6. mailako aurkezpena

1. ARO MODERNOA

2. Zer da Aro Modernoa?
• Garai historiko bat da.
• Amerikaren konkistatik hasi (1492) eta
Frantziako Iraultzara arte (1789) iraun zuen

4. ARO MODERNOA GIZARTEA
Bi estamendutan banatuta zegoen:
- : noblezia eta kleroa
(zergarik ez, lurrak eta karguak)
- : eskulangileak,
merkatariak eta nekazariak

5. ARO MODERNOA HUMANISMOA
• GIZAKIA bihurtu zen kultura eta zientziaren gunea.
• ZIENTZIAK aurrerakada handi bat izan zuen:
- Koperniko, Gutenberg...

6. ARO MODERNOA ARTEA
ERRENAZIMENTUA:
- Arte greziarrean eta erromatarrean inspiratu ziren (ideal klasikoa)

7. Kapela Sixtinoa

8. Fontana de Trevi
David

10. Venusen jaiotza

11. Azken afaria. Leonardo
da Vinci

12. Moises. Miguel Angel

13. AMERIKAREN KONKISTA 1.492

14. AMERIKAREN KONKISTA
• KAUSAK: Nabigazioaren arloko aurrerapenak

15. AMERIKAREN KONKISTA
• Kristobal Kolonek uste zuen Lurra biribila zela eta Asiaraino irits
zitekeela mendebalderantz nabigatuta.
• 1.492ko urriaren 12an lurrara heldu ziren.
• Kolon Asiara iritsi zela sinetsita hil zen.
• Urte batzuk geroago Ameriko Vespuziok frogatu zuen beste
kontinente bat zela.

16. AMERIKAREN KONKISTA. KOLON AURREKO HERRIAK

17. KOLON AURREKO HERRI NABARMENAK
• AZTEKAK
• MAIAK
• INKAK

18. MAIAK:
- Gaur egungo Mexikoko hegoaldea, Guatemala eta Honduras
okupatzen zituzten.
- Politeistak ziren arte eta zientzian (matematika eta astronomia)
garapen handia lortu zuten.

19. AZTEKAK:
- Gaur egungo Mexikoko haranean bizi ziren.
- Politeistak ziren: eguzkiaren eta Gerraren jainkoarengan sinisten
zuten, besteak beste. eta Tenochitlán hiriburua zen.

20. INKAK:
- Gaur egungo Peru, Ekuador eta Boliviaren zati batean bizi ziren.
- Politeistak ziren.
- Enperadorea Eguzkiaren semetzat jo zuten.

21. AMERIKAREN KONKISTAREN ONDORIOAK
• Espainia Europako inperio boteretsuena bihurtu zen.
• Munduko merkataritza asko hazi zen.
• Landare eta produktu berriak heldu ziren Europara (patata,
tomatea…)
• Espainiarrek gaztelaina eta erlijio katolikoa zabaldu zituzten
Amerikan.

22. LURRALDEAREN ANTOLAMENDUA
• Gaztelako legeak ezarri ziren.
• Gaztelaina eta erlijio katolikoa inposatu zuten.
• Amerikako meategiak oso garrantzitsuak ziren espainiarrentzat
GIZARTEA taldetan banatu zen (arraza-irizpideetan oinarrituta)
- ESPAINARRAK: Gobernu-karguak eta ondasun handiak zituzten.
- MESTIZOAK: Espainiarren eta amerindiar emakumeen seme-alabak ziren.
Batzuek kargu bat zuten veste batzuk txiroak ziren.
- AMERINDIARREK abusu asko jasan zituzten.
- BELTZAK: Afrikatik ekarritakoak. Esklaboak ziren.

23. ERREGE-ERREGINA KATOLIKOAK
• Elisabet Gaztelakoa eta Fernando Aragoikoa

24. ERREGE-ERREGINA KATOLIKOAK
• Elisabet Gaztelakoa eta Fernando Aragoikoa ezkondu ziren (1469)
GAZTELA eta ARAGOIKO koroak elkartu zituzten eta erregeek gero
eta lurralde zabalagoa lortu zuten:
- Granada konkistatu zuten (1492)
- Kanaria uharteak (1496)
- Napoliko Erresuma
- Afrikan Melilla eta beste batzuk (Argel, Túnez…)
- Amerika konkistatzen hasi ziren

25. • Kristautasuna inposatu zuten beren lurralde guztietan.
• Inkisizio Auzitegi Santua sortu zuten.
• Beste erreforma batzuk egin zituzten beren boterea indartzeko
eta lurraldea antolatzeko (Ermandade santua, tertzioak…)
ERREGE-ERREGINA KATOLIKOAK

26. JUANA I
https://youtu.be/i9NYWi_P5mo
• Fernando II.a Aragoikoa eta Elisabet I.a Gaztelakoaren
hirugarren alaba izan zen
• Txiki-txikitatik oso azkarra izan omen zen eta edukazio zaindua
jaso zuen. Garai hartan Iberiar penintsulako hizkuntzak eta
frantsesa eta latinera ere hitz egiten zituen.
• Germaniar Inperioaren enperadorearen semearekin ezkondu
zuten (Filipe I “Ederra”).
• Filipe1506an hil zen “ur hotza edateagatik”.
• Fernando II
• Tordesillasen giltzapetu zuen aitak eta 46 urte egon zen, beti
beltzez jantzita

27. KARLOS I (v) ESPAINIAR INPERIOA
• Austriakoen dinastiako lehen erregea izan zen (Ganten jaioa).
• Lurralde asko jaso zituen oinordetzan:
Errege-erregina katolikoengandik
(amaldeko aiton-amonak)
Espainiako, Italiako,
Amerikako eta
Afrikako lurraldeak
Aitaldeko aiton-amonengandik
Herbeheretako,
Frantziako eta
Alemaniako lurraldeak

28. KARLOS I (v)

29. Komunitateen Gerra (1520)
• Komuneroek Ávila eta Salamanca bat egin zuten erregeari
eskakizunak aurkezteko.
• Karlos I.aren abdikazioa

30. FELIPE II
• Bere aitaren ondasun guztiak kontserbatu zituen, eta
Espainiako koroari Amerikako, Afrikako eta Asiako
hainbat lurralde gehitu zizkion.
• 1580. urtean Portugalgo errege bihurtu zen.
• Gerra eta gatazka askok arriskuan jarri zuten inperioa:
• Lepantoko Gudua (1571. urtean turkiarrak garaitu zituzten)
• Herbeheretarako erreboltariak (indepentzia lortzeko)
• Itsas Armada Garaitezina (1588)

31. ESPAINIAR INPERIOA
• XVI. mendean, Espainia
munduko lehen potentzia
bilakatu zen.
• Nahiz eta erregeek botere
handia izan, beste erakunde
batzuek erregeen erabakiak
mugatzen zituzten.