2. Przeczytaj i dowiedz się:
czym są pracownicze plany kapitałowe?
jakie są terminy utworzenia PPK?
jak utworzyć PPK?
jakie konsekwencje grożą za nieprowadzenie PPK?
3. Pracownicze
plany kapitałowe (PPK)
– to instrument umożliwiający osobom zatrudnionym gromadzenie
oszczędności stanowiących zabezpieczenie na okres zwiększonego
ich zapotrzebowania. Docelowo środki zgromadzone podczas okresu
zatrudnienia mają służyć uzupełnieniu emerytur wypłacanych z ZUS.
PPK zostały wprowadzone do polskiego porządku prawnego Ustawą
o pracowniczych planach kapitałowych.
4. Ustawa posługuje się rozszerzonymi
definicjami pracownika i pracodawcy.
Do tworzenie PPK zobowiązani są:
1| pracodawcy w rozumieniu Kodeksu pracy w stosunku do osób zatrudnionych w oparciu
o umowę o pracę;
2| nakładcy w stosunku do osób wykonujących pracę nakładczą, które ukończyły 18 rok życia;
3| rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub spółdzielnie kółek rolniczych w stosunku do członków
rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych;
4| zleceniodawcy w stosunku do osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia lub innej
umowy o świadczenie usług, do której mają zastosowanie przepisy dotyczące umowy zlece-
nia, jeżeli ukończyły 18 rok życia;
5| podmioty, w których działa rada nadzorcza w stosunku do członków rad nadzorczych wyna-
gradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji.
Ważne!
Wymienione powyżej podmioty zobowiązane są do tworzenia PPK, jeżeli
zatrudniają choć jedną osobę. Zatrudnione osoby automatycznie zostają objęte
PPK, ale mogą złożyć pisemną deklarację o niedokonywaniu wpłat na PPK.
5. Wyjątek stanowią:
mikroprzedsiębiorcy (mniej niż 10 zatrudnionych osób), jeżeli wszystkie osoby zatrudnione
złożą podmiotowi zatrudniającemu deklarację, że nie chcą dokonywać wpłat na PPK;
osoby fizyczne, które zatrudniają (w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą pro-
wadzoną przez te osoby) inną osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością go-
spodarczą prowadzoną przez tą zatrudnioną osobę. Czyli np. osoba fizyczna ma firmę,
ale zatrudnia pracownika do innych zadań niż związane z tą firmą, a ten pracownik ma
z kolei swoją firmę, ale wykonuje pracę także niezwiązaną z działalnością tej swojej firmy.
Terminy utworzenia PPK:
Najwcześniej obowiązek wprowadzenia PPK dotyczy podmiotów zatrudniają-
cych co najmniej 250 osób według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r.
PPK zarządza prowadzi instytucja finansowa, czyli podmioty dopuszczone do
udziału w PPK: Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, Powszechne Towarzy-
stwa Emerytalne, Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie.
6. Umowę o zarządzanie PPK podmioty zatrudniające będą miały obowiązek zawrzeć
w terminie odpowiednio do:
• powyżej 250 osób zatrudnionych – do 30 września 2019 roku;
• powyżej 50 osób zatrudnionych – do 31 marca 2020 roku;
• powyżej 20 osób zatrudnionych – do 30 września 2020 roku
• inne – do 31 marca 2021 roku.
Od dnia zastosowania Ustawy, podmioty zatrudniające będą miały obowiązek zawrzeć
umowy o prowadzenie PPK w terminie odpowiednio:
• powyżej 250 osób zatrudnionych – do dnia 10 października 2019 roku;
• powyżej 50 osób zatrudnionych – do dnia 10 kwietnia 2020 roku;
• powyżej 20 osób zatrudnionych – do dnia 10 października 2020 roku;
• inne – do dnia 10 kwietnia 2021 roku.
Terminy utworzenia PPK
7. Krok pierwszy:
Podmiot zatrudniający zobowiązany jest wybrać instytucję finansową, z którą zostanie zawarta
umowa o zarządzanie PPK. Założeniem ustawodawcy było, aby oferty były do siebie zbliżone.
Kryteriami wyboru oferty mają być jednak:
• warunki zarządzania zgromadzonymi środkami;
• efektywność w zarzadzaniu zgromadzonymi środkami;
• doświadczenie w zarządzaniu środkami;
• interes osób zatrudnionych;
Podmiot zatrudniający zobowiązany jest zawrzeć porozumienie (wypracować wspólne stanowi-
sko), co do wyboru instytucji finansowej z organizacją związkową działającą w podmiocie, a jeżeli
nie działa żadna organizacja, z reprezentacją osób zatrudnionych.
Utworzenie PPK
8. Jeżeli podmiot zatrudniający nie wypracuje porozumienia z organizacją związkową lub repre-
zentacją osób zatrudnionych, samodzielnie decyduje o wyborze instytucji finansowej, z którą
zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK, stosując kryteria wyboru.
Po zawarciu porozumienia podmiot zatrudniający w imieniu własnym zobowiązany jest zawrzeć
umowę o zarządzenia PPK z instytucją finansową.
Instytucja finansowa w terminie 3 dni zgłasza umowę o zarządzanie PPK do ewidencji PPK. Umo-
wa o zarządzenie PPK może być rozwiązana tylko w przypadku zawarcia innej umowy o zarzą-
dzanie PPK.
Umowa o zarządzanie PPK to swoista umowa ramowa, regulująca zasady współpracy między
podmiotem zatrudniającym a instytucja finansową oraz zasady dokonywania wpłat.
Krok pierwszy:
9. Krok drugi:
Po zawarciu umowy o zarządzanie PPK, podmiot zatrudniający zobowiązany jest zawrzeć dru-
gą umowę, w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych – umowę o prowadzenie PPK. Umowa
zostaje zawarta z tą samą instytucją finansową co umowa o zarządzanie.
Umowę w imieniu konkretnego pracownika zawiera się nie później niż 10 dni po upływie
trzymiesięcznego okresu zatrudnienia u danego podmiotu. Do okresu zatrudnienia wlicza się
wszystkie okresy zatrudnienia z 12 miesięcy.
Lista osób będących uczestnikami PPK stanowi załącznik do umowy o prowadzenie PPK.
Zmiany osobowe na liście uczestników nie stanowią zmiany umowy.
Przed zawarciem umowy o prowadzenie PPK, podmiot zatrudniający może poinformować
osoby zatrudnione o prawach i obowiązkach stron związanych z uczestnictwem w PPK.
Utworzenie PPK
Po zawarciu umowy o prowadzenie PPK, instytucja finansowa jest zobowiąza-
na poinformować osoby zatrudnione o warunkach uczestnictwa w PPK.
10. Umowy o prowadzenie PPK nie zawiera się w imieniu
i na rzecz osoby, która:
• najpóźniej w pierwszym dniu zatrudnienia ukończyła 70 rok życia,
• pomiędzy 55 a 70 rokiem życia nie złożyła wniosku o przystąpieniu do PPK, chyba że w okre-
sie 12 miesięcy poprzedzających zatrudnienie, osoba ta była zatrudniona przez co najmniej
3 miesiące,
• w formie pisemnej zadeklaruje przed upływem 3 miesięcy, że nie chce, aby dokonywane były
wpłaty do PPK,
• przestaje być osobą zatrudnioną.
Uczestnictwo osoby zatrudnionej w PPK jest dobrowolne. Może ona zrezygnować z uczestnic-
twa w każdej chwili. Rezygnację składa się do podmiotu zatrudniającego, który w terminie 7 dni
przekazuje informację do instytucji finansowej. W każdym czasie osoba zatrudniona może także
ponownie przystąpić do PPK.
11. Osoba, która zrezygnowała z uczestnictwa, co 4 lata ponownie automatycznie jest wpisywana do
PPK, o czym podmiot zatrudniający informuje, chyba że osoba zatrudniona ponownie zrezygnuje.
Nie dotyczy to pracowników, którzy przed dniem 1 kwietnia ukończą 70 lat lub do tego samego
dnia ukończą 55 lat i nie złożą wniosku o objęcie PPK.
Umowa o prowadzenie PPK to umowa pomiędzy osobą zatrudnioną (reprezentowaną przez
podmiot zatrudniający) a instytucją finansową, w której skonkretyzowane zostały warunki umowy
o zarządzenie PPK.
12. Krok trzeci:
Jeżeli osoba zatrudniona zdecyduje się na podleganie PPK, wraz z podmiotem zatrudniającym
będzie zobowiązana do dokonywania wpłat.
Podmiot zatrudniający – 1,5 % wynagrodzenia (chyba, że zdecyduje się na wpłatę dodatkową
– do 2,5 %),
Osoba zatrudniona – 2 % wynagrodzenia (dla najmniej zarabiających, nie mniej niż 0,5%).
Pierwsza wpłata dokonywana jest w następnym miesiącu, po miesiącu, w którym została zawarta
umowa o prowadzenie PPK.
Wpłaty osoby zatrudnionej dokonywane są w terminie wypłaty wynagrodzenia. Wpłaty podmiotu
zatrudniającego dokonywane są do 15 dnia miesiąca, po miesiącu, w którym wynagrodzenie dla
osoby zatrudnionej zostało obliczone i pobrane.
Utworzenie PPK
13. Przykład:
Osoba zatrudniona zarabia 3500 zł brutto. Przez miesiąc, 5, 10 oraz 15 lat koszty dla osoby za-
trudnionej i podmiotu zatrudniającego szacunkowo wynoszą:
Podmiot zatrudniający Osoba zatrudniona
1,5% 2%
Miesiąc 52,50 zł 70 zł
5 lat 3150 zł 4200 zł
10 lat 6300 zł 8400 zł
15 lat 9450 zł 12 600 zł
Każdej osobie zatrudnionej przysługuje z budżetu państwa wpłata powitalna – 250 zł.
W każdym roku przysługuje także dopłata roczna z budżetu państwa – 240 zł.
14. Dodatkowe koszty:
Instytucja finansowa może pobierać wynagrodzenie za zarządzenie funduszem inwestycyjnym
i kosztami ochrony w wysokości do 0,5% wartości aktywów netto w skali roku, strony umowy
ustalają kogo będzie obciążał ten koszt.
Instytucja finansowa może pobierać także success fee – 0,1 % wartości aktywów netto w skali
roku. Dodatkowe, ściśle określone wynagrodzenie instytucja finansowa może pobierać w wyso-
kości 0,5% średniej wartości aktywów netto. Wynagrodzenie to nie może odbiegać od przyjętych
w obrocie zwykłym kosztów wykonywania tego rodzaju usług. Wynagrodzenie to może być po-
bierane z aktywów.
15. Konsekwencje związane z nieprowadzeniem PPK
Podmiot zatrudniający nie ponosi odpowiedzialności za brak lub błędne obliczenie,
pobranie lub dokonanie wpłaty, jeśli do pomyłki doszło z winy osoby zatrudnionej.
Brak umowy o zarządzanie PPK – PFR wzywa podmiot zatrudniający do zawarcia umowy o za-
rządzenie PPK w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania. Zaniechanie obowiązku skutko-
wać będzie nałożeniem grzywny w wysokości do 1,5 % funduszu wynagrodzeń u danego pod-
miotu zatrudniającego, w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego.
Brak umowy o prowadzenie PPK – po upływie 11 dnia następującego po miesiącu, w którym
upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia, umowę uznaje się za zawartą z mocy prawa. Podmiot
zainteresowany będzie zobowiązany dokonać wpłat. Zaniechanie skutkować będzie nałożeniem
kary grzywny w wysokości od 1000 zł do 1 000 000 zł.
Uwaga!
Nałożeniem grzywny w wysokości do 1,5 % funduszu
wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego, w roku
obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego,
skutkuje również namawianie osób zatrudnionych do rezygnacji
z przystąpienia do PPK.