdır. Ancak o zaman insanlar daha
ni aktaran ve yansıtan değil bunun tam tersi bestken üretilir. Araştırma için üniversitemi- önce yaratılan birikime daha eleştirel bir göz-
bir kurum olarak görülmüştür. Çünkü üniver- ze fon veren kuruluşlara da bunu anlatmaya le bakarak katma değer yaratacak yeni yakla-
site soru sormak gibi çok temel bir işleve sa- çalışıyoruz. “Bize fon verdiğinizde bunu pek şımlar ortaya koyabilirler.
hiptir. Soru sormadığınız zaman bir yere gi- çok şarta bağlarsanız, karşılığında daha az
demezsiniz. Toplumu da ortamı da her şeyi enteresan şeyler alırsınız. Bize güvenip nasıl Koç Üniversitesi ne için, kimin için var ve
de sorguluyorsunuz ve öğrencilere de bunu istersen öyle yap, sen en iyisini zaten bilirsin üniversitede neler yapılıyor?
öğretiyorsunuz. dediğinizde ise çok daha güzel şeyler çıkar” Umran İnan: Türkiye’deki bütün vakıf üni-
diyoruz. Tabii bu bir kültür meselesi ve bu versitelerindeki öğrencilerin tüm öğrencilere
Umran İnan: Bu enteresan ve klasik bir soru. kültür ülkemizde oturmuş değil. Koç Üniver- oranı %3-4 civarındadır. Bu oranların hiçbir
Sonuçta Nazi Almanyası’nda da bilgi üretil- sitesi, toplumda gerçek üniversitenin ne ol- zaman da %30’a yükselmeyeceğini düşünü-
di. Hiç kimsenin hür olmadığı ortamlarda da ması gerektiğinin bir örneğini yaşatarak gös- yorum. Dolayısıyla gençlerimizi üniversitede
bilgi üretilmiştir ama buna izafi olarak baktı- termek için var. okutarak ve dolayısıyla devletin yükünü azal-
ğınız zaman, o potansiyeldeki bilim insanla- tarak bir hizmet verdiğimizi söyleyemem.
rının olduğu bir yerde özgürlük olsaydı çok Selçuk Karabatı: Bilginin üretilmesinde üni- Ancak bu üniversitede bir mükemmellik ör-
daha fazla bilim üretilirdi. Çünkü o ortamda versite ortamının özgür olması çok önemli- neği oluşturarak, bu örneğe dünya çapında
insanların yaratıcılığını kısıtlayan ve törpüle- dir. Burada çok ilginç durumlar var. Örneğin görünürlülük sağlayarak ülkemize hizmet ve-
yen bir filtre vardı. önümüzdeki aylarda ülkemizdeki pek çok rebiliriz. Koç Üniversitesi, ülkemizde eğitim
öğrenci üniversite tercihi yapacak. Bu aşa- ve bilimde mükemmellik örneği olabileceği-
İnsan en güzel ve en çok şeyleri en serbest- mada birçok aile çocuğuna özgür bir şekilde ni göstermek ve bu bağlamda da ülkenin en
ken üretir. Bu temel bir olgudur ve bunu üni- karar verme hakkını tanımıyor. Demokratik parlak öğrencilerini kendi bünyesine çekmek



ve hatta onları yurtdışına gitmekten vazgeçi- neklileri bulmak elbette kolay değil. Ama za- edecek kurum olarak tanımlıyorum. Toplu-
recek mükemmellik seviyesini tutturmak için ten önemli olan hem en yeteneklileri bulmak mu oluşturan insanlar küçük yaştan itibaren
vardır. Öğrencilerimizi en iyi şekilde eğitmek, hem de bütün bireylerin içlerindeki heves ve bilinçlendirildiğinde ilerleyen dönemlerde o
onlardan da en iyi şekilde öğrenmek ve bir- heyecanı en iyi şekilde yakalayarak kendi po- toplumun çarkları daha güzel çalışır. Toplu-
likte zenginleşmek için varız. tansiyellerine ulaşmalarını sağlayabilmektir. mun ihtiyaçları, istekler ve demokratik yapı
Mükemmelliği yakalamak zor ama çok kutsal sürekli değişiyor. Bir zamanlar ilkokul, ortao-
“Ülkem varsa ben de varım” diyen Vehbi Koç bir uğraş. Koç Üniversitesi’nde hepimiz, hep kul ya da lise eğitimi yeterliydi ama artık üni-
tarafından kurulan Koç Üniversitesi, Türki- birlikte gece gündüz çalışarak bunu yapma- versite eğitimi bir zorunluluk halini aldı. Üni-
ye için, bu ülkenin insanları ve dünya için var. ya çabalıyoruz. Bu ülkede bir fark yaratmaya versite olarak görevimiz toplumu eğitmek ve
Türkiye’nin ve Türk insanının dünyada da bir çalışıyoruz. Amerika’dan Koç Üniversitesi’ne bir model oluşturmak. Koç Üniversitesi 4.400
görevi var. İnsanlığın elindeki en önemli kay- gelirken, Stanford’daki tecrübelerimle bura- öğrencisi, öğretim üyeleri, idari kadrosu ve
nak insan beyninin dinamik dağılımıdır. Her- da fark yaratılmasına önderlik yaparsam ve bütün çalışanlarıyla örnek olabilir.
kesin düşündüğü şeyler, içindeki heves ve bunu yaparken de diğer üniversitelere bir
heyecanlar, kapasitesi ve becerileri farklıdır. örnek oluşturarak onları da daha iyiye doğ- Selçuk Karabatı: Koç Üniversitesi de insan-
Bu farklılıkları en iyi şekilde kanalize edebi- ru tetiklersem Türkiye’deki bütün akademik lığın bilgi birikimine bir şekilde katkıda bu-
lecek kurumlar insanlığın ihtiyacıdır. İnsanlı- yelpazeyi etkileyebileceğimi düşünüyordum. lunmaya çalışıyor. Bir yandan da eğitim, sağ-
ğın sorunlarına, örneğin kansere çare bula- Örnek bir üniversitenin öğrenci sayısı küçük lık ve kültür konusunda önemli hedefle-
cak kapasitede insan iki milyonda bir kişi ola- de olsa etkisinin ancak böylelikle ülke çapın- ri olan Vehbi Koç Vakfı’nın (VKV) bir parçası-
bilir. Bizim bu olağanüstü insanları doğru şe- da olabileceğini ve gelişmelerin birbirini te- yız. Türkiye’nin en güçlü vakıflarından biri ol-
killerde eğitmemiz ve desteklememiz gerek- tikleyeceğini düşünüyorum. masına rağmen VKV da ülkemizin eğitim ala-
lidir. En yetenekli insanların en verimli şekil- nındaki bütün sorunlarını çözecek kaynak-
de yeşermeleri için gereken ortamları yarat- İrşadi Aksun: Başta da belirttiğim gibi üni- lara sahip değil. VKV mükemmellik örnekle-
malıyız. 70 milyon kişinin içindeki en yete- versiteyi toplumun bilinçlenmesine hizmet ri yaratmayı hedefliyor. Koç Üniversitesi ev-

10


rensel değerlere sahip çıkmak, insanlığın bili araçlara sahip olduğunun bilincine varmak ların altında yaşayan dünya nüfusunun bir
rikimi çerçevesinde Türkiye için iyi bir örnek ve paniklememek. İnsanlar kendisine, eğiti- milyarın altına 700 milyonlara çekilmesi. Sı-
oluşturmak ve bu örneği en mükemmel şe- mine güvenerek, iş birliği yapabileceği kişile- nıfta bu örneği verdiğimde çocuklar dehşete
kilde yönetmek için var. re danışarak ve onlardan yardım alarak yeni- kapılıyorlar. Çünkü bizim için 1 dolar bir kah-
liklere uyum sağlayabilir. Rektörümüzün bir- valtı parası bile değil. Bu bilinci de vermek
Öğrenciler geleceğe ve belirsizliklere na- kaç ay önce tüm Koç Üniversitesi ile paylaştı- zorundayız ki çocuklar her şeyi görebilsinler.
sıl hazırlanmalı, mezun olduklarında on- ğı sunumda günümüzün en popüler 10 mes- Görevleri tek başına kendini kurtarmak de-
ları neler bekliyor? leğinin 2004 yılında henüz tanımlanmadı- ğil. Olaylara küresel bakmazsan kendini kur-
İrşadi Aksun: Öğrencilerin geleceğe en ğından bahsediliyordu. Bu, dünya gerçekten tardığını sanırsın ama dünyayla birlikte gö-
iyi şekilde hazırlanmaları için sadece kendi bizim olmak istediğimiz yerlerde çok hızlı çüp gidersin. Dünyayı esas olarak almazsan,
alanlarında değil her şeyde temeli öğrenme- gelişiyor demektir. Buna ayak uyduramayan onun bir parçası olduğunun bilincinde ol-
leri gerektiğini düşünüyorum. Örneğin bir fi-
zikçinin sadece fiziğin değil bir birey olma-
nın temellerini de öğrenmesi lazım. Özgür
Prof. Dr. İrşadi Aksun:
düşünceyi, demokratik haklarını talep etme-
yi, düzgün tartışabilmeyi ve daha pek çok
Öğrencilerin geleceğe en iyi
şeyi öğrenmek gerekiyor. Türkiye’deki tar- şekilde hazırlanmaları için
tışmalara baktığımızda insanların çoğunun sadece kendi alanlarında değil
bunları bilmediğini görüyoruz. Herkesin, eği- her şeyde temeli öğrenmeleri
tim gördüğü bölümden bağımsız olarak, de- gerektiğini düşünüyorum.
mokratik bakış açısını, haklarını ve taleplerini
nasıl dile getireceğini öğrenmesi gerekiyor.

mazsan, gemisini kurtaran kaptan düşünce-
Koç Üniversitesi’ndeki çekirdek programın
siyle yaşantını sürdürürsen kendi gemini kur-
üniversitemizin farklılığını gösteren iyi bir ör- tarabilirsin ama çok büyük bir karaya oturma
nek olduğunu düşünüyorum. Bu program- eyleminin parçası olduğunu ancak karaya
da öğrencinin hangi bölümde olduğu önem- oturduktan sonra fark edersin. Küresel bakış
li değil. Program kapsamında herkesin sos- açısına sahip olmayı öğrenmenin öğrencile-
yoloji, felsefe ve tarih almasını istiyoruz. Bili- rin ihtiyaç duyduğu yetilerin başında geldiği-
min ve toplumun ileri gitmesi temel eğitime ne ve üniversitenin bunu mutlaka öğrencile-
sahip bilinçli üniversite mezunu sayısının art- rine aktarması gerektiğine inanıyorum.
ması gerekiyor. Öğrencilerin geleceğe hazır-
lanması ve ortaya çıkan popüler mesleklere Bizim üniversitede vurgulamaya çalıştığımız
kolayca uyum sağlayabilmesi için her konu- en önemli şeylerden biri de toplumun dü-
da temeli öğrenmesi ve çok yönlü bir şekilde büyük bir çoğunluk var ama buna kolaylıkla rüst bireylerden oluşması gerektiği. Bura-
kendisini yetiştirmesi çok önemli. Üniversite- ayak uyduranlar da oluyor. Bu açıdan yetiştir- da herkes dürüst olmayan şeylere karşı se-
nin misyonu da bu formasyona sahip insan- diğimiz insanların küresel bakış açısına sahip sini yükseltme cesaretine sahip olmayı öğ-
ların yetişmesini sağlamak olmalı. olmaları çok önemli. renmek zorunda. Türk toplumunda arkada-
şını ispiyonlamamak gerektiği anlayışı vardır
Bilgen Bilgin: Öğrencilerin yaşamın belir- Birleşmiş Milletler’in 1000. Yıl Amaçları adı al- ama herkesin haklarına sahip çıkması lazım.
sizliklerden oluştuğunu bilmeleri gerekiyor. tında 2015 yılına kadar geliştirmeye çalıştığı Birisi kopya çekiyorsa, ödevlerini başkalarına
İkinci adım ise belirsizlikler karşısında gerek- bazı projeler var. Bunlardan biri günde 1 do- yaptırıyorsa, senin hakkına bir şekilde teca-



vüz ediyorsa buna sessiz kalmamak gerekti- malarıdır. Bu olgunlaşma amacı doğrultu- dümündeki ortamlara isyan ederek orala-
ğini öğretmek zorundayız. Bunu öğrencilere sunda bize düşen merak, liderlik ve girişimci- ra gittikleri için böyle bir kültüre sahipler.
aktarmanın da en temel amaçlarımızdan biri lik dürtülerini ve içgüdülerini mümkün oldu- Amerika’daki birçok üniversitede bizim üni-
olduğunu düşünüyorum. “Sınavı sınıfa ver- ğu kadar törpülememektir. Geçtiğimiz gün- versitemizdeki çekirdek program gibi “libe-
diğinde öğretim üyesinin sınıfta bulunması lerde Hava Harp Okulu’nda liderlerin eğitimi ral arts” programları var. Öğrenciler mezun
öğrenciler için hakaret olarak algılandığı gün konusunda yaptığım konuşmada da, lider- oldukları zaman daha az ve meslek dersi al-
işimizi yapmışız demektir” diyen Rektörümü- lik dürtüsünü törpülememek, önünden çe- mış olabiliyorlar ve daha az öğrenmiş ola-
zün bu hayalinin en kısa zamanda gerçeğe kilmek, eğitimde liderlik eğilimlerini köstek- rak yüksek lisansa ya da doktoraya geliyorlar.
dönüşeceği günü bekliyoruz. leyecek şeyler yapmamak ve sorgulama kül- Böylelikle doktoraya gelen öğrenciler yaratı-
türüne sahip olmanın çok önemli olduğun- cılık dürtüleri içinde olarak ve sorgulama kül-
Umran İnan: Toplumu bilinçlendirmenin dan bahsettim. Mesela elektronik donanı- türü ile daha başarılı oluyorlar.
üniversite için bir görev olduğunu biliyorum mı yapan bir firmada birini işe alacak olsam
ama zaman zaman bu konu hakkında düşü- onun üniversitede aldığı notları değil sorgu- Diyaloğa önem vermeliyiz. Bizim kadar bil-
nüyorum ve bazen esasında toplumun ben- lama dürtüsü olup olmadığını önemserim. gili olmasa bile karşımızdaki kişiden öğre-
den daha bilinçli olduğuna da inanıyorum. Bir toplantıda benim yaptığım herhangi bir necek çok şey olduğunun bilincinde hareket
Geçtiğimiz günlerde izlediğim bir program- şeyi benim diğer bütün yetenekli mühendis- etmemiz ve böyle hissetmemiz lazım. O za-
da sunucu sokaktaki insanlardan Ortadoğu lerimin sorgulamadığı bir şekilde, bilmediği man Ortadoğu’daki ülkelerin ismini bile bil-

Prof. Dr. Umran İnan: “Ülkem varsa ben de varım” diyen Vehbi
Koç tarafından kurulan Koç Üniversitesi, Türkiye için, bu ülkenin
insanları ve dünya için var.

ülkelerinden ikisinin ismini söylemesini isti- için bile olsa, sorgulaması benim için önem- meyen birinden de çok şeyler öğrenebiliriz.
yordu. Brezilya, Afganistan ya da bilmiyorum li bir değerdir. Belki o insan bize doğunun ya da yayla kül-
türünün kapılarını aralayabilir. Bütün bun-
diyenler oldu. Bir açıdan bakarsak bu insan-
lar güzel şeyler ama bu birleşimi nasıl yapa-
ların hiçbir şey bilmediğini düşünebiliriz. Fa- Var olan eğitim kültürünü sarsmamız gerek-
rız bilmiyorum. Koç Üniversitesi boyutların-
kat ben o insanların benim bilmediğim ne- tiğine inanıyorum ve sadece de artık Goog-
da bu yapılamayabilir ama mükemmellik ör-
ler bildiğini merak ediyorum. Çünkü hakika- le olduğu için değil. Eskiden de üniversite-
nekleri verirse, oluşturup yaşatabilirse bütün
ten toplumda başka ve kendine has bir bi- ler belli türde insanları üretiyordu ve bir şe-
ülke çapında bir katkısı olacaktır.
linç var. Üniversite kendisini toplumdan öğ- kilde en yaratıcı insanları törpüleyebiliyordu.
renecek hale getirmek zorundadır. Kulenin Özellikle Japonya, Fransa hatta Türkiye gibi
İrşadi Aksun: Toplumu eğitmek derken,
üstünden, yukarıdan bakmak ve bu toplumu eğitimin ve öğretilenin çok önemli olduğu- toplumdakilerin farkında olmadıkları şeyle-
bilinçlendireceğim diye düşünmek bana bi- nun devamlı vurgulandığı yerlerde çok öğre- rin yerine üniversite eğitmenlerinin farkında
raz ters geliyor. terek yaratıcılığın törpülenebileceğine inanı- oldukları şeyleri yerleştirmeyi kastediyorum.
yorum. Öğrencinin boğazından aşağıya bilgi Mesela bu süreçte öğrenciden bilgi almak ve
Üniversite, daha önce de belirttiğim gibi, tıkıldığında bazen her şeyi biliyor ama hiçbir her iki tarafın birbirini eğitmesi çok önemli-
18-22 yaş arasındaki insanlarla bilim insanla- şey yaratamıyor olabilir. Amerika’da ise ya- dir. Sadece ben biliyorum diye yaklaşırsanız
rının randevuları sırasında birbirleriyle temas ratıcılığın desteklenmesi kendiliğinden olu- topluma hiçbir şey veremezsiniz. Biz toplu-
etmeleri, diyaloga girmeleri ve belirli konu- yor. Bunun sebebi genelde daha serbest eği- mu eğitelim o da bizi eğitsin. Bu süreçte he-
lar çerçevesinde bir şeyler yaparak olgunlaş- tilmesi. Belki de Avrupa’daki sıkı kilise gü- pimiz öğrenelim ama ileriye, en iyiye doğru

12


gidelim ve kimsenin bilgisizliğiyle idare et- risinde de bize çok yardımcı oluyorlar. Bun- Bilgen Bilgin: Ben her iki tarafı da gördüm
meyelim. Örneğin kendisine bir torba kömür lar çok önemli tecrübeler ama etkileşimin en hem üniversitede hem de üniversite dışın-
verildiği için oy verdiği partiyi değiştiren kişi üst düzeyde yaşandığı yer sınıflar ve labora- da çalıştım. Akademisyenlik de herhangi bir
bana göre yeterince eğitilmemiştir. Bu onun tuvarlar. Üniversitemizde öğrenciler daha li- meslek gibi, onu ayrıcalıklı yapan genç in-
suçu değildir. Onu eğitmemek devletin ve sans programındayken derslerdeki karşılıklı sanlarla ilişkiniz ve onlardan aldığınız ener-
bu ülkenin suçudur. Toplumun da üniversite- etkileşimin ve laboratuvarlardaki araştırma- jidir. Gözleri aç bakan ve hayatı bu gözler-
nin de öğrenmesi gerekiyor. Ne yazık ki biz- ların bir parçası haline geliyorlar. Bu onların le sorgulayan insanlarla birlikte olmak insana
deki üniversitelerin çoğunun elitist bir yakla- gelişimlerini hızlandırıyor. Araştırmak yap- çok şey veriyor. Onlar benden bir şeyler öğ-
şımı var. Diyorlar ki, ben öğretirim onlar öğ- mak, soru sormak, fikir alışverişinde bulun- renirken ben de bir yandan onların enerjisi-
renir, ben ahkam keserim onlar beni dinler- mak bir üniversiteyi üniversite yapan özellik. nin bir parçasının bana geçtiğini hissediyo-
ler. Bu, üniversitelerin en büyük açmazı ve Öğrencilerimizin sorgulama yaklaşımını can- rum. Bazen öğrenciler öyle şeyler söylüyor ki
üniversiteleri toplumdan uzaklaştırıyor. Üni- lı tutarak, bunu sınıfa ve hedeflerimize ulaşa- bunu şimdiye kadar neden akıl etmedim, 40
versitenin bir şekilde halka inmesi ve halka bilmek için çok önemli olduğunu biliyoruz. senedir bu konuya neden hiç bu bakış açısıy-
la bakmadım diyorum. Kurumlarda çalışan-
yakın olması gerekiyor.
ların düşüncelerini ifade etmesi çok daha zor
İlk üniversiteye başladığınız yılları dü-
ve daha fazla cesaret istiyor olabiliyor ama
Selçuk Karabatı: Meslek eğitimi genelde şündüğünüzde ve o günden bugüne al-
öğrenciler çok daha cesurca ve özgürce fikir-
belirsizlikler üzerine inşa edilmez. Makine dığınız yolu göz önünde bulundurduğu-
lerini ifade edebiliyorlar. Bu yüzden kurum-
mühendisiyseniz ısı transferi konusunda bir nuzda yaptığınız seçimi nasıl değerlendi-
ların üniversiteye göre daha zor, kısır döngü-
şeyler yapacaksınız ya da ekonomi okuyor- riyorsunuz? Gençlere akademisyenlik ve
lü ve daha az yaratıcı ortamlar olduğunu dü-
sanız o alanda çalışacaksınız diye düşünüle- üniversitenin içinde bulunmak hakkında
şünüyorum.
bilir ama geldiğimiz noktada dünya böyle iş- neler söylemek istersiniz?
lemiyor. Büyük belirsizlikler var ve bilgi çok Umran İnan: Ben devamlı üniversite orta- Selçuk Karabatı: Akademisyen olmamdaki
hızlı yenilendiği için bireylerin çeşitli süreçle- mında olmuş biriyim. Hiçbir zaman kampüs- temel neden lisans eğitimim sırasında içinde
ri yönetebilecek şekilde donatılmaları gere- ten başka bir yerde oturmadım. Hep öğren- yer aldığım araştırma çalışmalarının hoşuma
kiyor. Bu ortamda bireylerin takım çalışma- cilerle ilişkilerim oldu ve devamlı etrafım- gitmesi ve bunu doktora yaparak sürdür-
sıyla, ortak akılla karar vermesi önem kaza- da öğrenciler vardı. Bu açıdan kendimi şans- mek istememdi. Öğrenciliğim sırasında öğre-
nıyor. Böylece öngörülemeyen sonuçlar bir- lı hissediyorum ve benim için bunun çok tim üyeleriyle olan etkileşimimin de akade-
likte göğüslenebiliyor. Bu açıdan katılımcı önemli olduğunu hissediyorum. Çünkü genç misyen olmamda önemli bir payı var. Araş-
bir üniversite ortamı çok önemli. Çünkü kalı- insanlardan devamlı enerji alıyorum. En az tırma yapmak ve öğrencilerle etkileşim aka-
cı olan yaşanılarak öğrenilendir. Öğrencilerin bilen öğrencilerimin bile bana, bilincime ve demisyenliğin önemli bir parçası. Ders ver-
bu sürecin bir parçası haline gelmeleri on- zihinsel zenginliğime çok katkısı olduğuna mek, öğrencilerin araştırma merakını destek-
ları hayata hazırlar. Koç Üniversitesi yöneti- inanıyorum. İnsan akademisyen olmadan da lemek ve onlara hayatının bu kritik aşama-
mi olarak Öğrenci Konseyi’yle çok yakın ça- kendini devamlı eğitebilir ama akademisyen sında destek olmak çok önem verdiğim so-
lışıyoruz. Öğrenciler idari süreçlerimizin içe- olmanın da avantajları var. rumluluk.



Prof. Dr. Ersin Yurtsever

Prof. Dr. Ersin Yurtsever

‘
ÇOK YÖNLÜLÜK
ÖNE ÇIKIYOR
’
Üniversitenin ve üniversite eğitiminin den değil eğitimin kendisinin elit olma-
amacı nedir? sından bahsediyorum.
Üniversitenin en temel üç görevi var.
Bunlar eğitim, araştırma ve topluma kat- Üniversite mezunlarının %80’inin mezun
kıdır. Türkiye’de genelde insanlar yük- olduğu bölümün işini yapmadığı söyle-
sek eğitimi iyi bir iş edinmek ve daha çok niyor ve bu durum eleştiriliyor. Bence bu
para kazanmak için bir araç olarak gö- bir zenginliktir. Üniversite eğitiminin ana
rüyor. Öğretim üyeleriyse eğitimi insa- hedefi, kişiyi daha iyi, kültürlü, entelek-
nın gelişmesi için öğrencilere ek bir ye- tüel, değişik ortamlara uyabilen, analitik
tenek verilmesi olarak algılıyor. Sanayi- düşünce yeteneği olan ve düşündüklerini
de çalışanlar yeni mezunların yeterli mes- yazılı ve sözlü olarak anlatabilen bireyler
leki bilgiye sahip olmadığından yakını-
yetiştirmektir. Üniversite eğitiminin buna
yorlar. Hâlbuki mesleki becerileri edinmiş
göre düzenlenmesi gerekiyor. Zaten bü-
öğrencileri yetiştirmek çok zor. Çünkü ar-
Koç Üniversitesi Fen tık kimin hangi mesleği yapacağı bel-
tün dünyada derinliğine eğitim yerine
Fakültesi Kimya Bölümü li değil. Teknoloji her beş senede bir ye-
geniş sahaları kapsayan, bireyi olgunlaştı-
ran ve çok yönlülük sağlayan eğitime yö-
Öğretim Üyesi nileniyor, insanlar hızla alan değiştiriyor.
nelme var. Kişinin eğitim gördüğü alanın
Bu yüzden üniversite belirli bir iş yerinde-
Prof. Dr. Ersin Yurtsever ki işi yapmaya hazır mezun yetiştirmeme-
temellerini sağlam bir şekilde alması ve
anlatıyor. li. 68 kuşağından biri olarak eşitliğin in- bunun yanı sıra düşünme, anlatma, ikna
sanlara aynı hakları sunabilmek olduğuna etme ve yeni fikirler çıkarma beceresi ka-
inanıyorum. İnsanların olgunlaşması eği- zanması gerekiyor. Koç Üniversitesi’nin
timin bir sonucudur. Değişik düşüncede genel eğitim felsefesinin temelinde de
insanlarla karşılaştığınızda, onların fikirle- bu var.
rini kabul etmeseniz bile eğitim sayesin-
de onlarla beraber yaşama olgunluğu ka- Bütün dünyada üniversitelerde derin-
zanırsınız. Eğitim toleransı artırır. Az sayı- liğine eğitim yerine bireyi olgunlaştı-
da öğrenciye, elit eğitim vermek gereki- ran ve çok yönlülük sağlayan bir yak-
yor. Burada eğitimin elitlere verilmesin- laşımın öne çıktığından bahsettiniz.

14


Eğitimde önemli
olan bilgi aktarımı
değil, bilgiye
ulaşma yönteminin
öğrenilmesidir.

Bu durum Koç Üniversitesi’ne nasıl yan- nacağını öğretiyoruz. Kendi deneyimlerim- yor. Koç Üniversitesi’nde öğrenciler ne istedi-
sıyor? den gördüğüm kadarıyla öğrenci neredeyse ğini görüp ona göre farklı bir sahada da de-
Koç Üniversitesi’nin çekirdek program etra- derste aldığı kadar katkıyı öğretim üyeleriyle vam edebiliyorlar. Öğrencilerimize çift ana-
fında kurulmuş bir eğitim felsefesi var. Bu- beraber çalışırken alıyor. Sonuçta bunlar gö- dal, yan dal ve sertifika programı gibi seçim-
rada çok sayıda ders alma mecburiyeti bu- nüllü süreçler. Öğrencinin kendisinin bir ka- ler sunuyoruz.
lunuyor. Öğrencileri de velileri de alan dışı rar vermesi, talepte bulunması gerekiyor.
ders almanın gerekliliğine ikna etmek çok Eğitimi tamamıyla sanayinin veya bir şirke-
zor. Öğrencilerimizin mezun olduktan son- Eğitim yaşayan bir kavramdır. Programlar, tin ne istediğine göre yönlendiremeyiz. Çün-
ra bu programın değerini daha iyi anladıkla- nesiller, öğrenci profili, çalışma alışkanlıkla- kü dışarıda milyon çeşit iş var. Disiplinler ara-
rını gözlemliyorum. Mesela benim öğrencile- rı, beklentiler değişiyor. Eğitimin bu anlayış- sı yaklaşımlar çok önemli. Bir alanda çalış-
rimden çok azı kimya alanında çalışıyor. Kaldı la sürekli yeniden düzenlenmesi lazım. Koç ma yaparken mutlaka başka alanların bilgisi-
ki bu alanda çalışanlar da ilaç, enerji, plastik Üniversitesi bunu gayet iyi yapıyor. ne de ihtiyaç duyuyorsunuz. Bir kişiye her şe-
vb. şeklinde ayrışıyor. Dolayısıyla bölümdeki yin öğretilemeyeceği ortaya çıktığı için işbir-
Velilerin ve öğrencilerin üniversiteye
herkesi kimyanın gerekli gereksiz bütün bil- likleri önem kazandı. Bir ülkeye kapanıp ça-
yaklaşımını nasıl değerlendiriyorsunuz?
gileriyle donatmanın bir anlamı yok. lışma devri çoktan geçti. Artık sürekli deği-
Üniversite eğitimin bir para kazandırma yön-
şen ekipler kuruluyor. İş dünyasının çok üst
temi olmadığını herkese anlatabilmemiz la-
Koç Üniversitesi’nin genel eğitiminde az sa- düzey yöneticilerinin katıldığı bazı konuşma-
zım. Sadece para kazanmak amacıyla iste-
yıda alan dersi vardır ve bunlar derinliğine larda yöneticiler, proje ekipleri kurduklarını,
mediğiniz bir mesleğe girerseniz çok bü-
verilir. Öğrenciler birebir eğitim alabilir. Eği- proje bitince ekibin dağıldığını ve iyi olan-
yük hayal kırıklığı ve başarısızlık yaşayabilir-
timde teknolojinin getirdiği olanaklardan so- siniz. Genellikle ailelerinin de yanlış yönlen- ların yükselerek başka projelere geçtikleri-
nuna kadar yararlanılsa da birebir temas ku- dirmesinin etkisiyle öğrenciler aslında ne is- ni ifade ettiler. Artık bir yerden mezun olup
rulan yüz yüze eğitimin, usta çırak eğitiminin tediklerine tam karar vermeden üniversite- bir işe girip orada 40 yıl çalışma devri bitti.
yerini hiçbir şey tutamaz. Öğrencilerimizle ye geliyorlar. Girdiği bölümü sevmeyen öğ- Her an alan değiştirmeye hazırlıklı olmak ge-
beraber yaptığımız ders dışı çalışmalar, araş- rencilerin, o bölümü yüksek puanla kazan- rekiyor. Bu gerçekleri herkesin kabul etme-
tırmalar, projeler vs. bu eğitimin çok büyük salar bile, başarılı olmadıklarını gördüm. Bu ye başlaması lazım. Eğitimde önemli olan bil-
bir parçasını oluşturuyor. Burada öğrencile- anlamda istememesine rağmen bir bölümü gi aktarımı değil, bilgiye ulaşma yönteminin
re mümkün olduğu kadar düşünmesini, grup seçmek zorunda kalan öğrenci açısından da öğrenilmesidir. Bilgiye ulaşmak demek bilgi-
içerisinde çalışmasını, yaptıklarını nasıl su- çekirdek program önemli bir avantaj sağlı- yi yorumlayabilme yetisine sahip olmaktır.



Prof. Dr. Zeynep Aycan

Prof. Dr. Zeynep Aycan

‘
ÜNİVERSİTEYE
BÜTÜNSEL YAKLAŞIM
’
Koç Üniversitesi Psikoloji bölümünü örnek alırsak, mezun ol-
duğu anda psikolog olmak değil ama bu
Psikoloji Bölümü alanda kendini geliştirerek, deneyim kazana-
Öğretim Üyesi rak mesleğe atılabileceği bir temel yaratmak
Prof. Dr. Zeynep önemli. Genel kültürü çok iyi olan, toplumda
lider olabilecek vasıflara sahip, analitik düşü-
Aycan anlatıyor. nebilen, özgüveni yüksek, öğrenmeyi bilen ve
seven bireyler yetiştirmeyi istiyoruz. Kişinin sa-
dece kendi konusunda uzmanlaşması ve ko-
nunun her türlü detayını derinlemesine bil-
mesi şart değil. Her bilgiye ulaşabildiğiniz gü-
nümüzün elektronik erişim ortamında bizim
bütün bilgiyi aktarmak gibi bir iddiamız yok.
Ama doğru bilgiyi yanlıştan ayırabilen, ken-
dini geliştirmeye meraklı kişiler yetiştirme-
yi amaçlıyoruz. Tabiî ki üniversite bilgi yaratı-
lan, bilim üretilen bir kurumdur. Ancak öğre-
tim kurumu olduğu kadar eğitim kurumu da
olmalıdır. Eğitimin bütünsel ve gelişim odak-
İdeal olarak ele aldığımızda üniversite mes- nabilir bir model değil. Meslek eğitimi veren lı bir yönü vardır. Örneğin öğrencilerin kulüp
lek eğitimi veren bir kurum olmamalıdır. kurumların kalitesi arttığında ve bu ihtiyaçlar faaliyetlerine katılması da eğitimin bir par-
Ama günümüz koşullarında bu gerçekçi bir karşılandığında üniversite bizim hayal ettiği- çasıdır. Bu nedenle üniversitelerin sağladığı
bakış açısı değil. Örneğin Almanya sistemin- miz gerçek işlevine kavuşabilir. ders dışı faaliyetleri çok önemseyenlerdenim.
de mesleki eğitim çok daha erken dönem- Koç Üniversitesi de bunu önemsiyor. Çünkü
öğrenciler bu faaliyetler sırasında takım çalış-
de başlar. Üniversite ise öğrencilerin akade- Bir mesleğe hapsolmamak
masını, proje yönetimini, kendini ifade etme-
mik kulvara geçip bilim insanı olarak yetiş- Günümüzde öğrenciler mezun oldukların-
yi, iknayı ve daha birçok şeyi öğreniyorlar.
tiği bir alandır. Eski Yunan’dan beri devam da bir mesleği uygular hale gelmek istiyor.
eden geleneklerle bazı ülkeler bu tip model- İş dünyası da bunu arıyor. Mühendislik, tıp,
Üniversite iş hayatından önceki son durak ve
leri uyguluyor. Daha kısıtlı bir kesim, toplum- hukuk gibi bazı alanlar kişiyi mezun olduğu öğrencileri hayata hazırlamak için sadece bil-
da düşünce lideri olabilecek niteliklerle yetiş- anda mesleğe entegre edebiliyor. Ama diğer gi vermek yetmez. Onlara birtakım beceri-
tiriliyor. Diğer tarafta ise meslek erbabı ola- bölümler için böyle bir durum söz konusu ler de kazandırıyoruz. Biz Koç’ta ALIS (Acade-
rak yetişen, daha büyük kitleler eğitiliyor. değil. Sadece tıp, hukuk, mühendislik ve eği- mic Life Skills- Akademik ve Hayat Becerile-
İşte üniversite böyle idealize edilmeli. Ama tim fakültesini içeren bir üniversite de kurgu- ri) programını başlattık. Bütün öğrencilerimiz
Türkiye’de günümüz koşullarında bu uygula- lanamaz. üniversiteye girdikleri yıl bu dersi alıyorlar.

16


Zaman yönetimi, planlama becerisi, kendini mız gerekiyor. Farklı bir jenerasyonla karşı
tanıma, hedef koyma, stresle başa çıkma, ile- karşıyayız. Y jenerasyonundaki gençlerin çok
Bir mesleğin sınırları
tişim kısacası hayata ve bunun yanı sıra oku- farklı ve daha birey odaklı talepleri var. Biz de
la uyum sağlamak için gereken becerilerin içinde “hapsolmuş”
bu kuşağın talepleriyle birlikte eğitim mo-
öğretilmesi amaçlanıyor. dellerimizi sorgulamalıyız. Daha esnek, in-
bir kişiden ziyade daha
teraktif, teknolojik bir sistem uygulamalıyız. esnek, kariyerini farklı
Esnek ve adaptasyonu yüksek insanlar
Çok iyi bilim insanları olabiliriz. Ancak çok iyi yönlerde geliştirebilecek
Öğrencilere destek birimlerimiz çok aktif ve kişiler yetiştirmeye
eğitmenler olabilmek için beklentileri, talep-
giderek gelişiyor. Kariyer merkezimiz, danış-
leri iyi bilmeliyiz. Yüksek performans beklen- çalışıyoruz.
manlık sistemimiz, kulüp faaliyetlerimiz, KU-
tileri olan yerlerde sosyal destek çok önem-
RES adlı rehberlik servisi programımız, KOLT
li. Daha sıcak, Rektörümüzün de deyimiyle
(Koç University Office of Learning and Teaching
/ Koç Üniversitesi Öğrenme ve Öğretme Ofi- daha “kucaklayıcı”, aidiyet duygusu veren bir
si) uluslararası değişim programlarımız, çift ortam geliştirmeliyiz. Öğrencilerin mahre-
anadal ve yan dal gibi imkanlarımızla bütün- miyetlerini dikkate alarak, istedikleri ölçüde,
sel bir eğitim vermeye çalışıyoruz. Tabiî ki çe- hayatlarına entegre olabilmeliyiz. Koç Üni-
kirdek program uygulaması da Koç’un ayırt versitesi olarak kendimizi bu anlamda geliş-
edici bir özelliği. tiriyoruz.

Bir mesleğin sınırları içinde “hapsolmuş” bir Bugünkü duruma baktığımda iç sesleri sus-
kişiden ziyade daha esnek, kariyerini farklı turulmuş başkalarını memnun etmek için ça-
yönlerde geliştirebilecek kişiler yetiştirmeye lışmış ve başarılı olmuş insanlar görüyorum.
çalışıyoruz. Hiçbir konuda uzmanlık vermiyo- Öncelikle aileler kendini sorgulamalı. Genç-
ruz, böyle bir iddiamız da yok. Zaten üniver-
leri eleştiremiyorum. Çünkü iç sesi susturu-
site herhangi bir alanda uzman yetiştiren bir
lan kişi, ne yapmak istediğini bilemez, köre-
kurum olarak işlememeli. Öğrencilerimizin
lir. Bu çok acı bir durum. Doğru yönlendiril-
mezun oldukları alan dışında çalışmalarını
miş, iyi danışmanlık almış öğrenciler burada
olumlu buluyoruz. Onlara farklı alanlara açıl-
sunulan imkanları en iyi şekilde değerlendi-
malarını sağlayacak bakış açısı ve özgüveni
veriyoruz. Küreselleşme dediğimiz bu reka- riyor, çabalıyor. Diğer öğrenciler için de yapı-
bet ortamında gençlerin esnek ve adaptas- lacak birçok şey var. Örneğin biz ALIS prog-
yonu yüksek insanlar olmaları bekleniyor. ramıyla öğrencilerin “ben kimim, ne istiyo-
rum, zayıf ve kuvvetli yönlerim neler?” gibi
Beklentileri ve yetenekleri keşfetmek sorgulamalara girişmelerini istiyoruz. Yani
Öğrencilerin beklentilerini daha iyi anlama- Pandora’nın kutusunu açmaya çalışıyoruz…



KOLT Direktörü Prof. Dr. Nazlı Baydar
KOLT Direktörü Prof. Dr. Nazlı Baydar

‘ÖĞRENMEYİ
ÖĞRENMEK VE
ÖĞRETMEK
’

Koç Üniversitesi’ndeki Türkiye’deki üniversiteler arasında ilk kez öğ- belirleyebilme ve önceliklere uyabilme gibi
renme ve öğretmeye odaklanan bir ofis ola- becerilere ihtiyaçları var. Bunları destekle-
öğrenme ortamını her rak Kasım 2009’da kurulan Koç Üniversite- mek için 2-3 kişinin katıldığı çalıştaylar yapı-
yönüyle desteklemek si Öğrenme ve Öğretme Ofisi (KOLT) Şubat yoruz. Öğrencilerimiz soru sormaya yönelik
amacıyla kurulan KOLT az 2010’da faaliyetlerine başladı. Öğrenme ve bir lise kültüründen gelmedikleri için hocala-
Öğretme Ofisi’nin hedefi, Koç Üniversite- rına soru sormaya çekinebiliyorlar. Bu enge-
zamanda çok yol aldı. si öğrencilerinin eğitim gördükleri alanda en li aşmak için ‘akran destek’ sistemi uyguluyo-
yüksek potansiyellerine ulaşmaları için öğ- ruz. Engelli öğrencilere yönelik destek de ve-
renme ortamının sürekli gelişimini sağlamak. riyoruz.”
Öğrencilerin ders içi ve ders dışı öğreniminin
etkin olması için gerekli her türlü desteği ve- Akran desteğinin özellikleri
ren KOLT, öğretim üyelerinin sınıf içi öğretim, Akran desteği, belirlenen dersleri A ile ta-
öğrencilerle etkileşim ve değerlendirmede mamlamış ve dersin hocası tarafından onay-
mükemmellik hedeflerini destekliyor. Ayrıca lanan öğrenciler tarafından veriliyor. “Bi-
asistanların etkin öğretim uygulamaları için zim öğrencilerimize verdiğimiz desteğin en
gerekli bilgi ve becerileri kazanmalarına da önemli ayrıcalığı ise öğrencilerimizin öğre-
katkıda bulunuyor. nebilmeyi kendi kaynaklarını kullanarak ba-
şarmalarının önünü açmaktır” diyen Baydar,
Koç’taki öğrenme ortamının her yönünü akran desteği veren öğrencileri de titizlik-
desteklemek amacında olduklarını belir- le seçtiklerini vurguluyor. “Onlar için dönem
ten Koç Öğrenme ve Öğretme Ofisi Direktö- başında bir çalıştay düzenliyoruz. Bu çalıştay-
rü Nazlı Baydar, şunları söylüyor: “Üniversite da akran desteğinin prensiplerini anlatıyor,
öğrencisi olabilmek için bazı temel becerile- uygulamalar yaptırıyoruz. Dönem sırasında
re ihtiyaç var. Öğrencilerin akademik bir met- da akran desteği veren öğrencilerimizle sü-
ni anlayabilmesi, ders dinleyerek öğrenebil- rekli iletişim halinde oluyoruz” diyor.
mesi, dinlediklerini hatırlayabilmesi ve sına-
va hazırlanma becerilerinin geliştirilmesi ge- Akran desteği alacakların belirlenmesi
rekiyor. Ayrıca zaman planlaması, öncelikler KOLT haftada 250 saat akran desteği veriyor.

18


Toplam 28 ders için, 63 akran desteği veren planlama becerilerini geliştirmek amacıyla ifade eden Baydar, konuyla ilgili şunları söy-
öğrencimiz var. Ayrıca sınavların öncesinde, bireysel danışmanlık hizmeti verdiklerini ifa- lüyor: “Yemek sırasında 15 dakikayı öğren-
hocaları da onayıyla, bazı derslerle ilgili her de ediyor. Baydar şunları söylüyor: “Öğren- me ve öğretmeyle ilgili bir soruna ayırıyoruz.
şeyin gözden geçirildiği toplantılar düzenle- me aynı zamanda uygulamadır. Bu neden- Şimdiye kadar, öğrencilerin derse ilgisini ar-
niyor. 2010 Bahar Dönemi’nde 1.840 saat ak- le asistanlarımız ufak gruplarla bir araya ge- tırmak için yapılabilecek şeyler, öğrencileri
ran desteği verilmiş. Bu yıl verilen desteğin lerek onlara uygulamalar yaptırıyorlar. Böy- motive etmek için kullanılabilecek stratejiler,
2.000 saati geçeceği düşünülüyor. lece öğrenilen bilgilerin kalıcı hale gelmesi sınav performansını artırmak ve öğrencilerin
sağlanıyor. Asistanların öğretmeye katkı fır- derse hazır gelmelerini sağlamak için yapıl-
Akran desteği alacak öğrenciler iki yöntemle satını çok iyi değerlendirebilmesi için onla- ması gerekenler hakkında konuştuk. Öğren-
belirleniyor. Kendileri destek talebinde bura, öğretme, öğrencinin etkin öğrenebilmesi, me ve öğretme konusunda düşünüyor, bu-
lunuyorlar ya da KOLT onlara ulaşıyor. Önce öğrenci motivasyonunu sağlama vb. konu- nun kurumsal bir kültür olarak yaygınlaşma-
öğrencilere e-posta gönderiliyor, sonra tele- larda eğitim veriyoruz. Asistanlar haftada iki sını önemsiyoruz.”
fon ediliyor, gerekirse yüzyüze yardım öneri- saat derse gidiyor ya da 1-1.5 saat laboratu-
KOLT olmak prestij getiriyor
sinde bulunuyor. varda problem çözme etüdü yapıyorlar. Asis-
Kurulduğu günden bugüne KOLT’un hızlı bir
tanları, deneme problemi çözerken videoya
gelişim gösterdiğini belirten Nazlı Baydar
Bireysel danışmanlık çekiyoruz. Daha sonra asistanlar kendileri ve
sözlerini şöyle tamamlıyor: “Amacımız bir so-
KOLT akran desteği dışında bireysel danış- hocalar izliyor. Böylece geliştirilmesi gereken
run yaşayan ya da kendini geliştirmek iste-
manlık da yapıyor. Akademik ya da birey- alanlar net olarak görülebiliyor. İsteyen öğre-
yen tüm öğrencilerimizin KOLT’a uğramasını
sel sorunları olduğu için başvuran bütün öğ- tim üyelerini de videoya çekiyoruz. Onlar da
sağlamak. Hangi saatte hangi derslere des-
rencilerle tek tek ilgileniliyor. Onlarla birlik- bizimle ya da kendileri bu videoları izleyerek
tek verdiğimiz web sitemizde yer alıyor. Ay-
te, sorunların nasıl ortadan kaldırılabilece- yeni bir yöntem deneyebiliyorlar.”
rıca öğrencilere e-posta gönderiliyor. KOLT
ğine yönelik stratejiler belirleniyor. Çift ana kısa bir süre önce kurulmuş olmasına rağ-
dal yapmak isteyen, akademik hayatına yeni Öğretim üyelerine sunulan destekler men öğrenciler arasında gayet iyi biliniyor.
bir yön vermek isteyen ya da bölüm değiştir- KOLT, öğretim üyeleri için de çeşitli konular- Akran desteği veren öğrenci olmak prestij
mek isteyen pek çok öğrenci KOLT’tan des- da çalıştaylar düzenliyor. Bu çalıştaylar çok konusu haline geldi. Öğrencilerimizin, ‘Ben
tek alıyor. soyut ve çok karmaşık kavramlar nasıl anla- KOLT’um, KOLT’um var’ dediklerine tanık olu-
tılabilir, sağlıklı ders planlaması, öğrencilerin yor, ‘KOLT olmak istiyorum’ diye e-postalar
Yüksek lisans öğrencilerine katkılar akademik etik kurallarına uyması nasıl sağ- alıyoruz. Ben KOLT’um demek akran deste-
Tüm disiplinlerdeki yüksek lisans programla- lanabilir, sınıftaki öğrenci davranışları bozul- ği veriyorum anlamına geliyor. Bütün bunlar
rındaki öğrenciler için de çalıştaylar düzenle- duğunda neler yapılabilir vb. konuları kap- çok güzel şeyler. Zaten KOLT olmak, özellikle
yerek onları asistanlığa ve akademik hayata sıyor. Çalıştaylar bazen davet edilen misa- akademik kariyer yapmak isteyen öğrencile-
hazırladıklarını belirten Nazlı Baydar, tez aşa- fir öğretim üyeleriyle gerçekleştiriliyor. Öğ- rimizin özgeçmişlerine ekleyebilecekleri çok
masındaki öğrencilerin zaman yönetimi ve retim üyeleri ile yemek saati başlattıklarını yararlı bir deneyim.”

KOLT’un hedefi, Koç
Üniversitesi öğrencilerinin
yüksek potansiyellerine
ulaşmaları için öğrenme
ortamının sürekli gelişimini
sağlamak.


Kule Dergisi // 32. Sayı

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Kule Dergisi // 32. Sayı

Similar to Kule Dergisi // 32. Sayı (20)

Kule Dergisi // 32. Sayı