1. Uczestnicy powstania warszawskiego
Antoni Szczęsny Godlewski (ur.11 I 1923 zm. 8 VIII 1944 – w Warszawie)- syn Franciszka i
Anieli. Przed wybuchem II wojny światowej uczęszczał do gim. W. Górskiego, a następnie w
czasach okupacji studiował na tajnych kompletach Politechniki Warszawskiej oraz zapisał się do
AK. W dniu wybuchu powstania Antoni miał 21 lat. Walczył w szeregach batalionu ,, Sokół”, a
dzięki posiadanemu ,, rozpylaczowi” ( pistolet maszynowy), zyskał miano ,, Antka Rozpylacza”.
Zmarł 8 sierpnia na rogu ul. Brackej i Alej Jerozolimskich i pochowano go przy Brackiej 5.
________________________________________________________________________________
Krystyna Krahelska (ur. 24 III 1914 w Mazurkach, zm. 2 VIII 1944 w Warszawie)- poetka,
harcerka, etnografka, żołnierz Armii Krajowej.
Córka Jana i Janiny, siostra Haliny. Od 1928 była uczestniczką ZHP, w latach 1929-1932
prowadziła gromadę zuchów. W 1932 studiowała geografię oraz historię , a następnie etnografię na
Wydziale Humanistycznym UW. Kilkakrotnie śpiewała w Polskim Radiu w Wilnie oraz
Warszawie. W 1939 roku zdała egzamin dyplomowy. W powstaniu warszawskim sanitariuszka
1108. plutonu w 3. szwadronie 1. dywizjonu "Jeleń" 7. Pułku Ułanów Lubelskich AK pod
pseudonimem "Danuta". Podczas ataku na Dom Prasy został ranny kolega Krystyny. Ratując go na
Polu Mokotowskim została zraniona w wyniku czego zmarła 2 VIII 1944. Pochowano ją przy ul.
Polnej 46.
Twórczość: od 1928 pisała wiersze oraz piosenki. Najsłynniejszą z nich jest ,,Hej, chłopcy,
bagnet na broń", którą napisała dla żołnierzy ,,Baszty”. Stała się ona najpopularniejszą piosenką
żołnierską Polski Walczącej i powstania warszawskiego. W czasach okupacji śpiewano również jej
2 piosenki ,, Kołysanka’’ i ,, Kujawiak”. Znane także były wiersze ,, Polska”, ,, Modlitwa” i
,,Wiersz o Tobruk’’. Po wojnie wydano ,,Smutna rzeka’’ i ,,Wiersze’’.

2. W latach 1936-1937 pozowała Ludwice Nitschowej, autorce pomnika warszawskiej Syrenki.

3. __________________________________________________________________________
Jan Nowak-Jeziorański ( ur. 3 X 1914 w Berlinie, zm. 20 I 2005 w Warszawie)- polityk,
politolog, polski patriota, działacz społeczny, dziennikarz i żołnierz AK znany też jako
,,Kurier z Warszawy’’.
Zdał maturę w gim. im. Adama Mickiewicza, później studiował ekonomię na
Uniwersytecie Poznańskim pod opieką naukową prof. Edwarda Taylora, a w 1937 ukończył
Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii im. Marcina Kątskiego. Gdy do Polski wkroczyły
oddziały hitlerowskie został wzięty do niewoli jako podchorąży, z które uciekł pod
Krakowem. Został żołnierzem Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, gdzie organizował
kolportażu materiałów na terenach wcielonych do III Rzeszy oraz częściowo w samej Rzeszy.
Granica Generalnej Guberni była przez niego wielokrotnie przekraczana dzięki posiadanym
fałszywym dokumentom, mundurom niemieckiego kolejarza.
Pływał na statkach szlakami kurierskimi na szlakach m.in. Warszawa- Sztokholm/Londyn.
Przed jednym z takich wypraw przyjął pseudonim Jan Nowak. W radiu Błyskawica
redagował audycje w języku angielskim. Podczas trwania walk powstańczych był cały czas
obecny w Warszawie. W dniu 7 września wziął ślub z łączniczką z AK Gretą. Gdy powstanie
warszawskie skapitulowało wyjechał do Londynu jako emisariusz komendanta Bora.
Pierwszą relację z powstania zdał w Szwajcarii i Anglii, przemierzając pociągiem ziemie
niemieckie.
W latach 1948-2002 przebywał poza granicami Polski m.in. w Londynie i USA. W tym
czasie był redaktorem Polskiej Sekcji BBC, zakładał Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa,
włączył się w działalność Kongresu Polonii Amerykańskiej, był doradcą do spraw Europy
Wschodniej w Departamencie Stanu USA. W 1989 odwiedził rodzinne ziemie na zaproszenie
Lecha Wałęsy. 21 lipca 2002 powrócił do kraju na stałe. 31 lipca 2003 roku otrzymał tytuł
Honorowego Obywatela Warszawy. Zmarł 20 stycznia 2005 r. w szpitalu im. prof.
Orłowskiego w Warszawie. Pochowano go w trumnie która pierwotnie była przeznaczona dla
ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego, na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość:
* 63 Days. The Story of the Warsaw Rising (pod pseudonimem J. Zych, Londyn 1945)
* Rosja wobec powstania warszawskiego (Londyn 1947)
* Polska droga ku wolności, 1952-1974 (Londyn 1974)
* Wojna w eterze. Wspomnienia 1948-1956 (Londyn 1986)
* Polska z oddali. Wspomnienia 1956-1976 (Londyn 1988)
* W poszukiwaniu nadziei (Warszawa 1993)
* Rozmowy o Polsce (Warszawa 1995)
* Polska wczoraj, dziś i jutro (Warszawa 1999)
* Fakty, wydarzenia, opinie (Warszawa 2001)
* Polska z bliska(Kraków 2003)

4. _________________________________________________________________________
Arseniusz Romanowicz (ur. 30 sierpnia 1910 w Hrubieszowie, zm. 9 lutego 2008 w
Warszawie) – polski architekt, znany przede wszystkim jako twórca budynków stacji kolei
średnicowej i dworca Centralnego w Warszawie.
W 1936 ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Brał udział
w różnych konkursach nawet w czasie studiów. Został wyróżniony w konkursie na projekt
meczetu w Warszawie i Yacht Clubu w Gdyni. Otrzymał pierwsze miejsce za projekt
restauracji na Gubałówce i wystawy pawilonu polskiego na Wystawę Światową. W latach
okupacji zatrudniono go w Ostbahndirekzion, gdzie opracowywał budowę Dworca
Głównego.
Po powstaniu musiał opuścić Warszawę. Po powrocie do kraju zajął się architekturą. Został
zatrudniony w Warszawskiej Dyrekcji Odbudowy, następnie w Centralnym Biurze Studiów i
Projektów Budownictwa Kolejowego. Współpracował przy wystroju plastycznym Dworca
Śródmieście a w 1964 zaprojektował Warszawę Wschodnią. Jego projekty porządkujące
układ lokali handlowo-usługowych wkroczyły w przestrzeń dworca.
Do końca życia mieszkał przy ul. Asfaltowej. Zmarł 9 lutego 2008 roku. Pochowano go 18
lutego w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim.

5. ___________________________________________________________________________
Witold Janusz Rudowski (ur. 17 lipca 1918, zm. 10 września 2001) – profesor doktor
habilitowany nauk medycznych, wybitny chirurg, transfuzjolog, specjalista w zakresie
chirurgii ogólnej i onkologii, laureat wielu honorowych tytułów, dostojeństw i członkostw.
Był przewodniczącym Światowego Kolegium Towarzystw Chirurgicznych i
Wiceprzewodniczącym Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Humanista i erudyta,
żołnierz Armii Krajowej ze środowiska batalionu "Parasol".
Zdobył dyplom lekarza na Uniwersytecie Warszawskim w 1943 roku, doktorat zrobił w
1947 roku, habilitację w 1954, profesorem nadzwyczajnym został w 1961, a profesorem
zwyczajnym w 1970. W latach 1964-1988 był dyrektorem Instytutu Hematologii przy ul.
Chocimskiej 5. Od 1995 r. Honorowy Obywatel Miasta Piotrkowa Trybunalskiego.
___________________________________________________________________________
Stanisław Wycech (27.06.1902 w Sadolesiu- 12.02.2008 w
Warszawie) polski żołnierz, do 2008 najstarszy żyjący weteran I wojny
światowej i bitwy warszawskiej, uczestnik obrony Warszawy 1939 i
powstania warszawskiego.
Urodził się pod Węgrowem na Mazowszu w 1902 r. W wieku 15. lat
wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 został
żołnierzem 22. pułku piechoty w Siedlcach, a następnie 15. pułku
piechoty, gdy odzyskano niepodległość uczestniczył w rozbrajaniu
Niemców. W 1920 był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej i bitwy
warszawskiej w IX Dywizji.
Po apelu Stefana Starzyńskiewgo, ówczesnego prezydenta miasta,
pozostał w stolicy i zajął się kolportażem prasy podziemnej i
przewożeniem broni do powiatu węgrowskiego dla placówek AK. W
powstaniu warszawskim walczył na Dolnym Mokotowie i Czerniakowie
pełniąc funkcję Komendanta Obrony Cywilnej.
Po kapitulacji Mokotowa był w obozie w Pruszkowie i Wolbromiu.
Po wojnie współdziałał z organizatorami Polskiego Stronnictwa
Ludowego w Warszawie, nadzorował kolportaż ,,Gazety Ludowej”.
Został wystawiony w kampanii przedwyborczej do Sejmu. Dlatego też

6. był represjonowany, a dwa dni po wynikach trafił do więzienia. Skazano go na śmierć jednak
został zwolniony dzięki interwencji stryjecznego brata.
Zmarł na Woli a jego pogrzeb odbył się 25 stycznia 2008 roku. Pochowano go na
Cmentarzu Powązkowskim.
___________________________________________________________________________
Leopold Okulicki, ps. Niedźwiadek, Biedronka, Bronka, Jan, Jan Mrówka, Jan Ogór,
Kobra, Konrad, Kula, Miller, Mrówka, Stary Boba , Osa, Pan Jan, Sęp, Termit (ur. 12
listopada 1898, zm. 24 grudnia 1946 w radzieckim więzieniu na Łubiance w Moskwie) –
generał brygady Wojska Polskiego, współtwórca SZP-ZWZ-AK, ostatni komendant główny
Armii Krajowej.
___________________________________________________________________________
Tadeusz Walenty Pełczyński ps. "Grzegorz", "Adam", "Wolf", "Robak" (ur. 14 lutego
1892 w Warszawie, zm. 3 stycznia 1985 w Londynie) – generał brygady Wojska Polskiego.
___________________________________________________________________________
Antoni Chruściel ps. Monter, Sokół, Cięciwa, Dozorca, Konar, Madej, Nurt, Ryż,
Kaliński, Rzeczyca, Andrzej Smalawski, Adam (ur. 16 czerwca 1895 w Gniewczynie
Łańcuckiej, zm. 30 listopada 1960 w Waszyngtonie) – polski dowódca wojskowy, generał
brygady Wojska Polskiego, komendant Okręgu Warszawa ZWZ.

7. ___________________________________________________________________________
Tadeusz Bór-Komorowski, ps. Bór, Znicz, Lawina (ur. 1 czerwca 1895 w Chorobrowie w
pow. Brzeżany, zm. 24 sierpnia 1966 w Buckley w Anglii) – generał dywizji Wojska
Polskiego, dowódca Armii Krajowej.
Podjął decyzję o wybuchu powstania warszawskiego:
ŻOŁNIERZE STOLICY! Wydałem dziś upragniony przez Was rozkaz do jawnej walki
z odwiecznym wrogiem Polski, najeźdźcą niemieckim. Po pięciu blisko latach
nieprzerwanej walki, prowadzonej w podziemiach konspiracji, stajecie dziś otwarcie z
bronią w ręku, by ojczyźnie przywrócić wolność i wymierzyć zbrodniarzom
niemieckim przykładną karę za terror i zbrodnie dokonane na ziemiach Polskich.
___________________________________________________________________________
Hanna Gąsiorowska zajmowała się wtedy pomaganiu bezdomnym.
Roman Lipiec, mieszkaniec warszawskiego Powiśla w dniu wybuchu powstania miał 19
lat. Jego walka o wolność rozpoczęła się jednak dużo wcześniej, kiedy kolega wprowadził go
Armii Krajowej.
Antoni Bieniaszewski dowódca III plutonu VIII kompanii batalionu.
Tymoteusz Duchowski.
Ks. prałat Wacław Karłowicz.
___________________________________________________________________________
Wielu uczestników powstania warszawskiego, które miało miejsce w 1944 roku pozostaje

8. nieznanych. Niektórzy z nich zmarli w trakcie walk a inni po.
Pomoce:
http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,page,2,title,Pokolenie-44-opowiada-WP-o-Powstaniu-
Warszawskim,wid,9069175,wiadomosc.html
http://warszawa.wikia.com/wiki/Kategoria:Uczestnicy_powstania_warszawskiego
www.google.pl
www.wikipedia.pl