1. Wzrost cen asfaltu i jego wpływ na segment drogowy
[marzec/kwiecień 2021]
dr Damian Kaźmierczak
Główny ekonomista PZPB
KONTAKT:
e-mail: d.kazmierczak@pzpb.com.pl
tel. kom: 607 880 358
2. Wykres 1. Cena asfaltów drogowych Orlen (rafineria w Płocku) [PLN/Mg]
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Orlen i GDDKiA.
Od początku 2021 roku ceny asfaltów drogowych zaczęły gwałtownie rosnąć.
1200
1400
1600
1800
sty 20 mar 20 maj 20 lip 20 wrz 20 lis 20 sty 21 mar 21
Asfalty drogowe: 35/50, 50/70, 70/100, 100/150, 160/220
3. Wykres 2. Cena asfaltów drogowych Orlen w latach 2016-2021 (rafineria w Płocku) [PLN/Mg]
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Orlen i GDDKiA.
Cena asfaltu ma jeszcze 10-20 proc. przestrzeń do zwyżki w stosunku do rekordowego poziomu cen z drugiej połowy 2018 r.
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2200
sty 16 kwi 16 lip 16 paź 16 sty 17 kwi 17 lip 17 paź 17 sty 18 kwi 18 lip 18 paź 18 sty 19 kwi 19 lip 19 paź 19 sty 20 kwi 20 lip 20 paź 20 sty 21 kwi 21
Asfalty drogowe: 35/50, 50/70, 70/100, 100/150, 160/220
4. Czynniki wpływające na cenę asfaltu:
• cena ropy [wykres 3-4]
• kurs USD/PLN [wykres 5]
• popyt (tj. poziom inwestycji drogowych) [wykres 6]
• podaż (tj. poziom produkcji w rafineriach) [wykres 7a-7b]
5. Wykres 3. Cena asfaltów drogowych na tle ceny ropy Brent
Uwaga: cena dotyczy asfaltów drogowych produkowanych przez Orlen w rafinerii w Płocku (asfalty drogowe: 35/50, 50/70, 70/100, 100/150, 160/220).
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Orlen i GDDKiA.
Istnieje dodatnia i dość silna korelacja między cenami asfaltu a ceną ropy naftowej.
0
20
40
60
80
100
0
500
1000
1500
2000
2500
sty 16 sty 17 sty 18 sty 19 sty 20 sty 21
Asfalt (lewa oś, PLN/Mg) Ropa Brent (prawa oś, USD/bbl)
6. Wykres 4. Cena ropy Brent i Ural [USD/bbl]
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Orlen.
Ceny ropy naftowej odnotowały ponad dwukrotny wzrost licząc od dołka z kwietnia-maja 2020 r.
(chociaż dopiero w ostatnich tygodniach ceny zbliżyły się do poziomu sprzed epidemii COVID-19).
0
30
60
90
sty 16 sty 17 sty 18 sty 19 sty 20 sty 21
Brent Ural
7. Wykres 5. Kurs dolara amerykańskiego do złotego (USD/PLN)
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych stooq.pl.
Nie bez znaczenia dla cen asfaltu jest też kurs USD/PLN. Słaby PLN sprawia, że import ropy
wykorzystywanej do produkcji asfaltu staje się droższy (bo ropa jest rozliczana w USD).
3,2
3,4
3,6
3,8
4
4,2
4,4
sty 16 sty 17 sty 18 sty 19 sty 20 sty 21
8. Wykres 6. Cena asfaltów drogowych na tle produkcji budowlano-montażowej w segmencie inżynieryjnym
Uwaga: cena dotyczy asfaltów drogowych produkowanych przez Orlen w rafinerii w Płocku (asfalty drogowe: 35/50, 50/70, 70/100, 100/150, 160/220);
dane obejmują sprzedaż produkcji budowlano-montażowej w segmencie inżynierii lądowej i wodnej: autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Orlen, GDDKiA i Spotdata.
Cena asfaltów jest dość silnie skorelowana z poziomem inwestycji w segmencie drogowym.
Im więcej inwestycji drogowych, tym większy popyt na asfalt, a jego cena rośnie.
0
500
1000
1500
2000
2500
0
2000
4000
6000
8000
10000
Q1
2016
Q2
2016
Q3
2016
Q4
2016
Q1
2017
Q2
2017
Q3
2017
Q4
2017
Q1
2018
Q2
2018
Q3
2018
Q4
2018
Q1
2019
Q2
2019
Q3
2019
Q4
2019
Q1
2020
Q2
2020
Q3
2020
Q4
2020
Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej (lewa oś; mld PLN) Średnia cena asfaltu (prawa oś, PLN/Mg)
2016-2017
Powolne wychodzenie z dołka inwestycyjnego
Cena asfaltu rośnie, a później się stabilizuje
2018
Szczyt inwestycyjny
Cena asfaltu osiąga najwyższy poziom
2019
Schłodzenie inwestycji
Cena asfaltu spada
2020
Utrzymanie inwestycji pomimo COVID-19
Cena asfaltu nie spada
9. Wykres 7a. Produkcja rafineryjna PKN Orlen S.A. – produkty ciężkie (m.in. asfalt) [tys. t]
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Orlen i Lotos.
2033
2292 2400
2150
1896
2016 2017 2018 2019 2020
2145
1873
2110
1826
997
2016 2017 2018 2019 2020
Wykres 7b. Produkcja rafineryjna Grupy Lotos S.A. – produkty ciężkie (m.in. asfalt) [tys. t]
-12% rdr
-45% rdr
Uwaga: nie uwzględniono produkcji pozostałych podmiotów z Grupy Kapitałowej Orlen: Grupy Unipetrol, Orlen Lietuva i Grupy Anwil.
Na cenę asfaltów wpływa poziom produkcji w rafineriach. Mniejszy przerób ropy
może wpływać na wzrost cen asfaltu przy utrzymującym się popycie na ten materiał.
10. Pytanie 1. Czy wzrost cen asfaltu ma negatywny wpływ na marże firm budowlanych z segmentu drogowego?
Odpowiedź 1. W pewnym stopniu na pewno tak. Należy jednak pamiętać, że:
▪ firmy prowadzą politykę zabezpieczania stałej ceny asfaltu pod wygrane inwestycje, czyli podpisują umowy
z producentami asfaltu z gwarancją ceny i ilości (większym zmartwieniem wydaje się zmiana cen asfaltów
w okresie od otwarcia ofert do podpisania kontraktu);
▪ wykonawcy uwzględniają wzrost cen asfaltu w swoich nowych wycenach ofertowych – budowa dróg może być
więc droższa (w gorszej sytuacji mogą znaleźć się wykonawcy, którzy są b. zdeterminowani, żeby zdobyć kontrakt
i oferują b. niską cenę);
▪ zamawiający daje wykonawcom możliwość wyboru technologii budowy dróg (nawierzchnia bitumiczna vs.
betonowa) - o wyborze decyduje czynnik ekonomiczny (zależy to od m.in. ceny materiałów, dostępności
surowców, logistyki, potencjału wykonawczego i podwykonawczego etc.);
▪ nowe mechanizmy waloryzacyjne w długoterminowych kontraktach drogowych uwzględniają zmiany cen
asfaltów (ale nowe zasady waloryzacji nadal nie są doskonałe) [wykres 8].
11. Wykres 8. Koszyk waloryzacyjny dla nawierzchni bitumicznej
Źródło: GDDKiA.
Wartość stała
50%
CPI
20%
Asfalt
8%
Paliwo
6%
Robocizna
5%
Cement
4%
Kryszywo
4%
Stal
3%
12. Pytanie 2. Jak będą kształtowały się ceny asfaltu w kolejnych miesiącach?
Odpowiedź 2. Wiele wskazuje na to, że ceny asfaltu mogą utrzymywać się na wysokich poziomach, bo:
▪ cena ropy prawdopodobnie nie będzie niższa niż dziś;
▪ złotówka może pozostać słaba w stosunku do dolara amerykańskiego przez dłuższy czas (otoczenie
makro, czynniki wewnętrzne, polityka pieniężna NBP etc.);
▪ popyt na asfalt będzie szybko rósł (zakończenie PBDK, początek PBDK 2.0, budowa obwodnic, rozbudowa
i modernizacja dróg lokalnych, program utrzymaniowy etc.);
▪ wpływ na poziom cen w dłuższym terminie będzie miała technologia produkcji asfaltu, która musi wyjść
naprzeciw restrykcyjnym wymogom ochrony środowiska (recykling materiałów, redukcja emisji CO2 etc.).