1. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Güç aktarma
Yağlama işlevi
Uzun ömür
Soğutma işlevi
Hidrolik Yağların Tanımı
Hidrolik enerjinin oluşmasını, taşınmasını ve mekanik enerjiye dönüşümünü sağlayan sıvılara
"Hidrolik Yağ" adı verilmektedir. Yağların diğer bir görevi de devre elemanlarını yağlamak ve
aşınmalara karşı korumaktır.
Hidrolik Yağlarda Bulunması Gereken Özellikler
Sistemi koruma
2. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Viskozite: Yağın en önemli özelliğidir ve kullanıma uygun olup olmadığının tespitinde
kullanılır. Yağın iç sürtünmesinin bir ölçüsü veya yağın akmaya karşı gösterdiği direnç olarak
adlandırılır.
Bir yağın akıcılığı düşük, yani zor akıyorsa viskozitesi (direnci) yüksektir. Yağın akıcılığı
yüksek, yani kolay akıyorsa viskozitesi düşüktür.
Viskozitenin anlam ifade edebilmesi için daima hangi sıcaklıkta olduğunun belirtilmesi gerekir.
Yüksek Viskozite Düşük Viskozite
3. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Sürtünme kayıplarının artması sonucu devrede güç kaybı olur.
Sürtünme kayıplarından dolayı akışkan ısısı artar ve devre, yüksek sıcaklıklarda çalışmaya
zorlanır.
Devrede basınç kayıpları oluşur.
Devrenin çalışması sırasında oluşan ses artar.
Hidrolik yağın viskozitesi yüsek ise
Sürtünme direncinin artması sonucu basınç artar, emniyet valfi açılarak akışkanı tanka
gönderir. Bu durum devre elemanlarının düşük hızlarda çalışmasına neden olur.
Pompa akışkanı emerken zorlanır ve pompada kavitasyon oluşur.
4. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Valfler ve sızdırmazlık elemanlarındaki sızıntıların artması sonucu silindirlerin konumunda
değişmeler olur. Silindir bulunduğu konumdan farklı bir konuma doğru sürüklenir.
Sızdırmazlık elemanlarında meydana gelen sızıntıların artması sonucu silindir, hidromotor
gibi alıcıların hızlarında artma ya da azalma meydana gelir. Hızlardaki değişmenin diğer bir
nedeni de pompadaki sızıntılardır.
Basınçlı akışkan görevini tamamlamadan sızıntı yaparak, düşük basınç bölgesine geçer.
Sızıntı oranı yüksekse basınç enerjisi ısı enerjisine dönüştüğü için akışkanın ısısının arttığı
gözlenir.
Birbiri üzerinde sürtünerek çalışan makine elemanları arasındaki yağ filmi yırtılır ve
aşınma miktarı artar.
Hidrolik yağın viskozitesi düşük ise
8. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Viskozite indeksi
Bir yağın viskozitesinin sıcaklıkla ne şekilde değiştiğini göstermek için bulunmuş bir sistemdir.
İdeal bir yağda viskozitenin sıcaklıkla değişmesi istenmez. Yağlar; yüksek (HVI), orta (MVI) ve
düşük (LVI) olmak üzere üç gruba ayrılır. Bu ayrımda bir kesinlik olmamasına rağmen HVI
yağlar 85’ in üzerinde, MVI yağlar 30-85 arasında, LVI yağlar 30’ un altında viskozite indeksine
sahiptir.
10. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Yağdan numune alma ve analiz
Yağın değişme zamanı yağın analiz edilmesiyle belirlenir. Kullanım yağından alınan
örneklere çeşitli analizler uygulanır. 50-100 cc' lik yağ, numune için yeterlidir.
Örnek alınacak yağ bir kap içinde depolanıyor ise kabın yuvarlanarak homojenliğin
sağlanması gerekir. Kap üzerine yağın adı, firma adı ve örnek alınma tarihi gibi bilgiler
içeren bir etiket yapıştırılmalıdır.
11. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Yağdan Numune Alma ve Analiz
Analiz için çeşitli cihazlar kullanılabilir. Kullanımı kolay ve pratik olan bu tür cihazlar
yardımıyla yağın içindeki su miktarı, yakıt miktarı, metal parçacıkların seviyesi ve
oksidasyon durumu öğrenilebilir.
12. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Yağ İlavesi
İlâve edilecek yağ, maksimum seviyeyi geçmemelidir.
Farklı tip ve markalı yağların birbiriyle karıştırılması önlenmelidir.
Aynı üretici tarafından üretilmiş; farklı viskozite değerine sahip yağlar birbiri ile
karıştırılabilir.
Eğer mümkünse yağ ilavesi yaparken akışkan filtreden geçirilerek doldurulmalıdır.
14. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Yağların Depolanması
Madensel yağların güneş, sıcak, soğuk ve yağmur altında uzun süre bekletilmesi uygun
değildir. Depo üstünün kapalı ve havadar olması tavsiye edilir. Depolanan ortamda yağ, su
ve toz bulunmamalıdır (Shell).
17. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Yağların Sınıflandırılması
1. Mineral esaslı yağlar: Ham petrolün rafine edilmesinden elde edilen parafinik, naftanik ve
aromatik esaslı yağlardır.
2. Sentetik esaslı yağlar: Kimyasal metotlarla elde edilen yağlardır.
18. www.modulteknik.com www.egemod.com
HİDROLİK YAĞLAR
Mineral esaslı yağ yerine sentetik esaslı yağ kullanılacak ise
Sızdırmazlık elemanları ile uyumlu olmalıdır
Depo içi boyanmamalı ve kadmiyum kaplı elemanlar kullanılmamalıdır.
Depo kapasitesi daha da büyütülmelidir. Depo kapasitesi, deponun 1 dakikada
gönderdiği akışkan miktarının 8-10 katı olmalıdır.
Akış hızı 3m/s ile sınırlandırılmıştır.
Pompa hızı azaltılmalıdır (1000 - 1200 dev/dak geçilmemelidir). Dişli pompaların
kullanılması tavsiye edilmez.
Maksimum çalışma basıncı düşürülmelidir. Çalışma basıncı, 100-120 bar' ı
geçmemelidir.
