over privacy en onderwijs Basi begrip privacy en waar je aan moet denken in het onderwijs.

1. Privacy en het onderwijs
Olaf de Groot

2. ‘Al hetgeen mij ter kennis komt in de uitoefening van mijn beroep
of in het dagelijks verkeer met mensen en dat niet behoort te
worden rondverteld, zal ik geheim houden en niemand openbaren’
Hippocrates, 400 v. Chr.

3. Privacy (Wet bescherming persoonsgegevens)
Gegeven herleidbaar tot natuurlijk persoon, stelselmatige verwerking
Persoonsgegevens worden verzameld voor een bepaald doel
Geven van onderwijs en begeleiding aan de onderwijsdeelnemer
Dus: volgen onderwijs, geven van onderwijs, afronden onderwijs,
bekostigen onderwijs, toezicht op onderwijs, etc.

4. Privacy (2)
De instelling bewerkt de gegevens op grondslagen uit de wet:
- Toestemming
- Overeenkomst wordt uitgevoerd
- gerechtvaardigd belang (‘het is nodig’)
- Wettelijke plicht

5. Privacy (3)
Het verzamelen van persoonsgegevens moet in overeenstemming zijn
met het doel (bijvoorbeeld: de instelling geeft de leerlinggegevens niet
aan een uitgeverij om leerlingen reclame toe te sturen).
Het onderwijs verzamelt niet meer gegevens dan nodig zijn om het doel
te bereiken. Dit criterium heet proportionaliteit. Bijvoorbeeld: registratie
van etniciteit van leerlingen is niet relevant om goed onderwijs te kunnen
geven. (wordt vaak wel gevraagd!)
De betrokken leerling (en ouders/verzorgers) heeft recht op informatie
over de gegevensverzameling, net zoals hij recht heeft op inzage van
zijn gegevens, verzet tegen registratie en correctie van zijn gegevens.
Let ook op: bewaartermijnen, beveiliging

6. Dus:
1. Doel
2. Grondslag
3. Doelbinding (verwerken in overeenstemming met doel)
4. Proportioneel (dataminimalisatie), subsidiariteit
5. Rechten van de betrokkene: informatie, inzage, correctie, verzet

7. Privacy in het primaire proces (“het leren”)
Gebruiksvoorwaarden (contracten)
End User License Agreement (EULA):
(dus kleine lettertjes altijd lezen voor gebruik)
Weet wat je doet!
Maar ook: foto’s op de website

8. Secundaire proces: organiseren en verantwoorden
Secundaire processen:
Leerling Volg Systemen (LVS) en
Leerling Administratie Systemen (LAS)

9. Gepersonaliseerd leren en privacy?
Meer gegevens dan de standaard set persoonsgegevens
zoals naam, klas, leerlingnummer, cijfers, etc.
Vaak met behulp van profielen:
“het leerlingprofiel loodst de leerling op zijn
persoonlijke route door de stof”
Lesmateriaal op maat
Adaptief materiaal: past zich aan tijdens gebruik

10. Alles wat we te weten komen over
leergedrag, individuele voorkeuren en
aandachtspunten van leerlingen zal ons
helpen hen beter onderwijs te bieden.
M. van Wetering - Kennisnet

11. Risico’s (volgens Phil McRae) (http://goo.gl/1gq0Rw)
• We moeten waken voor de vermarkten van data van lerenden door
de invloed van commerciële partijen op dit terrein.
• Het risico bestaat dat vooral met een beperkte blik naar leren wordt
gekeken (taal en rekenen).
• Het uitgangspunt dat leren een sociaal proces is, wordt aangetast.
• Er zijn grenzen aan de mate waarin onderwijs aan lerenden kan
worden aangepast.
• Via personalisering kunnen lerenden alleen met een beperkte
hoeveelheid bronnen in aanraking komen, terwijl juist diversiteit
belangrijk is om tunnelvisie te voorkomen.
• Hoe voorkomen we dat lerenden alleen maar nog achter een
beeldscherm zitten? Een overdaad aan beeldscherm-werk is slecht
voor de gezondheid.

12. Waar moet je dan op letten?
DOEL
• Data van gepersonaliseerd leren mogen worden verzameld en
gebruikt in het kader van het leerproces van de leerling om deze op
de juiste, effectieve en efficiënte wijze te (laten) begeleiden.
GRONDSLAG
• De leerling geeft uitdrukkelijke toestemming voor het verzamelen van
zijn gegevens via (een inlogvenster in) het leermateriaal,
of de toestemming is geregeld in (of wordt afgeleid uit) de
onderwijsovereenkomst, of deze manier van lesgeven is noodzakelijk
waardoor de school een gerechtvaardigd belang heeft (dat groter is
dan de privacy van de leerling)

13. Waar moet ik dan op letten? (2)
DOELBINDING
• De data voor gepersonaliseerd leren worden verzameld ten behoeve
van dat doel, dus het leren en de studievoortgang van de leerling.
PROPORTIONEEL EN SUBSIDIAIR
• Proportionaliteit: zijn (al) deze data echt nodig om het leren van de
leerling mogelijk te maken? Is gepersonaliseerd leren in alle gevallen
noodzakelijk? Zijn alle verzamelde en opgeslagen gegevens wel van
belang? Of volstaan anonieme gegevens?
INFORMATIE
• De leerling (of ouders/verzorgers) student moet gewezen worden op
de gegevensverzameling en (gevolgen van) gepersonaliseerd leren.

14. Dus…
‘Een evenwichtige balans tussen ondersteunende technologie en een
efficiënt en effectief leerproces vraagt een goede discussie over de
grenzen van data, maar ook de noodzakelijke productiviteitsverbetering
in het onderwijs.
Niet afwijzen, in discussie gaan en daarmee invloed uitoefenen!’
M. van Wetering – Kennisnet
‘Technology is just a tool. In terms of getting the kids working together
and motivating them, the teacher is the most important.’
Bill Gates

15. Bedankt voor uw aandacht!
Olaf de Groot - Procesbegeleider
e-mail: o.degroot@kennisnet.nl
twitter: @olafiolio
Kennisnet.nl
twitter: @kennisnet