1. ΕΡΓΑ΢ΘΑ ΓΘΑ ΣΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΩΝ ΘΡΗ΢ΚΕΤΣΘΚΩΝ
ΕΠΘΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ΢:
Κ. ΚΑΠΕΣΑΝΑΚΗ΢ ΓΘΩΡΓΟ΢

ΑΠΟ ΣΗ ΜΑΘΗΣΡΙΑ ΣΟΤ Α3:
ΕΤΘΝΑ Σ΢ΘΥΡΘΝΣΖΗ
19 Ηανοςαπίος 2014
ΔΤΗΝΑ Σ΢ΗΥΡΗΝΣΕΖ- ΔΤΑΓΓΔΛΗΚΖ
΢ΥΟΛΖ ΢ΜΤΡΝΖ΢
1

2. Απάνηηζη ζηην επώηηζη 2 ηηρ ζελίδαρ 74 ηος
Βιβλίος Μαθηηή:
«Γιατί ο Νόμος τους ονομαζόταν Μωσαϊκός;»

3. Μωζαϊκόρ νόμορ
 «Μωζαϊκόρ νόμορ» είναι:
ο δεκάλογορ ή αλλιώρ οι
δέκα ενηολέρ,
ο κώδικαρ νόμων και
διαηάξεων πος ζύμθωνα
με ηη Βίβλο δόθηκαν από
ηον Θεό ζηον λαό
ηος Ηζπαήλ μέζω ηος
Μωςζή. Ζ λέξη
«Μωζαϊκόρ» πποέπσεηαι
από ηο Μωςζή, διόηι αςηόρ
παπέλαβε ηιρ δέκα ενηολέρ
από ηο Θεό.

4. Ζ Η΢ΣΟΡΗΑ ΣΟΤ ΜΩΤ΢Ζ

 http://www.youtube.com/watch?v=d12uOLx5CI0

5. ΣΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΕΥΟΜΕΝΟ
ΣΗ΢ ΜΩ΢ΑΙΚΗ΢ ΝΟΜΟΘΕ΢ΙΑ΢

 Η λνκνζεζία ηνπ εθιεθηνύ
ιανύ ηνπ Θενύ δελ
πεξηνξίζηεθε κόλν ζηηο
Δέθα Εληνιέο.
 Μεηά από απηέο, ν Μσπζήο
αλέβεθε πάιη ζην ΢ηλά γηα λα
πάξεη από ην Θεό θαη άιιεο
εληνιέο, πνύ ξύζκηδαλ ηελ
θνηλσληθή δσή ησλ
Ιζξαειηηώλ κε θάζε
ιεπηνκέξεηα.

6. ΢ΤΜΠΛΖΡΩΜΑΣΗΚΔ΢ ΓΗΑΣΑΞΔΗ΢

 Με ηηο ζπκπιεξσκαηηθέο
απηέο δηαηάμεηο ε
κσζατθή λνκνζεζία
θάιππηε όιεο ηηο
θνηλσληθέο θαη αζηηθέο
ζρέζεηο ηνπο.
 Καζόξηδε ηνλ ηξόπν
απνλνκήο ηεο
δηθαηνζύλεο, ην ζεβαζκό
ηεο δσήο, ηεο ηηκήο θαη
ηεο πεξηνπζίαο ησλ
άιισλ, ηε κεηαρείξηζε
ησλ δνύισλ θαη ησλ
αηρκαιώησλ, θαη ξύζκηδε
ζέκαηα εζηθήο θαη πγείαο.

7. ΔΝΣΟΛΖ ΓΗΑ ΣΖ ΓΗΚΑΗΟ΢ΤΝΖ

Μεξηθέο από ηηο εληνιέο
απηέο είλαη νη εμήο:
 α) Οη δηθαζηέο νθείινπλ λα
είλαη δίθαηνη θαη
αληηθεηκεληθνί. Να κε
δέρνληαη κηα θαηεγνξία, αλ
δελ έρνπλ απνδείμεηο. Να
κε κεξνιεπηνύλ ζε βάξνο
ησλ θησρώλ. Να κελ
θαηαδηθάδνπλ αζώνπο ζε
ζάλαην, νύηε λα αζσώλνπλ
ελόρνπο κε δσξνδνθίεο. Να
κελ επεξεάδνληαη από ηα
πξόζσπα θαη λα θξίλνπλ
δίθαηα όινπο, όπνηνη θαη αλ
είλαη απηνί.

8. ΔΝΣΟΛΖ ΓΗΑ ΦΟΝΟ ΚΑΗ ΚΛΟΠΖ

 β) Εθείλνο πνπ ζα ζθνηώλεη
άλζξσπν λα θαηαδηθάδεηαη
θαη απηόο ζε ζάλαην.
 Όπνηνο ηξαπκαηίζεη
άλζξσπν λα ηνπ πιεξώζεη
ηα έμνδα ζεξαπείαο θαη ηα
κεξνθάκαηα πνπ έραζε ν
ηξαπκαηίαο όζνλ θαηξό δελ
κπνξνύζε λα δνπιέςεη.
 Όπνηνο θιέςεη κνζράξη ή
αξλί, λα πιεξώλεη πέληε
κνζράξηα ή ηέζζεξα αξληά
γηα θάζε θιεκκέλν.
 Αλ ν ηδηνθηήηεο ζθνηώζεη
ηνλ θιέθηε πνπ θιέβεη,
είλαη αζώνο. Αλ όκσο ηνλ
ζθνηώζεη αξγόηεξα, είλαη
έλνρνο θαη ηηκσξείηαη κε
ζάλαην.

9. ΢ΑΒΒΑΣΗΚΟ ΔΣΟ΢

 γ) Γηα λα πεξηνξηζηνύλ νη
αδηθίεο, δεκηνπξγήζεθαλ δύν
θνηλσληθνί ζεζκνί, ην
"΢αββαηηθό" θαη ην
"Ισβειαίν" έηνο.
 Σν ΢αββαηηθό ή ΢αββαηηαίν
ενξηαδόηαλ θάζε επηά ρξόληα
θαη ήηαλ έηνο αγξαλάπαπζεο.
Γηα έμη ρξόληα ζπέξλαλε ηα
ρσξάθηα ηνπο, ν έβδνκνο
ρξόλνο ήηαλ έηνο άγην θαη
αθηεξσκέλν ζην Θεό γηα λα
αλαπαπηεί ε γε θαη νη άλζξσπνη
πνπ ηε δνπιεύνπλ. Έηζη
απαγνξεπόηαλ ε θαιιηέξγεηα
ηεο γεο, γηαηί νη Ιζξαειίηεο
έπξεπε λα ζπκνύληαη όηη ε γε
αλήθεη ζην Θεό.

10. ΗΩΒΖΛΑΗΟ ΔΣΟ΢

 Σν Ισβειαίν έηνο ενξηαδόηαλ
θάζε πελήληα ρξόληα.
 Κάζε πεληεθνζηό έηνο ήηαλ
έηνο άγην θαη αθηεξσκέλν ζην
Θεό.
 Σν έηνο απηό ήηαλ όινη
ππνρξεσκέλνη λα
ειεπζεξώζνπλ ηνπο δνύινπο,
λα ραξίζνπλ ηα ρξέε ζ'
εθείλνπο πνύ δελ είραλ λα ηα
πιεξώζνπλ θαη λα
επηζηξέςνπλ πίζσ ζηνπο
αξρηθνύο ηδηνθηήηεο θάζε
ηδηνθηεζία πνπ είρε πνπιεζεί
ή παξαθξαηεζεί γηα ρξέε.

11. ΑΣΔΛΔΗΔ΢ ΜΩ΢ΑΪΚΟΤ ΝΟΜΟΤ

 Ο Μσζατθόο Νόκνο, βέβαηα, δελ
ήηαλ ηέιεηνο ζ' όια. Είρε αηέιεηεο.
 Οη Ιζξαειίηεο πνπ γηα πξώηε
θνξά νξγαλώλνληαλ σο θνηλσλία
θαη σο έζλνο, δελ ήηαλ αθόκα ζε
ζέζε λα θαηαιάβνπλ ηνλ ηέιεην
λόκν ηεο αγάπεο.
 Απηόλ ην λόκν ζα ηνλ δηδάμεη
ύζηεξα από πνιιά ρξόληα ν ίδηνο ν
Τηόο θαη Λόγνο ηνπ Θενύ, αθνύ
πξώηα πξνεηνηκαζηεί ε
αλζξσπόηεηα νιόθιεξε κε ην
Νόκν ηνπ Μσπζή.
 Γη' απηό βιέπνπκε κέζα ζηηο
ππέξνρεο δηαηάμεηο ηνπ λα
επηηξέπεηαη θαη ε εθδίθεζε:
«Οθζαικόλ αληί νθζαικνύ,
νδόληα αληί νδόληνο, ρείξα αληί
ρεηξόο...»

12. ΑΞΗΑ ΜΩ΢ΑΪΚΖ΢ ΝΟΜΟΘΔ΢ΗΑ΢

 Παξά ηηο αηέιεηέο ηεο όκσο,
ε κσζατθή λνκνζεζία έρεη
κεγάιε αμία.
 Φαλέξσζε ζηνπο Ιζξαειίηεο
ην ζέιεκα ηνπ αιεζηλνύ
Θενύ θαη πξνεηνίκαζε ηελ
αλζξσπόηεηα λα δερηεί
νιόθιεξε ηελ αιήζεηα.
 Γη' απηό αθόκα θαη ζήκεξα,
πνιιέο από ηηο δηαηάμεηο ηνπ
Μσζατθνύ Νόκνπ
δηαηεξνύλ ηελ αμία ηνπο.
Απηό ήηαλ θπζηθό, αθνύ ή
κσζατθή λνκνζεζία ήηαλ
«Θενδίδαθηε».

13. ΠΖΓΔ΢

 http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh_Biblio/H_istoria_t
ou_Mwush/H_Mwsaikh_nomothesia.htm
 Δ.1:https://www.google.gr/search?hl=el&site=imghp&tbm=is
ch&source=hp&biw=1920&bih=971&q=%CE%BC%CF%89%CF
%85%CF%83%CE%B7%CF%82&oq=%CE%BC%CF%89%CE%B
7&gs_l=img.1.0.0i10j0i10i24l5.2123.4051.0.5889.5.4.1.0.0.0.244.71
9.0j2j2.4.0....0...1ac.1.32.img..0.5.723.GY_6UiKapPA#facrc=_&im
gdii=_&imgrc=bGHTfOmoFRJCpM%253A%3B0VP88n2UphL3J
M%3Bhttp%253A%252F%252Fellania.pblogs.gr%252Ffiles%252
Ff%252F397319MosesHeston2703_468x611.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fella
nia.pblogs.gr%252F2011%252F05%252Fagia-grafh-ta-pentebiblia-toy-mwysh-poy-den-egrapse-omwyshs.html%3B468%3B611

14. ΠΖΓΔ΢ (2)

 Δ.2:https://www.google.gr/search?hl=el&site=imghp&tbm=isch&source=hp&biw=1920&bih=9

71&q=%CE%BC%CF%89%CF%85%CF%83%CE%B7%CF%82&oq=%CE%BC%CF%89%CE%B7&g
s_l=img.1.0.0i10j0i10i24l5.2123.4051.0.5889.5.4.1.0.0.0.244.719.0j2j2.4.0....0...1ac.1.32.img..0.5.723.GY
_6UiKapPA#facrc=_&imgdii=_&imgrc=xJz1TT79d6l5hM%253A%3B0uC_jk2x5ivvM%3Bhttp%253A%252F%252Fapi.ning.com%252Ffiles%252FGIhF1qNxr4hWpB6goJay
Hyk*7*zT8ErMj0R*SIJv6Wd3RmbJItX6lSRK10HDiOfBc9E5fRul3wlxt0UJHNHUHVLkJ8SD3Xi%252Fmoses.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fylikonet.gr%252Fgroup%252Fgymnasio%25
2Fforum%252Ftopics%252Foi-dheka-entolhes-gia-ten%3B295%3B400
Δ.3:https://www.google.gr/search?hl=el&site=imghp&tbm=isch&source=hp&biw=1920&bih=91
9&q=%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B
7+%CE%BC%CF%89%CF%83%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CF%82+%CE%BD%CE%BF
%CE%BC%CE%B8%CE%B5%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%82&oq=%CE%B4%CE%B9%CE%B
A%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B7+%CE%BC%CF%89%CF%83%
CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CF%82+%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B8%CE%B5%C
F%83%CE%B9%CE%B1%CF%82&gs_l=img.3...1311.15095.0.15342.36.14.4.18.21.0.130.1640.0j14.14.
0....0...1ac.1.32.img..21.15.1646.JMS2ZP9vu98#facrc=_&imgdii=_&imgrc=a9WhsX5ksX4EfM%253
A%3BIYXh_HIVuiwJQM%3Bhttp%253A%252F%252F3.bp.blogspot.com%252F3RqEZ7bBdjY%252FUtlZhHAUWoI%252FAAAAAAAAO9k%252FCFks82EoO9Y%252Fs1600%25
2FDikaiosynh8h.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fapollonios.pblogs.gr%252Ftags%252Fepikairotita
-gr.html%3B1000%3B657

15. ΠΖΓΔ΢ (3)



Δ.4:https://www.google.gr/search?hl=el&site=imghp&tbm=isch&source=hp&biw=1920&bih=919&q=%
CE%9A%CE%9B%CE%95%CE%A6%CE%A4%CE%97%CE%A3&oq=%CE%9A%CE%9B%CE%95%CE%A
6%CE%A4%CE%97%CE%A3&gs_l=img.3..0l10.1513.2938.0.3264.7.5.0.2.2.0.138.613.0j5.5.0....0...1ac.1.32.img
..0.7.626.P5Ws0Wsaoc#hl=el&q=%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BD+%CE%BA%CE%B1%CE%B9+%CE%B1%CE%B
2%CE%B5%CE%BB&tbm=isch&facrc=_&imgdii=_&imgrc=0VSMIaU2kHhpOM%253A%3BMpI7Edq3wl
UQYM%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.paredose.net%252Fblog%252Fimages%252F2011%252F03%252F4110%252FCain_and_Abel.jpg%3Bhttp%253A
%252F%252Fwww.pare-dose.net%252F4110%3B200%3B235
Δ.5:https://www.google.gr/search?q=%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%
CF%82+%CF%83%CF%84%CE%B1+%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CE%B1+%CF%87%C
F%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%B1&espv=210&es_sm=93&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=gu
HbUsKWPIiF4gShiIDQCQ&ved=0CAkQ_AUoAQ&biw=1920&bih=919#q=%CE%B4%CE%B9%CE%BA%
CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%82+%CF%83%CF%84%CE%BF+%CE%B1%CF%81%CF%87%CE
%B1%CE%B9%CE%BF+%CE%B9%CF%83%CF%81%CE%B1%CE%B7%CE%BB&tbm=isch&facrc=_&img
dii=_&imgrc=WXsY4bKQmpNomM%253A%3B8yInovvsyuLkjM%3Bhttp%253A%252F%252F2.bp.blogsp
ot.com%252FTHK597oplUM%252FUswtkEpHysI%252FAAAAAAAAX6Y%252FA6uhrvlOWBU%252Fs1600%252F%25
25CE%2525B4%2525CE%2525B9%2525CE%2525BA%2525CE%2525B1%2525CE%2525B9%2525CE%2525B
F%2525CF%252583%2525CF%25258D%2525CE%2525BD%2525CE%2525B718.jpg%3Bhttp%253A%252F%2
52Faegeanhawk.blogspot.com%252F2014%252F01%252F25.html%3B1152%3B768

16. ΠΖΓΔ΢ (4)

 Δ.6:https://www.google.gr/search?hl=el&site=imghp&tbm=isch&source=hp&
biw=1920&bih=971&q=sabbatian+year&oq=sabbatian+year&gs_l=img.3...3001.
7753.0.8193.14.10.0.4.0.0.128.1161.0j10.10.0....0...1ac.1.32.img..5.9.1054.RXF727x0
wYA#facrc=_&imgdii=_&imgrc=ZhE5hniU9p_QnM%253A%3B8_dvIe8XXYkv
SM%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.setapartpeople.com%252Fwpcontent%252Fuploads%252F2011%252F12%252Fbread-and-wheat-sabbaticalyear.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.setapartpeople.com%252Fsabbaticalyear-commandment%3B400%3B268
 Δ.7:https://www.google.gr/search?hl=el&site=imghp&tbm=isch&source=hp&
biw=1920&bih=919&q=sabbatian+year&oq=sabbatian+year&gs_l=img.3...3032.
86293.0.86720.22.15.3.4.0.0.194.2209.1j14.15.0....0...1ac.1.32.img..6.16.1940.Wm3f5
NlhOdk#hl=el&q=jubilee+year&tbm=isch&facrc=_&imgdii=_&imgrc=XkTtwo
EAaYtaDM%253A%3BEhm6zmHB3vkW7M%3Bhttp%253A%252F%252Femerg
ent-culture.com%252Fwp-content%252Fuploads%252Fyear-ofjubilee.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Femergent-culture.com%252Fcall-for-aglobal-jubilee-why-and-how-to-celebrate-december-21st2012%252F%3B382%3B268

17. ΠΖΓΔ΢ (5)

 Δ.8:https://www.google.gr/search?hl=el&site=imghp&tbm=isch&source=hp&
biw=1920&bih=971&q=%CE%B1%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CE%B9
%CE%B5%CF%82+%CE%BC%CF%89%CF%83%CE%B1%CE%B9%CE%BA%C
E%BF%CF%85+%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%85&oq=%CE%B1
%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82+%CE%BC%C
F%89%CF%83%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85+%CE%BD%CE%
BF%CE%BC%CE%BF%CF%85&gs_l=img.3...5197.14312.0.14585.25.10.1.14.14.0.
137.1257.0j10.10.0....0...1ac.1.32.img..14.11.1264.z8pJiFb7Ki4#hl=el&q=%CE%BC
%CF%89%CF%83%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%82+%CE%BD%C
E%BF%CE%BC%CE%BF%CF%82&tbm=isch&facrc=_&imgdii=_&imgrc=Gaha
hBOQpO71UM%253A%3BTBRkBE2Tud_dXM%3Bhttp%253A%252F%252Fww
w.paredose.net%252Fblog%252Fimages%252F2010%252F11%252F3903%252FIoudaism
os.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.paredose.net%252F3903%3B200%3B203

18. ΠΖΓΔ΢ (6)

 Δ.9:https://www.google.gr/search?hl=el&site=imghp&tbm=isch
&source=hp&biw=1920&bih=971&q=%CE%B1%CE%BE%CE%B9
%CE%B1+%CE%BC%CF%89%CF%83%CE%B1%CE%B9%CE%BA
%CE%B7%CF%82+%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CE%B
8%CE%B5%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%82&oq=%CE%B1%CE
%BE%CE%B9%CE%B1+%CE%BC%CF%89%CF%83%CE%B1%CE
%B9%CE%BA%CE%B7%CF%82+%CE%BD%CE%BF%CE%BC%C
E%BF%CE%B8%CE%B5%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%82&gs_l
=img.3...1355.12957.0.13220.33.12.4.17.0.0.135.1350.1j11.12.0....0...1ac
.1.32.img..19.14.1143.4SGCDUTGtU#facrc=_&imgrc=1iWvd9VdPsOTzM%253A%3BvGMhf1
TdDiDG4M%3Bhttp%253A%252F%252Fusers.sch.gr%252Faiasgr%
252FImage%252FPalaia_Diathikh%252FMwushs%252FMwushs_07
.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fusers.sch.gr%252Faiasgr%252FPal
aia_Diathikh_Biblio%252FH_istoria_tou_Mwush%252FH_Mwsaik
h_nomothesia.htm%3B502%3B907