1. ΦΥΣΙΚΗ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.1 – ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΚΙΝΗΣΗ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΘΕΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΘΕΙΑ:
-5 -4 -3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +4 +5
- Επιλέγουμε ένα σημείο 0 ως αρχή του άξονα.
- Βαθμολογούμε με + δεξιά της αρχής καιμε – αριστερά.
π.χ. Το σώμα Α έχεισυντεταγμένηχΑ = -4
Το σώμα Β έχεισυντεταγμένηχΒ = +1
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΘΕΣΗΣ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ:
y
+2 A
+1
x’ -2 -1 0 +1 +2 x
B -1
-2 Γ
y’
- Επιλέγουμε σε ορθοκανονικό σύστημα έναν οριζόντιο άξονα x’xκαιέναν κάθετο y’y και
το σημείο τομής τους 0.
- Βαθμολογούμε με + δεξιά και πάνωαπό το σημείο τομής καιμε – κάτωκαι αριστερά.
- Οι θέσεις x (τετμημένη) και y (τεταγμένη) προσδιορίζουν το σώμα (x,y).
π.χ. χΑ = (+2,+2) χΒ = (-2,-1) χΓ = (+1,-2).
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ:( ΕΙΣΑΓΩΓΗ)
- θέση: διανυσματικό μέγεθος που έχει αρχή τον παρατηρητή και τέλος το κινητό.
[ χ = 1m στο S.I. ]
- μεταβολή θέσης / μετατόπιση: διάνυσμα με αρχή την αρχική θέση και τέλος την τελική
θέση. [ Δχ = χτελ – χαρχ = 1m στο S.I. ]
- ταχύτητα: διανυσματικό μέγεθος του λόγου της μετατόπισης προς τη μεταβολή του
χρόνου. [ U = Δχ / Δt = 1m/s στο S.I. ]
- Τροχιά: σύνολο των διαδοχικών σημείων από όπου περνά ένα κινητό.
- Διάστημα: είναι το μήκος της τροχιάς ενός κινητού
- μέση ταχύτητα: μονόμετρο μέγεθος που ορίζεται ως το συνολικό διάστημα προς το
συνολικό χρόνο. [ Uμ = Sολ / tολ = 1 m/s στο S.I. ]
Α Β
2. ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ:
1. Ένα σώμα κάνειτη διαδρομήΑ→Β→Γ. Να βρείτε το ολικό διάστημα πουδιήνυσε και
τη μεταβολή της θέσης του.
Α Γ Β
-5 -4 -3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +4 +5
S = ΑΒ + ΒΓ = 6 + 3 = 9m
Δχ = χτελ – χαρχ = χΓ – χΑ = +1 – (-2) = +3 (άρα πήγε μπροστά 3 θέσεις).
2. Να αναφερθούν 3 διαφορές διαστήματος (S) –μετατόπισης (Δχ).
Πότε συμπίπτουν οι τιμές τους;
S Μονόμετρο
μέγεθος
Έχει πάντα θετικήτιμή. Εξαρτάταιαπό τη
διαδρομή.
Δχ Διανυσματικό
μέγεθος
Μπορείνα πάρεικαι
αρνητικές τιμές.
Εξαρτάταιμόνο από την
τελικήκαι αρχικήθέση.
Οι τιμές τους συμπίπτουν όταν το σώμα δεν αλλάζεικατεύθυνση.
3. Έχουμε έναν κύκλο με διάμετρο ΑΒ , περίμετρο Πκ και ακτίνα ρ = 20cm. Ένα σώμα
κινείταιπάνωστην περιφέρεια τουκύκλουδεξιόστροφα. Ξεκινά από τηθέση Α και
έπειτα από τρεισήμισι στροφές φτάνειστη Β. Να βρείτε το διάστημα και τη
μετατόπισητου σώματος. [δίνεταιπ = 3,14]
δ = 2ρ ΑΒ = 2ρ => ΑΒ 2 ◦ 20 = 40cm
δ = ΑΒ
Πκ = πδ = 3,14 ◦ 40 = 125,6 cm
Άρα S = 3,5 Πκ = 3,5 ◦ 125,6 =439,6 cm
καιΔχ = χτελ – χαρχ = χΒ – χΑ = 40 – 0 = 40cm.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΛΥΣΗ:
4. Τρεις πόλεις απέχουν μεταξύτους: Α από Β 40km, Βαπό Γ 12,5km καιΑ από Γ 65km.
Φορτηγό κάνειτη διαδρομήΑ→Β→Γ→Α.
α) Βρείτε το διάστημα πουδιήνυσε το φορτηγό καιτη μετατόπισήτου.
β) Βρείτε τη μετατόπισητου φορτηγού μέχριτην πόληΓ.
[Απ: S= 117,5km , Δχ = 0m , ΔχΑ→Γ = 65km]
5. Σώμα κινείταιαπό τη θέση χΑ στη θέση χΒ καιέπειτα στη θέση χΓ. Διανύεισυνολικά
30kmκαιη απόστασηαπό τη χΒ στη χΓ είναιπενταπλάσια από την απόστασηαπό τη
χΑ στη χΒ.
α) Βρείτε το χΑ→Β καιτο χΒ→Γ
β) Βρείτε τη μετατόπισητου σώματος αν από τη θέσηχΓ επιστρέφειστηθέση χΒ.
[Απ: χΑ→Β=5km, χΒ→Γ= 25km, Δχ=5km]
Α
Β