Uşaqlarda turşu qələvi mübadiləsi

1. HÜSEYNOVA GÜNAY 218A-11B
Uşaqlarda maye-elektrolit
mübadiləsi. Turşu qələvi
müvazinətinin pozulması.
Asidoz və Alkaloz.

2. Orqanizmdə bütün proseslər suda gedir.
• Maddeler mubadilesinin davam etmesi
• Artiq maddelerin orqanizmden atilmasi
• Beden temp. tenzimlenmesi ve s.
Orqanizmin
mayesi
plazma
h/daxili
Interstisial
maye
h/xarici

3. • Uşaqlarda böyüklərdən fərqli olaraq suyun
kütləyə nisbətdə miqdarı çoxdur.
• Uşaqların maddələr mübadiləsi sürəti
yetişkinlərdən 2-3 qat çoxdur.
• Daha çox suya ehtiyac duyurlar.

4. Mineral mübadiləsi
Su və duzlar heç vaxt ayrılıqda dövr etmir.
Mineral duzların tərkibi və miqdarı
mayenin osmotik təzyiqini müəyyən edir.
Mayenin orqanizmdə paylanması əsasən
elektrolitlərdən asılıdır.
Turşu-qələvi tarazlığını təmin edir.
Fermentativ prosesləri stimulə edir.

5. K kationlar
Na
Ca Mg
CO3 anionlar
Cl
SO4 PO4

7. Natrium
• Əsasən hüceyrəxarici maddədə toplanır.
• Mayenin ıpaylanmasını və su balansını təmin
edir.
• Plazmada miqdarı 135-150 mmol
<135
hiponatriemiya
>150
hipernatriemiya

8. • Beyin ödemi və intrakranial təzyiq artmış olur.
• Nevroloji simptomları aroreksiya bulantı qusma başagrısı
koma azalmış reflekslər. Hipotermiya və Çeyn-Stoks
tənəffüsü yarana bilir.
• Əzələ ağrıları və qıcolma yarana bilər.
• Adətən hipertoniya və kəskin nefritdə qeyd alınır.
etiologiya əsas
• Diareya
• Diuretik istifadəsi
• Nefrotik sindrom
• Sirroz

9. Hipernatriemiya
Etiologiyası
• NaHCO3
• Dəniz suyu ya da NaCl içilməsi
• 1cili Hiperaldesteronizm
• Yalançı diabet
• Kushing sindromu
Klinikası
• Uşağın dərisi xəmir kimidir.
• Xəstə narahat halsız yuxulu
• Subaraxnoidal subdural parenximal qanaxma ola bilər koma ilə
nəticələnir

10. kalium
• Qanda miqdarı çox az 4-5 mmol/l
• Yenidoğulmuşlarda 6.6 mmol/l
Hipokaliemiya ( 4.0 mmol/l-dən az olması)
Hiperkaliemiya (5.5 mmol/l-dən çox olması)
• Sinir-əzələ oyanıqlığının ötürülməsi
• Əzələ və ürək fəaliyyətini təmin edir.
• Enerji mübadiləsində zülal və kh
mübadiləsində iştirak edir.

11. hipokaliemiya
Klinikası
• Düzləşmiş T dalğası st
segmenti aşağı düşür.
• Əzələdə gücsüzlük və
qıcolma olur
• Iflic ( <2.5.. Əvvəl
ayaqlarda sonra
qollarda.)
• Sidik kisəsi funksiyası
pozula bilər.

12. hiperkaliemiya
• EKGdə T dalğası pik səviyyəyə çatır. PR intervalı artır, QRS
genişlənir. Asistoliya yarana bilir.
• Bəzən Paresteziya, gücsüzlük yaranır.

13. kalsium
• Uşağın sümük toxumasının inkişafında mühüm
rol oyanır. 90%i sümüklərdə olur.
• Qanda miqdarı 2.5-2.8mmol/l.
• Kapilyarların keçiriciliyini azaldır.
• Laxtalanmada,sinir-əzələ oyanıqlığında iştirak
edir.

14. Qanda kalsium səviyyəsi 8,5 mq/dl –dən az olarsa, buna
hipokalsemiya deyilir.
Üç fərqli hormon kalsium ifrazının tənzimlənməsində rol
oynayır.
1,25-Dihidroksikolekalsiferol sayəsində nazik
bağırsaqlardan kalsiumun əmilməsi artır.
Parathormone (PTH), paratiroiddən sİntez olunan bir
hormondur. Əsas vəzifəsi kalsiumu sümüklərdən çıxarmaq
və fosfatı sidikdə ifraz etməkdir.
Kalsitonin, tiroid vəzindəki C hüceyrələri tərəfindən sərbəst
buraxılaraq sümük rezorbsiyasının qarşısını alır.

15. Səbəbləri
Ən çox görülən səbəb, tiroid əməliyyatı sonrası paratiroid
hormonunun azalması səbəbiylə inkişaf edən
hipokalsemiyadır.
Aşağı maqnezium
Aşağı albumin
Böyrək çatışmazlığı
D vitamini çatışmazlığı
şişlər
Raxit, D vitamini çatışmazlığı səbəbindən uşaqlarda
keyfiyyətsiz sümük əmələ gəlməsi ilə əlaqəli bir xəstəlikdir.
HİV infeksiyası

18. Hiperkalsemiya

19. Fosfor- Ca mübadiləsi ilə sıx əlaqədə olub, sümüklərin
minerallaşmasında iştirak edir.
Miqdarı 1.45-1.77mmol.l
DNT və RNT tərkibinə daxil olaraq zülalların sintezində
iştirak edir.
Parathormon və kalsitonin hormonları vasitəsilə
tənzimlənir.
Magnezium- qanda 0.66-0.99 mmol.l.dir. Sinir əzələ
oyanıqlığını ötürür, enerji mübadiləsində iştirak edir.
Xlor- Natriumla birlikdə osmotik təzyiqin daimiliyini təmin
edir.
Qanda miqdarı 90-107mmol.l

21. Dehidratasiya
Uşaqlarda dihidratasiya vəziyyəti çox asanlıqla
əmələ gəlir.
Bədən kütləsinin qısamüddətdə 5 faiz və daha çox
itirilməsi
dərinin,buynuz qişanın quruluğu, gözlərin çuxura
düşməsi, dərinin elastikliyinin və toxuma
turqorunun enməsi
Dövr edən mayenin həcminin azalması nəticəsində
ürək fəaliyyətinin pozulması- taxikardiya, AT
enməsi,sapabənzər nəbz və s.

23. Sidiyin rənginə görə təyini:

24. Dərəcələri.

26. Hiperhidratasiya
Əksər hallarda böyrək xəstəliklərində uzun
müddət duzsuz pəhriz nəticəsində yaranır
Çünki bu zaman hiponatremiya əmələ gəlir və su
hüceyrə xarici mayedən hüceyrə daxilinə keçir.
Nəticədə beyin və ağciyər ödemi əmələ gəlir.
Klinik əlamətləri süstlük,baş
ağrısı,qusma,adinamiya və oyanıqlıq.
Əsas müalicəsi xəstələrə Natrium və Kalsium
Xloridin hipertonik məhlullarının yeridilməsidir.

27. Turşu-Qələvi müvazinəti

31. Diqqətinizə görə təşəkkür
edirəm...