Kuvvet ve Hareket

1. KUVVET VE
HAREKET
1.Bileşke Kuvvet
2.Sabit Süratli Hareket

2. Kuvvet
Duran bir cismi hareket ettiren, hareket eden bir cismi durduran,
cisimlerin şeklinde değişiklik meydana getirebilen etkiye kuvvet
denir.
Kısaca “F” ile ifade edilir.
Kuvvetin birimi “Newton”dur, kısaca “N” ile gösterilir.
Dinamometre ile ölçülür.

3. KUVVETİN ÖZELLİKLERİ
Bir kuvveti tanımlayabilmek için o kuvvetin uygulama
noktasının, yönünün, doğrultusunun ve şiddetinin bilinmesi
gerekir.
 F Kuvvetinin Uygulama Noktası:
 F Kuvvetinin Şiddeti ( Büyüklüğü):
 F kuvvetinin Doğrultusu:
 F Kuvvetinin Yönü:
A B
batı doğu
F

5. Not: Bir kuvvetin büyüklüğü kuvveti gösteren okların büyüklüğüyle
ifade edilebilir.
Örnek:
Yandaki kutuya şekildeki gibi F1, F2 ve
F3 kuvvetleri uygulanmıştır.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden doğru
olanlarını işaretleyiniz.
I. Üç kuvvetin de doğrultuları aynıdır.
II. F1 ve F2 kuvvetleri aynı yönlüdür.
III. F2 ve F3 kuvvetleri aynı yönlüdür.
IV. F1 ve F3 kuvvetleri zıt yönlüdür.
F1
F2
F1
F2
F3

6. 1. Bileşke Kuvvet:
İki ya da daha fazla kuvvetin bir cisme yaptığı etkiyi tek
başına yapabilen kuvvete bileşke kuvvet denir. “R” harfi ile
gösterilir. Net kuvvet de denir.
Bir noktaya uygulanan aynı yönlü kuvvetlerin bileşkesi:
Cisme uygulanan kuvvetlerin toplamına eşittir.
Kuvvetlerle aynı yönlüdür.
F1 = 3 N
F2 = 7 N
F1 = 3 N
F2 = 7 N
R =

7. Bir noktaya uygulanan zıt yönlü kuvvetlerin bileşkesi:
Cisme uygulanan kuvvetlerin farkına eşittir.
Büyük kuvvet ile aynı yönlüdür.
F1 = 3 N F2 = 7 N F2 = 7
N
F1 = 3 N
R =

9.  Bileşke kuvvete eşit büyüklükte ve zıt yönde olan, cisme
uygulanan net kuvveti sıfır yapan kuvvete “dengeleyici kuvvet”
denir.
 Not 1: Durgun haldeki cisme etki eden bileşke kuvvet sıfırsa,
cisim durmaya devam eder.
 Not 2: Sabit süratle hareket eden bir cisme uygulanan bileşke
kuvvet sıfırsa, cisim sabit süratle hareket etmeye devam eder.

10. Dengelenmiş Kuvvetler
Bir cismin üzerine etki eden net kuvvet sıfır ise cisim dengelenmiş
kuvvetlerin etkisi altındadır.
Dengelenmemiş Kuvvetler
Bir cismin üzerine etki eden net kuvvet sıfırdan farklı ise cisim
dengelenmemiş kuvvetlerin etkisi altındadır.
Dengelenmemiş kuvvetler cismi hareket ettirebilir, durdurabilir ya
da yönünü ve şeklini değiştirebilir.

11. Halat çekme yarışı yapan çocuklar
hareket edemiyorsa dengelenmiş kuvvet
etkisi altındadırlar.
Kaydıraktan kayan çocuk aşağı doğru
hızlandığı için dengelenmemiş kuvvet
etkisi altındadır.
Bisiklet binerken sabit süratle hareket
eden çocuk dengelenmiş kuvvetlerin
etkisi altındadır.
Tuğlaları kıran adam dengelenmemiş
kuvvet etkisi altındadır.

13. 2. Sabit Süratli Hareket
Bir cismin bulunduğu yerden başka bir yere gitmesine hareket denir.
Bir cismin birim zamanda aldığı yola sürat denir.
 Aynı sürede daha fazla yol alan daha süratlidir.
 Aynı yolu daha kısa sürede alan daha süratlidir.
Bir cismin süratini alınan yolu, geçen zamana bölerek bulabiliriz.
Sürat
Alınan Yol
Zaman

14. Sürat
Alınan Yol
Zaman V
X
t
Sürat =
Alınan Yol
Zaman
V =
X
t
Alınan Yol = Sürat . Zaman
Zaman =
Alınan Yol
Sürat

15. Sürat Birimleri:
1km = 1000m
1sa = 60dk
1dk = 60s
Büyüklük Yol Zaman Sürat
Sembol x t v
Birim m s (saniye) m/s
km h (saat) km/h

19. Alıştırmalar
 90 km/h kaç m/s’ dir?
 36 km/h kaç m/ s’ dir?

21.  20 saniyede 400 metre yol alan bir aracın sürati kaç km/h’ tir?
 Sürati 120 km/h olan bir araç 3 saatle kaç km yol alır?

22.  20 saniyede 160 m yol alan aracın sürati kaç m/ s’dir?
 Sürati 2m/s olan araç 2 dakikada kaç m yol alır?

23. Aşağıdaki soruları tabloya göre cevaplayınız.
……………………ve ………………..….nın süratleri eşittir.
……………………ve …………..……….nın aldıkları yollar eşittir.
……………………ve ..………………….nın hareket süreleri eşittir.
…………………………….nin sürati en fazladır.
…………………………….nın aldığı yol en fazladır.
Sürat Yol Zaman
Gökmen …………….. 48km 8h
İrem 15km/h …………….. 4h
Sude …………….. 240km 10h
Mete 6km/h 60km ……………..

25. Grafik Çizimleri
Saatte 10km sabit süratle 4 saat yol alan bir bisikletliye ait alınan yol-
zaman ve sürat-zaman grafiğini çiziniz.
1. İlk olarak yatay ve düşey eksenleri çizip grafiğe isim verelim.
Alınan Yol (km)
Geçen Zaman(h)

26. 2. Grafik çiziminden sonra verilen değerleri tabloya yerleştirelim.
40
Alınan Yol (km)
Geçen Zaman(h)0
10
20
30
1 2 3 4

27. 3. Tablodaki değerleri yazdıktan sonra değerleri birleştirip grafiği
tamamlayalım.
Alınan Yol (km)
Geçen Zaman(h)0
10
20
30
1 2 3 4
40

29.  Bisikletlinin sürat-zaman grafiğini çizelim
Alınan Yol (km)
Geçen Zaman(h)0
10
20
30
1 2 3 4
40
Sürat(km/h)
Geçen Zaman(h)

30. Not: Sürat Zaman grafiğinin altında kalan alan hareketlinin aldığı
yolu verir.
Sürat(km/h)
Geçen Zaman(h)0
15
30
1 2 3 4
Alan = Alınan Yol = Sürat . Zaman

31. Alıştırma
Aşağıdaki tabloya göre alınan yol zaman grafiğini çizelim
Alınan
Yol (m)
0 10 20 20 30 40 50 50 60 70 80
Geçen
Süre (s)
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
Alınan Yol (km)
Geçen Zaman(h)

33. Önemli Uyarı !!!
Alınan yol – Zaman grafiğinde yolun sabit olması aracın hiç yol
almadığını yani durduğunu gösterir.

34. Karşılaşma ve Yakalama Soruları
1.
A ve B noktalarında sabit süratleri sırasıyla 12 m/s ve 6 m/s olan iki
araç arasındaki uzaklık 300 m’dir.
Buna göre A noktasındaki araç kaç saniye sonra B noktasındaki
araca ulaşır?
Not: iki araç aynı yönde hareket ediyorsa süratleri çıkartılır!
v1= 12m/s v2= 6m/s
300m

35. 2.
Aralarında 700 m olan köpekler birbirlerine doğru 30m/s ve
40m/s sabit süratle koşmaktadırlar. Buna göre köpekler kaç
saniye sonra karşılaşırlar?
Not: İki hareketli zıt yönde hareket ediyorsa süratleri toplanır!
30m/s 40m/s

37. 3. Gamze ile Funda yıllar sonra birbirlerini gördüklerinde Gamze 4
m/s süratle, Funda 8 m/s süratle birbirlerine doğru koşmaya
başlıyorlar. 40 s sonra A noktasında karşılaşıyorlar. Buna göre;
• Gamze ve Funda ne kadar yol almışlardır?
A
Gamze
Funda

38. • Aralarındaki mesafe toplam kaç m’dir?
• Gamze’nin 4 saatte aldığı yolu Funda kaç saatte alır?
• 2 km’ lik yolu hangisi daha çabuk koşar?

39. 1.
(2010 sbs)
1.

41. 2.
(2010 sbs)

42. 2011 pybs
3.

43. 4.
(2011 pybs)

45. (2011 pybs)
5.
Babası ile seyahate çıkan Seda, otobanda bulundukları 1,5 saatlik süre
boyunca aracın kilometre sayacını takip ederek, her yarım saatte bir alınan
yolu not etmiştir.
Otobandaki yolculuğu esnasında sürat göstergesinin sürekli 110 km/h’te
sabit kaldığını gören Seda araca ait alınan yol- geçen zaman grafiğini
aşağıdakilerden hangisi gibi çizmelidir?

46. 6.
2013 pybs

47. 7.
(2013 pybs)

49. (2013 pybs)
8.

50. 9.
(2012 pybs)

51. 10.
2012 pybs

53. (2012 pybs)
11.

54. 12.
(2014 pybs)

55. 13.
(2014 pybs)

57. 14. Bir otomobil 640 km’lik bir yolun bir kısmını 80 km/h süratle 5
saatte giderse, yolun kalan kısmını 60 km/h süratle kaç saatte
gider?
A)2 B) 4 C) 6 D) 8

58. Bir hareketliye ait yol zaman grafiği şekildeki gibi
olduğuna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Hareketli sabit süratli hareket yapmıştır.
B)Hareketli 2. ve 4. saniyeler arası 80 m yol
almıştır.
C)Hareketlinin 4. ve 8. saniyeler arası yer
değiştirmesi 120m’ dir.
D)Hareketli hareketi sonunda toplam 120 m yol
almıştır.
15.