Ingurune 5.maila

2. METALEZKO LEHEN OBJETUAK
Duela 6.000 urte K.A Historiaurreko azken etapan gizakiak metalezko
objetuak lantzen ikasi zuten.
Lehenbizi kobrea , geroago brontzea eta azkenik burdina. Metal horien
bidez denetarik egiten zuten: armak, ezpatak, aizkorak, apaingarriak eta
sastakaia.

3. HERRIXKATIK HIRIRA
Metalak ez zeuden edonon. Hori dela eta, pertsona batzuk haiek bilatzen
eta salerosten jardun zuten. Hala metal asko zeuden inguruetan . Herrixkak
hazi eta hiri txikietan bihurtu ziren.
Hirietako binztaleak elkar babesteko,buruzagi baten inguruan antolatzen
ziren.
Hirietan beste lanbide batzuen beharra sortu zen.

4. ASMAKIZUN BERRIAK
Metal Aroan garrantzi handiko hiru asmakizun izan ziren:
• GURPILAK:Gurpilak aukera eman zuen salgai astunenak leku batetik bestera
gurdian eramateko.
• BELA:Belari esker, itsasontziak haizearen indarraz mugitu ahal izan ziren.
Harrezkero, itsasontzi handiagoak egin zituzten, eta pertsona eta salgai gehiago
eraman ahal izan zituzten haietan.
• GOLDEAK:Goldeak, animaliek arrastan eramanda, lur-azalera handiagoak eta
azkarrago goldatzeko aukera ekarri zuen.

5. MONUMENTU MEGALITIKOAK
Garai hartan bizi izan ziren pertsonek monumentuak egin zituzten harri
handiekin. Megalito esaten zaie harri horiei , eta eraikinei, monumentu
megalitiko.
Monumentu horiek egiteko,lagun asko behar ziren; harritzarrak denen artean
mugitzen zituzten, enborren eta soken laguntzaz.

6. EUSKAL LURRALDEA HISTORIAURREAN
• LEHENBIZIKO BIZTANLEAK
Arkeologoek egindako azken ikerketen arabera, lurralde honetako lehen biztanleak
isurialdeen banalerrotik iparraldera kokatu ziren, batez ere Bizkaiko eta Gipuzkoako
kostaldean, itsasotik eta ibaiek osatutako aranetatik hurbil.Izango dira 200.000 urte
inguru horretaz.
• METAL AROKO AZTARNAK
Euskal aztarnategi garrantzitsuenetako bat LA HOYAKO aztarnategia da, Guardian.
Leku horretan herrixka arrezitu aurkitu da . Herrixka horretako biztanleek animaliak
hazten zituzten, eta lurra lantzen zuten. Laborantzarako lanabesak ere egiten zituzten
goldeak eta igitaiak, esaterako, bai eta armak eta apaingarriak ere ezkutuak eta
ezpatak , eta lepokoak eta bitxiak, adibidez.