3. GIRIS - 1
Kurayzaogullari Medine'de yasamis bir Yahudi kabilesidir.
Resûlullah (s.a.s.) Medine'ye hicret ettigi zaman Yahudiler, küçük nüfus
topluluklari halinde Suriye'den güneyde Yemen ve Umman bölgelerine kadar
yerlesik halde yasiyorlardi. Fakat onlarin en kuvvetli olduklari yer Hayber
bölgesiydi. Ayni insan kitlesi Medine (Yesrib)'de de mevcuttu.
Ancak anlasildigina göre bunlar, daha ziyade bir göz yumma ve müsamaha
sayesinde buralarda barinmaktaydilar. Zira Hz. Peygamber'in Medine'de
yürürlüge koydugu anayasada, insan unsurunu tayin ve tesbit eden maddeler,
Yahudileri, meydana gelen konfederasyonun müstakil ve otonom kabile
topluluklari degil, Evs veya Hazrec gibi çesitli Arap kabilelerine mensup, onlarin
himayesine siginmis insan topluluklari olarak tavsif edip göstermektedir (M.
Hamidullah, Rasûlüllah Muhammed, Terc. Salih Tug, Istanbul 1973 s.174; Salih
Tug, Islâm Ülkelerinde Anayasa Hareketleri, Istanbul 1969, s.31-40 vd.).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kurayzaogullari ve onlarla savas
4. GIRIS - 2
Bunlar üç ana kümeden ibarettiler: Kaynukalilar, Nadîrliler ve Kurayzalilar. Fakat
bunlarin arasinda kan davalari bulundugundan, ayrica kendi dost ve müttefikleri
arasinda da bölünmüslerdi. Bunlardan Kaynukaogullari Hazrec'in müttefiki,
Nadîrogullari ile Kurayzaogullari ise Evs'in müttefiki idiler (Ibn Hisam, es-Siretü'n-
Nebeviyye, Nesr. M.es-Sekâ, I.el-Ebyârî, A.es-Sibli, Misir 1375/ 1955, l, 540).
Evslilerle Hazrecliler arasinda savas oldugu zaman, Kaynukaogullari, Hazrecle;
Nadîrogullari ve Kurayzaogullari, Evsle beraber çikar ve her grup, kardeslerine
karsi, kendi müttefiklerine yardim ederler ve karsilikli olarak birbirlerinin kanlarini
dökerlerdi. Halbuki Tevrat ellerindeydi ve içinde (gerek lehlerinde gerekse
aleyhlerinde) ne yazili oldugunu biliyorlardi. Evs ve Hazrec ise müsriktiler; putlara
tapiyorlar, ne Cennet ne Cehennem, ne ölümden sonra dirilme, ne kiyamet, ne
kitab, ne helal ne de haram taniyorlardi (Ibn Hisam, a.g.e., II, 540).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kurayzaogullari ve onlarla savas
5. KURAYZAOGULLARI - 1
Savas sona erince, biribirlerinden aldiklari esirleri, gûya Tevrat'a uyarak fidye
karsiliginda serbest birakiyorlardi. Kaynukalilar; Evslilerin elinde olan esirlerini,
fidye vererek serbest biraktirdiklari gibi, Nadîrogullari ve Kurayzaogullari da,
Hazreclilerin elinde bulunan esirlerini fidye ödeyerek biraktirirlardi. Müsriklere
yardim etmek için döktükleri kanlara ve aralarinda öldürülenlere karsilik kisas
uygulamazlardi. Cenab-i Allah, bu tutumlarindan dolayi onlari söyle
azarlamaktadir:
"Bir zaman sonra siz, o kimseler oldunuz ki, artik birbirinizi öldürmeye aranizdan
bir zümreyi yurtlarindan çikarmaya, kötülük ve düsmanlikta onlara karsi
birlesmeye basladiniz. Eger onlar size esir olarak getirilirlerse onlar (fidye
karsiliginda) esirlikten çikarmak size haram kilinmisken, esir mübadelesi
yapiyordunuz" (el-Bakara, 2/85).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kurayzaogullari ve onlarla savas
6. KURAYZAOGULLARI - 2
Hz. Peygamber Medine'ye geldigi zaman, müslümanlarla müslüman olmayanlar
arasinda genel bir antlasma ve mukavele yapmisti. Bu mukavele hükümleri
arasinda; Yahudilerin de Mü'minlerle bir topluluk teskil ettikleri kabul olunmakta,
Hz. Peygamber (s.a.s.)'in izni olmadikça kendilerinin herhangi bir askerî harekâtta
bulunamayacaklari, ne Kureyslileri ne de onlara yardim edenleri hiçbir sekilde
korumayacaklari, Medine'ye bir saldiri oldugunda elbirligiyle müdafaada
bulunacaklari hükmü yer almakta, bu sirada Medine'de yasayan Kurayzaogullari
da ayni hükme dahil edilmekteydi.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kurayzaogullari ve onlarla savas
7. KURAYZAOGULLARI - 3
Nadîrogullari ile Kurayzaogullari, ayni müsrik kabîlenin müttefikleri olduklari halde,
Nadîrogullari Yahudileri kendilerini, soydaslari Kurayzadan üstün tutarlardi. Bir
Kurayzali, Nadîrden birini öldürecek olsa tam diyet ödemeye mecbur tutuldugu
halde; bir Nadûli Kurayzadan birini öldürdügünde yarim diyet öderdi. Böyle bir
dönemde Nadîrogullarindan biri bir Kurayzaliyi öldürmüs her iki taraf
Peygamberimize müracaat ederek aralarinda hüküm vermesini istemislerdi.
Asagidaki âyet bunun iizerine nâzil olmustur:
"Eger sana gelirlerse ister aralarinda hükmet, istersen onlardan yüz çevir (kendi
hallerine birak). Onlardan yüz çevirirsen sana bir zarar veremezler. Sayet
aralarinda hükmedersen adaletle hükmet" (el-Mâide, 5/42).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kurayzaogullari ve onlarla savas
8. KURAYZAOGULLARI - 4
Bunun üzerine Rasûlüllah (s.a.s), her iki cemaati esit muameleye tabi tutmak
suretiyle aradaki imtiyazi kaldirmis, Kurayzalilari, Nadîrlilerin seviyesine
yükseltmistir (Ibn Hisam, a.g.e., II, 566).
Ne var ki, Kurayzaogullari nankörlük ederek, Rasûlüllah ile olan muahadeyi
bozan ve O'na karsi savasa kalkisan Nadîrlilere katildilar. Peygamberimiz,
Nadîrogullari Yahudilerini muhasara ederek yurtlarindan sürüp çikardigi halde
Kurayzaogullari Yahudilerini affetti. Yeni bir muahede ile onlari yerlerinde birakti
(Buhârî, Megâzî, 14; Müslim, Cihad ve Siyer, 2I).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kurayzaogullari ve onlarla savas
9. KURAYZAOGULLARI - 5
Buna ragmen Kurayzaogullari Yahudileri sinsi düsmanliklarini sürdürmüsler;
Hendek kusatmasi sirasinda Nadîrogullarina ait casuslar, onlari müsriklerle
isbirligi yapmaya tahrik ve tesvik etmis, onlar da bu propagandaya kapilarak
sehrin savunma planlarini bosa çikaracak sekilde içerden harekete geçmislerdi.
Fakat Cenab-i Allah, kâfirlerin tuzagini bosa çikarmis, Müslümanlari bunlarin
serrinden korumustu (el-Vakidî, el-Megâzî, Kahire 1367/1948, s.29I).
Islâm düsmanlari, Hendek muhasarasini kaldirip gidince Resûlullah (s.a.s), evine
gelerek silahlarini çikarip yerine koymus ve yikanmisti. Bu arada Cibrîl (a.s.)
Peygamber (s.a.s)'e geldi ve:
"Sen silahini çikarmissin! Vallahi biz melekler henüz silahlarimizi çikarmadik.
Haydi onlara dogru yola çik ! " dedi. Peygamber: "Nereye?" diye sorunca; Cibrîl,
Kurayzaogullari yurdunu isaret ederek: "Iste suraya" dedi. Bunun üzerine
Peygamber (s.a.s), Kurayzaogullarina dogru hareket etti (Buhâri, Megâzî, 32).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kurayzaogullari ve onlarla savas
10. KURAYZAOGULLARI - 6
Enes Ibn Malik der ki; "Resûlullah (s.a.s) Kurayzaogullarina sefer ettiginde,
Cibril'in melek alayinin Ganmaogullari sokagindan geçtikleri sirada yükselen
tozunu bugün bile hâla görür gibiyim" (Buhârî, Megazî, 32; Ibn Sa'd, Tabakât, II,
76).
Hz. Peygamber (s.a.s), ordusuyla Kurayzaogullari yurduna varip onlari kusatma
altina aldi. Kusatma yirmi bes gece sürdü. Kurayzaogullari muhasaranin gittikçe
uzamasindan ve siddetlenmesinden dolayi büyük bir sikintiya düstüler; teslim
olmaktan baska çare kalmadigini anladilar. Resûlullah (s.a.s)'e, kendileri hakkinda
hüküm vermek ve onun verecegi hükme göre teslim olmak üzere bir hakem
tayinini istediler. Peygamber de; "Ashabimdan istediginiz kimseyi hakem seciniz"
dedi. Bunun üzerine Sa'd Ibn Muaz'i hakem seçtiler (Ibn Hisam, a.g.e., III, 239;
Buhârî, Cihad, 32; Taberî, Tarih, Nsr. Muhammed Ebu'l-Fadi Ibrahim, Beyrut II,
592).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kurayzaogullari ve onlarla savas
11. KURAYZAOGULLARI - 7
Resûlullah (s.a.s), bunlar hakkinda hüküm vermesini Sa'd Ibn Muâz'a havale etti.
Sa'd da:
"Ben onlar hakkinda söyle hüküm veriyorum: Bunlarin savasanlari öldürülsün,
kadinlari ve çocuklari esir edilsin, mallari da taksim olunsun" dedi (Buhârî, Cihâd,
32; Taberî, a.g.e., II, 592).
Hz. Peygamber (s.a.s), onlari Medine'de bir evde hapsettikten sonra, hendekler
kazdirmis ve eli silah tutan erkeklerin boynunu vurdurmus, kadinlarini, çocuklarini
ve mallarini da müslümanlar arasinda taksim etmistir (Ibn Hisam, a.g.e., III, 240,
244).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kurayzaogullari ve onlarla savas
12. SONUC
Cenab-i Allah, bu hususu Kur'ân-i Mubîninde söyle dile getirir:
"Allah, Kitap ehlinden kâfirleri destekleyenleri kalelerinden indirmis, kalblerine
korku salmisti; onlarin kimini öldürüyor kimini de esîr ediyordunuz" (el-Ahzâb,
33/26).
"Yerlerini, yurtlarini, mallarini ve henüz ayaginizi dahi basmadiginiz yerleri Allah
size miras olarak verdi. Allah her seye kâdirdir" (el-Ahzâb, 33/27; Ayrica Ibn
Hisam; a.g.e., III, 250; M. Hamdi Yazir, Hak Dini Kur'ân Dili, VI, 3886).
Kaynak: Islam Tarihi
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Kurayzaogullari ve onlarla savas
13. 113 Barksdale Professional Center
Newark DE-19711-3258 U.S.A.
phone +13022619241
email info@iluniversitesi.com
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü