1. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΕΣ
ΑΕΙΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΑΣΩΝ
Βασιλική Καζάνα
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΤΕΙ
Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Δράμας
Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας
1ο χλμ Δράμας-Μικροχωρίου , 66100 Δράμα
email: vkazana@gmail.com, vkazana@teikav.edu.gr
Εναρκτήριας ημερίδα του έργου: «Exploiting the potentialities of solid biomasses in EU Parks», ΙΕΕ,
15 Ιουλίου 2013, Δράμα

2. Αειφόρος Διαχείριση Δασών (MCPFE,
1993)
Χρήση των δασών και δασικών εκτάσεων με τρόπο
και ρυθμό που διατηρεί τη βιοποικιλότητα τους,
την παραγωγικότητά τους, την ικανότητα
αναγέννησης, την ζωτικότητα και το δυναμικό
τους, έτσι ώστε να εκπληρώνουν τώρα και στο
μέλλον σχετικές οικολογικές, οικονομικές και
κοινωνικές λειτουργίες σε τοπικό, εθνικό και
παγκόσμιο επίπεδο και να μην προκαλούν βλάβη
σε άλλα οικοσυστήματα

3. Υπάρχοντα πλαίσια και εργαλεία για εκτιμήσεις αειφορικής
διαχείρισης των δασών
Πρόγραμμα/Φορέας
Έτος
Τύπος εργαλείων
AMOEBA indicators
1991
Οικολογικοί δείκτες
International Tropical Timber
Organization
1992
Κριτήρια & Δείκτες/Φυσικά Τροπικά
δάση
RMNO/ ECOCAPACITY
1992
Οικολογικοί Δείκτες
Smartwood Programme
1993
Γενικές οδηγίες/επιπτώσεις υλοτομικών
παρεμβάσεων
OECD/ Pressure-state-response
1994
Οικολογικοί Οικονομικοί Δείκτες

4. Soil Association Marketing
Company Ltd
1994
Κριτήρια & Δείκτες/Πιστοποίηση ξύλου
και μαρκάρισμα, τροπικά δάση
Amazon Cooperation Treaty
1995
Κριτήρια & Δείκτες/Πιστοποίηση ξύλου
και μαρκάρισμα, τροπικά δάση
IUCN/ BAROMETERS
1995
Οικολογικοί δείκτες και δείκτες
ευημερίας
Scientific Certification Systems
1995
Κριτήρια & Δείκτες/Πιστοποίηση ξύλου
και μαρκάρισμα, τροπικά δάση
African Timber Organization
1996
Κριτήρια & Δείκτες/Πιστοποίηση ξύλου
και μαρκάρισμα, τροπικά δάση
MCPFE, Helsinki
1994
Αρχές, Κριτήρια & Δείκτες/Ψυχρόβια
και εύκρατα δάση, SFM
Montreal Process
1995
Κριτήρια/Δείκτες/Ψυχρόβια και
εύκρατα δάση

5. Forest Stewardship Council A.C
1996
Αρχές & Κριτήρια/SFM
RDFN/ODI
1998
CIFOR Κριτήρια &
Δείκτες/SFM
MCPFE, Vienna
2002
Βελτιωμένοι Πανευρωπαϊκοί
Δείκτες /SFM
European Environment Agency
(EEA)
2005
Κεντρικό σύνολο δεικτών (όχι
αποκλειστικά για SFM)
MEDMONT
2005
Δείκτες/Εκτίμηση επιπτώσεων
αειφόρου ανάπτυξης,
Μεσογειακές ορεινές περιοχές

6. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ MCPFE
Εθελοντική διαδικασία δασικής πολιτικής - αφορά θέματα
κοινής πολιτικής για την Ευρώπη
Προωθεί την προστασία των δασών και την αειφορική
διαχείρισή τους με συμμετοχικές και ανοικτές διαδικασίες
Οι δεσμεύσεις για την αειφορική διαχείριση υιοθετούνται σε
επίπεδο υπουργών
Συντονισμός: Γενική Συντονιστική Επιτροπή
(Αυστρία, Πολωνία, Νορβηγία, Ισπανία)
Γραμματεία: Μονάδα Διασύνδεσης (Liaison Unit)

7. Αποφάσεις MCPFE για αειφόρο διαχείριση δασών
(S: Στρασβούργο)
S1: Ευρωπαϊκό δίκτυο μόνιμων δειγματοληπτικών επιφανειών για
παρακολούθηση των δασικών οικοσυστημάτων
S2: Προστασία των δασικών γενετικών πόρων
S3: Αποκεντρωμένη Ευρωπαϊκή Τράπεζα Πληροφοριών για
δασικές πυρκαγιές
S4: Προσαρμογή της διαχείρισης των ορεινών δασών στις νέες
περιβαλλοντικέςσυνθήκες
S5: Επέκταση του δικτύου Έρευνας EUROSILVA για την φυσιολογία
των δένδρων
S6: Ευρωπαϊκό Δίκτυο Έρευνας για δασικά οικοσυστήματα

8. Αποφάσεις MCPFE για αειφόρο διαχείριση δασών (Η:
Ελσίνκι, L: Λισαβώνα)
H1: Γενικές Οδηγίες για την αειφόρο διαχείριση των δασών της
Ευρώπης
H2: Γενικές Οδηγίες για την προστασία της βιοποικιλότητας των
Ευρωπαϊκών Δασών
H3: Δασική Συνεργασία με χώρες με οικονομίες σε μετάβαση
H4: Στρατηγικές για διεργασίες μακροπρόθεσμης προσαρμογής
των δασών της Ευρώπης σε αλλαγές κλίματος
L1: Άνθρωποι, δάση και δασοπονία- Βελτίωση των κοινωνικοοικονομικών απόψεων της αειφόρου διαχείρισης των δασών
L2: Πανευρωπαϊκά κριτήρια, δείκτες και επιχειρησιακά εργαλεία
για αειφόρο διαχείριση των δασών

9. Αποφάσεις MCPFE για αειφόρο διαχείριση δασών (V:
Βιέννη)
V1: Ενδυνάμωση συνέργιας για αειφόρο διαχείριση των δασών
της Ευρώπης με διατομεακή συνεργασία και εθνικά δασικά
προγράμματα
V2: Βελτίωση της οικονομικής βιωσιμότητας της αειφόρου
διαχείρισης στην Ευρώπη
V3: Διατήρηση και βελτίωση των κοινωνικών και πολιτιστικών
διαστάσεων της αειφόρου διαχείρισης των δασών στην Ευρώπη
V4: Προστασία και βελτίωση της δασικής βιολογικής ποικιλότητας
στην Ευρώπη
V5: Κλιματική αλλαγή και αειφόρος διαχείριση δασών στην
Ευρώπη

10. Κριτήρια MCPFE για αειφόρο διαχείριση δασών
Κριτήριο 1: Διατήρηση και βελτίωση των δασικών
πόρων και της συνεισφοράς τους στον παγκόσμιο κύκλο
του άνθρακα
Κριτήριο 2: Διατήρηση της υγείας και ζωτικότητας των
δασικών οικοσυστημάτων
Κριτήριο 3: Διατήρηση και ενθάρρυνση των
παραγωγικών λειτουργιών των δασών(ξυλώδεις και μηξυλώδεις)

11. Κριτήρια MCPFE για αειφόρο διαχείριση δασών
Κριτήριο 4: Διατήρηση, προστασία και κατάλληλη
βελτίωση της βιολογικής Ποικιλότητας των δασικών
οικοσυστημάτων
Κριτήριο 5: Διατήρηση και κατάλληλη βελτίωση των
παραγωγικών λειτουργιών Της διαχείρισης των δασών
(ιδιαίτερα έδαφος και νερό)
Κριτήριο 6: Διατήρηση άλλων κοινωνικο-οικονομικών
λειτουργιών και συνθηκών

12. ΚΡΙΤΗΡΙΟ 1. ΔΑΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ
ΔΕΙΚΤΕΣ
1.1 Δασική Έκταση
1.2 Ιστάμενο ξυλαπόθεμα
1.3 Κατανομή ηλικιών / Κλάσεων διαμέτρου
1.4 Απόθεμα άνθρακα

13. ΚΡΙΤΗΡΙΟ 2. ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΖΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΑΣΩΝ
ΔΕΙΚΤΕΣ
2.1 Εναπόθεση αέριων ρύπων
2.2 Κατάσταση εδάφους
2.3 Αποφύλλωση
2.4 Δασικές ζημίες

14. ΚΡΙΤΗΡΙΟ 3. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΔΑΣΩΝ
ΔΕΙΚΤΕΣ
3.1 Προσαύξηση και υλοτομίες
3.2 Στρογγύλη ξυλεία
3.3 Μή-ξυλώδη αγαθά
3.4 Αξία δασικών εμπορεύσιμων προϊόντων
3.5 Δάση με διαχειριστικά σχέδια

15. ΚΡΙΤΗΡΙΟ 4. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΔΑΣΩΝ
ΔΕΙΚΤΕΣ
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
4.8
4.9
Σύνθεση δασικών ειδών
Αναγέννηση
Φυσικότητα
Ξενικά είδη
Νεκρό ξύλο
Γενετικοί Πόροι
Μορφή τοπίου
Απειλούμενα δασικά είδη
Προστατευόμενα δάση

16. ΚΡΙΤΗΡΙΟ 5. ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
ΔΑΣΩΝ (ΕΔΑΦΟΣ/ΝΕΡΟ)
ΔΕΙΚΤΕΣ
5.1 Έδαφος, νερό και άλλες προστατευτικές
λειτουργίες
5.2 Υποδομές για προστασία των δασών

17. ΚΡΙΤΗΡΙΟ 6. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
ΔΕΙΚΤΕΣ
6.1 Δασική ιδιοκτησία
6.2 Συνεισφορά του δασικού τομέα στο ΑΕΠ
6.3 Καθαρό εισόδημα
6.4 Δαπάνες για υπηρεσίες των δασών
6.5 Απασχόληση στα δάση
6.6 Δασικά ατυχήματα
6.7 Κατανάλωση ξύλου
6.8 Εισαγωγές – Εξαγωγές προϊόντων ξύλου
6.9 Ενέργεια από ξύλινους πόρους
6.10 Προσβασιμότητα για αναψυχή
6.11 Πολιτιστικές και πνευματικές αξίες

18. ΤΟ ΕΡΓΟ INFORM
ΧΩΡΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ :
Όλη η Ελλάδα/Κ. Νευροκόπι, Θάσος
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ:
ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: 1,139,495 €
Συγχρηματοδότηση:
ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ: LIFE
ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΑΣΩΝ, ΥΠΕΚΑ
ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ
ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ:
Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Οικονομίας, Τμήμα Δασοπονίας
& Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας, Τεχνολογικό
Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας

19. Δράσεις του έργου INFORM
 Σύστημα Πληροφοριών για διαμόρφωση εθνικής πολιτικής αναφορικά με
την εκτίμηση και παρακολούθηση της αειφορικής διαχείρισης των δασικών
περιοχών

Χωρική αναφορά του συστήματος πληροφοριών (περιοχή τοπίου, σύστημα τοπίου,
τύπος τοπίου, οικότοπος)- Αναγνώριση και χαρτογράφηση συστημάτων τοπίου σε
εθνική κλίμακα

Εθνικό Διακυβερνητικό Συμβούλιο Δασών (ΕΔΣΔ)
 Διεργασίες εκτίμησης αειφόρου διαχείρισης των δασών- Υποστήριξη
απόφασης
Εκτίμηση Δεικτών MCPFE / Προσαρμογή συστήματος MEDMONT
•
Δείκτες διατήρησης και ενίσχυσης των δασικών πόρων και της συμβολής τους στον
παγκόσμιο κύκλο του άνθρακα
•
Δείκτες για την υγεία και την ζωτικότητα των δασικών οικοσυστημάτων
Project: INFORM
LIFE 08 ENV/ GR/ 000574

20. Δράσεις του έργου INFORM
•
Δείκτες για τις παραγωγικές λειτουργίες των δασών
•
Δείκτες για την βιοποικιλότητα στα δασικά οικοσυστήματα
•
Δείκτες για τις προστατευτικές λειτουργίες των δασών (κυρίως έδαφος και νερό)
•
Δείκτες για τις κοινωνικο-οικονομικές λειτουργίες των δασών
 Εκτίμηση επιπτώσεων εναλλακτικών στρατηγικών για αειφορική διαχείριση
των δασικών περιοχών/ Συνολική εκτίμηση της αειφορικής διαχείρισης των
δασών σε εθνικό επίπεδο
Project: INFORM
LIFE 08 ENV/ GR/ 000574

21. Αναγνώριση και χαρτογράφηση συστημάτων
τοπίου σε Εθνική κλίμακα
Project: INFORM
LIFE 08 ENV/ GR/ 000574

22. Project: INFORM
LIFE 08 ENV/ GR/ 000574

24. SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ
Δασικές περιοχές της Περιφέρειας
Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης
Project: INFORM
LIFE 08 ENV/ GR/ 000574

25. Δυνατότητες (Ποσοστό
συμφωνίας μελών ΕΔΣΔ ως
προς τα 5 σημαντικότερα
πλεονεκτήματα των δασικών
περιοχών της Ανατολικής
Μακεδονίας – Θράκης)
S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
S8
S9
S10
S11
S12
S13
Δυνατότητα παραγωγής τεχνικού ξύλου
Δυνατότητα παραγωγής καυσόξυλων
Δυνατότητα παραγωγής ξύλου θρυμματισμού
Δυνατότητα παραγωγής βοσκήσιμης ύλης
Δυνατότητα θήρευσης θηλαστικών
Ποιότητα νερού λεκανών απορροής
Αξιοθέατα φυσικών και πολιτιστικών πόλων έλξης
Δυνατότητα δημιουργίας εισοδήματος του ορεινού πληθυσμού
Δυνατότητα απασχόλησης του ορεινού πληθυσμού
Υποδομές
Δασικό κτηματολόγιο
Υπόγεια νερά και νερά πηγών
Δυνατότητα παραγωγής μελιού

26. Αδυναμίες (Ποσοστό συμφωνίας
μελών ΕΔΣΔ ως προς τα 5
σημαντικότερα μειονεκτήματα των
δασικών περιοχών της Ανατολικής
Μακεδονίας – Θράκης)
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
W9
W10
Υποβαθμισμένο ξυλαπόθεμα
Έλλειψη προσωπικού
Έλλειψη πιστώσεων για επενδύσεις
Έλλειψη πιστώσεων για διαχειριστικές μελέτες
Ιδιοκτησιακά προβλήματα
Γραφειοκρατία
Δασική νομοθεσία
Έλλειψη εργαλείων για αξιολόγηση της αειφόρου διαχείρισης των δασών και ενσωμάτωσή τους στα δασικά
διαχειριστικά σχέδια
Έλλειψη τεχνογνωσίας (νέες τεχνολογίες και εργαλεία αειφόρου διαχείρισης των δασών)
Απαρχαιωμένες προδιαγραφές διαχειριστικών σχεδίων

27. Ευκαιρίες (Ποσοστό συμφωνίας
μελών ΕΔΣΔ ως προς τις 5
σημαντικότερες ευκαιρίες των
δασικών περιοχών της Ανατολικής
Μακεδονίας – Θράκης)
Ο1
Ο2
Ο3
Ο4
Ο5
Ο6
Ο7
Ο8
Ο9
Ο10
Ο11
Ο12
Ο13
Νέες προδιαγραφές διαχειριστικών σχεδίων
Επέκταση δασικής γης/δασικών εκτάσεων
Βελτίωση ξυλαποθέματος
Παραγωγή μη ξυλωδών προϊόντων
Βελτίωση θηραματικών πληθυσμών
Βελτίωση ορεινών βοσκοτόπων
Ανάπτυξη δασικής αναψυχής/οικοτουρισμού
Βελτίωση δασικού εισοδήματος (έσοδα από δραστηριότητες παραγωγής μη ξυλωδών προϊόντων)
Ενίσχυση απασχόλησης ορεινού πληθυσμού
Ενίσχυση εισοδήματος ορεινού πληθυσμού
Περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση του κοινού για την αειφόρο διαχείριση των δασών & δασικών εκτάσεων
Πρόληψη φυσικών καταστροφών
Υποδομές

28. Απειλές (Ποσοστό συμφωνίας
μελών ΕΔΣΔ ως προς τις 5
σημαντικότερες απειλές των
δασικών περιοχών της Ανατολικής
Μακεδονίας – Θράκης)
T1
T2
T3
T4
T5
T6
T7
T8
T9
T10
T11
T12
T13
Κίνδυνος πυρκαγιών
Κίνδυνος πλημμυρών
Κίνδυνος ασθενειών
Κίνδυνος εντόμων
Κίνδυνος κατολισθήσεων
Εξαφάνιση ειδών βλάστησης
Εξαφάνιση ειδών θηλαστικών
Εξαφάνιση ειδών νερού
Παράνομες υλοτομίες
Παράνομη θήρα
Καταπατήσεις δασικής γης
Εξορυκτικές δραστηριότητες
Αλλαγή χρήσης γης

29. Στοχοθέτηση
Δασικές Περιοχές Ανατολικής
Μακεδονίας - Θράκης
Project: INFORM
LIFE 08 ENV/ GR/ 000574

30. ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
 Βελτίωση ξυλαποθέματος για παραγωγή ξύλου
(καυσόξυλο, τεχνικό, ξύλο θρυμματισμού)
 Δασική Αναψυχή/ Οικοτουρισμός
 Παραγωγή μή-ξυλωδών προϊόντων
 Διατήρηση βιοποικιλότητας
 Θήρα
 Προστασία από αβιοτικούς παράγοντες
 Προστασία από βιοτικούς παράγοντες

31. Εναρκτήριας ημερίδα του έργου:
«Exploiting the potentialities of solid biomasses in EU Parks», ΙΕΕ,
15 Ιουλίου 2013, Δράμα
Σας ευχαριστώ
για την προσοχή σας
Βασιλική Καζάνα
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΤΕΙ
Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος
Δράμας
Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας
1ο χλμ Δράμας-Μικροχωρίου , 66100 Δράμα
email: vkazana@gmail.com, vkazana@teikav.edu.gr