1. Giải nobel Y sinh 2021 - NGHIÊN CỨU VỀ CẢM NHẬN NHIỆT
ĐỘ VÀ XÚC GIÁC
Mô tả:
Ông David Julius sử dụng capsaicin, một hợp chất cay từ ớt, gây cảm giác
nóng để xác định cách đầu dây thần kinh của da phản ứng với nhiệt bằng
cách thu thập hàng trăm mảnh ADN trong các tế bào thần kinh phản ứng
đau sau đó biểu hiện từng gen một trong các tế bào bình thường không có
phản ứng với Capsaicin và đã tìm được 1 gen mà protein được mã hóa từ
gen này được đặt tên là TRPV1.
Trong khi đó, ông Patapoutian dùng tế bào nhạy cảm với áp suất để khám
phá ra một phản ứng khác với kích thích cơ học trên da và cơ quan nội
tạng bằng cách bất hoạt từng gen một để kiểm tra khả năng phản ứng của
tế bào bằng cách chọc micropipette vào từng gen. Và họ đã phát hiện
kênh ion dược mã hóa bởi gen này đặt tên là PIEZO1 và một protein
tương tự được đặt tên là Piezo2. Chúng được kích hoạt bởi sự thay đổi áp
suất trên màng tế bào.
Cả David Julius và Ardem Patapoutian đều phát hiện ra TRPM8, một thụ
thể kích hoạt khi gặp lạnh, và độc lập với nhau. Những kênh ion khác liên
quan đến TRPV1 và TRPM8 sau đó được xác định kích hoạt ở nhiều mức
nhiệt độ khác nhau.
Clip trên youtube về ứng dụng vật lý trong y sinh:
https://www.youtube.com/watch?v=gDrR_dVmqZk
Mô tả clip:
Clip nói về ứng dụng của bức xạ trong y học, cụ thể là biện pháp xạ trị
được xử dụng trong việc chữa các bệnh ung thư.
Bức xạ ion hóa có thể làm hỏng các tế bào của chúng ta bằng cách ion
hóa các nguyên tử và phân tử bên trong chúng, tuy nhiên khi một đoạn
ADN nào đó gây ra bệnh ung thư nếu sử dụng một lượng đủ lớn, vừa phải,
2. ta có thể tiêu diệt dược chúng hoàn toàn và phương pháp chữa đó được
gọi là xạ trị.
Xạ trị có hai dạng là bổ sung từ bên trong hoặc bên ngoài:
Các nguồn bên ngoài thường sẽ phát ra tia gammar nhắm vào vị trí
ung thư từ nhiều góc độ khác nhau để chỉ vị trí ung thư nhận được
liều cao bức xạ để điều trị.
Còn nguồn bên trong là đặt một nguồn phóng xạ bên trong cơ thể
hoặc bên trong chính khối u.
Y học thường sử dụng tia gammar trong các thiết bị y tế vì chúng ít có hại
hơn các tia khác hoặc sử dụng các đồng vị có chu kì bán rã ngắn để không
gây hại cho cơ thể.
Ngoài ra chúng ta có thể tiêm hoặc uống bức xạ để theo dõi đồng vị của
chúng chuyển động trong cơ thể từ đó xác định được nững bất thường
trong cơ thể người.
Trình bày ý kiến về clip:
Clip trên đã giúp em hiểu được về 1 dạng ứng dụng của vật lý trong rất
nhiều các ứng dụng của vật lý trong y sinh đó là ứng dụng của bức xạ
trong y học. Qua clip có thể giúp em biết thêm được về lợi ích cũng như
tác hại của các tia ảnh hưởng đến cơ thể và các phương pháp khám và
chữa bệnh nhờ ứng dụng của vật lý trong y sinh học.
Ý nghĩa, tầm quan trọng của vật lý trong Y sinh:
Vật lý được áp dụng rất nhiều trong kỹ thuật y sinh- đây là một ngành công
nghệ liên quan đến các ứng dụng các nguyên lý, kĩ thuật về vật lý, cơ
khí,... trong lĩnh vực y sinh như:
Vật lý được dùng để mô hình hóa, mô phỏng, phân tích hệ thống
trong y học.
Dò tìm- đo đạc mô hình hóa các tín hiệu sinh lý
Sử dụng để phục vụ trong việc chuẩn đoán và khám chữa bệnh như
các thiết bị nội soi, siêu âm, chụp x- quang,... hay các liệu pháp xạ trị,
phẫu thuật, kính mắt,...
3. Tạo ra các hình ảnh y học
Phát triển các thiết bị để thay thế, mở rộng các chức năng của cơ thể
Ngày nay, ngoài việc sử dụng các thiết bị phục vụ trong chuẩn đoán
hay điều trị thì vật lý y sinh còn ứng dụng trong vật liệu sinh học, trí
tuệ nhân tạo ứng dụng trong y sinh hay các quy trình ký thuật hỗ trợ
chuẩn đoán và điều trị.