Δασικά προϊόντα ΙΕΚ

1. Δασικά προϊόντα
Δ. ΙΕΚ Αριδαίας
Α’ Εξάμηνο 2023 - 2024

2. Εισαγωγή
Οι πολλαπλές υπηρεσίες του ξύλου προς τον άνθρωπο οφείλονται σε
ορισμένα πλεονεκτήματα, τα οποία συνοπτικά έχουν ως εξής:
1. Το ξύλο είναι αισθητικά ασυναγώνιστο υλικό, λόγω της
διαθεσιμότητάς του σε ποικιλία χρωμάτων, υφής και σχεδίασης.
2. Έχει μεγάλη μηχανική αντοχή σε σχέση με το βάρος του.
3. Είναι μονωτικό στη θερμότητα και στον ηλεκτρισμό.
4. Έχει μικρή θερμική συστολή και διαστολή.
5. Έχει καλές ακουστικές ιδιότητες (χρησιμοποιείται για μουσικά
όργανα).

3. Εισαγωγή
Πλεονεκτήματα (συνέχεια)
6. Δεν οξειδώνεται (έχει σημαντική αντοχή σε αραιά διαλύματα οξέων).
7. Η κατεργασία του είναι σχετικά εύκολη, με μικρή κατανάλωση
ενέργειας.
8. Η σύνδεσή του, με μεταλλικούς συνδετήρες ή συγκολλητικές ουσίες,
είναι επίσης εύκολη.
9. Αποτελεί την κύρια πηγή κυτταρίνης, που αποτελεί τη βάση
πολυάριθμων προϊόντων.
10. Είναι ανανεώσιμη πρώτη ύλη, σε αντίθεση με το πετρέλαιο, τα
μεταλλεύματα και τον γαιάνθρακα, που βαθμιαία εξαντλούνται.

4. Εισαγωγή
Πέραν των πλεονεκτημάτων, το ξύλο εμφανίζει και μειονεκτήματα:
1. Είναι υγροσκοπικό υλικό, δηλαδή συγκρατεί υγρασία όταν έρχεται σε
επαφή με νερό ή υδρατμούς της ατμόσφαιρας.
2. Η πρόσληψη ή απώλεια υγρασίας, μέσα σε όρια, μεταβάλλουν τις
διαστάσεις του.
3. Είναι ανισότροπο υλικό – παρουσιάζει διαφορετική μηχανική αντοχή και
διαφορετική μεταβολή διαστάσεων σε διαφορετικές αυξητικές
κατευθύνσεις (ανάλογα με τη θέση του μέσα στο δέντρο).
4. Το ξύλο σαπίζει και καίγεται.
5. Παρουσιάζει μεταβλητή δομή και ιδιότητες, γιατί αποτελεί βιολογικό
προϊόν το οποίο παράγεται από πολλά είδη δέντρων, ενώ η παραγωγή
του επηρεάζεται από το περιβάλλον αύξησής του και την
κληρονομικότητα.

5. Εισαγωγή
Η καλή γνώση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων είναι προϋπόθεση
ορθολογικής αξιοποίησης του ξύλου. Η γνώση αυτή επιτρέπει βελτίωση του προϊόντος
που παράγεται στο δάσος, καλύτερη χρήση των πολυάριθμων διαθέσιμων ειδών ξύλου,
περιορισμό των μειονεκτημάτων του, παραγωγή προϊόντων της καλύτερης δυνατής
ποιότητας και ελάττωση της σπατάλης του ξύλου.
Για την επίτευξη των παραπάνω θα απαιτηθεί να λάβει χώρα η εξέταση του ξύλου
από άποψη:
• Δομής (μακροσκοπικά χαρακτηριστικά δομής).
• Δημιουργίας.
• Ελαττωμάτων.
• Ιδιοτήτων.
Έτσι ώστε να αποκτηθεί μια σφαιρική εικόνα του ξύλου ως υλικό.

6. Στατιστική ταξινόμηση
Μετά την υλοτομία ενός δέντρου, ακολουθεί η αποκλάδωση, ο
τεμαχισμός σε κορμοτεμάχια ορισμένου μήκους και η διαμόρφωση
των υπόλοιπων δασικών προϊόντων.
Η τυποποίηση, τόσο των διαστάσεων των κορμοτεμαχίων, όσο και η
διαμόρφωση των υπόλοιπων δασικών προϊόντων καθιστά ευκολότερη
τη διεθνή συνεργασία, διευκολύνει το εμπόριο, αυξάνει την
παραγωγικότητα και μειώνει το κόστος.

7. Στατιστική ταξινόμηση
• Το 1968 το Συμβούλιο της Ε.Ο.Κ. θέσπισε την απόφαση με αριθμό
89/68 (δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Ε.Ο.Κ. με αριθμό 432/68)
και αφορούσε την ταξινόμηση και καταμέτρηση της ξυλείας στα
Κράτη – Μέλη της Κοινότητας. (Πιλοτική εφαρμογή στην Ελλάδα στα
Δασαρχεία Καλαμάτας και Αριδαίας).
• Νομοθετικό Διάταγμα 1249/1972 για τις πλήρεις προδιαγραφές
δασικών προϊόντων στην Ελλάδα (χαρακτηρίζεται από 2 σκέλη).
• Το 1ο σκέλος αφορά τα κωνοφόρα (ελάτη, ερυθρελάτη, πεύκη).
• Το 2ο σκέλος αφορά τα πλατύφυλλα (οξιά, λεύκη, σημύδα και δρυ).
Στο ίδιο νομοθέτημα αναφέρεται ότι οι προδιαγραφές στήλων ΔΕΗ και ΟΤΕ
προσδιορίζονται από τους εν λόγω οργανισμούς.

8. Στατιστική ταξινόμηση
Η Διεύθυνση Προγραμματισμού – Μελετών Δασών του Υπουργείου
Αγροτικής Ανάπτυξης ταξινομεί την παραχθείσα ξυλεία και τα
υπόλοιπα δασικά προϊόντα για την παρουσίαση των στοιχείων της
ελληνικής δασοπονίας στις εξής κατηγορίες:
Κατηγορία Μονάδα Μέτρησης Κατηγορία Μονάδα Μέτρησης
Στρογγύλη ξυλεία
προς πρίση
Κυβικά μέτρα
Ξύλο θρυμματισμού Κυβικά μέτρα
Στύλοι ΔΕΗ – ΟΤΕ Κυβικά μέτρα
Καύσιμα από ξύλο
(καυσόξυλα,
ξυλάνθρακες)
τόνοι
Ξυλεία μεταλλείων Κυβικά μέτρα Πάσσαλοι τεμάχια
Στρογγύλη ξυλεία
διαφόρων χρήσεων
Κυβικά μέτρα
Υπορθώματα αμπέλων
κλπ
τεμάχια
Ακολουθεί και μια σειρά δασικών προϊόντων όπως ρητίνη, δαδί, δέντρα Χριστουγέννων κλπ.

9. Στατιστική ταξινόμηση

10. Στατιστική ταξινόμηση

11. Πρωτογενή και δευτερογενή δασικά προϊόντα
Πρωτογενή δασικά προϊόντα
• Στρογγύλη ξυλεία
• Πελεκητή ξυλεία
• Στρογγύλια και σχίζες
• Ξυλεία θρυμματισμου
Πέραν του ξύλου, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός πρωτογενών δασικών προϊόντων
όπως είναι η ρητίνη, η μαστίχα Χίου, τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα, οι βέργες
καλαθοπλεκτικής, οι καρποί δασικών δέντρων και θάμνων, οι ερεικόριζες, τα
διακοσμητικά φυτά, τα θεραπευτικά και αρωματικά φυτά, ο φελλός κλπ.

12. Πρωτογενή και δευτερογενή δασικά προϊόντα
Δευτερογενή δασικά προϊόντα
Με τη χρησιμοποίηση των προϊόντων πρώτης κατεργασίας του ξύλου
παράγεται ένα πλήθος επιπλέον δευτερογενών δασικών προϊόντων.
Παρακάτω δίνονται τα κυριότερα προϊόντα δευτερογενούς μηχανικής
κατεργασίας:
1. Έπιπλα: Κατασκευάζονται από συμπαγές (massif) ξύλο, ενώ
συνηθέστερα χρησιμοποιούνται ξυλόφυλλα, αντικολλητά, μοριοπλάκες,
Ἱνοπλάκες. Χρησιμοποιούνται περισσότερο πλατόφυλλα και λιγότερο
κωνοφόρα (πεύκο, ερυθρελάτη, ελάτη κλπ.). Από τα εγχώρια είδη
χρησιμοποιείται κυρίως η οξιά. Άλλα πλατύφυλλα είναι η καρυδιά, η δρυς,
φράξος κλπ.

13. Πρωτογενή και δευτερογενή δασικά προϊόντα
Δευτερογενή δασικά προϊόντα (Συνέχεια)
2. Ξυλουργικές κατασκευές: Περιλαμβάνουν κουφώματα (πόρτες,
παράθυρα), υπόστεγα, οροφές, στέγες, περιφράξεις, ξύλινα σπίτια κλπ. Στις
ξυλουργικές κατασκευές χρησιμοποιούνται συνήθως κωνοφόρα. Το ξύλο
Χρησιμοποιείται σε διάφορες μορφές (κυρίως πριστή ξυλεία), αλλά
χρησιμοποιούνται και επικολλητές κατασκευές. Η κατασκευή ξύλινων
σπιτιών είναι συνηθισμένη σε άλλες χώρες (Β. Αμερική, Καναδάς, Σουηδία),
αλλά τα τελευταία χρόνια γίνονται και στη χώρα μας (προκατασκευασμένα).
3. Ξύλινα δάπεδα: Τα ξύλινα δάπεδα αποτελούνται από ανωδομή (στοιχεία
κύριου δαπέδου) και υποδομή. Κύρια είδη που χρησιμοποιούνται στη χώρα
μας είναι η δρυς, η οξιά και η καστανιά από πλατύφυλλα και η πεύκη από
κωνοφόρα.

14. Πρωτογενή και δευτερογενή δασικά προϊόντα
Δευτερογενή δασικά προϊόντα (Συνέχεια)
4. Κιβώτια και βαρέλια: Το ξύλο αντιμετωπίζει έντονο ανταγωνισμό
από το πλαστικό και το αλουμίνιο, όμως για ορισμένες χρήσεις
είναι αναντικατάστατο (πχ η ζύμωση κρασιού).
5. Συγκοινωνιακά μέσα: Το ξύλο σήμερα χρησιμοποιείται ως
συμπληρωματικό υλικό, σε αντίθεση με παλαιότερα που η χρήση
του ήταν εκτεταμένη ή αποκλειστική.
6. Σπίρτα: Κατασκευάζονται συνήθως από ξύλο πεύκης. Επιπλέον,
παράγονται και από χαρτόνι.

15. Πρωτογενή και δευτερογενή δασικά προϊόντα
Δευτερογενή δασικά προϊόντα (Συνέχεια)
7. Μουσικά όργανα: Πολλά μουσικά όργανα κατασκευάζονται, μερικά ή ολόκληρα, από
ξύλο. Τα ξύλα που χρησιμοποιούνται είναι κωνοφόρα (κυρίως ερυθρελάτη) και
πλατύφυλλα (οξιά, σφενδάμι, πλάτανος, γαύρος κλπ.). Το ξύλο πρέπει να είναι ευθύινο
και με κανονική δομή (χωρίς ελαττώματα).
8. Αθλητικά είδη: Περιλαμβάνονται τόξα, βέλη, ρακέτες κλπ. Υπάρχει τάση
αντικατάστασης του ξύλου από άλλα υλικά (μέταλλα, πλαστικά). Στην Κατηγορία αυτή
μπορούν να περιληφθούν τα Κοντάκια των όπλων. Πρόκειται συνήθως για επικολλητές
κατασκευές.
9. Ξυλάλευρο: Χρησιμοποιείται ως πρόσθετο υλικό μείωσης του κόστους ή τροποποίησης
των ιδιοτήτων διαφόρων προϊόντων. Συγκεκριμένα προστίθεται στα πλαστικά, συνθετικά
μονωτικά καλύμματα δαπέδων, στην σαπωνοποιία κλπ.
10. Άλλα προϊόντα: Αγροτικά εργαλεία, ξυλότυποι (κατασκευάζονται από ξύλο ή ειδικά
αντικολλητά), παλέτες (βάσεις στήριξης προϊόντων), μολύβια, περιφράξεις κλπ.