Presentation on Human Rights and Business as given at CSR Platform meeting.

1. Global Business Global Rights
MVO Platform bijeenkomst, De Balie, 11 november 2010
Stand Up For Your Rights Corporate Law and Human Rights
Jan van de Venis Jan@JustLaw.nl
Advocaat, JustLaw - Corporate Law and Human Rights
Voorzitter, Stand Up For Your Rights

2. Global Business = Global Rights?
Helaas niet...
Business is 'Global'.
Mensenrechten gelden formeel wel 'Global', maar worden
lokaal 'vergeten' en moeten vaak juist daar (lokaal) worden
ingeroepen.
Het recht – met name normen die individuen beschermen –
loopt vaak achter business en economie aan.

3. Mensenrechten, Milieu en 'Business'?
• Groeiend bewustzijn en linken van milieu en vervuiling
(land, lucht, water) en mensenrechten (vanaf jaren '70)
• Opkomst Duurzame Ontwikkeling en MDGs
• Inzicht rol 'Business' tav Mensenrechten / Milieu → NGOs
• Ontwikkeling groepsrechten en nieuwe Mensenrechten
als 'Water en Sanitatie' en 'Gezond en Schoon Milieu'
• Opkomst MVO en 'eigen' normkaders van Business zoals
OESO, VN Global Compact en (recent) ISO 26000

4. Wie het meest worden geraakt:
Ver van je bed? Allemaal mensen!
• Mensen in Ontwikkelingslanden / “Het Zuiden”
• Vrouwen en Kinderen
• Inheemse Volken
• Meer Vluchtelingen en meer Veiligheidsissues
• 'Business' zelf (in ontwikkelingslanden)

5. VN Special Representative John Ruggie
Harvard Prof. Ruggie benoemt Protect, Respect, Remedies:
• Protect: Verplichting Staat mensenrechten te beschermen
• Respect: Verantwoordelijkheid Bedrijven mensenrechten te
respecteren (met daarbij oa due diligence in keten)
• Remedies: Voldoende middelen om 'dat wat ongewenst is'
te verbeteren (ook buiten rechte, bijv. klachtenprocedure)

6. Nederland: Rapport Castermans
Prof. Castermans benoemt:
* Geen duidelijke wettelijke aansprakelijkheid voor schending
fundamentele normen
* Belemmeringen voor remedies / toegang tot recht(er):
– Middelen (kosten om te kunnen gaan procederen)
– Bewijs
– Proceskostenveroordeling
Ik voeg graag toe:
– Procedure en tenuitvoerlegging in buitenland

7. Nederland (oa Castermans en Van Dam)
In theorie kan de onderneming aansprakelijk zijn op grond
van onrechtmatige daad, indien:
1. Hebben de activiteiten impact op een (door het recht)
beschermd belang?
(bijv. erkend mensenrecht of andere fundamentele norm)
2. Wist de onderneming van risico schending of
behoorde zij dat te weten? (denk aan 'due diligence')
3. Voldoende voorzorgsmaatregelen genomen?
(om norm schending te voorkomen)
4. Draagt de onzorgvuldigheid van de onderneming bij
aan de schade van het slachtoffer?

8. Waarom zou 'Business' dit zelf oppakken?
• MVO perspectief en
Stakeholder vs. Shareholder
• Naming and Shaming – Reputatieschade
• Corporate Governance:
Meer rechtszaken te zien en verwacht

9. 'Business' kan – meer dan nu – een positieve bijdrage
leveren aan meer mensenrechten en een gezonde planeet
Art. 1 UVRM:
“All human beings are born free and
equal in dignity and rights.
They are endowed with reason and
conscience and should act towards one
another in a spirit of brotherhood.”