Jeroen Drewes - Tennet

1Confidentiality: Public information
Confidentiality:
Public information
Blijft ons systeem in balans?
Jeroen Drewes
Ontwikkelingen met een TSO perspectief
19 nov '19

Welkom en agenda
 TenneT TSO - verantwoordelijkheden
 Veranderende wereld
 Ontwikkelingen en projecten
Blijft ons systeem in balans - TenneT19 nov '19
LinkedIn: nl.linkedin.com/in/jeroen-drewes
E-mail: Jeroen.Drewes@TenneT.eu

Over TenneT TSO
verantwoordelijkheden

TenneT in één oogopslag
4,538
Medewerkers
Investeringen
2019-2029
35
(EUR miljard)
EBIT
806
(EUR miljoen)
Activa
21,8
(EUR miljard)
Totale lengte
net
23.000 km
Aantal
transformator-
stations
462
Aantal HVDC
stations
18
Aantal
eindgebruikers
41
miljoen
Offshore
windparken
17
Eerste Europese grensoverschrijdende TSO
Netbeschikbaarheid
99,99%

Verantwoordelijkheden TSO
Transportdiensten
Systeemdiensten
Marktfacilitering

Veranderende wereld

Transitie vraag een totaalaanpak
Grootschalige wind en
zon in NL
Geen kolencentrales in 2030
Lange termijn zonder fossiele
energie
Weergestuurd
‘Security of supply’ moet
worden gehandhaafd
Zelfs met lange perioden
zonder zon en wind
Energiesyteem zal
drastisch veranderen
Balanceren ook met
decentrale assets
Digitalisering belangrijke rol
Nationaal  Internationaal
Van voorspelbare vraag  Naar dynamische opwek

Transportnet niet oneindig uitbreiden
Optimum tussen investeren en benutten
(risico)
Capaciteitslimieten in het net
Congestion problem
Vraag Prosument
Stroomrichting

Ontwikkelingen en
projecten

18Confidentiality: Public informationBlijft ons systeem in balans - TenneT
Synchroon gekoppeld gebied
 TenneT heeft geen eigen
eenheden maar koopt
balanceringsdiensten in bij BSPs
 Frequency Containment Reserves
“Primaire reserve”
 111 MW symmetrisch
 Frequency Restoration Reserves
“Secundaire reserve”
(regel- en reservevermogen)
 ± 1000 MW asymmetrisch
Source (figure): Wikipedia.org
19 nov '19

Ondersteunende diensten:
FCR en FRR
 FCR: stabiliseert de frequentie van het synchrone gebied na een onbalans.
 FRR: herstelt de frequentie naar nominaal en de vermogensbalans naar de
programmawaarde (aFRR & mFRR).
Source (figure): J.E.S. de Haan (2016), Online: https://pure.tue.nl/ws/files/17652509/20160329_Haan_de.pdf

Pilots ondersteunende diensten
Level playing field
voor verschillende
bronnen en verlagen
barrières.
Meer competitie verbetert
efficiëntie.
Voorbereid zijn op een
toekomst met
kleinschalige/lokale
opwek.
Onderzoeken beperkingen en mogelijkheden…
… om te leveren met nieuwe technologiën en/of aggregatie van kleine(re) eenheden.
20Blijft ons systeem in balans - TenneT19 nov '19

 Onderzoeken barrières en technische mogelijkheden om deel te nemen aan de FCR-
markt met een geaggregeerde pool of nieuwe technologieën.
 Creëren van een ‘level playing field’ voor alle technologiën  toename van
marktdeelnemers.
 Verschil in voorwaarden met reguliere markt:
 Prekwalificatie voor levering: niet vereist
 Biedgrootte: 100 kW (normaliter 1 MW)
 Biedingen altijd gehonoreerd (normaliter middels veiling)
 Geen real-time meetingen vereist (normaliter elke 4-10 seconden)
FCR-pilot onderzoek

 Timeline: januari 2016 tot juni 2018
 Pilot partners:
Newmotion
Unlocking dormant capacity of EV batteries
ENGIE
ENGIE’s FCR pool
Senfal:
Steps towards smart aggregation for the FCR market
KPN
Using existing assets for stabilizing the grid
Peeeks
Experiences in the FCR pilot
FCR-pilot tijdslijn en partners

FCR-pilot conclusies
Conclusie:
Geaggregeerde eenheden kunnen FCR leveren
Beperkingen  Oplossingen
 Dataconnectie  FCR webservice
 Productspecificaties  FCR handboek (link)
 Productinformatie  FCR handboek (link)
Meer informatie zie:
Eindrapport FCR Pilot (link)

aFRR-pilot doel
Onderzoeksdoel:
 Mogelijkheden van aFRR-levering met nieuwe technologiën
 Demand response (vraagsturing)
 Duurzame opwek
 Aggregatie van kleine eenheden
 Data benodigd effectieve monitoring (met in achtneming van de privacy)?
 aFRR-biedingen (BSP) van kleine hoeveelheden (<1 MW) bij meerdere BRP’s
 Datacommunicatie tussen TenneT en (dataplatform van) BSP

aFRR-pilot tijdslijn en partners
7 mei 2018
Informatie-meeting
Pilot start
Jan – Mei‘18
Selectie
partners
Mei – Aug ‘18
Voorbereiding
Aug – Dec ‘18
Pilot uitvoering
Jan ’19 – Dec ‘20
Mei – Aug 2018
Projectplannen; Selectie
Okt – Dec 2018
Connectie BSP-TenneT
- ex-ante (CPS)
- real time (FVR)
- ex-post (webservice)
Jan – Dec 2019
- Biedberichten
(EDINE  XML)
- Aansluiten partijen
- Monitoring levering
- (1 BSP; meerdere BRP’s)
Jan – Dec 2020
- Evaluatie
monitoringsmethode
- Controleren levering
- Audit?
- Updaten documentatie
- Schrijven rapport
- Markt informerenBlijft ons systeem in balans - TenneT19 nov '19

aFRR-pilot met blockchain
 Blockchain technology offers opportunities for market integration of distributed
flexibility providers (BSPs) in a system with a progressively smaller fraction of large
scale centralized assets.
 By reducing transaction time
and costs, blockchain technology
has the potential to empower
prosumers, creating a customer
empowered energy system
 Potentially increases energy
supply and thus can help stabilize
grid costs
 Blockchain potentially provides a
transparent, easy to access, and
safe platform for unlocking
decentralized assets

Toenemende behoefte congestie-oplossingen
Samenwerking TSO-DSOs
Opportunity:
Ontsluiten lokale waarde (energie)
van een eenheid op een
marktgebaseerde wijze (redispatch)
Deelname: Aanmelden op www.gopacs.eu
Toegang: Orders via marktplatform (ETPA)
Verrekening & nominaties: via marktplatform (ETPA)
Rechten en plichten: Zie productspecificaties
www.gopacs.eu
GOPACS

 Netbeheerder voorziet congestie in specifiek element van haar elektriciteitsnet
 Om deze op te lossen is minder elektriciteitsproductie (of meer vraag) aan een
zijde van dit element gewenst.
 Combinatie van intra-day biedingen op een marktplatform kunnen dreigende
congestie oplossen:
 buy-order van marktpartijen met een aansluiting in dit gebied met
 sell order van marktpartij erbuiten.
 Prijsverschil tussen de buy en de sell order (intra-day congestie spread) wordt
betaalt door netbeheerder, zodat match op het marktplatform ontstaat.
Intra-Day Congestie Spread?

Samenvatting

Vragen?

Liability and copyright of TenneT
This PowerPoint presentation is offered to you by TenneT TSO B.V. ('TenneT'). The content of the
presentation – including all texts, images and audio fragments – is protected by copyright laws. No part of
the content of the PowerPoint presentation may be copied, unless TenneT has expressly offered
possibilities to do so, and no changes whatsoever may be made to the content. TenneT endeavours to
ensure the provision of correct and up-to-date information, but makes no representations regarding
correctness, accuracy or completeness.
TenneT declines any and all liability for any (alleged) damage arising from this PowerPoint presentation
and for any consequences of activities undertaken on the strength of data or information contained
therein.
Disclaimer

www.tennet.eu
TenneT is a leading European electricity transmission system operator (TSO) with its main
activities in the Netherlands and Germany. With over 23,000 kilometres of high-voltage
connections we ensure a secure supply of electricity to 41 million end-users. TenneT is
one of Europe’s major investors in national and cross-border grid connections on land and
at sea, bringing together the Northwest European energy markets and accelerating the
energy transition. We make every effort to meet the needs of society by being
responsible, engaged and connected.
Taking power further

Jeroen Drewes - Tennet

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Jeroen Drewes - Tennet

Similar to Jeroen Drewes - Tennet (6)

More from Dutch Power

More from Dutch Power (20)

Jeroen Drewes - Tennet