การดื้อยาปฎิชีวนะ น.ส หัสนา คงบำรุงค์ น.ส แพรวพรรณ บุญนวม

1. ความหมายของยา
ปฏิชีวนะ
ชนิดของยาปฏิชีวนะ
การทางานของยา
ปฏิชีวนะ
แนวทางการป้ องกัน
การดื้อยาปฏิชีวนะ

2. ยาปฏิชีวนะ คือ ยายับยั้ง ฆ่าหรือต้านจุลชีพหรือเชื้อโรค เชื้อแบคทีเรีย
เป็ นยาที่ผลิตมาจากสิ่งมีชีวิต เพื่อใช้รักษาโรคติดเชื้อ มีชื่อในวงการแพทย์ว่า แอน
ไทไบโอติค (Antibiotics)
การดื้อยาปฏิชีวนะ เกิดจากยาที่มีเป้ าหมายต่อโปรตีนแบคทีเรียที่จาเพาะ
ด้วยเหตุที่ยาจาเพาะเกินไป การกลายพันธุ์ใด ๆ ในโปรตีนเหล่านี้จะขัดขวางหรือลบ
ล้างฤทธิ์ทาลายของยา ส่งผลให้เกิดการดื้อยาปฏิชีวนะ ไม่เพียงแบคทีเรียสามารถ
เปลี่ยนแปลงเอนไซม์อันเป็ นเป้ าหมายของยาปฏิชีวนะเท่านั้น แต่แบคทีเรียยังใช้
เอนไซม์ดัดแปลงยาปฏิชีวนะจนทาให้หมดฤทธิ์ไปเองได้ด้วย ตัวอย่างจุลชีพก่อโรคที่
เปลี่ยนแปลงเป้ าหมาย เช่น Staphylococcus aureus, Enterococcus ที่ดื้อแวนโคมัย
ซิน และ Streptococcus ที่ดื้อมาโครไลด์ และตัวอย่างจุลชีพที่ดัดแปลงยาปฏิชีวนะ
เช่น Pseudomonas aeruginosa และ Acinetobacter baumannii ที่ดื้ออะมิโนไกลโค
ไซด์

3. 1.ยาเพนิซิลลิน (Penicillin)
สังเคราะห์ได้จากเชื้อรา ใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียในเนื้อเยื่อ/อวัยวะ
เช่น คออักเสบ เป็ นกลุ่มยาที่ไม่ทนกับกรดในกระเพาะอาหาร

4. 2.อะมิโนไกลโคไซด์ (Aminoglycosides)
ใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียที่กระดูก การติดเชื้อที่ผิวหนัง การติดเชื้อที่
ระบบทางเดินหายใจ และการติดเชื้อหลังผ่าตัด

5. 3.เซฟาโลสปอริน (Cephalosporin)
ยาปฏิชีวนะที่ออกฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย ดูดซึมในทางเดินอาหารได้ไม่
ดี ต้องใช้การฉีดเข้ากล้าเนื้อหรือหลอดเลือด

6. 4.แมคโครไลด์(Macrolide)
สามารถยับยั้งเชื้อแบคทีเรียโดยการก่อกวนที่สารพันธุกรรม (RNA) ใช้
ในการรักษาโรคติดเชื้อจากแบคทีเรียในทางเดินอาหารส่วนบนและส่วนล่าง

7. 5.เตตราไซคลีน(Tetracyclines)
ใช้รักษาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะและการติดเชื้อในลาไส้ รักษา
หลอดลมอักเสบ แผล ฝี หนอง ห้ามใช้ยาในเด็กอ่อนและหญิงมีครรภ์

8. 6.ควิโนโลน(Quinolones)
ใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินปัสสาวะ ทางไต และต่อม
ลูกหมาก ออกฤทธิ์โดยรบกวนการสร้างโปรตีนในสารพันธุกรรมของแบคทีเรีย
(DNA) ห้ามใช้ยาในผู้ที่เป็ นโรคลมชัก เพราะจะไปกระตุ้นสมองทาให้ชักได้บ่อย
ขึ้น

9. กลไกการออกฤทธิ์ของยาปฏิชีวนะมีกระบวนการทาลายและยับยั้งการ
เจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียโดยทาลายเยื่อหุ้มเซลล์ ส่งผลให้สมดุลในการ
ดารงชีวิตของเชื้อโรคเสียไปและตายในที่สุด การยับยั้งการสร้างผนังเซลล์ จะทา
ให้เชื้อแบคทีเรียต่างๆไม่สามารถแพร่พันธุ์ จึงหยุดการเจริญเติบโต ทาให้เชื้อ
แบคทีเรียไม่สามารถผลิตลูกหลานออกมาทาอันตรายต่อร่างกายคนเราได้อีก

10. 1. ไม่ซื้อยาปฏิชีวนะทานเอง
2. อย่าใช้ยาปฏิชีวนะตามที่คนอื่นแนะนา
3. เมื่อใช้ยาปฏิชีวนะ ควรปฏิบัติตามคาแนะนาของแพทย์อย่างเคร่งครัด