ddd

1. MUSTAQIL ISH
Buyrak o’smalari
Baxriddinova Sitora

2. BUYRAK O’SMALARI
• Buyrak o’smasi nima? Buyrak o’smasi - bu buyraklar to'qimalarida patologik
o'zgargan hujayralarning intensiv o'sishi kuzatiladigan kasalliklar guruhi.
Neoplazmalarning tasnifi hujayralarning metastazga moyilligiga asoslanadi.

3. BUYRAK O’SMALARI
Xavfli Havfsiz
Birlamchi:
• buyrak
hujayrali
karsinomasi
• Kosa-jom raki
• aralash o'sma
• sarkoma
Metastatik:
ko'pincha buyrakda
metastazli o'smalar
•buyrak usti bezi
• o'pka
• oshqozon
•sut bezlari
•qalqonsimon bez
-lardan metastazlanadi
• Buyrak angiomiolipomalar
•onkotsitoma
•adenoma
•fibroma
•mioma
• angiomioma
• neyrofibroma

4. Buyrak o’smalari tasnifi (1997) (TNM)
T:
• T1 - 7 sm gacha, buyrak bilan cheklangan
• T2 - 7 sm dan ortiq, buyrak bilan cheklangan
• T3a - perinefral kletchatkaga o'sadi
• T3b - diafragma oldidan buyrak va pastki kovak venaga invaziya.
• T3c - diafragmadan yuqoridagi pastki kovak venaga invaziya
• T4 - Gerot fassiyasi tashqarisiga tarqalishi
N:
•N0 - limfa tugunlari metastazlardan zararlanmaydi
•N1 - 1 yoki undan ortiq limfa tugunlarida metastazlar
•(Metastazlarning o'lchamlari hisobga olinmaydi)
TNM:
T-Tumor (shish, hosila)
N-Nodus (tugun)
M-Metastasis (Metastaz)
M:
• M0 – uzoq joyda metastazlar yo'q
• M1 – uzoq joyda metastazlar topiladi

5. Buyrak hujayrali karsinomasining klinik
bosqichlari bo'yicha tasnifi
Klinik bosqich TNM tasnifiga muvofiqligi
1-davr T1,N0,M0
2-davr T2,N0,M0
3-davr T3a,b,c,N0,M0
4-davr Istalgan T, N1,M0
Istalgan T, Istalgan N, M1

6. Buyrak saratonining metastazlari
Gematogen
•o'pka
•jigar
•suyaklar
•qarama-qarshi buyrak
•buyrak usti bezlari
•Bosh miya
Limfogen tarzda
• “buyrak
oyoqchasi”
tomirlari bo‘ylab
paraaorta,
parakaval limfa
tugunlari orqali
ko’ks oralig’i orqa
qismiga.

7. Buyrak rakining klinik ko'rinishi
Renal simptomlar
Klassik triada
• Gematuriya
•Og'riq
• Palpatsiya qilinadigan hosila
Ekstrarenal alomatlar
• Varikosele
•Isitma
•Arteriyal gipertenziya
•Eritrotsitoz
•Amiloidoz

8. Gematuriya
Makrogematuriyaning o'ziga xos
xususiyatlari
1. Total
2. Dastlab og'riqsiz
3. Chuvalchangsimon quyqa (yoki shaklsiz)
4. Odatda o'z-o'zidan to'xtaydi
5. Vaqti-vaqti bilan takrorlanadi
Gematuriya sabablari
• O'smaning kosa-jomga kirib borishi
• O’smaning tomirlar destruksiyasi
• Venoz gipertenziya
Doktor taktikasi
• Buyrak va siydik pufagining ultratovush tekshiruvi
• Shoshilinch sistoskopiya
• Shoshilinch kasalxonaga yotqizish

9. Og'riq
O'tkir og'riq
1. Siydik naylarining obstruktsiyasi (gematuriya)
2. O'sma to'qimalariga qon quyilishi
3. Buzilmagan buyrak to'qimalarida infarkt
To’mtoq og'riq
•Siydik chiqarishning buzilishi natijasida jom ichidagi
bosimning oshishi
• Buyrak kapsulasiga, penefral kletchaga, Gerot
fastsiyasiga, qo'shni organlar va mushaklarga o'sma
invaziyasi.
• Ikkilamchi nefroptozda buyrak oyoqchasi
tomirlarining tortilishi

10. Varikosele Sabablari
• v.renalis sinistraga o'smaning siqilishi yoki o’sishi
•v.renalis sinistrada o'simta trombozi
• v.cava inferiorning o'simta tomonidan siqilishi, kattalashgan limfa
tugunlari yoki uning o'simta trombozi
•V.testicularisning o'simta yoki limfa tugunlari tomonidan siqilishi

11. Buyrak saratonida laboratoriya o'zgarishlari
• EChTning oshishi
• Anemiya
• Gipoprotrombinemiya, alfa-2-globulinlar darajasining
oshishi, ishqoriy fosfataza faolligi (Shtauffer sindromi)
• Giperurikemiya
•Leykotsitoz
•Politsitemiya (barcha buyrak o'smalarining 3-4%)

12. Buyrak hujayrali karsinomasi bo'lgan bemorlarni
tekshirish dasturi
I. Anamnez (makrogematuriya epizodlari, uzoq davom
etgan isitma va boshqalar).
II. Jismoniy tekshiruv (vazn yo'qotish, paypaslanadigan
massa)
III. Maxsus tekshirish usullari
UZI, MRT, MSKT,KT, Radeonukleid tekshirish va b.

13. Rentgenologik tadqiqot usullari:
- Ekskretor urografiya
O’ng buyrak o’rta
kosachasini siqilishi

14. Buyrak hujayrali rakini davolash
• Operativ
Perirenal kletchatka, Gerot fastsiyasi, regionar limfa tugunlari bilan
to'liq o'sma bilan buyrakni transperitoneal olib tashlash
Buyrakni rezektsiya qilish,
o'smalarni olib tashlash,
regionar limfadenektomiya
• Kombinatsiayalangan
Jarrohlik amaliyotining radiatsiya va immunostimulyatsiya bilan
kombinatsiyalangan
terapiyasi
• Konservativ
Operatsiyasiz o'smalarni yoki uzoq metastazlarni simptomatik
davolash (shu jumladan massiv gematuriyada buyrak arteriyasi
embolizatsiyasi)

15. E’TIBOR UCHUN RAHMAT!!!