SlideShare a Scribd company logo
1 of 23
Download to read offline
IDZ DO
         PRZYK£ADOWY ROZDZIA£

                           SPIS TREŒCI   Komputery PC. Przewodnik
                                         dla kupuj¹cych
           KATALOG KSI¥¯EK
                                         Autorzy: Robert Bruce Thompson, Barbara Fritchman Thompson
                      KATALOG ONLINE     T³umaczenie: Piotr Pilch
                                         ISBN: 83-7361-992-5
       ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG           Tytu³ orygina³u: PC Hardware Buyers guide
                                         Format: B5, stron: 118

              TWÓJ KOSZYK                                 Wszystko, co powinieneœ wiedzieæ, kupuj¹c komputer
                                             • Okreœl obszar zastosowañ komputera, który chcesz kupiæ
                    DODAJ DO KOSZYKA         • Dobierz odpowiednie podzespo³y
                                             • Przygotuj listê zakupów
                                         Która karta graficzna jest najlepsza? Jaki procesor mam kupiæ? Takie i inne pytania
         CENNIK I INFORMACJE             zadaje sobie ka¿dy, kto planuje zakup podzespo³ów i samodzielny monta¿ komputera.
                                         OdpowiedŸ na nie jest wyj¹tkowo trudna. Dobór komponentów zale¿y w du¿ej mierze od
                   ZAMÓW INFORMACJE      tego, do czego komputer bêdzie stosowany. Wykorzystuj¹c komputer do projektowania
                     O NOWOŒCIACH        grafiki 3D, na pewno bêdziemy oczekiwaæ od niego innych cech ni¿ od komputera
                                         s³u¿¹cego wy³¹cznie do pisania tekstów i przegl¹dania stron internetowych.
                       ZAMÓW CENNIK      Niew¹tpliwie du¿e znaczenie bêdzie mia³a równie¿ kwota, jak¹ zamierzamy przeznaczyæ
                                         na zakup sprzêtu. Dokonywanie wyboru podzespo³ów dopiero w sklepie lub hurtowni
                                         jest najgorszym z mo¿liwych rozwi¹zañ. Listê zakupów nale¿y przygotowaæ znacznie
                 CZYTELNIA               wczeœniej.
          FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE       Ksi¹¿ka „Komputery PC. Przewodnik dla kupuj¹cych” to zbiór bezcennych porad, dziêki
                                         którym unikniesz rozterek przy wyborze komponentów do swojego nowego komputera.
                                         Czytaj¹c j¹, dowiesz siê, jakie podzespo³y wybraæ, planuj¹c wykorzystanie komputera
                                         do okreœlonych zadañ. Poznasz oferty ró¿nych producentów i nauczysz siê oceniaæ je
                                         nie tylko w oparciu o „obiektywne” testy. Przekonasz siê, ¿e nawet przy ograniczonym
                                         bud¿ecie mo¿na zbudowaæ szybkie i wydajne urz¹dzenie, jeœli tylko wykorzysta siê
                                         w nim odpowiednie komponenty.
                                             • Obudowy i wentylatory
                                             • Procesory i p³yty g³ówne
                                             • Uk³ady pamiêci
                                             • Napêdy dyskietek, dyski twarde i napêdy optyczne
                                             • Karty grafiki
Wydawnictwo Helion                           • Monitory CRT i LCD
ul. Chopina 6                                • Karty dŸwiêkowe i zestawy g³oœnikowe
44-100 Gliwice                               • Klawiatura i mysz
tel. (32)230-98-63
                                             • Urz¹dzenia komunikacyjne
e-mail: helion@helion.pl
                                         Jeœli chcesz kupiæ komputer dok³adnie odpowiadaj¹cy Twoim potrzebom, skorzystaj
                                         z tej ksi¹¿ki.
Spis treści


O Autorach ..........................................................................................................................7
Wprowadzenie .....................................................................................................................9
Dobór podzespołów ......................................................................................................... 15
            Obudowa .............................................................................................................................. 16
            Zasilacz ................................................................................................................................. 24
            Procesor ............................................................................................................................... 35
            Radiator i wentylator procesora (moduł chłodzący) .............................................................. 52
            Płyta główna ......................................................................................................................... 58
            Pamięć .................................................................................................................................. 69
            Stacja dyskietek .................................................................................................................... 73
            Dysk twardy .......................................................................................................................... 75
            Napęd optyczny .................................................................................................................... 80
            Karta graficzna ...................................................................................................................... 89
            Wyświetlacz .......................................................................................................................... 99
            Karta dźwiękowa ................................................................................................................. 118
            Głośniki ............................................................................................................................... 122
            Klawiatura ........................................................................................................................... 124
            Mysz ................................................................................................................................... 128
            Karta sieciowa .................................................................................................................... 131
            Modem ............................................................................................................................... 142
Kupowanie podzespołów ............................................................................................... 149
            Przewodniki przydatne przy kupowaniu .............................................................................. 149
            Rekomendowane miejsca dokonywania zakupów .............................................................. 158
Skorowidz ....................................................................................................................... 159
Skorowidz sprzętu komputerowego .............................................................................. 163
1
                                 Dobór podzespołów



Największą zaletą samodzielnego składania komputera PC jest możliwość
decydowania, jakie znajdą się w nim składniki sprzętowe. Jeśli nabędziesz
fabrycznie montowany komputer firmy Dell lub HP, większość decyzji zo-
stanie podjęta za Ciebie. Choć możesz wybrać większy dysk twardy, pojem-
niejszą pamięć lub inny model monitora, zakres dostępnych opcji jest dość
ograniczony. Czy zależy Ci na lepszym zasilaczu, cichszym wentylatorze proce-
sora, a także płycie głównej z wbudowaną obsługą interfejsów Gigabit Ethernet,
FireWire i RAID 0+1? Przykro nam, ale w przypadku fabrycznego komputera
takich możliwości wyboru nie ma.

Gdy komputer składany jest od podstaw, trzeba wybrać każdy jego element.
Jeśli chce się za jak najlepszą cenę nabyć komponenty wyposażone w żądane
funkcje, warto poświęcić trochę czasu i wysiłku na dobór podzespołów. Do-
stępnych jest tak wiele konkurencyjnych produktów, że z tworzonego szumu
marketingowego trudno wyłowić to, co naprawdę ważne.

Może się okazać, że starasz się znaleźć odpowiedzi na takie pytania, jak: „Czy
powinienem kupić dysk twardy firmy Seagate czy Western Digital?” (wska-
zówka: pierwszej z wymienionych), „Czy firma Sony produkuje lepsze na-
grywarki DVD od firmy HP?” (wskazówka: żadna z nich, ponieważ lepsza
jest firma Plextor). Zajęliśmy się udzielaniem odpowiedzi na tego typu pyta-
nia. W dalszej części książki zawarliśmy to, czego się dowiedzieliśmy, testując
setki produktów i używając ich przez wiele lat.

Przy rekomendowaniu produktów posługujemy się ich nazwami. Nie mamy
wątpliwości, że w przypadku części naszych zaleceń niektórzy zdecydowanie
ich nie zaaprobują. Nie uważamy, że proponowane przez nas produkty są pod
każdym względem najlepsze, ponieważ nie sprawdziliśmy każdego, który do-
stępny jest na rynku. Ponadto pojęcie „najlepszy” z założenia jest subiektywne.
To, co dla nas może być najlepsze, z Twojego punktu widzenia może być
jedynie bardzo dobre. Jednak prawie z całą pewnością nie uznasz tego za
fatalne.

Mając powyższe na względzie, w dalszej części książki omówiliśmy rekomen-
dowane przez nas produkty.

                                            Szczegóły, szczegóły
          W celu zapoznania się ze szczegółowymi kryteriami doboru
          komponentów i dogłębnym omówieniem technicznych kwestii
          z tym związanych należy zajrzeć do aktualnego wydania książki
          PC Hardware in a Nutshell, która ukazała się nakładem wydaw-
          nictwa O’Reilly.




Obudowa
Obudowa jest podstawowym elementem każdego komputera. Jak wiadomo,
służy ona do mechanicznego zamocowania zasilacza, płyty głównej, napę-
dów i innych podzespołów. Jej mniej oczywistym zadaniem jest izolowanie
zakłóceń radiowych generowanych przez wewnętrzne elementy komputera,
zapewnianie im odpowiedniego chłodzenia oraz zmniejszanie hałasu gene-
rowanego przez zasilacz, napędy, wentylatory i inne komponenty zawierające
ruchome części.

Dobra obudowa właściwie realizuje wszystkie wymienione zadania i sprawia,
że korzystanie z komputera staje się przyjemnością. Taka obudowa ma solid-
ną konstrukcję i jest sztywna. Montowanie w niej komponentów oraz ich
usuwanie jest szybkie i proste. Wszystkie otwory są odpowiednio rozmiesz-
czone. Nie ma też ostrych krawędzi i zadziorów. Korzystanie z obudowy złej
jakości jest bolesne — czasami dosłownie. Może znaleźć się w niej kilka
ostrych jak brzytwa krawędzi i zadziorów, którymi można się skaleczyć, na-
wet jeśli jest się uważnym. Taka obudowa wykonana jest z taniego i cienkiego
materiału, który nadmiernie się wygina. Tolerancje są bardzo duże — czasami
tak bardzo, że trzeba zginać metalowe blachy, aby zmieścić któryś z kompo-
nentów (jeśli jest to w ogóle możliwe). Jeśli nabyłeś tanią obudowę, z całą
pewnością składanie komputera okaże się smutnym doświadczeniem.

Na rysunku 1.1 pokazano wnętrze naszej ulubionej uniwersalnej obudowy
Antec Sonata.




16   ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
Rysunek 1.1.
                                                                Obudowa Antec Sonata




Przy wybieraniu obudowy należy kierować się poniższymi wytycznymi.


Określ odpowiednią wielkość
   Obudowy typowych komputerów PC dostępne są w różnych rozmiarach,
   począwszy od formatu Full Tower, a skończywszy na obudowach o gaba-
   rytach mniej więcej magnetowidu. Wielkością i kształtem obudowy for-
   matu SFF (Small Form Factor) przypominają duże pudełko na buty. Przy
   wybieraniu obudowy o odpowiedniej wielkości dla swojego komputera
   pod uwagę należy wziąć pierwotną konfigurację a także możliwość przy-
   szłej rozbudowy. W przypadku większości komputerów ogólnego prze-
   znaczenia, najlepszym kompromisem między wielkością i pojemnością
   będzie obudowa formatu Mini lub Midi Tower, taka jak Antec Sonata.
   Choć w tego typu obudowach jest mnóstwo miejsca pozwalającego na
   rozbudowę komputera (niektóre modele są w stanie pomieścić nawet 9
   napędów), jednocześnie są one na tyle małe, że zmieszczą się w większości
   miejsc pracy. W przypadku niewielkiego komputera PC zwykle najlepszą
   propozycją jest obudowa formatu microATX, taka jak Antec Aria, która
   obsługuje standardowe płyty główne i inne komponenty.



                          A cóż to jest BTX?
       W połowie 2004 r. firma Intel zaczęła wprowadzać na rynek produkty oparte
       na nowym formacie BTX (Balanced Technology Extended), który ostatecznie
       zastąpił format ATX i jego odmiany. Format BTX i jego mniejsze warianty,




                                                                       OBUDOWA     17
microBTX i picoBTX, przede wszystkim stanowią odpowiedź na problemy
      z chłodzeniem i inne braki standardu ATX, które uwidoczniły się w związku
      z ciągle zwiększającym się poborem mocy i ilością ciepła generowaną przez
      nowsze procesory.

      Dziwne jest to, że w specyfikacji formatu BTX rozmiary wyrażane są w mili-
      metrach, choć oczywiście wcześniej dokonano konwersji z cali. Przykładowo
      wszystkie płyty główne BTX, włącznie z modelami opartymi na mniejszych
      wariantach tego formatu, muszą mieć długość wynoszącą 266,70 mm. Po
      przeliczeniu okaże się, że jest to 10,50 cala. Podobnie szerokość płyty głównej
      BTX musi wynosić 325,12 mm (12,80 cala), płyt microBTX — 264,16 mm
      (10,40 cala), natomiast płyt picoBTX — 203,20 mm (8,00 cali).

      Choć rozmiary płyty głównej BTX nieznacznie różnią się od rozmiarów płyty
      formatu ATX i jego wariantów, w specyfikacji formatu BTX wprowadzono
      wiele zmian związanych z rozmieszczeniem i układem komponentów, chłodze-
      niem, montażem itp. Pod względem rozmiarów i wyglądu płyty główne i obu-
      dowy BTX przypominają analogiczne produkty oparte na formacie ATX, jednak
      nie są z nimi zgodne.

      W praktyce, wprowadzenie standardu BTX będzie miało w najbliższym czasie
      niewielki wpływ na producentów komputerów i osoby modernizujące swoje
      komputery. Migracja do standardu BTX nie nastąpi w ciągu jednej nocy — choć
      zapewne firma Intel tego właśnie by chciała — lecz będzie następowała stopniowo,
      w ciągu najbliższych miesięcy i lat. Płyty główne ATX, obudowy, zasilacze i inne
      komponenty będą dostępne w sprzedaży jeszcze przez kilka lat. W początkowej
      fazie migracji, elementy BTX będą rzadkie i droższe od odpowiedników ATX.
      Pod koniec 2005 r. i w 2006 r., komponenty zgodne z BTX zaczną być powszech-
      nie stosowane, a sprzęt ATX będzie wykorzystywany głównie do rozbudowy.

      Podsumowując, obecnie bez obaw można zdecydować się na złożenie kom-
      putera opartego na formacie ATX, ponieważ prawdopodobnie w okresie jego
      eksploatacji nadal dostępne będą komponenty pozwalające na jego moder-
      nizację. Tak naprawdę w dalszym ciągu, do końca 2005 r., będziemy zalecali
      użycie formatu ATX zamiast BTX. Uzasadnione jest to niższą ceną i większą
      dostępnością komponentów ATX.

      W celu uzyskania dodatkowych informacji na temat formatu BTX należy za-
      poznać się ze specyfikacją Balanced Technology Extended (BTX) Interface
      Specification Version 1.0, zamieszczoną pod adresem http://www.formfactors.org.




18   ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
Małe kontra zbyt małe
         Obudowy microATX, SFF i oparte na innych niewielkich forma-
         tach narzucają poważne ograniczenia dotyczące rozbudowy.
         Dostępnych jest w nich niewiele wnęk napędów i gniazd rozsze-
         rzeń. Ponadto można w nich zainstalować jedynie karty o wyso-
         kości dwukrotnie niższej niż standardowa. W przypadku takich
         obudów problematyczne może okazać się również chłodzenie,
         ponieważ ich pojemność jest niewielka i mogą dysponować tylko
         jednym lub dwoma małymi wentylatorami. Z niewielkiej obudowy
         należy skorzystać tylko gdy bardzo istotne są gabaryty.


Uwzględnij rozbudowę
   W przypadku komputera PC ogólnego zastosowania należy wybrać obu-
   dowę, w której — z myślą o późniejszej rozbudowie — wolna pozostanie
   przynajmniej jedna wnęka napędu, najlepiej przeznaczona na napęd
   5,25 cala. W trakcie eksploatacji komputera może pojawić się koniecz-
   ność zainstalowania drugiego lub trzeciego dysku twardego, nagrywarki
   DVD lub innego podzespołu wymagającego wolnej wnęki napędu. W tej
   sytuacji najlepszą propozycją będzie obudowa Mini lub Midi Tower po-
   siadająca co najmniej dwie zewnętrzne wnęki 5,25 cala, jedną lub dwie
   zewnętrzne wnęki 3,5 cala i dwie lub trzy wewnętrzne wnęki 3,5 cala.
   W razie wątpliwości należy kupić obudowę nieco większą od pierwotnie
   rozważanej.


Unikaj tanich obudów
   Zaoszczędzenie pewnej kwoty jest zawsze kuszące, jednak w przypadku
   obudów zbyt łatwo wydać zbyt mało. Najtańsze obudowy z zasilaczami,
   kosztujące od 90 do 120 zł, często są bezużyteczne z powodu niewłaści-
   wie rozmieszczonych otworów itp. Nawet „markowe” obudowy ze śred-
   niego przedziału cenowego mogą posiadać ostre jak brzytwa krawędzie
   i zadziory, które mogą skaleczyć użytkownika lub przeciąć przewody.
   Należy oczekiwać, że przyzwoita obudowa bez zasilacza będzie koszto-
   wała przynajmniej 120 zł w przypadku obudowy Mini lub Midi Tower
   i 180 zł, gdy będzie to pełnowymiarowa obudowa Full Tower.


Obudowę i zasilacz kupuj oddzielnie tylko w ostateczności
   Obudowy tanie i te ze średniego przedziału cenowego, zwykle zawierają
   kiepskiej jakości zasilacz o zbyt słabych parametrach. Jeśli jesteś posia-
   daczem takiej obudowy, dla własnego dobra lepiej wyjmij z niej zasilacz



                                                                 OBUDOWA   19
i zainstaluj jeden z rekomendowanych przez nas. W najlepszym przy-
     padku tanie zasilacze spowodują problemy ze stabilnością pracy kompu-
     tera. W najgorszym mogą doprowadzić do fatalnej w skutkach awarii,
     która swoim zakresem obejmie płytę główną i inne komponenty kompu-
     tera. Lepsze obudowy mogą być sprzedawane z zasilaczami lub bez nich.
     Jeśli standardowy zasilacz jest odpowiedni, można zaoszczędzić pewną
     kwotę, kupując go razem z obudową. W przeciwnym razie należy nabyć
     tylko obudowę, a następnie zainstalować wysokiej jakości zasilacz speł-
     niający nasze wymagania. Ponieważ standardowe zasilacze ATX pasują
     do standardowych obudów ATX, problem niezgodności nie występuje.


Kup obudowę z dodatkowymi chłodzącymi wentylatorami
lub miejscem na nie przeznaczonym
     Ciepło jest wrogiem procesorów, pamięci, napędów i innych podzespołów
     komputera. Chłodniejsze komponenty mają dłuższą żywotność i działają
     bardziej niezawodnie. Przykładowo procesor mający temperaturę 50°C
     jest dwukrotnie bardziej narażony na awarię od układu o temperaturze
     40°C, natomiast w porównaniu z procesorem nagrzanym do 60°C — już
     o połowę mniej. Najlepszą metodą maksymalnego obniżenia temperatury
     wewnątrz obudowy jest przepuszczanie przez nią dużej ilości powietrza.
     Choć wentylatory zasilacza i procesora mogą zapewniać wystarczające
     chłodzenie lekko obciążonych komputerów, po zastosowaniu dodatkowych
     wentylatorów temperaturę panującą wewnątrz obudowy bardzo obcią-
     żonych systemów można obniżyć o 20°C lub więcej.
     Wiele zamawianych obudów może być wyposażonych w dodatkowe
     wentylatory. Jeśli wybrana przez Ciebie obudowa posiada taką możli-
     wość, należy je zamówić. W przeciwnym razie należy je oddzielnie zakupić,
     na przykład za kilkanaście złotych w lokalnym sklepie komputerowym.
     Można je też zamówić u dostawców sprzedających sprzęt wysyłkowo.
     Wentylatory są dostępne w wersjach o różnych średnicach (od 60 do
     120 mm), przy zamawianiu należy wybrać odpowiedni. Warto zauwa-
     żyć, że wiele obudów umożliwia zainstalowanie w różnych miejscach,
     kilku wentylatorów posiadających różne średnice.

                                 Dlaczego duży oznacza cichy?
           Jeśli ważnym kryterium jest dla Ciebie poziom hałasu, należy
           wybrać obudowę umożliwiającą zamontowanie dużych wentyla-
           torów. Duży wentylator, o średnicy 120 mm, przy mniejszej pręd-
           kości obrotowej potrafi przemieścić taką samą ilość powietrza,
           co wentylator mniejszy, ale obracający się szybciej. W porów-
           naniu z wolniejszym wentylatorem model o większej prędkości



20    ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
bardziej hałasuje i pracując wytwarza dźwięki o uciążliwej czę-
         stotliwości. Ilość powietrza przemieszczanego przez wentylator
         proporcjonalna jest do powierzchni jego łopatek. Ta z kolei w przy-
         bliżeniu proporcjonalna jest do kwadratu promienia wentylatora.
         Przykładowo wentylator o średnicy 120 mm obracający się z okre-
         śloną prędkością, w porównaniu z podobnym modelem o śred-
         nicy 60 mm, przemieszcza czterokrotnie większą ilość powie-
         trza. Tak naprawdę zastosowanie wentylatora o średnicy 120 mm
         jest jeszcze bardziej korzystne, gdyż jego piasta zajmuje pro-
         porcjonalnie mniej dostępnej powierzchni łopatek niż piasta
         wentylatora o średnicy 60 mm. Warto też zauważyć, że między
         różnymi wentylatorami tej samej wielkości występują znaczne
         różnice w poziomie hałasu. Zwykłe wentylatory z łożyskami kul-
         kowymi są głośniejsze, ale bardziej niezawodne od modeli z ło-
         żyskiem tulejowym lub igiełkowym.


Uwzględnij dostępność
   Jeśli często instalujesz i usuwasz komponenty, pod uwagę powinieneś
   wziąć zakup obudowy niewymagającej stosowania narzędzi i oferującej
   takie rozwiązania zwiększające dostępność, jak boczne panele z zatrza-
   skami, a także wyjmowana taca płyty głównej i wnęki napędów. Jeśli
   obudowa komputera nie będzie otwierana każdego miesiąca, lepszą pro-
   pozycją może być model z mniejszą liczbą funkcji zwiększających do-
   stępność. Tego typu obudowa, oferująca równorzędną jakość i sztyw-
   ność, prawdopodobnie będzie tańsza.


Uwzględnij koszty transportu
   Przy porównywaniu cen obudów należy pamiętać o tym, że w przypad-
   ku pojedynczej sztuki obudowy, koszt transportu jest relatywnie wysoki.
   Firmy oferujące usługi kurierskie często pobierają za dostarczenie obu-
   dowy opłatę wahającą się od 40 do 70 zł, a czasem więcej (zależnie od
   wielkości i wagi). Ponieważ do dużych sklepów towar dostarczany jest
   ciężarówkami (na paletach), koszt transportu pojedynczej obudowy jest
   bardzo mały. Często ma to wpływ na ich cenę. Bywa, że obudowa ku-
   piona w lokalnym sklepie kosztuje mniej, nawet po zapłaceniu podatku,
   niż ta sama obudowa zamówiona w firmie dostarczającej ją przesyłką
   pocztową.




                                                                      OBUDOWA   21
Co kupić?
Przez lata korzystaliśmy z dziesiątek obudów wykonanych przez tuzin lub
więcej producentów. W ciągu kilku ostatnich lat stosowaliśmy i polecaliśmy
niemal wyłącznie obudowy firmy Antec (http://www.antec-inc.com). Firma ta
oferuje szeroką gamę obudów różnej wielkości, począwszy od modeli formatu
microATX, a skończywszy na modelach formatu Full Tower i stosowanych
w serwerach. Producent ma w swojej ofercie kilka serii produktów, takich
jak atrakcyjna cenowo seria obudów Solution Series, seria LANBOY Series,
grupująca obudowy do komputerów przenośnych, seria Performance Series,
reprezentująca obudowy do typowych komputerów, i specjalizowana seria
Lifestyle Series. Każda używana przez nas obudowa firmy Antec została dobrze
zaprojektowana, solidnie wykonana i świetnie dopracowana. Tańsze obudowy
tego producenta wyposażone są w przyzwoity zasilacz SmartPower, którego
koszt zawiera się w średnim przedziale cenowym. Niektóre drogie modele
obudów firmy Antec dysponują znakomitymi zasilaczami z serii TruePower
Series. Obudowy tej firmy dostępne są w sprzedaży detalicznej. Można je
znaleźć w ofercie większych sklepów internetowych.

Poniżej wymieniono obudowy, które zalecamy do określonych celów.


Komputer atrakcyjny cenowo
     Jeśli składasz komputer, dysponując ograniczonym budżetem, powinieneś
     zastosować beżową obudowę Antec SLK1650 Mini Tower lub czarną
     Antec SLK1650B. Oba modele obudów są dobrym wyborem zarówno
     wówczas, gdy zamierza się zainstalować procesor firmy Intel (z uwzględ-
     nieniem bardzo nagrzewających się układów Pentium 4 z rdzeniem Pre-
     scott), jak i układ firmy AMD. Ponadto obie obudowy zawierają przy-
     zwoity zasilacz SmartPower o mocy 350 W. Jeśli zależy Ci na większej
     obudowie, należy wybrać model Antec SLK2650BQE Mid Tower lub
     Antec SLK3700BQE Super Mid Tower. Oba modele BQE (Black Quiet
     Edition) wyposażone są w zasilacz SmartPower o mocy 350 W. Zapro-
     jektowano je z myślą o cicho pracujących komputerach.


Komputer biznesowy lub typowy
     W przypadku komputera biznesowego lub typowego należy wybrać obu-
     dowę Antec Sonata. Model ten oferuje największe możliwości spośród
     obudów, które sprawdzaliśmy, i nadaje się do zastosowania prawie w każ-
     dym celu. Obudowa Sonata została dobrze zaprojektowana, a jej kon-
     strukcja jest znakomitej jakości. Ponadto cechuje się niskim poziomem
     hałasu, oferuje wiele miejsca pozwalającego na rozbudowę i zawiera



22    ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
znakomity zasilacz TruePower o mocy 380 W. Nie znamy lepszej obu-
   dowy ogólnego przeznaczenia. Jeśli koszt obudowy Sonata przekracza
   Twoje możliwości finansowe, dobrą alternatywą jest obudowa Antec
   SLK2650BQE lub SLK3700BQE.


Komputer dla gracza lub komputer o dobrej wydajności
   W przypadku komputera o dobrej wydajności proponujemy zastosowa-
   nie aluminiowej obudowy Antec P-160 Super Midi Tower. Model P-160
   jest lekki, posiada znakomitej jakości konstrukcję i oferuje wyjątkowe
   możliwości chłodzenia. W przypadku przenośnego komputera dla gracza
   lub komputera o dobrej wydajności należy wybrać obudowę Antec Super
   LANBOY. Modele P-160 i Super LANBOY standardowo sprzedawane są
   bez zasilacza, dlatego istnieje możliwość osobnego nabycia zasilacza,
   który najbardziej pasuje do konkretnej konfiguracji. Gdy dysponuje się
   ograniczonym budżetem i zamierza złożyć komputer dla gracza lub kom-
   puter o dużej wydajności, należy wybrać obudowę Antec Sonata, pod
   warunkiem, że jej zasilacz o mocy 380 W spełni oczekiwania.


Komputer zgodny ze standardem SFF
   W przypadku komputera ogólnego zastosowania zgodnego ze standardem
   SFF (Small Form Factor) zalecamy użycie obudowy Antec Aria. Model ten jest
   niedrogi, posiada solidną konstrukcję, cechuje się wyjątkowo niskim pozio-
   mem hałasu i zawiera przyzwoity zasilacz o mocy 300 W. Najważniejsze jest
   to, że obudowa Antec Aria obsługuje standardowe płyty główne microATX.
   Dzięki temu w znaczącym stopniu spadają koszty komputera SFF. Obu-
   dowa Aria jest też znakomitą propozycją w przypadku komputera PC peł-
   niącego funkcję kina domowego lub dowolnego systemu, który musi mieć
   niewielkie gabaryty, być cichym i jednocześnie prawie niezauważalnym.


Inne lub specjalne kwestie
   W przypadku komputera PC pełniącego funkcję kina domowego naszą
   pierwszą propozycją jest obudowa Antec Overture, którą zaprojektowa-
   no specjalnie z myślą o tego typu systemach. Model Overture, podobnie
   do innych przez nas rekomendowanych, posiada solidną konstrukcję
   i cechuje się bardzo niskim poziomem hałasu. Wysokość i długość tej
   obudowy porównywalna jest z wymiarami standardowych urządzeń
   audio i wideo. Dzięki temu obudowa bez problemów mieści się w więk-
   szości stojaków na sprzęt RTV i tzw. „centrów rozrywki”. Należy zwró-
   cić uwagę na jej szerokość. Jeśli centrum rozrywkowe posiada z tyłu za-
   mknięcie, w celu upewnienia się, że szerokość obudowy Overture nie jest
   zbyt duża, należy ją dokładnie zmierzyć.



                                                             OBUDOWA      23
Unikanie obudów złej jakości
         W przeszłości unikaliśmy obudów wykonanych w Chinach, po-
         nieważ prawie bez wyjątku były kiepskiej jakości. Aktualnie jest
         inaczej. Wiele dobrych obudów, włącznie z modelami firmy Antec,
         Lian-Li i innych znakomitych producentów, wytwarzanych jest
         w chińskich fabrykach. W związku z tym kraj pochodzenia nie
         jest już decydującym czynnikiem. Niektóre firmy, takie jak Antec
         i Lian-Li, wytwarzają obudowy wyłącznie wysokiej jakości. Inne
         dobrze znane firmy, takie jak Enlight, produkują wszystko, po-
         cząwszy od dość dobrych obudów, które są najdroższe z całej
         serii, a skończywszy na zupełnej tandecie, oferowanej po ni-
         skich cenach. W związku z tym — przy założeniu, że nie masz
         możliwości praktycznego sprawdzenia obudowy — najlepszym
         sposobem określenia jej jakości jest porównanie ceny z ceną
         podobnej obudowy firmy Antec. Jeśli sprawdzana obudowa jest
         znacznie tańsza, można się spodziewać, że jej konstrukcja jest
         gorszej jakości lub obudowa wyposażona jest w kiepski zasi-
         lacz. Należy unikać takich tanich obudów. Kilkanaście złotych
         początkowo zaoszczędzonych może nie być warte frustracji
         wywołanej przez korzystanie z kiepskiej obudowy.

W celu uzyskania aktualnych rekomendacji należy zajrzeć pod adres http://
www.hardwareguys.com/picks/cases.html.



Zasilacz
Zasilacz jest jednym z najważniejszych komponentów komputera PC, choć
większość osób nie zwraca zbyt dużej uwagi na ten podzespół. Poza dostar-
czaniem do wszystkich elementów komputera stabilnego i dokładnie regu-
lowanego zasilania zasilacz przemieszcza we wnętrzu obudowy powietrze
chłodzące komputer. W przypadku komputerów pozbawionych dodatko-
wych wentylatorów wentylator zasilacza jako jedyny jest odpowiedzialny za
usuwanie z wnętrza obudowy ciepłego powietrza z tak dużą szybkością, aby
zapobiec przegrzaniu. Na rysunku 1.2 pokazano nasz ulubiony, znakomity
zasilacz ogólnego przeznaczenia Antec NeoPower 480.




24   ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
Rysunek 1.2.
                                                        Zasilacz
                                                        Antec NeoPower 480




W idealnej sytuacji zasilacz powinien realizować wymienione zadania przy
jednoczesnym generowaniu niewielkiego lub wręcz żadnego hałasu. Wiele
nowszych zasilaczy, takich jak urządzenia firmy Antec z serii TruePower
i firmy PC Power & Cooling z serii Silencer, przy minimalnym poziomie
hałasu oferuje znakomicie regulowane zasilanie. Jednak w niektórych miej-
scach nawet minimalny hałas może być niedopuszczalny. W związku z tym
producenci zasilaczy zaczęli wytwarzać modele pozbawione wentylatora. Tego
typu zasilacze nie mają ruchomych części, dzięki czemu są bardziej „milczące”
niż ciche. Po zastosowaniu ich razem z mało nagrzewającym się procesorem,
jego cichym lub „milczącym” wentylatorem oraz cichym wentylatorem obu-
dowy możliwe jest złożenie komputera PC oferującego dość dużą wydajność
i jednocześnie prawie niesłyszalnego podczas pracy.

Zbyt słaby lub wadliwy zasilacz może być przyczyną wielu problemów. Nie-
które z nich są bardzo subtelne i trudne do zidentyfikowania. Przykładowo,
niewystarczający prąd w obwodzie +12 V może pogorszyć wydajność dysku
twardego, który zmuszony jest do częstego ponawiania operacji odczytu lub
zapisu. Jednak większość problemów nie jest tak subtelna. Zasilacz nieodpo-
wiednio stabilizowany lub oferujący zbyt mały prąd może doprowadzić do
awarii systemu, błędów pamięci i utraty danych. Zasilacz z uszkodzonym lub
nieodpowiednim wentylatorem wpłynie na zwiększone nagrzewanie się kom-
putera, co również doprowadzi do awarii systemu i utraty danych. Tak na-
prawdę wiele osób, które winią system Windows za częste awarie, powinno
złorzeczyć na swoje zasilacze.

Parametry zasilacza są bezwartościowe, jeśli nie zrozumie się dokładnie, jakie
jest ich znaczenie i w jakich warunkach je określono. Gdy mówimy komuś,
że podejrzewamy, iż problemy są spowodowane przez nieodpowiedni zasilacz,



                                                               ZASILACZ      25
często odpowiedź brzmi tak: „Ale to jest zasilacz (tu wstaw nazwę urządzenia)
o mocy 400W”. Nie wątpimy, że tak nie jest, ale tak naprawdę niewiele to
zmienia. Poniżej dowiesz się, dlaczego.

Na rysunku 1.3 przedstawiono wykres rzeczywistej mocy (wyrażonej w wa-
tach) dostarczanej przez dwa zasilacze. Pierwszym z nich jest model Turbo-
-Cool 510 firmy PC Power & Cooling o mocy znamionowej 510W. Drugi to
typowy zasilacz bez podanego producenta o mocy znamionowej 550W. Na-
grzany zasilacz dostarcza mniej mocy od tego, który ma niższą temperaturę.
Przy jakiej temperaturze określano moc zasilaczy?

             Rysunek 1.3.
         Moc zasilaczy przy
     różnych temperaturach




Firma PC Power & Cooling określa parametry swoich zasilaczy w temperatu-
rze 40°C, która jest charakterystyczna dla pracujących urządzeń. Większość
innych znanych nam producentów zasilaczy określa ich parametry w tempe-
raturze wynoszącej tylko 25°C. Aby dostarczyć moc znamionową, zasilacze
te muszą pracować w temperaturze 25°C. Dodatkowo temperatura w po-
mieszczeniu musi być niższa niż 17,5°C. Jeśli w miejscu pracy nie będziesz
utrzymywał stosunkowo niskiej temperatury, zasilacz, którego moc określa-
no w temperaturze 25°C, dostarczy moc, która jest daleka od znamionowej.

                                                    Jabłka i pomarańcze
              Choć powyższy wykres został udostępniony przez firmę PC Power
              & Cooling, która sporządziła go na podstawie własnych testów,
              wyniki uzyskane przez nas są podobne. Zwykle moce znamionowe
              zasilaczy wykonane przez firmy inne niż PC Power & Cooling
              i Antec obniżamy o 33%. Przykładowo, aby zasilacz pochodzący
              od większości producentów oferował możliwości porównywalne
              z możliwościami zasilaczy firmy PC Power & Cooling lub Antec
              o mocy 300 W, musi dysponować mocą 450 W. W jaki sposób
              stwierdzić, który zasilacz jest lepszy lub gorszy? Jeśli producent
              nie podał temperatury, przy której testował zasilacz i określał
              jego moc znamionową, prawdopodobnie wynosi ona 25°C.



26       ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
Interesujące jest porównanie mocy określonej w różnych temperaturach z mocą
znamionową. W temperaturze 25°C zasilacz Firmy-X oferuje moc znamiono-
wą 550 W. Z kolei zasilacz firmy PC Power & Cooling o mocy znamionowej
510 W tak naprawdę przy tej temperaturze oferuje moc 600 W, czyli około
118% wartości nominalnej. Gdy temperatura wynosi 40°C, zasilacz firmy PC
Power & Cooling oferuje moc znamionową 510W, natomiast urządzenie
Firmy-X tylko 366W, czyli około 67% wartości nominalnej. W przypadku
temperatury 50°C, będącej standardową temperaturą, przy której określane
są parametry przemysłowych komputerów PC i która często występuje w go-
rące letnie dni w miejscach pracy zlokalizowanych w mieszkaniu lub biurze
pozbawionym klimatyzacji, zasilacz firmy PC Power & Cooling oferuje moc
460W, czyli około 90% wartości nominalnej. W tej samej temperaturze za-
silacz Firmy-X dostarcza jedynie 244W, co stanowi około 44% wartości no-
minalnej.

Temperatura, przy której określa się moc znamionową, nie jest jedyną kwestią,
którą należy uwzględnić podczas porównywania zasilaczy. Dwa zasilacze,
które przy identycznej temperaturze oferują taką samą moc, niekoniecznie są
sobie równe. Wynika to stąd, że zasilacze dostarczają do płyty głównej i in-
nych komponentów komputera kilku różnych napięć. Ponadto moc znamio-
nowa zasilacza jest sumą mocy nominalnych powiązanych z różnymi napię-
ciami. Przykładowo w tabeli 1.1 porównano prądy i obliczone moce różnych
obwodów napięciowych dla dwóch zasilaczy o mocy 300 W (Wat jest ilo-
czynem wolta i ampera).

Tabela 1.1. Porównanie dwóch zasilaczy o mocy 300 W
                                Zasilacz A                    Zasilacz B
 Obwód zasilający        Ampery (A)          Waty (W)   Ampery (A)         Waty (W)
 +5V                            30,0            150,0         30,0              150,0
 +12V                           12,0            144,0         15,0              180,0
 –5V                             0,3              1,5          0,5                2,5
 –12V                            1,0             12,0          0,5                6,0
 +3,3V                           14              46,2          20                66,0
 +5 Vsb                          2,0             10,0          2,0               10,0
 Moc całkowita                                  363,7                           414,5
 Moc skonsolidowana                             317,5                           298,5

W ostatnich dwóch wierszach tabeli, dla każdego zasilacza, podano wartość
mocy całkowitej i skonsolidowanej. Powodem takiego rozróżnienia jest to, że
w przypadku większości zasilaczy wartości graniczne prądu podawane są nie
dla poszczególnych napięć, lecz dla ich sumy. Przykładowo zasilacz A oferuje



                                                                     ZASILACZ      27
moc 150W dla obwodu +5V i 46,2 W dla obwodu +3,3V, czyli w sumie
196,2 W. Jednak maksymalna sumaryczna moc ustalona dla tych dwóch
obwodów wynosi 150 W. W przypadku zasilacza B maksymalna sumaryczna
moc dla obwodów +3,3V i +5V wynosi 220W i 280W dla obwodów +3,3 V,
+5V i +12V.

„Ilość prądu” dostępnego w poszczególnych obwodach zasilających decyduje
o tym, czy wybrany zasilacz nadaje się do zastosowania z konkretnymi mo-
delami płyt głównych i procesorów. Dla przykładu, płyty główne przezna-
czone dla procesorów Intel Pentium 4 wykorzystują układy VRM (Voltage
Regulator Module) +12V do zasilania procesora, co oznacza, że wydajność
obwodu +12V zasilacza ma w tym przypadku bardzo duże znaczenie. Naj-
szybsze procesory Intel Pentium 4 zużywają ponad 100W mocy, która musi
być dostarczona przez obwód +12V zasilacza. Układy VRM nie pracują ze
100% sprawnością, co oznacza, że zasilacz musi dostarczyć więcej mocy niż
wymaga tego sam procesor. Dodatkowo, niektóre silniki napędowe są zasilane
napięciem +12V, co dodatkowo zwiększa obciążenie obwodu +12V naszego
zasilacza.

Zasilacz „A” jest ostatecznym wyborem dla systemu z topowym procesorem
Pentium 4 — chociaż jego moc jest wystarczająca do zasilania systemu z pro-
cesorem Pentium 4 z segmentu midrange — ponieważ ilość dostarczanej mocy
jest niewiele mniejsza od mocy wymaganej przez procesor i napędy. Ten za-
silacz prawdopodobnie potrafiłby zasilić system z najszybszym procesorem
Pentium 4 jednak zapewnia zbyt mały zapas mocy.

Zasilacz „B”, oferujący dla 180W mocy +12V, wydaje się być lepszą propo-
zycją, jednak tylko pozornie. Zasilacz „A” to model Turbo-Cool 300 firmy
PC Power & Cooling, oferujący pełne 300 W mocy w temperaturze 40°C.
Z kolei „B” to tani zasilacz, którego moc znamionową określono w tempera-
turze 25°C, w związku z czym jest on w stanie dostarczyć około 120W mocy
w obwodzie +12V pracując w temperaturze 40°C. Choć zasilacz Turbo-Cool
300 jest za słaby dla komputera z procesorem Pentium 4 3,4 GHz lub szyb-
szym, to zasilacz „B” nie nadaje się kompletnie, pomimo pozornie lepszych
parametrów.

A zatem, jakie jest rozwiązanie? Gdybyśmy mieli wybrać zasilacz firmy PC
Power & Cooling, zamiast modelu Turbo-Cool 300 wybralibyśmy model
Turbo-Cool 350. Z dodatkowych 50W, 36W dostępnych jest w obwodzie
+12V, w którym właśnie ich potrzebujemy. Jeśli jednak chcielibyśmy użyć
zasilacza wyprodukowanego przez firmę, która wykonała zasilacz „B” (a nie
chcielibyśmy), zdecydowalibyśmy się na model z tej samej serii o mocy 500
lub 550W, który oferuje moc porównywalną z możliwościami zasilacza PC
Power & Cooling Turbo-Cool 350, choć nie zapewnia tak dobrej stabilizacji.



28   ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
Czy chcesz, aby był największy?
         Jeśli nie chcesz tracić czasu na sprawdzanie wymagań każdego
         komponentu dotyczących poboru mocy, najlepszym rozwiąza-
         niem będzie kupno zasilacza o większej mocy. Jeśli uważasz, że
         wystarczający będzie zasilacz o mocy 400W, kup zamiast niego
         model o mocy 550W. Wydając kilkadziesiąt złotych więcej ku-
         pisz zasilacz oferujący sporą rezerwę mocy. Ponadto, ponieważ
         mocniejszy zasilacz będzie wykorzystywał tylko część swojej
         nominalnej mocy, będzie w stanie dostarczyć lepiej stabilizowa-
         ne napięcie, będzie wytwarzał mniej ciepła dzięki czemu będzie
         trwalszy. Zainstalowanie mocniejszego zasilacza niż wymagany
         nie spowoduje większego zużycia energii przez komputer. Za-
         silacz o mocy 550W dostarczający 325W nie zużywa więcej
         energii niż zasilacz o mocy 350W.

Przy wybieraniu odpowiedniego zasilacza do własnego komputera należy ko-
rzystać z poniższych wytycznych.


Wybierz odpowiedni format zasilacza
   Przede wszystkim należy upewnić się, czy kupowany zasilacz pasuje do
   obudowy i posiada odpowiednie złącza pasujące do tych na płycie głów-
   nej. Większość obudów wyposażona jest w zasilacze ATX. Każdy taki za-
   silacz pasuje do dowolnej obudowy tego typu. Obudowy SFF i micro-
   ATX często wyposażone są w zasilacze SFX lub inne, niestandardowe.
   O ile tylko jest to możliwe, unikamy tego typu zasilaczy.


Dopasuj zasilacz do konfiguracji komputera
   Możliwe jest określenie maksymalnego poboru mocy przez zsumowanie
   wymagań poszczególnych komponentów zainstalowanych w kompute-
   rze a następnie dobranie odpowiednio mocnego zasilacza. W przypadku
   takiej metody problem polega na tym, że określenie poboru mocy dla
   wszystkich podzespołów może okazać się niemożliwe, zwłaszcza dla płyty
   głównej i kart rozszerzeń. Jeśli lubisz zbędnych komplikacji, dobierz za-
   silacz, kierując się poniższymi przykładami konfiguracjami. (Podana moc
   zasilaczy została określona w przypadku pracy w temperaturze 40°C.
   W przypadku zasilaczy, których moc oznaczono w temperaturze 25°C,
   ich moc należy pomnożyć przez 1,5 lub 150%)




                                                                   ZASILACZ   29
Komputer o podstawowej konfiguracji
        W przypadku stacjonarnego komputera Mini Tower wyposażonego
        w tani procesor, pamięć RAM o pojemności 256 MB, zintegrowaną
        kartę wideo, jeden dysk twardy ATA, napęd optyczny ATAPI i jedną
        kartę rozszerzeń (lub w ogóle pozbawionego kart) należy zainstalować
        zasilacz ATX12V o mocy 250W lub większej.

     Komputer typowy
        W przypadku stacjonarnego komputera Mini Tower lub Midi Tower
        wyposażonego w średniej klasy procesor, pamięć RAM o pojemności
        512 MB, droższą kartę graficzną, jeden lub dwa dyski twarde ATA,
        jeden lub dwa napędy optyczne ATAPI oraz jedną lub dwie karty
        rozszerzeń należy zainstalować zasilacz ATX12V o mocy 350 W lub
        większej.

     Komputer o dużej wydajności
        W przypadku komputera Midi Tower lub Full Tower wyposażonego
        w szybki procesor, pamięć RAM o pojemności 1 GB, bardzo wydajną
        kartę graficzną, jeden lub dwa dyski twarde ATA bądź SCSI, jeden
        lub dwa napędy optyczne oraz dwie lub więcej kart rozszerzeń należy
        zainstalować zasilacz ATX12V o mocy 450W lub większej.

     Mocno obciążany komputer
        W przypadku komputera Full Tower wyposażonego w jeden lub dwa
        szybkie procesory, pamięć RAM o pojemności przekraczającej 1 GB,
        bardzo wydajną kartę graficzną, dwa lub trzy dyski twarde ATA
        bądź SCSI, jeden lub dwa napędy optyczne oraz trzy lub więcej kart
        rozszerzeń należy zainstalować zasilacz ATX12V o mocy 550W lub
        większej.
     Oczywiście, rzeczywiste konfiguracje różnią się od powyższych, jednak
     postępowanie zgodnie z powyższymi, ogólnymi wytycznymi, powinno
     zagwarantować, że wybrany zasilacz ma odpowiednią moc i jednocześnie
     zapewnia rezerwę pozwalającą na instalację kolejnych, nowych kompo-
     nentów.

                      Dwa procesory wymagają więcej mocy
           Jeśli składasz komputer z dwoma procesorami, upewnij się, że
           wybrany zasilacz dostosowany jest do obsługi dwuprocesoro-
           wych płyt głównych. Nawet zasilacze oferujące stosunkowo du-
           żą moc znamionową mogą nie być odpowiednie do współpracy
           z dwuprocesorowymi płytami głównymi. Dwa procesory mogą
           potrzebować 200W lub więcej, co może przekraczać maksymalną



30    ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
obciążalność przy danym napięciu. Osobom składającym dwu-
         procesorowy komputer możemy poradzić, aby zajrzeli na stronę
         internetową firmy PC Power & Cooling (http://www.pcpower
            cooling.com) i wybrali zasilacz spełniający ich wymagania.


Moc zasilacza dostosuj do formatu obudowy
   Niezależnie od bieżącej konfiguracji komputera pod uwagę należy wziąć
   format obudowy. Przykładowo, bez sensu byłoby instalowanie zasilacza
   o mocy 250 watów w obudowie Full Tower. Równie dobrze można po
   prostu kupić mniejszą obudowę, ponieważ taki zasilacz nigdy nie będzie
   w stanie obsłużyć nawet części urządzeń, które można pomieścić w obu-
   dowie Full Tower. Bezsensowne jest też zainstalowanie zasilacza o mocy
   600 watów w obudowie Mini Tower, w której po prostu brak miejsca na
   komponenty wymagające tak znacznej mocy.


Kupuj tylko zasilacze zgodne ze standardem ATX12V
   Każdy nabyty zasilacz ATX powinien być zgodny ze specyfikacją ATX12V.
   Zasilacz taki wymagany jest w komputerach z procesorem Pentium 4. Nawet
   komputery z procesorem Athlon, które nie korzystają ze złącza zasilającego
   ATX12V, mogą współpracować z zasilaczem ATX12V. Jeśli później nabę-
   dziesz płytę główną z modułami VRM +12V, nadal będzie można używać do-
   tychczasowego zasilacza — przy założeniu, że dostarczy wystarczającą moc.

                          Główne złącze zasilające ATX12V
         W ostatnim czasie w sprzedaży pojawiły się zasilacze zgodne
         z wersją 2.0 standardu ATX12V. W tego typu zasilaczach —
         zamiast wcześniej stosowanego 20-końcówkowego złącza — do-
         stępne jest 24-końcówkowe główne złącze zasilające. Niektóre
         24-końcówkowe zasilacze wyposażone są w przejściówkę umoż-
         liwiającą połączenie ich z płytami głównymi wyposażonymi
         w 20-końcówkowe gniazdo zasilające, przy czym z reguły moż-
         liwe jest bezpośrednie podłączenie złącza 24-końcówkowego
         20-końcówkowego gniazda płyty głównej. Z kolei większość płyt
         głównych z 24-końcówkowym gniazdem zasilającym umożliwia
         podłączenie 20-końcówkowego złącza zasilającego, jednak ko-
         nieczne jest wówczas doprowadzenie do płyty głównej dodat-
         kowego zasilania przy pomocy złącza zasilającego dyski twarde.
         Zalecamy kupowanie wyłącznie 24-końcówkowych zasilaczy
         zgodnych z wersją 2.0 standardu ATX12V.



                                                                  ZASILACZ   31
Upewnij się, czy zasilacz zawiera złącza zasilające dyski Serial ATA
     Na początku 2004 r. wiele typowych zasilaczy zaczęto wyposażać w złącza
     zasilające dyski Serial ATA. Jednak w dalszym ciągu niektóre zasilacze
     nie dysponują takimi złączami, dlatego warto sprawdzić, czy kupowany
     zasilacz posiada złącza S-ATA. Jeśli nawet w komputerze znajdują się
     napędy ze standardowym równoległym interfejsem ATA, to w przypadku
     dysponowania złączami zasilającymi S-ATA można znacznie ułatwić
     przyszłe modernizacje. Aktualnie tylko niektóre dyski twarde S-ATA
     wymagają złącza zasilającego S-ATA. Reszta napędów S-ATA obsługuje
     różnego typu złącza. Jednak w 2005 r. interfejs S-ATA jeszcze bardziej się
     rozpowszechni, zarówno w przypadku dysków twardych, jak i napędów
     optycznych.

                       Przejściówki kabli zasilających S-ATA
           Jeśli posiadany zasilacz nie dysponuje złączami zasilającymi
           S-ATA, nadal możliwe jest podłączenie do niego napędów tego
           typu. W tym celu należy zastosować przejściówki kabli zasilają-
           cych S-ATA, takie jak produkowane przez firmę Antec (http://
           www.antec-inc.com).


Co kupić?
Zasilacze firm PC Power & Cooling (http://www.pcpowercooling.com) i Antec
(http://www.antec-inc.com) można uznać za wzorcowe. Inne zasilacze porów-
nywaliśmy z ofertą tych właśnie producentów. Firma PC Power & Cooling
oferuje trzy podstawowe serie zasilaczy. Zasilacze z serii Standard są takiej
jakości jak najlepsze zasilacze większości producentów, choć najmocniejszy
dostępny model oferuje tylko 250 W. Zasilacze z serii Turbo-Cool są bardzo
wydajnymi urządzeniami, cechującymi się wyjątkowo dobrą stabilizacja i dużą
mocą, są jednak dość głośne. Zasilacze z serii Silencer oferują równie dobrą
stabilizację, niższą moc i są znacznie cichsze od modeli z serii Turbo-Cool.
Najlepsze zasilacze firmy Antec, w tym modele z serii TruePower, NeoPower
i Phantom, oferują równie dobrą stabilizację jak zasilacze firmy PC Power &
Cooling. Ponadto posiadają dużą moc i są tak ciche jak zasilacze z serii Silen-
cer lub nawet cichsze. Uważamy, że najdroższe zasilacze firmy Antec są tak
dobre jak najlepsze modele firmy PC Power & Cooling.

Niektórzy producenci, tacy jak Aerocool, Enermax, Fortron i Vantec, cieszą
się uznaniem wśród miłośników gier. Sprawdziliśmy kilka zasilaczy tych firm
i nie zrobiły na nas wrażenia. Choć zasilacze te często są wystarczająco do-
brze wykonane, nie oferują niczego, co sprawiłoby, że zrezygnowalibyśmy
z produktów firm Antec i PC Power & Cooling. Jeszcze inne firmy, takie jak



32    ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
Astec i Sparkle Power Inc. (SPI), sprzedają zasilacze przede wszystkim produ-
centom komputerów. Choć istotnie niektórzy producenci wytwarzają porząd-
ne zasilacze, nie widzimy powodu, dla którego należałoby korzystać z które-
gokolwiek z nich. Zasilacze firmy PC Power & Cooling, a zwłaszcza firmy
Antec, mają przystępne ceny, a przy tym cechują się stabilnością, dobrą sta-
bilizacją i niezawodnością.

                                                      Tanie zasilacze
          Unikaj tanich zasilaczy. Istnieją dziesiątki firm produkujących
          tego rodzaju urządzenia. Wiele z nich wytwarzanych jest w tych
          samych chińskich i tajwańskich fabrykach. Dostępne są też za-
          silacze pozbawione nazwy producenta oraz oznaczone jedynie
          symbolem wymaganej zgodności ze standardem UL i podobny-
          mi etykietami. Bezwzględnie należy unikać każdego zasilacza,
          na którym nie ma wyraźnie podanej nazwy producenta. Nie należy
          zakładać, że zasilacz umieszczony w taniej obudowie lub model
          kosztujący 60 zł wystawiony na wystawie sklepu komputerowego
          będzie wystarczająco dobry. Prawie na pewno tak nie będzie. Do-
          bry zasilacz do najprostszego komputera kosztuje przynajmniej
          100 zł, do typowego systemu Mini lub Midi Tower — od 150 do
          220 zł, natomiast do mocno obciążonego systemu Full Tower —
          300 zł lub więcej. Próba oszczędzania na zasilaczu z ekonomicz-
          nego punktu widzenia nie jest zbyt mądrym posunięciem.

W przypadku komputera ogólnego zastosowania zalecamy zakup obudowy,
która wyposażona jest w jeden z proponowanych przez nas zasilaczy. Poniżej
omówiliśmy niektóre z proponowanych modeli.

Komputer atrakcyjny cenowo
    W przypadku taniego komputera należy wybrać zasilacz Antec Smart-
    Power lub PC Power & Cooling Standard. Jeśli dysponujesz już obu-
    dową zawierającą tani zasilacz nieznanego producenta, zalecamy zastą-
    pienie go jednym z tańszych modeli wytwarzanych przez firmę Antec lub
    PC Power & Cooling.

Komputer biznesowy, typowy, o dobrej wydajności lub dla gracza
    W przypadku dowolnego komputera, którego cena nie jest najważniej-
    sza, pierwszą propozycją jest znakomity zasilacz Antec NeoPower. Do
    innych świetnych zasilaczy należy zaliczyć takie urządzenia jak Antec
    TruePower, PC Power & Cooling Turbo-Cool (jeśli poziom hałasu nie
    jest istotny) i PC Power & Cooling Silencer.



                                                                    ZASILACZ   33
Co oznacza skrót PFC?
           Zasilacze PFC (Power Factor Correction — korekcja współ-
           czynnika mocy) efektywniej zużywają energię w porównaniu
           z innymi zwykłymi zasilaczami. Zasilacze takie pobierają prąd
           ze stałą szybkością, która ulega zmianie tylko w celu dostoso-
           wania do zmieniającego się obciążenia. Innego typu zasilacze
           pobierają prąd cyklicznie. Maksymalny prąd pobierany przez
           zasilacz bez korekcji współczynnika mocy PFC jest znacznie
           większy niż w przypadku każdego podobnego zasilacza PFC.
           Trzeba o tym pamiętać podczas tworzenia obwodów, dobiera-
           nia zasilaczy awaryjnych UPS itp. Jeśli zamierzasz użyć zasi-
           lacza PFC, należy wybrać jeden z wielu modeli firmy PC Power
           & Cooling lub Antec (seria NeoPower) zgodnych z technologią
           Active PFC.


Komputer dla gracza
     Gdy składany jest komputer, który posłuży wyłącznie do gier, należy za-
     stosować zasilacz Antec TrueBlue lub Antec TrueControl. Modele True-
     Blue należą do serii TruePower i mają wbudowaną diodę świecącą na
     niebiesko. Modele TrueControl również wchodzą w skład tej serii i wy-
     posażone są w kontrolki umożliwiające regulowanie z przedniego panelu
     komputera prędkości obrotowej wentylatora i napięć.


Komputer o niskim poziomie hałasu
     Dla różnych osób cichy komputer PC oznacza co innego. Najcichsze do-
     stępne zasilacze pozbawione są wentylatorów lub innych ruchomych
     części — dzięki temu są zupełnie ciche. Nasz ulubiony bezszelestny zasi-
     lacz Antec Phantom 350 pokazano na rysunku 1.4. Chłodzony jest przez
     masywny radiator. Jednak ciche zasilacze są dość drogie. Jeśli wolisz za-
     stosować cichy zasilacz chłodzony przez wentylator generujący niewielki
     hałas, należy wybrać model Antec TruePower lub PC Power & Cooling
     Silencer. Choć żaden z nich nie jest zupełnie niesłyszalny, są znacznie
     cichsze od standardowych zasilaczy.

W celu uzyskania aktualnych rekomendacji należy zajrzeć pod adres http://
www.hardwareguys.com/picks/power.html.




34    ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
Rysunek 1.4.
Cichy zasilacz
Antec Phantom 350
pozbawiony wentylatora




                     35

More Related Content

What's hot

Podkręcanie procesorów. Ćwiczenia
Podkręcanie procesorów. ĆwiczeniaPodkręcanie procesorów. Ćwiczenia
Podkręcanie procesorów. ĆwiczeniaWydawnictwo Helion
 
Rozbudowa i naprawa komputera. Kompendium. Wydanie drugie
Rozbudowa i naprawa komputera. Kompendium. Wydanie drugieRozbudowa i naprawa komputera. Kompendium. Wydanie drugie
Rozbudowa i naprawa komputera. Kompendium. Wydanie drugieWydawnictwo Helion
 
W sercu PC - według Petera Nortona
W sercu PC - według Petera NortonaW sercu PC - według Petera Nortona
W sercu PC - według Petera NortonaWydawnictwo Helion
 
Komputer PC. Poradnik bez kantów
Komputer PC. Poradnik bez kantówKomputer PC. Poradnik bez kantów
Komputer PC. Poradnik bez kantówWydawnictwo Helion
 
100 sposobów na serwery Windows
100 sposobów na serwery Windows100 sposobów na serwery Windows
100 sposobów na serwery WindowsWydawnictwo Helion
 
Windows XP PL. Ilustrowany przewodnik
Windows XP PL. Ilustrowany przewodnikWindows XP PL. Ilustrowany przewodnik
Windows XP PL. Ilustrowany przewodnikWydawnictwo Helion
 
Diagnostyka sprzętu komputerowego
Diagnostyka sprzętu komputerowegoDiagnostyka sprzętu komputerowego
Diagnostyka sprzętu komputerowegoWydawnictwo Helion
 
Windows XP PL. 100 najlepszych sztuczek i trików
Windows XP PL. 100 najlepszych sztuczek i trikówWindows XP PL. 100 najlepszych sztuczek i trików
Windows XP PL. 100 najlepszych sztuczek i trikówWydawnictwo Helion
 
Nagrywanie płyt CD i DVD. Kurs. Wydanie II
Nagrywanie płyt CD i DVD. Kurs. Wydanie IINagrywanie płyt CD i DVD. Kurs. Wydanie II
Nagrywanie płyt CD i DVD. Kurs. Wydanie IIWydawnictwo Helion
 
Nero 6. Nagrywanie płyt CD i DVD. Ćwiczenia praktyczne
Nero 6. Nagrywanie płyt CD i DVD. Ćwiczenia praktyczneNero 6. Nagrywanie płyt CD i DVD. Ćwiczenia praktyczne
Nero 6. Nagrywanie płyt CD i DVD. Ćwiczenia praktyczneWydawnictwo Helion
 

What's hot (19)

Podkręcanie procesorów. Ćwiczenia
Podkręcanie procesorów. ĆwiczeniaPodkręcanie procesorów. Ćwiczenia
Podkręcanie procesorów. Ćwiczenia
 
Rozbudowa i naprawa komputera. Kompendium. Wydanie drugie
Rozbudowa i naprawa komputera. Kompendium. Wydanie drugieRozbudowa i naprawa komputera. Kompendium. Wydanie drugie
Rozbudowa i naprawa komputera. Kompendium. Wydanie drugie
 
Optymalizacja systemu Windows
Optymalizacja systemu WindowsOptymalizacja systemu Windows
Optymalizacja systemu Windows
 
W sercu PC - według Petera Nortona
W sercu PC - według Petera NortonaW sercu PC - według Petera Nortona
W sercu PC - według Petera Nortona
 
ABC komputera. Wydanie V
ABC komputera. Wydanie VABC komputera. Wydanie V
ABC komputera. Wydanie V
 
Komputer PC. Poradnik bez kantów
Komputer PC. Poradnik bez kantówKomputer PC. Poradnik bez kantów
Komputer PC. Poradnik bez kantów
 
100 sposobów na serwery Windows
100 sposobów na serwery Windows100 sposobów na serwery Windows
100 sposobów na serwery Windows
 
Windows XP PL. Ilustrowany przewodnik
Windows XP PL. Ilustrowany przewodnikWindows XP PL. Ilustrowany przewodnik
Windows XP PL. Ilustrowany przewodnik
 
Diagnostyka sprzętu komputerowego
Diagnostyka sprzętu komputerowegoDiagnostyka sprzętu komputerowego
Diagnostyka sprzętu komputerowego
 
ABC sam naprawiam komputer
ABC sam naprawiam komputerABC sam naprawiam komputer
ABC sam naprawiam komputer
 
Windows Vista PL. Biblia
Windows Vista PL. BibliaWindows Vista PL. Biblia
Windows Vista PL. Biblia
 
Windows XP PL. 100 najlepszych sztuczek i trików
Windows XP PL. 100 najlepszych sztuczek i trikówWindows XP PL. 100 najlepszych sztuczek i trików
Windows XP PL. 100 najlepszych sztuczek i trików
 
MacPodręcznik
MacPodręcznikMacPodręcznik
MacPodręcznik
 
Rozbudowa i naprawa serwerów
Rozbudowa i naprawa serwerówRozbudowa i naprawa serwerów
Rozbudowa i naprawa serwerów
 
IrfanView
IrfanViewIrfanView
IrfanView
 
Nagrywanie płyt CD i DVD. Kurs. Wydanie II
Nagrywanie płyt CD i DVD. Kurs. Wydanie IINagrywanie płyt CD i DVD. Kurs. Wydanie II
Nagrywanie płyt CD i DVD. Kurs. Wydanie II
 
Nero 6. Nagrywanie płyt CD i DVD. Ćwiczenia praktyczne
Nero 6. Nagrywanie płyt CD i DVD. Ćwiczenia praktyczneNero 6. Nagrywanie płyt CD i DVD. Ćwiczenia praktyczne
Nero 6. Nagrywanie płyt CD i DVD. Ćwiczenia praktyczne
 
Windows PowerShell. Podstawy
Windows PowerShell. PodstawyWindows PowerShell. Podstawy
Windows PowerShell. Podstawy
 
Sam wypalam CD
Sam wypalam CDSam wypalam CD
Sam wypalam CD
 

Viewers also liked

Apache. Zabezpieczenia aplikacji i serwerów WWW
Apache. Zabezpieczenia aplikacji i serwerów WWWApache. Zabezpieczenia aplikacji i serwerów WWW
Apache. Zabezpieczenia aplikacji i serwerów WWWWydawnictwo Helion
 
osCommerce. Tworzenie sklepów internetowych. Wydanie dla początkujących
osCommerce. Tworzenie sklepów internetowych. Wydanie dla początkującychosCommerce. Tworzenie sklepów internetowych. Wydanie dla początkujących
osCommerce. Tworzenie sklepów internetowych. Wydanie dla początkującychWydawnictwo Helion
 
Nagrywanie płyt CD i DVD. Ilustrowany przewodnik
Nagrywanie płyt CD i DVD. Ilustrowany przewodnikNagrywanie płyt CD i DVD. Ilustrowany przewodnik
Nagrywanie płyt CD i DVD. Ilustrowany przewodnikWydawnictwo Helion
 
Photoshop CS2/CS2 PL. Biblia profesjonalisty
Photoshop CS2/CS2 PL. Biblia profesjonalistyPhotoshop CS2/CS2 PL. Biblia profesjonalisty
Photoshop CS2/CS2 PL. Biblia profesjonalistyWydawnictwo Helion
 
Windows Vista PL. Ćwiczenia praktyczne
Windows Vista PL. Ćwiczenia praktyczneWindows Vista PL. Ćwiczenia praktyczne
Windows Vista PL. Ćwiczenia praktyczneWydawnictwo Helion
 
VoIP. Praktyczny przewodnik po telefonii internetowej
VoIP. Praktyczny przewodnik po telefonii internetowejVoIP. Praktyczny przewodnik po telefonii internetowej
VoIP. Praktyczny przewodnik po telefonii internetowejWydawnictwo Helion
 

Viewers also liked (8)

Blender. Podstawy modelowania
Blender. Podstawy modelowaniaBlender. Podstawy modelowania
Blender. Podstawy modelowania
 
Apache. Zabezpieczenia aplikacji i serwerów WWW
Apache. Zabezpieczenia aplikacji i serwerów WWWApache. Zabezpieczenia aplikacji i serwerów WWW
Apache. Zabezpieczenia aplikacji i serwerów WWW
 
osCommerce. Tworzenie sklepów internetowych. Wydanie dla początkujących
osCommerce. Tworzenie sklepów internetowych. Wydanie dla początkującychosCommerce. Tworzenie sklepów internetowych. Wydanie dla początkujących
osCommerce. Tworzenie sklepów internetowych. Wydanie dla początkujących
 
Nagrywanie płyt CD i DVD. Ilustrowany przewodnik
Nagrywanie płyt CD i DVD. Ilustrowany przewodnikNagrywanie płyt CD i DVD. Ilustrowany przewodnik
Nagrywanie płyt CD i DVD. Ilustrowany przewodnik
 
Photoshop CS2/CS2 PL. Biblia profesjonalisty
Photoshop CS2/CS2 PL. Biblia profesjonalistyPhotoshop CS2/CS2 PL. Biblia profesjonalisty
Photoshop CS2/CS2 PL. Biblia profesjonalisty
 
Windows Vista PL. Ćwiczenia praktyczne
Windows Vista PL. Ćwiczenia praktyczneWindows Vista PL. Ćwiczenia praktyczne
Windows Vista PL. Ćwiczenia praktyczne
 
VoIP. Praktyczny przewodnik po telefonii internetowej
VoIP. Praktyczny przewodnik po telefonii internetowejVoIP. Praktyczny przewodnik po telefonii internetowej
VoIP. Praktyczny przewodnik po telefonii internetowej
 
SQL. Od podstaw
SQL. Od podstawSQL. Od podstaw
SQL. Od podstaw
 

Similar to Komputery PC. Przewodnik dla kupujących

Mój pierwszy komputer. Wydanie II
Mój pierwszy komputer. Wydanie IIMój pierwszy komputer. Wydanie II
Mój pierwszy komputer. Wydanie IIWydawnictwo Helion
 
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie XVI
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie XVIRozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie XVI
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie XVIWydawnictwo Helion
 
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie drugie
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie drugieRozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie drugie
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie drugieWydawnictwo Helion
 
Komputer PC w nowoczesnej firmie
Komputer PC w nowoczesnej firmieKomputer PC w nowoczesnej firmie
Komputer PC w nowoczesnej firmieWydawnictwo Helion
 
Profesjonalne programowanie. Część 1. Zrozumieć komputer
Profesjonalne programowanie. Część 1. Zrozumieć komputerProfesjonalne programowanie. Część 1. Zrozumieć komputer
Profesjonalne programowanie. Część 1. Zrozumieć komputerWydawnictwo Helion
 
Perełki programowania gier. Vademecum profesjonalisty. Tom 2
Perełki programowania gier. Vademecum profesjonalisty. Tom 2Perełki programowania gier. Vademecum profesjonalisty. Tom 2
Perełki programowania gier. Vademecum profesjonalisty. Tom 2Wydawnictwo Helion
 
Poradnik komputerowy dla każdego v.4 kolor
Poradnik komputerowy dla każdego v.4 kolorPoradnik komputerowy dla każdego v.4 kolor
Poradnik komputerowy dla każdego v.4 kolorkasprzak
 
Windows XP Home Edition. Nieoficjalny podręcznik
Windows XP Home Edition. Nieoficjalny podręcznikWindows XP Home Edition. Nieoficjalny podręcznik
Windows XP Home Edition. Nieoficjalny podręcznikWydawnictwo Helion
 
Komputer PC w biurze i nie tylko
Komputer PC w biurze i nie tylkoKomputer PC w biurze i nie tylko
Komputer PC w biurze i nie tylkoWydawnictwo Helion
 
Sieci domowe. Nieoficjalny podręcznik
Sieci domowe. Nieoficjalny podręcznikSieci domowe. Nieoficjalny podręcznik
Sieci domowe. Nieoficjalny podręcznikWydawnictwo Helion
 

Similar to Komputery PC. Przewodnik dla kupujących (20)

Mój pierwszy komputer. Wydanie II
Mój pierwszy komputer. Wydanie IIMój pierwszy komputer. Wydanie II
Mój pierwszy komputer. Wydanie II
 
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie XVI
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie XVIRozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie XVI
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie XVI
 
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie drugie
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie drugieRozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie drugie
Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Wydanie drugie
 
Rozbudowa i naprawa laptopów
Rozbudowa i naprawa laptopówRozbudowa i naprawa laptopów
Rozbudowa i naprawa laptopów
 
Zasady konfiguracji zestawów komputerowych
Zasady konfiguracji zestawów komputerowychZasady konfiguracji zestawów komputerowych
Zasady konfiguracji zestawów komputerowych
 
Rozbudowa komputerów PC
Rozbudowa komputerów PCRozbudowa komputerów PC
Rozbudowa komputerów PC
 
Komputer PC w nowoczesnej firmie
Komputer PC w nowoczesnej firmieKomputer PC w nowoczesnej firmie
Komputer PC w nowoczesnej firmie
 
Profesjonalne programowanie. Część 1. Zrozumieć komputer
Profesjonalne programowanie. Część 1. Zrozumieć komputerProfesjonalne programowanie. Część 1. Zrozumieć komputer
Profesjonalne programowanie. Część 1. Zrozumieć komputer
 
Praktyczny kurs asemblera
Praktyczny kurs asembleraPraktyczny kurs asemblera
Praktyczny kurs asemblera
 
Perełki programowania gier. Vademecum profesjonalisty. Tom 2
Perełki programowania gier. Vademecum profesjonalisty. Tom 2Perełki programowania gier. Vademecum profesjonalisty. Tom 2
Perełki programowania gier. Vademecum profesjonalisty. Tom 2
 
Poradnik komputerowy dla każdego v.4 kolor
Poradnik komputerowy dla każdego v.4 kolorPoradnik komputerowy dla każdego v.4 kolor
Poradnik komputerowy dla każdego v.4 kolor
 
Windows XP Home Edition. Nieoficjalny podręcznik
Windows XP Home Edition. Nieoficjalny podręcznikWindows XP Home Edition. Nieoficjalny podręcznik
Windows XP Home Edition. Nieoficjalny podręcznik
 
Komputer PC w biurze i nie tylko
Komputer PC w biurze i nie tylkoKomputer PC w biurze i nie tylko
Komputer PC w biurze i nie tylko
 
Sieci domowe. Nieoficjalny podręcznik
Sieci domowe. Nieoficjalny podręcznikSieci domowe. Nieoficjalny podręcznik
Sieci domowe. Nieoficjalny podręcznik
 
Anatomia PC. Kompendium
Anatomia PC. KompendiumAnatomia PC. Kompendium
Anatomia PC. Kompendium
 
Fedora Core. Ćwiczenia
Fedora Core. ĆwiczeniaFedora Core. Ćwiczenia
Fedora Core. Ćwiczenia
 
Po prostu Red Hat Linux 8
Po prostu Red Hat Linux 8Po prostu Red Hat Linux 8
Po prostu Red Hat Linux 8
 
ABC komputera. Wydanie IV
ABC komputera. Wydanie IVABC komputera. Wydanie IV
ABC komputera. Wydanie IV
 
Mandrake Linux
Mandrake LinuxMandrake Linux
Mandrake Linux
 
ABC sieci komputerowych
ABC sieci komputerowychABC sieci komputerowych
ABC sieci komputerowych
 

More from Wydawnictwo Helion

Tworzenie filmów w Windows XP. Projekty
Tworzenie filmów w Windows XP. ProjektyTworzenie filmów w Windows XP. Projekty
Tworzenie filmów w Windows XP. ProjektyWydawnictwo Helion
 
Blog, więcej niż internetowy pamiętnik
Blog, więcej niż internetowy pamiętnikBlog, więcej niż internetowy pamiętnik
Blog, więcej niż internetowy pamiętnikWydawnictwo Helion
 
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczne
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktycznePozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczne
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczneWydawnictwo Helion
 
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image'u w biznesie
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image'u w biznesieE-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image'u w biznesie
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image'u w biznesieWydawnictwo Helion
 
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla Windows
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla WindowsMicrosoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla Windows
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla WindowsWydawnictwo Helion
 
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie II
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie IICo potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie II
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie IIWydawnictwo Helion
 
Makrofotografia. Magia szczegółu
Makrofotografia. Magia szczegółuMakrofotografia. Magia szczegółu
Makrofotografia. Magia szczegółuWydawnictwo Helion
 
Java. Efektywne programowanie. Wydanie II
Java. Efektywne programowanie. Wydanie IIJava. Efektywne programowanie. Wydanie II
Java. Efektywne programowanie. Wydanie IIWydawnictwo Helion
 
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny trening
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny treningAjax, JavaScript i PHP. Intensywny trening
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny treningWydawnictwo Helion
 
PowerPoint 2007 PL. Seria praktyk
PowerPoint 2007 PL. Seria praktykPowerPoint 2007 PL. Seria praktyk
PowerPoint 2007 PL. Seria praktykWydawnictwo Helion
 
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacja
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacjaSerwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacja
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacjaWydawnictwo Helion
 
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanie
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanieSerwer SQL 2008. Administracja i programowanie
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanieWydawnictwo Helion
 

More from Wydawnictwo Helion (20)

Tworzenie filmów w Windows XP. Projekty
Tworzenie filmów w Windows XP. ProjektyTworzenie filmów w Windows XP. Projekty
Tworzenie filmów w Windows XP. Projekty
 
Blog, więcej niż internetowy pamiętnik
Blog, więcej niż internetowy pamiętnikBlog, więcej niż internetowy pamiętnik
Blog, więcej niż internetowy pamiętnik
 
Access w biurze i nie tylko
Access w biurze i nie tylkoAccess w biurze i nie tylko
Access w biurze i nie tylko
 
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczne
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktycznePozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczne
Pozycjonowanie i optymalizacja stron WWW. Ćwiczenia praktyczne
 
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image'u w biznesie
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image'u w biznesieE-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image'u w biznesie
E-wizerunek. Internet jako narzędzie kreowania image'u w biznesie
 
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla Windows
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla WindowsMicrosoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla Windows
Microsoft Visual C++ 2008. Tworzenie aplikacji dla Windows
 
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie II
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie IICo potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie II
Co potrafi Twój iPhone? Podręcznik użytkownika. Wydanie II
 
Makrofotografia. Magia szczegółu
Makrofotografia. Magia szczegółuMakrofotografia. Magia szczegółu
Makrofotografia. Magia szczegółu
 
Java. Efektywne programowanie. Wydanie II
Java. Efektywne programowanie. Wydanie IIJava. Efektywne programowanie. Wydanie II
Java. Efektywne programowanie. Wydanie II
 
JavaScript. Pierwsze starcie
JavaScript. Pierwsze starcieJavaScript. Pierwsze starcie
JavaScript. Pierwsze starcie
 
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny trening
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny treningAjax, JavaScript i PHP. Intensywny trening
Ajax, JavaScript i PHP. Intensywny trening
 
PowerPoint 2007 PL. Seria praktyk
PowerPoint 2007 PL. Seria praktykPowerPoint 2007 PL. Seria praktyk
PowerPoint 2007 PL. Seria praktyk
 
Excel 2007 PL. Seria praktyk
Excel 2007 PL. Seria praktykExcel 2007 PL. Seria praktyk
Excel 2007 PL. Seria praktyk
 
Access 2007 PL. Seria praktyk
Access 2007 PL. Seria praktykAccess 2007 PL. Seria praktyk
Access 2007 PL. Seria praktyk
 
Word 2007 PL. Seria praktyk
Word 2007 PL. Seria praktykWord 2007 PL. Seria praktyk
Word 2007 PL. Seria praktyk
 
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacja
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacjaSerwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacja
Serwisy społecznościowe. Budowa, administracja i moderacja
 
AutoCAD 2008 i 2008 PL
AutoCAD 2008 i 2008 PLAutoCAD 2008 i 2008 PL
AutoCAD 2008 i 2008 PL
 
Bazy danych. Pierwsze starcie
Bazy danych. Pierwsze starcieBazy danych. Pierwsze starcie
Bazy danych. Pierwsze starcie
 
Inventor. Pierwsze kroki
Inventor. Pierwsze krokiInventor. Pierwsze kroki
Inventor. Pierwsze kroki
 
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanie
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanieSerwer SQL 2008. Administracja i programowanie
Serwer SQL 2008. Administracja i programowanie
 

Komputery PC. Przewodnik dla kupujących

  • 1. IDZ DO PRZYK£ADOWY ROZDZIA£ SPIS TREŒCI Komputery PC. Przewodnik dla kupuj¹cych KATALOG KSI¥¯EK Autorzy: Robert Bruce Thompson, Barbara Fritchman Thompson KATALOG ONLINE T³umaczenie: Piotr Pilch ISBN: 83-7361-992-5 ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG Tytu³ orygina³u: PC Hardware Buyers guide Format: B5, stron: 118 TWÓJ KOSZYK Wszystko, co powinieneœ wiedzieæ, kupuj¹c komputer • Okreœl obszar zastosowañ komputera, który chcesz kupiæ DODAJ DO KOSZYKA • Dobierz odpowiednie podzespo³y • Przygotuj listê zakupów Która karta graficzna jest najlepsza? Jaki procesor mam kupiæ? Takie i inne pytania CENNIK I INFORMACJE zadaje sobie ka¿dy, kto planuje zakup podzespo³ów i samodzielny monta¿ komputera. OdpowiedŸ na nie jest wyj¹tkowo trudna. Dobór komponentów zale¿y w du¿ej mierze od ZAMÓW INFORMACJE tego, do czego komputer bêdzie stosowany. Wykorzystuj¹c komputer do projektowania O NOWOŒCIACH grafiki 3D, na pewno bêdziemy oczekiwaæ od niego innych cech ni¿ od komputera s³u¿¹cego wy³¹cznie do pisania tekstów i przegl¹dania stron internetowych. ZAMÓW CENNIK Niew¹tpliwie du¿e znaczenie bêdzie mia³a równie¿ kwota, jak¹ zamierzamy przeznaczyæ na zakup sprzêtu. Dokonywanie wyboru podzespo³ów dopiero w sklepie lub hurtowni jest najgorszym z mo¿liwych rozwi¹zañ. Listê zakupów nale¿y przygotowaæ znacznie CZYTELNIA wczeœniej. FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE Ksi¹¿ka „Komputery PC. Przewodnik dla kupuj¹cych” to zbiór bezcennych porad, dziêki którym unikniesz rozterek przy wyborze komponentów do swojego nowego komputera. Czytaj¹c j¹, dowiesz siê, jakie podzespo³y wybraæ, planuj¹c wykorzystanie komputera do okreœlonych zadañ. Poznasz oferty ró¿nych producentów i nauczysz siê oceniaæ je nie tylko w oparciu o „obiektywne” testy. Przekonasz siê, ¿e nawet przy ograniczonym bud¿ecie mo¿na zbudowaæ szybkie i wydajne urz¹dzenie, jeœli tylko wykorzysta siê w nim odpowiednie komponenty. • Obudowy i wentylatory • Procesory i p³yty g³ówne • Uk³ady pamiêci • Napêdy dyskietek, dyski twarde i napêdy optyczne • Karty grafiki Wydawnictwo Helion • Monitory CRT i LCD ul. Chopina 6 • Karty dŸwiêkowe i zestawy g³oœnikowe 44-100 Gliwice • Klawiatura i mysz tel. (32)230-98-63 • Urz¹dzenia komunikacyjne e-mail: helion@helion.pl Jeœli chcesz kupiæ komputer dok³adnie odpowiadaj¹cy Twoim potrzebom, skorzystaj z tej ksi¹¿ki.
  • 2. Spis treści O Autorach ..........................................................................................................................7 Wprowadzenie .....................................................................................................................9 Dobór podzespołów ......................................................................................................... 15 Obudowa .............................................................................................................................. 16 Zasilacz ................................................................................................................................. 24 Procesor ............................................................................................................................... 35 Radiator i wentylator procesora (moduł chłodzący) .............................................................. 52 Płyta główna ......................................................................................................................... 58 Pamięć .................................................................................................................................. 69 Stacja dyskietek .................................................................................................................... 73 Dysk twardy .......................................................................................................................... 75 Napęd optyczny .................................................................................................................... 80 Karta graficzna ...................................................................................................................... 89 Wyświetlacz .......................................................................................................................... 99 Karta dźwiękowa ................................................................................................................. 118 Głośniki ............................................................................................................................... 122 Klawiatura ........................................................................................................................... 124 Mysz ................................................................................................................................... 128 Karta sieciowa .................................................................................................................... 131 Modem ............................................................................................................................... 142 Kupowanie podzespołów ............................................................................................... 149 Przewodniki przydatne przy kupowaniu .............................................................................. 149 Rekomendowane miejsca dokonywania zakupów .............................................................. 158 Skorowidz ....................................................................................................................... 159 Skorowidz sprzętu komputerowego .............................................................................. 163
  • 3. 1 Dobór podzespołów Największą zaletą samodzielnego składania komputera PC jest możliwość decydowania, jakie znajdą się w nim składniki sprzętowe. Jeśli nabędziesz fabrycznie montowany komputer firmy Dell lub HP, większość decyzji zo- stanie podjęta za Ciebie. Choć możesz wybrać większy dysk twardy, pojem- niejszą pamięć lub inny model monitora, zakres dostępnych opcji jest dość ograniczony. Czy zależy Ci na lepszym zasilaczu, cichszym wentylatorze proce- sora, a także płycie głównej z wbudowaną obsługą interfejsów Gigabit Ethernet, FireWire i RAID 0+1? Przykro nam, ale w przypadku fabrycznego komputera takich możliwości wyboru nie ma. Gdy komputer składany jest od podstaw, trzeba wybrać każdy jego element. Jeśli chce się za jak najlepszą cenę nabyć komponenty wyposażone w żądane funkcje, warto poświęcić trochę czasu i wysiłku na dobór podzespołów. Do- stępnych jest tak wiele konkurencyjnych produktów, że z tworzonego szumu marketingowego trudno wyłowić to, co naprawdę ważne. Może się okazać, że starasz się znaleźć odpowiedzi na takie pytania, jak: „Czy powinienem kupić dysk twardy firmy Seagate czy Western Digital?” (wska- zówka: pierwszej z wymienionych), „Czy firma Sony produkuje lepsze na- grywarki DVD od firmy HP?” (wskazówka: żadna z nich, ponieważ lepsza jest firma Plextor). Zajęliśmy się udzielaniem odpowiedzi na tego typu pyta- nia. W dalszej części książki zawarliśmy to, czego się dowiedzieliśmy, testując setki produktów i używając ich przez wiele lat. Przy rekomendowaniu produktów posługujemy się ich nazwami. Nie mamy wątpliwości, że w przypadku części naszych zaleceń niektórzy zdecydowanie ich nie zaaprobują. Nie uważamy, że proponowane przez nas produkty są pod każdym względem najlepsze, ponieważ nie sprawdziliśmy każdego, który do- stępny jest na rynku. Ponadto pojęcie „najlepszy” z założenia jest subiektywne.
  • 4. To, co dla nas może być najlepsze, z Twojego punktu widzenia może być jedynie bardzo dobre. Jednak prawie z całą pewnością nie uznasz tego za fatalne. Mając powyższe na względzie, w dalszej części książki omówiliśmy rekomen- dowane przez nas produkty. Szczegóły, szczegóły W celu zapoznania się ze szczegółowymi kryteriami doboru komponentów i dogłębnym omówieniem technicznych kwestii z tym związanych należy zajrzeć do aktualnego wydania książki PC Hardware in a Nutshell, która ukazała się nakładem wydaw- nictwa O’Reilly. Obudowa Obudowa jest podstawowym elementem każdego komputera. Jak wiadomo, służy ona do mechanicznego zamocowania zasilacza, płyty głównej, napę- dów i innych podzespołów. Jej mniej oczywistym zadaniem jest izolowanie zakłóceń radiowych generowanych przez wewnętrzne elementy komputera, zapewnianie im odpowiedniego chłodzenia oraz zmniejszanie hałasu gene- rowanego przez zasilacz, napędy, wentylatory i inne komponenty zawierające ruchome części. Dobra obudowa właściwie realizuje wszystkie wymienione zadania i sprawia, że korzystanie z komputera staje się przyjemnością. Taka obudowa ma solid- ną konstrukcję i jest sztywna. Montowanie w niej komponentów oraz ich usuwanie jest szybkie i proste. Wszystkie otwory są odpowiednio rozmiesz- czone. Nie ma też ostrych krawędzi i zadziorów. Korzystanie z obudowy złej jakości jest bolesne — czasami dosłownie. Może znaleźć się w niej kilka ostrych jak brzytwa krawędzi i zadziorów, którymi można się skaleczyć, na- wet jeśli jest się uważnym. Taka obudowa wykonana jest z taniego i cienkiego materiału, który nadmiernie się wygina. Tolerancje są bardzo duże — czasami tak bardzo, że trzeba zginać metalowe blachy, aby zmieścić któryś z kompo- nentów (jeśli jest to w ogóle możliwe). Jeśli nabyłeś tanią obudowę, z całą pewnością składanie komputera okaże się smutnym doświadczeniem. Na rysunku 1.1 pokazano wnętrze naszej ulubionej uniwersalnej obudowy Antec Sonata. 16 ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
  • 5. Rysunek 1.1. Obudowa Antec Sonata Przy wybieraniu obudowy należy kierować się poniższymi wytycznymi. Określ odpowiednią wielkość Obudowy typowych komputerów PC dostępne są w różnych rozmiarach, począwszy od formatu Full Tower, a skończywszy na obudowach o gaba- rytach mniej więcej magnetowidu. Wielkością i kształtem obudowy for- matu SFF (Small Form Factor) przypominają duże pudełko na buty. Przy wybieraniu obudowy o odpowiedniej wielkości dla swojego komputera pod uwagę należy wziąć pierwotną konfigurację a także możliwość przy- szłej rozbudowy. W przypadku większości komputerów ogólnego prze- znaczenia, najlepszym kompromisem między wielkością i pojemnością będzie obudowa formatu Mini lub Midi Tower, taka jak Antec Sonata. Choć w tego typu obudowach jest mnóstwo miejsca pozwalającego na rozbudowę komputera (niektóre modele są w stanie pomieścić nawet 9 napędów), jednocześnie są one na tyle małe, że zmieszczą się w większości miejsc pracy. W przypadku niewielkiego komputera PC zwykle najlepszą propozycją jest obudowa formatu microATX, taka jak Antec Aria, która obsługuje standardowe płyty główne i inne komponenty. A cóż to jest BTX? W połowie 2004 r. firma Intel zaczęła wprowadzać na rynek produkty oparte na nowym formacie BTX (Balanced Technology Extended), który ostatecznie zastąpił format ATX i jego odmiany. Format BTX i jego mniejsze warianty, OBUDOWA 17
  • 6. microBTX i picoBTX, przede wszystkim stanowią odpowiedź na problemy z chłodzeniem i inne braki standardu ATX, które uwidoczniły się w związku z ciągle zwiększającym się poborem mocy i ilością ciepła generowaną przez nowsze procesory. Dziwne jest to, że w specyfikacji formatu BTX rozmiary wyrażane są w mili- metrach, choć oczywiście wcześniej dokonano konwersji z cali. Przykładowo wszystkie płyty główne BTX, włącznie z modelami opartymi na mniejszych wariantach tego formatu, muszą mieć długość wynoszącą 266,70 mm. Po przeliczeniu okaże się, że jest to 10,50 cala. Podobnie szerokość płyty głównej BTX musi wynosić 325,12 mm (12,80 cala), płyt microBTX — 264,16 mm (10,40 cala), natomiast płyt picoBTX — 203,20 mm (8,00 cali). Choć rozmiary płyty głównej BTX nieznacznie różnią się od rozmiarów płyty formatu ATX i jego wariantów, w specyfikacji formatu BTX wprowadzono wiele zmian związanych z rozmieszczeniem i układem komponentów, chłodze- niem, montażem itp. Pod względem rozmiarów i wyglądu płyty główne i obu- dowy BTX przypominają analogiczne produkty oparte na formacie ATX, jednak nie są z nimi zgodne. W praktyce, wprowadzenie standardu BTX będzie miało w najbliższym czasie niewielki wpływ na producentów komputerów i osoby modernizujące swoje komputery. Migracja do standardu BTX nie nastąpi w ciągu jednej nocy — choć zapewne firma Intel tego właśnie by chciała — lecz będzie następowała stopniowo, w ciągu najbliższych miesięcy i lat. Płyty główne ATX, obudowy, zasilacze i inne komponenty będą dostępne w sprzedaży jeszcze przez kilka lat. W początkowej fazie migracji, elementy BTX będą rzadkie i droższe od odpowiedników ATX. Pod koniec 2005 r. i w 2006 r., komponenty zgodne z BTX zaczną być powszech- nie stosowane, a sprzęt ATX będzie wykorzystywany głównie do rozbudowy. Podsumowując, obecnie bez obaw można zdecydować się na złożenie kom- putera opartego na formacie ATX, ponieważ prawdopodobnie w okresie jego eksploatacji nadal dostępne będą komponenty pozwalające na jego moder- nizację. Tak naprawdę w dalszym ciągu, do końca 2005 r., będziemy zalecali użycie formatu ATX zamiast BTX. Uzasadnione jest to niższą ceną i większą dostępnością komponentów ATX. W celu uzyskania dodatkowych informacji na temat formatu BTX należy za- poznać się ze specyfikacją Balanced Technology Extended (BTX) Interface Specification Version 1.0, zamieszczoną pod adresem http://www.formfactors.org. 18 ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
  • 7. Małe kontra zbyt małe Obudowy microATX, SFF i oparte na innych niewielkich forma- tach narzucają poważne ograniczenia dotyczące rozbudowy. Dostępnych jest w nich niewiele wnęk napędów i gniazd rozsze- rzeń. Ponadto można w nich zainstalować jedynie karty o wyso- kości dwukrotnie niższej niż standardowa. W przypadku takich obudów problematyczne może okazać się również chłodzenie, ponieważ ich pojemność jest niewielka i mogą dysponować tylko jednym lub dwoma małymi wentylatorami. Z niewielkiej obudowy należy skorzystać tylko gdy bardzo istotne są gabaryty. Uwzględnij rozbudowę W przypadku komputera PC ogólnego zastosowania należy wybrać obu- dowę, w której — z myślą o późniejszej rozbudowie — wolna pozostanie przynajmniej jedna wnęka napędu, najlepiej przeznaczona na napęd 5,25 cala. W trakcie eksploatacji komputera może pojawić się koniecz- ność zainstalowania drugiego lub trzeciego dysku twardego, nagrywarki DVD lub innego podzespołu wymagającego wolnej wnęki napędu. W tej sytuacji najlepszą propozycją będzie obudowa Mini lub Midi Tower po- siadająca co najmniej dwie zewnętrzne wnęki 5,25 cala, jedną lub dwie zewnętrzne wnęki 3,5 cala i dwie lub trzy wewnętrzne wnęki 3,5 cala. W razie wątpliwości należy kupić obudowę nieco większą od pierwotnie rozważanej. Unikaj tanich obudów Zaoszczędzenie pewnej kwoty jest zawsze kuszące, jednak w przypadku obudów zbyt łatwo wydać zbyt mało. Najtańsze obudowy z zasilaczami, kosztujące od 90 do 120 zł, często są bezużyteczne z powodu niewłaści- wie rozmieszczonych otworów itp. Nawet „markowe” obudowy ze śred- niego przedziału cenowego mogą posiadać ostre jak brzytwa krawędzie i zadziory, które mogą skaleczyć użytkownika lub przeciąć przewody. Należy oczekiwać, że przyzwoita obudowa bez zasilacza będzie koszto- wała przynajmniej 120 zł w przypadku obudowy Mini lub Midi Tower i 180 zł, gdy będzie to pełnowymiarowa obudowa Full Tower. Obudowę i zasilacz kupuj oddzielnie tylko w ostateczności Obudowy tanie i te ze średniego przedziału cenowego, zwykle zawierają kiepskiej jakości zasilacz o zbyt słabych parametrach. Jeśli jesteś posia- daczem takiej obudowy, dla własnego dobra lepiej wyjmij z niej zasilacz OBUDOWA 19
  • 8. i zainstaluj jeden z rekomendowanych przez nas. W najlepszym przy- padku tanie zasilacze spowodują problemy ze stabilnością pracy kompu- tera. W najgorszym mogą doprowadzić do fatalnej w skutkach awarii, która swoim zakresem obejmie płytę główną i inne komponenty kompu- tera. Lepsze obudowy mogą być sprzedawane z zasilaczami lub bez nich. Jeśli standardowy zasilacz jest odpowiedni, można zaoszczędzić pewną kwotę, kupując go razem z obudową. W przeciwnym razie należy nabyć tylko obudowę, a następnie zainstalować wysokiej jakości zasilacz speł- niający nasze wymagania. Ponieważ standardowe zasilacze ATX pasują do standardowych obudów ATX, problem niezgodności nie występuje. Kup obudowę z dodatkowymi chłodzącymi wentylatorami lub miejscem na nie przeznaczonym Ciepło jest wrogiem procesorów, pamięci, napędów i innych podzespołów komputera. Chłodniejsze komponenty mają dłuższą żywotność i działają bardziej niezawodnie. Przykładowo procesor mający temperaturę 50°C jest dwukrotnie bardziej narażony na awarię od układu o temperaturze 40°C, natomiast w porównaniu z procesorem nagrzanym do 60°C — już o połowę mniej. Najlepszą metodą maksymalnego obniżenia temperatury wewnątrz obudowy jest przepuszczanie przez nią dużej ilości powietrza. Choć wentylatory zasilacza i procesora mogą zapewniać wystarczające chłodzenie lekko obciążonych komputerów, po zastosowaniu dodatkowych wentylatorów temperaturę panującą wewnątrz obudowy bardzo obcią- żonych systemów można obniżyć o 20°C lub więcej. Wiele zamawianych obudów może być wyposażonych w dodatkowe wentylatory. Jeśli wybrana przez Ciebie obudowa posiada taką możli- wość, należy je zamówić. W przeciwnym razie należy je oddzielnie zakupić, na przykład za kilkanaście złotych w lokalnym sklepie komputerowym. Można je też zamówić u dostawców sprzedających sprzęt wysyłkowo. Wentylatory są dostępne w wersjach o różnych średnicach (od 60 do 120 mm), przy zamawianiu należy wybrać odpowiedni. Warto zauwa- żyć, że wiele obudów umożliwia zainstalowanie w różnych miejscach, kilku wentylatorów posiadających różne średnice. Dlaczego duży oznacza cichy? Jeśli ważnym kryterium jest dla Ciebie poziom hałasu, należy wybrać obudowę umożliwiającą zamontowanie dużych wentyla- torów. Duży wentylator, o średnicy 120 mm, przy mniejszej pręd- kości obrotowej potrafi przemieścić taką samą ilość powietrza, co wentylator mniejszy, ale obracający się szybciej. W porów- naniu z wolniejszym wentylatorem model o większej prędkości 20 ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
  • 9. bardziej hałasuje i pracując wytwarza dźwięki o uciążliwej czę- stotliwości. Ilość powietrza przemieszczanego przez wentylator proporcjonalna jest do powierzchni jego łopatek. Ta z kolei w przy- bliżeniu proporcjonalna jest do kwadratu promienia wentylatora. Przykładowo wentylator o średnicy 120 mm obracający się z okre- śloną prędkością, w porównaniu z podobnym modelem o śred- nicy 60 mm, przemieszcza czterokrotnie większą ilość powie- trza. Tak naprawdę zastosowanie wentylatora o średnicy 120 mm jest jeszcze bardziej korzystne, gdyż jego piasta zajmuje pro- porcjonalnie mniej dostępnej powierzchni łopatek niż piasta wentylatora o średnicy 60 mm. Warto też zauważyć, że między różnymi wentylatorami tej samej wielkości występują znaczne różnice w poziomie hałasu. Zwykłe wentylatory z łożyskami kul- kowymi są głośniejsze, ale bardziej niezawodne od modeli z ło- żyskiem tulejowym lub igiełkowym. Uwzględnij dostępność Jeśli często instalujesz i usuwasz komponenty, pod uwagę powinieneś wziąć zakup obudowy niewymagającej stosowania narzędzi i oferującej takie rozwiązania zwiększające dostępność, jak boczne panele z zatrza- skami, a także wyjmowana taca płyty głównej i wnęki napędów. Jeśli obudowa komputera nie będzie otwierana każdego miesiąca, lepszą pro- pozycją może być model z mniejszą liczbą funkcji zwiększających do- stępność. Tego typu obudowa, oferująca równorzędną jakość i sztyw- ność, prawdopodobnie będzie tańsza. Uwzględnij koszty transportu Przy porównywaniu cen obudów należy pamiętać o tym, że w przypad- ku pojedynczej sztuki obudowy, koszt transportu jest relatywnie wysoki. Firmy oferujące usługi kurierskie często pobierają za dostarczenie obu- dowy opłatę wahającą się od 40 do 70 zł, a czasem więcej (zależnie od wielkości i wagi). Ponieważ do dużych sklepów towar dostarczany jest ciężarówkami (na paletach), koszt transportu pojedynczej obudowy jest bardzo mały. Często ma to wpływ na ich cenę. Bywa, że obudowa ku- piona w lokalnym sklepie kosztuje mniej, nawet po zapłaceniu podatku, niż ta sama obudowa zamówiona w firmie dostarczającej ją przesyłką pocztową. OBUDOWA 21
  • 10. Co kupić? Przez lata korzystaliśmy z dziesiątek obudów wykonanych przez tuzin lub więcej producentów. W ciągu kilku ostatnich lat stosowaliśmy i polecaliśmy niemal wyłącznie obudowy firmy Antec (http://www.antec-inc.com). Firma ta oferuje szeroką gamę obudów różnej wielkości, począwszy od modeli formatu microATX, a skończywszy na modelach formatu Full Tower i stosowanych w serwerach. Producent ma w swojej ofercie kilka serii produktów, takich jak atrakcyjna cenowo seria obudów Solution Series, seria LANBOY Series, grupująca obudowy do komputerów przenośnych, seria Performance Series, reprezentująca obudowy do typowych komputerów, i specjalizowana seria Lifestyle Series. Każda używana przez nas obudowa firmy Antec została dobrze zaprojektowana, solidnie wykonana i świetnie dopracowana. Tańsze obudowy tego producenta wyposażone są w przyzwoity zasilacz SmartPower, którego koszt zawiera się w średnim przedziale cenowym. Niektóre drogie modele obudów firmy Antec dysponują znakomitymi zasilaczami z serii TruePower Series. Obudowy tej firmy dostępne są w sprzedaży detalicznej. Można je znaleźć w ofercie większych sklepów internetowych. Poniżej wymieniono obudowy, które zalecamy do określonych celów. Komputer atrakcyjny cenowo Jeśli składasz komputer, dysponując ograniczonym budżetem, powinieneś zastosować beżową obudowę Antec SLK1650 Mini Tower lub czarną Antec SLK1650B. Oba modele obudów są dobrym wyborem zarówno wówczas, gdy zamierza się zainstalować procesor firmy Intel (z uwzględ- nieniem bardzo nagrzewających się układów Pentium 4 z rdzeniem Pre- scott), jak i układ firmy AMD. Ponadto obie obudowy zawierają przy- zwoity zasilacz SmartPower o mocy 350 W. Jeśli zależy Ci na większej obudowie, należy wybrać model Antec SLK2650BQE Mid Tower lub Antec SLK3700BQE Super Mid Tower. Oba modele BQE (Black Quiet Edition) wyposażone są w zasilacz SmartPower o mocy 350 W. Zapro- jektowano je z myślą o cicho pracujących komputerach. Komputer biznesowy lub typowy W przypadku komputera biznesowego lub typowego należy wybrać obu- dowę Antec Sonata. Model ten oferuje największe możliwości spośród obudów, które sprawdzaliśmy, i nadaje się do zastosowania prawie w każ- dym celu. Obudowa Sonata została dobrze zaprojektowana, a jej kon- strukcja jest znakomitej jakości. Ponadto cechuje się niskim poziomem hałasu, oferuje wiele miejsca pozwalającego na rozbudowę i zawiera 22 ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
  • 11. znakomity zasilacz TruePower o mocy 380 W. Nie znamy lepszej obu- dowy ogólnego przeznaczenia. Jeśli koszt obudowy Sonata przekracza Twoje możliwości finansowe, dobrą alternatywą jest obudowa Antec SLK2650BQE lub SLK3700BQE. Komputer dla gracza lub komputer o dobrej wydajności W przypadku komputera o dobrej wydajności proponujemy zastosowa- nie aluminiowej obudowy Antec P-160 Super Midi Tower. Model P-160 jest lekki, posiada znakomitej jakości konstrukcję i oferuje wyjątkowe możliwości chłodzenia. W przypadku przenośnego komputera dla gracza lub komputera o dobrej wydajności należy wybrać obudowę Antec Super LANBOY. Modele P-160 i Super LANBOY standardowo sprzedawane są bez zasilacza, dlatego istnieje możliwość osobnego nabycia zasilacza, który najbardziej pasuje do konkretnej konfiguracji. Gdy dysponuje się ograniczonym budżetem i zamierza złożyć komputer dla gracza lub kom- puter o dużej wydajności, należy wybrać obudowę Antec Sonata, pod warunkiem, że jej zasilacz o mocy 380 W spełni oczekiwania. Komputer zgodny ze standardem SFF W przypadku komputera ogólnego zastosowania zgodnego ze standardem SFF (Small Form Factor) zalecamy użycie obudowy Antec Aria. Model ten jest niedrogi, posiada solidną konstrukcję, cechuje się wyjątkowo niskim pozio- mem hałasu i zawiera przyzwoity zasilacz o mocy 300 W. Najważniejsze jest to, że obudowa Antec Aria obsługuje standardowe płyty główne microATX. Dzięki temu w znaczącym stopniu spadają koszty komputera SFF. Obu- dowa Aria jest też znakomitą propozycją w przypadku komputera PC peł- niącego funkcję kina domowego lub dowolnego systemu, który musi mieć niewielkie gabaryty, być cichym i jednocześnie prawie niezauważalnym. Inne lub specjalne kwestie W przypadku komputera PC pełniącego funkcję kina domowego naszą pierwszą propozycją jest obudowa Antec Overture, którą zaprojektowa- no specjalnie z myślą o tego typu systemach. Model Overture, podobnie do innych przez nas rekomendowanych, posiada solidną konstrukcję i cechuje się bardzo niskim poziomem hałasu. Wysokość i długość tej obudowy porównywalna jest z wymiarami standardowych urządzeń audio i wideo. Dzięki temu obudowa bez problemów mieści się w więk- szości stojaków na sprzęt RTV i tzw. „centrów rozrywki”. Należy zwró- cić uwagę na jej szerokość. Jeśli centrum rozrywkowe posiada z tyłu za- mknięcie, w celu upewnienia się, że szerokość obudowy Overture nie jest zbyt duża, należy ją dokładnie zmierzyć. OBUDOWA 23
  • 12. Unikanie obudów złej jakości W przeszłości unikaliśmy obudów wykonanych w Chinach, po- nieważ prawie bez wyjątku były kiepskiej jakości. Aktualnie jest inaczej. Wiele dobrych obudów, włącznie z modelami firmy Antec, Lian-Li i innych znakomitych producentów, wytwarzanych jest w chińskich fabrykach. W związku z tym kraj pochodzenia nie jest już decydującym czynnikiem. Niektóre firmy, takie jak Antec i Lian-Li, wytwarzają obudowy wyłącznie wysokiej jakości. Inne dobrze znane firmy, takie jak Enlight, produkują wszystko, po- cząwszy od dość dobrych obudów, które są najdroższe z całej serii, a skończywszy na zupełnej tandecie, oferowanej po ni- skich cenach. W związku z tym — przy założeniu, że nie masz możliwości praktycznego sprawdzenia obudowy — najlepszym sposobem określenia jej jakości jest porównanie ceny z ceną podobnej obudowy firmy Antec. Jeśli sprawdzana obudowa jest znacznie tańsza, można się spodziewać, że jej konstrukcja jest gorszej jakości lub obudowa wyposażona jest w kiepski zasi- lacz. Należy unikać takich tanich obudów. Kilkanaście złotych początkowo zaoszczędzonych może nie być warte frustracji wywołanej przez korzystanie z kiepskiej obudowy. W celu uzyskania aktualnych rekomendacji należy zajrzeć pod adres http:// www.hardwareguys.com/picks/cases.html. Zasilacz Zasilacz jest jednym z najważniejszych komponentów komputera PC, choć większość osób nie zwraca zbyt dużej uwagi na ten podzespół. Poza dostar- czaniem do wszystkich elementów komputera stabilnego i dokładnie regu- lowanego zasilania zasilacz przemieszcza we wnętrzu obudowy powietrze chłodzące komputer. W przypadku komputerów pozbawionych dodatko- wych wentylatorów wentylator zasilacza jako jedyny jest odpowiedzialny za usuwanie z wnętrza obudowy ciepłego powietrza z tak dużą szybkością, aby zapobiec przegrzaniu. Na rysunku 1.2 pokazano nasz ulubiony, znakomity zasilacz ogólnego przeznaczenia Antec NeoPower 480. 24 ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
  • 13. Rysunek 1.2. Zasilacz Antec NeoPower 480 W idealnej sytuacji zasilacz powinien realizować wymienione zadania przy jednoczesnym generowaniu niewielkiego lub wręcz żadnego hałasu. Wiele nowszych zasilaczy, takich jak urządzenia firmy Antec z serii TruePower i firmy PC Power & Cooling z serii Silencer, przy minimalnym poziomie hałasu oferuje znakomicie regulowane zasilanie. Jednak w niektórych miej- scach nawet minimalny hałas może być niedopuszczalny. W związku z tym producenci zasilaczy zaczęli wytwarzać modele pozbawione wentylatora. Tego typu zasilacze nie mają ruchomych części, dzięki czemu są bardziej „milczące” niż ciche. Po zastosowaniu ich razem z mało nagrzewającym się procesorem, jego cichym lub „milczącym” wentylatorem oraz cichym wentylatorem obu- dowy możliwe jest złożenie komputera PC oferującego dość dużą wydajność i jednocześnie prawie niesłyszalnego podczas pracy. Zbyt słaby lub wadliwy zasilacz może być przyczyną wielu problemów. Nie- które z nich są bardzo subtelne i trudne do zidentyfikowania. Przykładowo, niewystarczający prąd w obwodzie +12 V może pogorszyć wydajność dysku twardego, który zmuszony jest do częstego ponawiania operacji odczytu lub zapisu. Jednak większość problemów nie jest tak subtelna. Zasilacz nieodpo- wiednio stabilizowany lub oferujący zbyt mały prąd może doprowadzić do awarii systemu, błędów pamięci i utraty danych. Zasilacz z uszkodzonym lub nieodpowiednim wentylatorem wpłynie na zwiększone nagrzewanie się kom- putera, co również doprowadzi do awarii systemu i utraty danych. Tak na- prawdę wiele osób, które winią system Windows za częste awarie, powinno złorzeczyć na swoje zasilacze. Parametry zasilacza są bezwartościowe, jeśli nie zrozumie się dokładnie, jakie jest ich znaczenie i w jakich warunkach je określono. Gdy mówimy komuś, że podejrzewamy, iż problemy są spowodowane przez nieodpowiedni zasilacz, ZASILACZ 25
  • 14. często odpowiedź brzmi tak: „Ale to jest zasilacz (tu wstaw nazwę urządzenia) o mocy 400W”. Nie wątpimy, że tak nie jest, ale tak naprawdę niewiele to zmienia. Poniżej dowiesz się, dlaczego. Na rysunku 1.3 przedstawiono wykres rzeczywistej mocy (wyrażonej w wa- tach) dostarczanej przez dwa zasilacze. Pierwszym z nich jest model Turbo- -Cool 510 firmy PC Power & Cooling o mocy znamionowej 510W. Drugi to typowy zasilacz bez podanego producenta o mocy znamionowej 550W. Na- grzany zasilacz dostarcza mniej mocy od tego, który ma niższą temperaturę. Przy jakiej temperaturze określano moc zasilaczy? Rysunek 1.3. Moc zasilaczy przy różnych temperaturach Firma PC Power & Cooling określa parametry swoich zasilaczy w temperatu- rze 40°C, która jest charakterystyczna dla pracujących urządzeń. Większość innych znanych nam producentów zasilaczy określa ich parametry w tempe- raturze wynoszącej tylko 25°C. Aby dostarczyć moc znamionową, zasilacze te muszą pracować w temperaturze 25°C. Dodatkowo temperatura w po- mieszczeniu musi być niższa niż 17,5°C. Jeśli w miejscu pracy nie będziesz utrzymywał stosunkowo niskiej temperatury, zasilacz, którego moc określa- no w temperaturze 25°C, dostarczy moc, która jest daleka od znamionowej. Jabłka i pomarańcze Choć powyższy wykres został udostępniony przez firmę PC Power & Cooling, która sporządziła go na podstawie własnych testów, wyniki uzyskane przez nas są podobne. Zwykle moce znamionowe zasilaczy wykonane przez firmy inne niż PC Power & Cooling i Antec obniżamy o 33%. Przykładowo, aby zasilacz pochodzący od większości producentów oferował możliwości porównywalne z możliwościami zasilaczy firmy PC Power & Cooling lub Antec o mocy 300 W, musi dysponować mocą 450 W. W jaki sposób stwierdzić, który zasilacz jest lepszy lub gorszy? Jeśli producent nie podał temperatury, przy której testował zasilacz i określał jego moc znamionową, prawdopodobnie wynosi ona 25°C. 26 ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
  • 15. Interesujące jest porównanie mocy określonej w różnych temperaturach z mocą znamionową. W temperaturze 25°C zasilacz Firmy-X oferuje moc znamiono- wą 550 W. Z kolei zasilacz firmy PC Power & Cooling o mocy znamionowej 510 W tak naprawdę przy tej temperaturze oferuje moc 600 W, czyli około 118% wartości nominalnej. Gdy temperatura wynosi 40°C, zasilacz firmy PC Power & Cooling oferuje moc znamionową 510W, natomiast urządzenie Firmy-X tylko 366W, czyli około 67% wartości nominalnej. W przypadku temperatury 50°C, będącej standardową temperaturą, przy której określane są parametry przemysłowych komputerów PC i która często występuje w go- rące letnie dni w miejscach pracy zlokalizowanych w mieszkaniu lub biurze pozbawionym klimatyzacji, zasilacz firmy PC Power & Cooling oferuje moc 460W, czyli około 90% wartości nominalnej. W tej samej temperaturze za- silacz Firmy-X dostarcza jedynie 244W, co stanowi około 44% wartości no- minalnej. Temperatura, przy której określa się moc znamionową, nie jest jedyną kwestią, którą należy uwzględnić podczas porównywania zasilaczy. Dwa zasilacze, które przy identycznej temperaturze oferują taką samą moc, niekoniecznie są sobie równe. Wynika to stąd, że zasilacze dostarczają do płyty głównej i in- nych komponentów komputera kilku różnych napięć. Ponadto moc znamio- nowa zasilacza jest sumą mocy nominalnych powiązanych z różnymi napię- ciami. Przykładowo w tabeli 1.1 porównano prądy i obliczone moce różnych obwodów napięciowych dla dwóch zasilaczy o mocy 300 W (Wat jest ilo- czynem wolta i ampera). Tabela 1.1. Porównanie dwóch zasilaczy o mocy 300 W Zasilacz A Zasilacz B Obwód zasilający Ampery (A) Waty (W) Ampery (A) Waty (W) +5V 30,0 150,0 30,0 150,0 +12V 12,0 144,0 15,0 180,0 –5V 0,3 1,5 0,5 2,5 –12V 1,0 12,0 0,5 6,0 +3,3V 14 46,2 20 66,0 +5 Vsb 2,0 10,0 2,0 10,0 Moc całkowita 363,7 414,5 Moc skonsolidowana 317,5 298,5 W ostatnich dwóch wierszach tabeli, dla każdego zasilacza, podano wartość mocy całkowitej i skonsolidowanej. Powodem takiego rozróżnienia jest to, że w przypadku większości zasilaczy wartości graniczne prądu podawane są nie dla poszczególnych napięć, lecz dla ich sumy. Przykładowo zasilacz A oferuje ZASILACZ 27
  • 16. moc 150W dla obwodu +5V i 46,2 W dla obwodu +3,3V, czyli w sumie 196,2 W. Jednak maksymalna sumaryczna moc ustalona dla tych dwóch obwodów wynosi 150 W. W przypadku zasilacza B maksymalna sumaryczna moc dla obwodów +3,3V i +5V wynosi 220W i 280W dla obwodów +3,3 V, +5V i +12V. „Ilość prądu” dostępnego w poszczególnych obwodach zasilających decyduje o tym, czy wybrany zasilacz nadaje się do zastosowania z konkretnymi mo- delami płyt głównych i procesorów. Dla przykładu, płyty główne przezna- czone dla procesorów Intel Pentium 4 wykorzystują układy VRM (Voltage Regulator Module) +12V do zasilania procesora, co oznacza, że wydajność obwodu +12V zasilacza ma w tym przypadku bardzo duże znaczenie. Naj- szybsze procesory Intel Pentium 4 zużywają ponad 100W mocy, która musi być dostarczona przez obwód +12V zasilacza. Układy VRM nie pracują ze 100% sprawnością, co oznacza, że zasilacz musi dostarczyć więcej mocy niż wymaga tego sam procesor. Dodatkowo, niektóre silniki napędowe są zasilane napięciem +12V, co dodatkowo zwiększa obciążenie obwodu +12V naszego zasilacza. Zasilacz „A” jest ostatecznym wyborem dla systemu z topowym procesorem Pentium 4 — chociaż jego moc jest wystarczająca do zasilania systemu z pro- cesorem Pentium 4 z segmentu midrange — ponieważ ilość dostarczanej mocy jest niewiele mniejsza od mocy wymaganej przez procesor i napędy. Ten za- silacz prawdopodobnie potrafiłby zasilić system z najszybszym procesorem Pentium 4 jednak zapewnia zbyt mały zapas mocy. Zasilacz „B”, oferujący dla 180W mocy +12V, wydaje się być lepszą propo- zycją, jednak tylko pozornie. Zasilacz „A” to model Turbo-Cool 300 firmy PC Power & Cooling, oferujący pełne 300 W mocy w temperaturze 40°C. Z kolei „B” to tani zasilacz, którego moc znamionową określono w tempera- turze 25°C, w związku z czym jest on w stanie dostarczyć około 120W mocy w obwodzie +12V pracując w temperaturze 40°C. Choć zasilacz Turbo-Cool 300 jest za słaby dla komputera z procesorem Pentium 4 3,4 GHz lub szyb- szym, to zasilacz „B” nie nadaje się kompletnie, pomimo pozornie lepszych parametrów. A zatem, jakie jest rozwiązanie? Gdybyśmy mieli wybrać zasilacz firmy PC Power & Cooling, zamiast modelu Turbo-Cool 300 wybralibyśmy model Turbo-Cool 350. Z dodatkowych 50W, 36W dostępnych jest w obwodzie +12V, w którym właśnie ich potrzebujemy. Jeśli jednak chcielibyśmy użyć zasilacza wyprodukowanego przez firmę, która wykonała zasilacz „B” (a nie chcielibyśmy), zdecydowalibyśmy się na model z tej samej serii o mocy 500 lub 550W, który oferuje moc porównywalną z możliwościami zasilacza PC Power & Cooling Turbo-Cool 350, choć nie zapewnia tak dobrej stabilizacji. 28 ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
  • 17. Czy chcesz, aby był największy? Jeśli nie chcesz tracić czasu na sprawdzanie wymagań każdego komponentu dotyczących poboru mocy, najlepszym rozwiąza- niem będzie kupno zasilacza o większej mocy. Jeśli uważasz, że wystarczający będzie zasilacz o mocy 400W, kup zamiast niego model o mocy 550W. Wydając kilkadziesiąt złotych więcej ku- pisz zasilacz oferujący sporą rezerwę mocy. Ponadto, ponieważ mocniejszy zasilacz będzie wykorzystywał tylko część swojej nominalnej mocy, będzie w stanie dostarczyć lepiej stabilizowa- ne napięcie, będzie wytwarzał mniej ciepła dzięki czemu będzie trwalszy. Zainstalowanie mocniejszego zasilacza niż wymagany nie spowoduje większego zużycia energii przez komputer. Za- silacz o mocy 550W dostarczający 325W nie zużywa więcej energii niż zasilacz o mocy 350W. Przy wybieraniu odpowiedniego zasilacza do własnego komputera należy ko- rzystać z poniższych wytycznych. Wybierz odpowiedni format zasilacza Przede wszystkim należy upewnić się, czy kupowany zasilacz pasuje do obudowy i posiada odpowiednie złącza pasujące do tych na płycie głów- nej. Większość obudów wyposażona jest w zasilacze ATX. Każdy taki za- silacz pasuje do dowolnej obudowy tego typu. Obudowy SFF i micro- ATX często wyposażone są w zasilacze SFX lub inne, niestandardowe. O ile tylko jest to możliwe, unikamy tego typu zasilaczy. Dopasuj zasilacz do konfiguracji komputera Możliwe jest określenie maksymalnego poboru mocy przez zsumowanie wymagań poszczególnych komponentów zainstalowanych w kompute- rze a następnie dobranie odpowiednio mocnego zasilacza. W przypadku takiej metody problem polega na tym, że określenie poboru mocy dla wszystkich podzespołów może okazać się niemożliwe, zwłaszcza dla płyty głównej i kart rozszerzeń. Jeśli lubisz zbędnych komplikacji, dobierz za- silacz, kierując się poniższymi przykładami konfiguracjami. (Podana moc zasilaczy została określona w przypadku pracy w temperaturze 40°C. W przypadku zasilaczy, których moc oznaczono w temperaturze 25°C, ich moc należy pomnożyć przez 1,5 lub 150%) ZASILACZ 29
  • 18. Komputer o podstawowej konfiguracji W przypadku stacjonarnego komputera Mini Tower wyposażonego w tani procesor, pamięć RAM o pojemności 256 MB, zintegrowaną kartę wideo, jeden dysk twardy ATA, napęd optyczny ATAPI i jedną kartę rozszerzeń (lub w ogóle pozbawionego kart) należy zainstalować zasilacz ATX12V o mocy 250W lub większej. Komputer typowy W przypadku stacjonarnego komputera Mini Tower lub Midi Tower wyposażonego w średniej klasy procesor, pamięć RAM o pojemności 512 MB, droższą kartę graficzną, jeden lub dwa dyski twarde ATA, jeden lub dwa napędy optyczne ATAPI oraz jedną lub dwie karty rozszerzeń należy zainstalować zasilacz ATX12V o mocy 350 W lub większej. Komputer o dużej wydajności W przypadku komputera Midi Tower lub Full Tower wyposażonego w szybki procesor, pamięć RAM o pojemności 1 GB, bardzo wydajną kartę graficzną, jeden lub dwa dyski twarde ATA bądź SCSI, jeden lub dwa napędy optyczne oraz dwie lub więcej kart rozszerzeń należy zainstalować zasilacz ATX12V o mocy 450W lub większej. Mocno obciążany komputer W przypadku komputera Full Tower wyposażonego w jeden lub dwa szybkie procesory, pamięć RAM o pojemności przekraczającej 1 GB, bardzo wydajną kartę graficzną, dwa lub trzy dyski twarde ATA bądź SCSI, jeden lub dwa napędy optyczne oraz trzy lub więcej kart rozszerzeń należy zainstalować zasilacz ATX12V o mocy 550W lub większej. Oczywiście, rzeczywiste konfiguracje różnią się od powyższych, jednak postępowanie zgodnie z powyższymi, ogólnymi wytycznymi, powinno zagwarantować, że wybrany zasilacz ma odpowiednią moc i jednocześnie zapewnia rezerwę pozwalającą na instalację kolejnych, nowych kompo- nentów. Dwa procesory wymagają więcej mocy Jeśli składasz komputer z dwoma procesorami, upewnij się, że wybrany zasilacz dostosowany jest do obsługi dwuprocesoro- wych płyt głównych. Nawet zasilacze oferujące stosunkowo du- żą moc znamionową mogą nie być odpowiednie do współpracy z dwuprocesorowymi płytami głównymi. Dwa procesory mogą potrzebować 200W lub więcej, co może przekraczać maksymalną 30 ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
  • 19. obciążalność przy danym napięciu. Osobom składającym dwu- procesorowy komputer możemy poradzić, aby zajrzeli na stronę internetową firmy PC Power & Cooling (http://www.pcpower cooling.com) i wybrali zasilacz spełniający ich wymagania. Moc zasilacza dostosuj do formatu obudowy Niezależnie od bieżącej konfiguracji komputera pod uwagę należy wziąć format obudowy. Przykładowo, bez sensu byłoby instalowanie zasilacza o mocy 250 watów w obudowie Full Tower. Równie dobrze można po prostu kupić mniejszą obudowę, ponieważ taki zasilacz nigdy nie będzie w stanie obsłużyć nawet części urządzeń, które można pomieścić w obu- dowie Full Tower. Bezsensowne jest też zainstalowanie zasilacza o mocy 600 watów w obudowie Mini Tower, w której po prostu brak miejsca na komponenty wymagające tak znacznej mocy. Kupuj tylko zasilacze zgodne ze standardem ATX12V Każdy nabyty zasilacz ATX powinien być zgodny ze specyfikacją ATX12V. Zasilacz taki wymagany jest w komputerach z procesorem Pentium 4. Nawet komputery z procesorem Athlon, które nie korzystają ze złącza zasilającego ATX12V, mogą współpracować z zasilaczem ATX12V. Jeśli później nabę- dziesz płytę główną z modułami VRM +12V, nadal będzie można używać do- tychczasowego zasilacza — przy założeniu, że dostarczy wystarczającą moc. Główne złącze zasilające ATX12V W ostatnim czasie w sprzedaży pojawiły się zasilacze zgodne z wersją 2.0 standardu ATX12V. W tego typu zasilaczach — zamiast wcześniej stosowanego 20-końcówkowego złącza — do- stępne jest 24-końcówkowe główne złącze zasilające. Niektóre 24-końcówkowe zasilacze wyposażone są w przejściówkę umoż- liwiającą połączenie ich z płytami głównymi wyposażonymi w 20-końcówkowe gniazdo zasilające, przy czym z reguły moż- liwe jest bezpośrednie podłączenie złącza 24-końcówkowego 20-końcówkowego gniazda płyty głównej. Z kolei większość płyt głównych z 24-końcówkowym gniazdem zasilającym umożliwia podłączenie 20-końcówkowego złącza zasilającego, jednak ko- nieczne jest wówczas doprowadzenie do płyty głównej dodat- kowego zasilania przy pomocy złącza zasilającego dyski twarde. Zalecamy kupowanie wyłącznie 24-końcówkowych zasilaczy zgodnych z wersją 2.0 standardu ATX12V. ZASILACZ 31
  • 20. Upewnij się, czy zasilacz zawiera złącza zasilające dyski Serial ATA Na początku 2004 r. wiele typowych zasilaczy zaczęto wyposażać w złącza zasilające dyski Serial ATA. Jednak w dalszym ciągu niektóre zasilacze nie dysponują takimi złączami, dlatego warto sprawdzić, czy kupowany zasilacz posiada złącza S-ATA. Jeśli nawet w komputerze znajdują się napędy ze standardowym równoległym interfejsem ATA, to w przypadku dysponowania złączami zasilającymi S-ATA można znacznie ułatwić przyszłe modernizacje. Aktualnie tylko niektóre dyski twarde S-ATA wymagają złącza zasilającego S-ATA. Reszta napędów S-ATA obsługuje różnego typu złącza. Jednak w 2005 r. interfejs S-ATA jeszcze bardziej się rozpowszechni, zarówno w przypadku dysków twardych, jak i napędów optycznych. Przejściówki kabli zasilających S-ATA Jeśli posiadany zasilacz nie dysponuje złączami zasilającymi S-ATA, nadal możliwe jest podłączenie do niego napędów tego typu. W tym celu należy zastosować przejściówki kabli zasilają- cych S-ATA, takie jak produkowane przez firmę Antec (http:// www.antec-inc.com). Co kupić? Zasilacze firm PC Power & Cooling (http://www.pcpowercooling.com) i Antec (http://www.antec-inc.com) można uznać za wzorcowe. Inne zasilacze porów- nywaliśmy z ofertą tych właśnie producentów. Firma PC Power & Cooling oferuje trzy podstawowe serie zasilaczy. Zasilacze z serii Standard są takiej jakości jak najlepsze zasilacze większości producentów, choć najmocniejszy dostępny model oferuje tylko 250 W. Zasilacze z serii Turbo-Cool są bardzo wydajnymi urządzeniami, cechującymi się wyjątkowo dobrą stabilizacja i dużą mocą, są jednak dość głośne. Zasilacze z serii Silencer oferują równie dobrą stabilizację, niższą moc i są znacznie cichsze od modeli z serii Turbo-Cool. Najlepsze zasilacze firmy Antec, w tym modele z serii TruePower, NeoPower i Phantom, oferują równie dobrą stabilizację jak zasilacze firmy PC Power & Cooling. Ponadto posiadają dużą moc i są tak ciche jak zasilacze z serii Silen- cer lub nawet cichsze. Uważamy, że najdroższe zasilacze firmy Antec są tak dobre jak najlepsze modele firmy PC Power & Cooling. Niektórzy producenci, tacy jak Aerocool, Enermax, Fortron i Vantec, cieszą się uznaniem wśród miłośników gier. Sprawdziliśmy kilka zasilaczy tych firm i nie zrobiły na nas wrażenia. Choć zasilacze te często są wystarczająco do- brze wykonane, nie oferują niczego, co sprawiłoby, że zrezygnowalibyśmy z produktów firm Antec i PC Power & Cooling. Jeszcze inne firmy, takie jak 32 ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
  • 21. Astec i Sparkle Power Inc. (SPI), sprzedają zasilacze przede wszystkim produ- centom komputerów. Choć istotnie niektórzy producenci wytwarzają porząd- ne zasilacze, nie widzimy powodu, dla którego należałoby korzystać z które- gokolwiek z nich. Zasilacze firmy PC Power & Cooling, a zwłaszcza firmy Antec, mają przystępne ceny, a przy tym cechują się stabilnością, dobrą sta- bilizacją i niezawodnością. Tanie zasilacze Unikaj tanich zasilaczy. Istnieją dziesiątki firm produkujących tego rodzaju urządzenia. Wiele z nich wytwarzanych jest w tych samych chińskich i tajwańskich fabrykach. Dostępne są też za- silacze pozbawione nazwy producenta oraz oznaczone jedynie symbolem wymaganej zgodności ze standardem UL i podobny- mi etykietami. Bezwzględnie należy unikać każdego zasilacza, na którym nie ma wyraźnie podanej nazwy producenta. Nie należy zakładać, że zasilacz umieszczony w taniej obudowie lub model kosztujący 60 zł wystawiony na wystawie sklepu komputerowego będzie wystarczająco dobry. Prawie na pewno tak nie będzie. Do- bry zasilacz do najprostszego komputera kosztuje przynajmniej 100 zł, do typowego systemu Mini lub Midi Tower — od 150 do 220 zł, natomiast do mocno obciążonego systemu Full Tower — 300 zł lub więcej. Próba oszczędzania na zasilaczu z ekonomicz- nego punktu widzenia nie jest zbyt mądrym posunięciem. W przypadku komputera ogólnego zastosowania zalecamy zakup obudowy, która wyposażona jest w jeden z proponowanych przez nas zasilaczy. Poniżej omówiliśmy niektóre z proponowanych modeli. Komputer atrakcyjny cenowo W przypadku taniego komputera należy wybrać zasilacz Antec Smart- Power lub PC Power & Cooling Standard. Jeśli dysponujesz już obu- dową zawierającą tani zasilacz nieznanego producenta, zalecamy zastą- pienie go jednym z tańszych modeli wytwarzanych przez firmę Antec lub PC Power & Cooling. Komputer biznesowy, typowy, o dobrej wydajności lub dla gracza W przypadku dowolnego komputera, którego cena nie jest najważniej- sza, pierwszą propozycją jest znakomity zasilacz Antec NeoPower. Do innych świetnych zasilaczy należy zaliczyć takie urządzenia jak Antec TruePower, PC Power & Cooling Turbo-Cool (jeśli poziom hałasu nie jest istotny) i PC Power & Cooling Silencer. ZASILACZ 33
  • 22. Co oznacza skrót PFC? Zasilacze PFC (Power Factor Correction — korekcja współ- czynnika mocy) efektywniej zużywają energię w porównaniu z innymi zwykłymi zasilaczami. Zasilacze takie pobierają prąd ze stałą szybkością, która ulega zmianie tylko w celu dostoso- wania do zmieniającego się obciążenia. Innego typu zasilacze pobierają prąd cyklicznie. Maksymalny prąd pobierany przez zasilacz bez korekcji współczynnika mocy PFC jest znacznie większy niż w przypadku każdego podobnego zasilacza PFC. Trzeba o tym pamiętać podczas tworzenia obwodów, dobiera- nia zasilaczy awaryjnych UPS itp. Jeśli zamierzasz użyć zasi- lacza PFC, należy wybrać jeden z wielu modeli firmy PC Power & Cooling lub Antec (seria NeoPower) zgodnych z technologią Active PFC. Komputer dla gracza Gdy składany jest komputer, który posłuży wyłącznie do gier, należy za- stosować zasilacz Antec TrueBlue lub Antec TrueControl. Modele True- Blue należą do serii TruePower i mają wbudowaną diodę świecącą na niebiesko. Modele TrueControl również wchodzą w skład tej serii i wy- posażone są w kontrolki umożliwiające regulowanie z przedniego panelu komputera prędkości obrotowej wentylatora i napięć. Komputer o niskim poziomie hałasu Dla różnych osób cichy komputer PC oznacza co innego. Najcichsze do- stępne zasilacze pozbawione są wentylatorów lub innych ruchomych części — dzięki temu są zupełnie ciche. Nasz ulubiony bezszelestny zasi- lacz Antec Phantom 350 pokazano na rysunku 1.4. Chłodzony jest przez masywny radiator. Jednak ciche zasilacze są dość drogie. Jeśli wolisz za- stosować cichy zasilacz chłodzony przez wentylator generujący niewielki hałas, należy wybrać model Antec TruePower lub PC Power & Cooling Silencer. Choć żaden z nich nie jest zupełnie niesłyszalny, są znacznie cichsze od standardowych zasilaczy. W celu uzyskania aktualnych rekomendacji należy zajrzeć pod adres http:// www.hardwareguys.com/picks/power.html. 34 ROZDZIAŁ 1. DOBÓR PODZESPOŁÓW
  • 23. Rysunek 1.4. Cichy zasilacz Antec Phantom 350 pozbawiony wentylatora 35