2. NOBEL ÖDÜLLERİNİN
SAHİPLERİ VE ALANLARI
WİLLİAM C. CAMPBELL: FİZYOLOJİ VE TIP
SATOSHİ OMURA: FİZYOLOJİ VE TIP
TU YOUYOU: FİZYOLOJİ VE TIP
TUNUS ULUSAL DİYALOG DÖRTLÜSÜ: BARIŞ
SVETLANA ALEKSİYEVİÇ: EDEBİYAT
ARTHUR B. MCDONALD: FİZİK
TAKAAKİ KAJİTA: FİZİK
ANGUS DEATON: EKONOMİ
PAUL MODRİCH: KİMYA
TOMAS LİNDAHL: KİMYA
AZİZ SANCAR: KİMYA
3. WİLLİAM C. CAMPBELL
SATOSHİ OMURA
TU YOUYOU: NOBEL FİZYOLOJİ VE TIP ÖDÜLLERİ
• Fizyoloji ve Tıp dalındaki ödülü ise ikiye bölündü. İlkini iki
mikrobiyolog, William C. Campbell ve Satoshi Omura paylaştı. Bu
onura, bağırsaklarımızda parazit olarak yaşayan yuvarlak kurtlara
karşı ürettikleri yeni bir tedavi ile ulaştılar. Diğer yarısı ise sıtmaya
yeni bir tedavi yöntemi geliştiren Youyou Tu’ya verildi.
• Ödülü veren komite konu hakkında “iki çalışma da insanları
yakından ilgilendiriyor ve insanlığa olacak katkısı tartışılmaz. Sonuç
olarak insan sağlığı daha da gelişecek” şeklinde konuştu.
• Drew Üniversitesi’nden Campbell ve Kitasato Üniversitesi’nden
Omura bahsi geçen parazitleri yok edecek, güvenli bir ilaç keşfettiler.
Bu parazitler sonucu ortaya çıkan hastalıklardan dünya üzerinde,
özellikle Asya ve Afrika’da, yaklaşık 240 milyon kişi muzdarip.
4. • Çinli farmakolog Youyou Tu ise Pelin bitkisinde yeni
aktif bir bileşim keşfetti. Bu bileşimden artemisinin
üretilebiliyor ve bu kimyasal, 1972 yılındaki keşfinden
sonra, sıtmaya karşı kullanılmış olan yegane
kimyasallardan olmuştu.
• Bu ilaçların milyarlarca insanı kurtaracağından şüphe
yok. Ancak Sharon Begley bu araştırmacıların
çalışmalarını 1980li yıllarda yaptıklarının altını çiziyor.
Yani, çalışmaların önemini anlamak uzun sürdü. Begley
ayrıca, Nobel komitesinin hala iki jenerasyonluk bu açığı
gidermeye çalıştığını söylüyor. Bu da demek oluyor ki,
halihazırda çok güzel çalışmalar olabilir
5. TUNUS ULUSAL DİYALOG DÖRTLÜSÜ:NOBEL
BARIŞ ÖDÜLÜ
İsveç’in başkenti Stockholm’deki Nobel
Komitesi, 2011 yılında ‘Arap Baharı’nın ilk
başladığı ülke olan Tunus’un demokrasiye geçişi
için büyük katkı sağlayan ‘Tunus Ulusal Diyalog
Dörtlüsü’nün Nobel Barış Ödülü’nü
kazandığını duyurdu.
2013 yılında kurulan örgüt, dört sivil toplum
kurumunun birleşmesi ile ekonomik grup ve
siyasi istikrarsızlığın pençesine düşen Tunus’un
demokrasiye geçişinde birbirine taban tabana
zıt siyasi örgütler arasında arabuluculuk
görevini üstlenmişti.
6. • Nobel Komitesi, grubun 2011’deki ‘Yasemin devriminin’
ardından demokrasiye geçiş sürecinde kararlı katkıları
bulunduğu için ödüle layık görüldüğünü açıkladı.
• Libya, Mısır, Yemen ve Suriye gibi Arap Baharı’nın yaşandığı
diğer ülkelerle karşılaştırıldığında Tunus, bu süreçten en
başarılı çıkan ülke olarak adlandırılıyor. Tunus Ulusal Diyalog
Dörtlüsü’nü, ‘Tunus Genel İşçi Sendikası’, ‘Sanayi, Ticaret ve
El Sanatları Konfederasyonu’, İnsan Hakları Birliği’ ve
‘Barolar Birliği’ oluşturuyor.
• Nobel Barış Komitesi Başkanı Kaci Kullman Five, “Sivil
toplum örgütünün Tunus’un demokratikleşme sürecinde
oynadığı rol, Alfred Nobel’in bahsettiği barış konferanslarıyla
karşılaştırılabilir” dedi.
7. EDEBİYAT NOBEL
ÖDÜLÜ:SVETLANA ALEKSİYEVİÇ
2015 Nobel Edebiyat ödülü sahibini buldu.
2015 Nobel Edebiyat ödülü, Belaruslu yazar
Svetlana Alexieviç’in oldu. Haruki Murakami,
Philip Roth ve Joyce Carol Oates gibi birçok
isimin arasından sıyrılan Svetlana Alexieviç,
SSCB dönemini anlattığı eserlerindeki başarısı
nedeniyle Nobel'e layık görüldü.
8. • 67 yaşındaki Belaruslu yazar ve araştırmacı- gazeteci Svetlana Alexieviç, pek
çok ulusal ve uluslararası ödüle layık görüldü. II. Dünya Savaşı, Sovyet-Afgan
Savaşı, Çernobil faciası, SSCB'nin dağılması gibi birçok dramatik olaya
tanıklık etti, bu olaylara tanık olanlarla röportajlar yaptı. Yazıları rejimi
rahatsız edince 2000 yılında hakkında yasal kovuşturma başlatıldı. Bunun
üzerine ülkesini terk etti.
• Hayatının sonraki 10 yılını kendisine kucak açan Paris, Gothenburg ve Berlin
gibi şehirlerde, siyasi sürgün olarak geçiren Alexievich, 2011 yılında ülkesine
döndü. Yazarın kitapları, SSCB'de yaşamış insanları anlatıyor. Sovyet-Afgan
Savaşı'nın ilk ağızdan anlatıldığı Çinko Çocukları ve Çernobil kazasının ele
alındığı Çernobil'den Sesler isimli kitapları en önemli eserleri. Savaşın Kadınsı
Olmayan Yüzü isimli ilk kitabını 1985 yılında yazdı. Kitap, kısa sürede birçok
baskı yaparak, 2 milyondan fazla sattı. Romanda, II. Dünya Savaşı daha önce
çok da ele alınmayan yönleriyle, bir kadının monologları şeklinde anlatılıyor.
Son Tanıklar: Çocuksu Olmayan Öyküler isimli kitabında savaş, kadın ve
çocukların gözünden anlatılıyor. 1993 yılında, SSCB'nin dağılması sonucunda
umutsuzluğa kapılıp, intihara teşebbüs eden insanların öykülerinin anlatıldığı
Ölümle Efsunlananlar isimli kitabını yayınladı. Aleksiyeviç'in kitapları,
aralarında Türkçenin de olduğu toplam 19 farklı dile çevrildi. Kitapların yanı
sıra 21 belgeselin metnini hazırladı ve üç tiyatro oyununun senaryosunu yazdı.
9. 2015 NOBEL FİZİK ÖDÜLÜ: ARTHUR
B. MCDONALDVE TAKAAKİ KAJİTA
• Nobel Fizik ödülü bu yıl sıfır yüklü-sıfr kütleli temel parçacıkların (nötrinolar) nasıl
bir tattan diğerine değiştiğini keşfeden Takaaki Kajita ve Arthur McDonald'a verildi.
• Nötrinolar her maddenin temelini oluşturan atomdan küçük sıfır kütleli parçacıklar ve
başka herhangi bir şeyle etkileşmedikleri için incelenmeleri çok güç.
• Kajita ve McDonald, Japonya ve Kanada'da dev cihazlar kullanarak bu parçacıkların
özelliklerine ilişkin çok önemli ölçümler yaptılar.
• İsveç Bilimler Akademisi genel sekreteri Goran Hansson bugün ödülün kime
verildiğini açıklarken, "Bu yılın ödülü, evrende en çok bulunan şeyin nasıl kimlik
değiştirdiğiyle ilgili" dedi.
• Basın toplantısında McDonald'a telefonla bağlanan Hansson kendisini , "Günaydın, 45
dakika önce sizi uyandıran kişi benim" diye tanıttı.
10. • Kanada'daki Kingston'daki Queens's Üniversitesi
profesörü Arthur McDonald, Nobel ödülüne layık
görüldüğü haberini "korkutucu" diye niteledi, "Neyse ki
ödülü benimle paylaşan meslektaşlarım var. Bu ölçümleri
yapabilmek için inanılmaz bir çalışma yürüttüler" diye
konuştu.
• Japonya'da Tokyo Üniversitesi profesörlerinden olan
Takaaki Kajita ile de temas kuruldu ama Kajita'nın basın
toplantısında konuşma yapma imkanı olmadı.
11. 2015 EKONOMİ NOBEL ÖDÜLÜ: ANGUS
DEATON
• Cambridge Üniversitesi’nde mezun
olduktan sonra akademik kariyerine
devam eden Daeton, 1983 yılında Bristol
Üniversitesi’nde Ekonometri Profesörü
iken Princenton Üniversitesi’ne kabul
edildi.
• İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nden
yapılan açıklamada, “Bireysel tercihleri,
bütünsel sonuçlarla bağlayan çalışması,
mikro ekonomi, makro ekonomi ve
kalkınma çalışmalarındaki bir çok alanın
değişimine yardım etmiştir” denildi.
12. • Deaton, ödül karşılığında 8 milyon İsveç Kronu, yani 950
bin dolar kazandı.
• Deaton ödülünü 10 Aralık’ta Stockholm’da İsveçli bilim
adamı, hayırsever ve ödüllerin yaratıcısı Alfred Nobel’in
ölüm yıldönümü anısına düzenlenecek törende alacak.
• 19 Ekim 1945’te İskoçya’da doğan Deaton, 70 yaşında.
13. 2015 KİMYA NOBEL ÖDÜLÜ:PAUL MODRİCH,
TOMAS LİNDAHL VE AZİZ SANCAR
• 2015 Nobel Kimya Ödülü, hücrelerin DNA
onarım süreçlerinin mekanik birer haritasını
çıkaran Tomas Lindahl, Paul Modrich ve Aziz
Sancar’a verildi. Üç bilim insanının
birbirlerinden bağımsız olarak gerçekleştirdikleri
çalışmalar, canlı bir hücrenin nasıl çalıştığı,
kalıtsal hastalıkların moleküler sebepleri, kanser
ve yaşlanmanın arkasındaki mekanizmalar gibi
birçok konudaki bilgimizin derinleşmesini
sağladı. Mardin doğumlu ve çalışmalarına Kuzey
Carolina Üniversitesi’nde devam eden Aziz
Sancar, bu gururu ülkemize ikinci kere yaşattı.
Bu üç bilim adamının çalışmaları, kanser
ilaçlarından genetik hastalıkların tedavisine kadar
birçok alana önemli katkılar sağladı ve
sağlayacak.
