SlideShare a Scribd company logo
1 of 10
БЗД-ийн 14-р сургууль МХУЗ-ын багш Л.Бямбасүрэн 2011 он
Д.Пүрэвдорж  “ Чингэс” шүлэг 9-р анги Эх зохиолд задлал хийх
Эх зохиолд  задлал хийх К:1  Зохиолын  агуулга санааг  ойлгох К:2  Бүрэн задлал  хийх, тайлбарлах К:3  Дүрслэх ур  маяг, уран сайхны  онцлогийг гаргах К:4  Уг шүлгээр  дамжуулан эзэн хаан,  эх орноороо бахархах  Зорилго Зорилт
1962 оны эхээр МАХН-ын улсын Төв хорооны Улс төрийн товчооны 52-р тогтоол  гарч, Монголын тулгуур төрийг үндэслэгч  Чингэс хааны мэндэлсний 800 жилийн ойгоор  төрсөн нутаг  Дэлүүн болдогт  дурсгалын хөшөө босгох, шуудангийн марк гаргахыг заажээ. Тиймээс зохиолч уг шүлгээ бичсэн Чингэс шүлэг нь  11 бадаг, 44 шад, 271 үгтэй
Чингэс Тэмүжин- нумын хөвчнөөс төрөөгүй юм Тэмүжин- сумын зэвнээс гараагүй юм  Тэмүжин- Өэлүн эхээс төрсөн юм Тэмүжин -өрлөг түүхээс гарсан юм Амар заяа хомс доголон нулимст  хорвоод Аврах тавилан мөхөс долоон  үеийн тэртээд Атаа хорслын манцуйд Есүхэйн  хүү өсч Аян дайны онгодоор есөн тугаа  тахисан юм
Оонын халиун зоо шиг халхын саруул талд Онгин цагаан тамга шиг гэрээ тэр  барьсан юм Онон мөрний савд хур шиг шаагих адуунаас Онгон хоёр загалыг мөнгөн хяруунд  сойсон юм Эх орноо өмчилсөн гурван хасгийн  хүрээлэнг Элгэн ургаа өмөөрсөн дөрвөн тотгоор  түшүүлж Тулгар төрийн баганыг хорол тоононд  өргөн Туурга тусгаар монголын голомтыг тэр  тулсан юм
Хөх Монголын дэвээн тэнгисийн  шуургыг ярж Хөмхий зуусан ертөнц Чингэсийн өмнө  сөхөрсөн юм Хүлэг морьдын туурай Азийн хормойг сэмлэж Хөл нүцгэн хорвоо халуун нурам  гишгэсэн юм Тиймээ! Дайны мөрөөр цагаан сүү  урсаагүй Тиймээ! Дайчдын сүрийг цагийн  саалт мартаагүй Тиймээ! Чингэс өндөр Алтайн  зартай юм Тиймээ! Чингэс өнөөдөр ч гэсэн  нэртэй юм
Хойч үедээ тэр хар буруу санаагүй Хорин гангийн их гачаалд хатан Онон  ширгээгүй Чингэсийн их Монгол ядарсан,  гутарсан, задарсан Чиний хөх Монгол ялсан, хөгжсөн,  мандсан Ямар ч байсан Чингэс хаан Гарьд  шиг хальж Ял гавьяа хоёроо хойч үедээ  даатгасан юм Гал усанд элэгдсэн буурал  замбуулингийн манлайд Ган сэлмийнхээ ирээр Монгол гэж  бичсэн  юм
Чингэс- нумын хөвчнөөс төрөөгүй юм Чингэс- сумын зэвнээс гараагүй юм Чингэс- Өэлүн эхээс төрсөн юм Чингэс- өрлөг Монголоос гарсан юм
 

More Related Content

What's hot

үлэмжийн чанар.нх
үлэмжийн чанар.нхүлэмжийн чанар.нх
үлэмжийн чанар.нхsaruush undrah
 
монголын нууц товчоо
монголын нууц товчоомонголын нууц товчоо
монголын нууц товчооnayna-1
 
Mongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлMongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлganzorig_od
 
роман.тунгалаг тамир
роман.тунгалаг тамирроман.тунгалаг тамир
роман.тунгалаг тамирTserensonom Nyamsvren
 
хүүхдийн судлах арга цээгийg,
хүүхдийн судлах арга цээгийg,хүүхдийн судлах арга цээгийg,
хүүхдийн судлах арга цээгийg,Tsekee Tseegii
 
тунгалаг тамир
тунгалаг тамиртунгалаг тамир
тунгалаг тамирtsengel00
 
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийхСэтгэмж Цогцолбор Сургууль
 
миний нутаг.уран зохиол
миний нутаг.уран зохиолминий нутаг.уран зохиол
миний нутаг.уран зохиолErdenetuya Galbadrah
 
аав,ээж
аав,ээж аав,ээж
аав,ээж Saranch
 
эрээн цоохор
эрээн цоохорэрээн цоохор
эрээн цоохорsainaa88
 
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь А. Ариунзаяа
 
эхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалэхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалshand1_Bondok
 
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэгBaigalBaigalmaa
 
9. Эсрэг утгатай үг
9. Эсрэг утгатай үг9. Эсрэг утгатай үг
9. Эсрэг утгатай үгoyunaadorj
 
Oguulberiin baimj
Oguulberiin baimjOguulberiin baimj
Oguulberiin baimjsaixana
 

What's hot (20)

үлэмжийн чанар.нх
үлэмжийн чанар.нхүлэмжийн чанар.нх
үлэмжийн чанар.нх
 
монголын нууц товчоо
монголын нууц товчоомонголын нууц товчоо
монголын нууц товчоо
 
Mongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлMongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээл
 
роман.тунгалаг тамир
роман.тунгалаг тамирроман.тунгалаг тамир
роман.тунгалаг тамир
 
хүүхдийн судлах арга цээгийg,
хүүхдийн судлах арга цээгийg,хүүхдийн судлах арга цээгийg,
хүүхдийн судлах арга цээгийg,
 
тунгалаг тамир
тунгалаг тамиртунгалаг тамир
тунгалаг тамир
 
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
 
хэлц
 хэлц хэлц
хэлц
 
миний нутаг.уран зохиол
миний нутаг.уран зохиолминий нутаг.уран зохиол
миний нутаг.уран зохиол
 
аав,ээж
аав,ээж аав,ээж
аав,ээж
 
эрээн цоохор
эрээн цоохорэрээн цоохор
эрээн цоохор
 
үзүүлэн
үзүүлэнүзүүлэн
үзүүлэн
 
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь
 
Бүтээлч уншлага
Бүтээлч уншлагаБүтээлч уншлага
Бүтээлч уншлага
 
эхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалэхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгал
 
өгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүдөгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүд
 
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
 
9. Эсрэг утгатай үг
9. Эсрэг утгатай үг9. Эсрэг утгатай үг
9. Эсрэг утгатай үг
 
Oguulberiin baimj
Oguulberiin baimjOguulberiin baimj
Oguulberiin baimj
 
Haiku
HaikuHaiku
Haiku
 

Similar to чингэс шүлэг 22

чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22school14
 
чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22school14
 
чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22bulgan_2011
 
Б.Ринчен - Ану хатан
Б.Ринчен - Ану хатанБ.Ринчен - Ану хатан
Б.Ринчен - Ану хатанZaya Battulga
 
чингис хаан
чингис хаанчингис хаан
чингис хаанOyuhai1127
 
5 r angi chingis *niigmiin uhaan*bolormaa
5 r angi chingis *niigmiin uhaan*bolormaa5 r angi chingis *niigmiin uhaan*bolormaa
5 r angi chingis *niigmiin uhaan*bolormaabolorzbayn
 
Nuutsiig zadruulsan zahia
Nuutsiig zadruulsan zahiaNuutsiig zadruulsan zahia
Nuutsiig zadruulsan zahiasainaa88
 
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэнэрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.БатсүрэнBatsuren Tsagaan
 
7a mongol hel
7a mongol hel7a mongol hel
7a mongol helbayar7998
 
хөх судар’
хөх судар’хөх судар’
хөх судар’sainaa88
 
ш 9 монгол хэл
ш 9  монгол хэлш 9  монгол хэл
ш 9 монгол хэлDoodoiigo
 
ш 9 монгол хэл
ш 9  монгол хэлш 9  монгол хэл
ш 9 монгол хэлDoodoiigo
 
104063576 б-ренчин-заан-залуудай
104063576 б-ренчин-заан-залуудай104063576 б-ренчин-заан-залуудай
104063576 б-ренчин-заан-залуудайKocmoc Umbrella
 

Similar to чингэс шүлэг 22 (20)

чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22
 
чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22
 
чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22чингэс шүлэг 22
чингэс шүлэг 22
 
Б.Ринчен - Ану хатан
Б.Ринчен - Ану хатанБ.Ринчен - Ану хатан
Б.Ринчен - Ану хатан
 
Hereglegdehvvn
HereglegdehvvnHereglegdehvvn
Hereglegdehvvn
 
чингис хаан
чингис хаанчингис хаан
чингис хаан
 
5 r angi chingis *niigmiin uhaan*bolormaa
5 r angi chingis *niigmiin uhaan*bolormaa5 r angi chingis *niigmiin uhaan*bolormaa
5 r angi chingis *niigmiin uhaan*bolormaa
 
хөх судар’
хөх судар’хөх судар’
хөх судар’
 
Nuutsiig zadruulsan zahia
Nuutsiig zadruulsan zahiaNuutsiig zadruulsan zahia
Nuutsiig zadruulsan zahia
 
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэнэрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
 
7a mongol hel
7a mongol hel7a mongol hel
7a mongol hel
 
хоки
хокихоки
хоки
 
Shagdaryn dulmaa
Shagdaryn dulmaaShagdaryn dulmaa
Shagdaryn dulmaa
 
хөх судар’
хөх судар’хөх судар’
хөх судар’
 
90 баатар
90 баатар90 баатар
90 баатар
 
Danzanravjaa
DanzanravjaaDanzanravjaa
Danzanravjaa
 
ш 9 монгол хэл
ш 9  монгол хэлш 9  монгол хэл
ш 9 монгол хэл
 
ш 9 монгол хэл
ш 9  монгол хэлш 9  монгол хэл
ш 9 монгол хэл
 
Baagii
BaagiiBaagii
Baagii
 
104063576 б-ренчин-заан-залуудай
104063576 б-ренчин-заан-залуудай104063576 б-ренчин-заан-залуудай
104063576 б-ренчин-заан-залуудай
 

More from byambaa12

цахим хичээл 2
цахим хичээл  2цахим хичээл  2
цахим хичээл 2byambaa12
 
амараа 03
амараа 03амараа 03
амараа 03byambaa12
 
Nud optic sistem boloh in 2
Nud optic sistem boloh in 2Nud optic sistem boloh in 2
Nud optic sistem boloh in 2byambaa12
 
Nud optic sistem boloh in
Nud optic sistem boloh inNud optic sistem boloh in
Nud optic sistem boloh inbyambaa12
 
L.byambaa mx tsahim test1201
L.byambaa mx tsahim test1201L.byambaa mx tsahim test1201
L.byambaa mx tsahim test1201byambaa12
 
L.byambaa mx tsahim test 12
L.byambaa mx tsahim test 12L.byambaa mx tsahim test 12
L.byambaa mx tsahim test 12byambaa12
 
L.byambaa mx tsahim test
L.byambaa mx tsahim testL.byambaa mx tsahim test
L.byambaa mx tsahim testbyambaa12
 
L.byambaa mx tsahim test
L.byambaa mx tsahim testL.byambaa mx tsahim test
L.byambaa mx tsahim testbyambaa12
 
иррациональ тэгшитгэл
иррациональ тэгшитгэлиррациональ тэгшитгэл
иррациональ тэгшитгэлbyambaa12
 
L.byambaa mongol hel
L.byambaa mongol helL.byambaa mongol hel
L.byambaa mongol helbyambaa12
 

More from byambaa12 (11)

цахим хичээл 2
цахим хичээл  2цахим хичээл  2
цахим хичээл 2
 
амараа 03
амараа 03амараа 03
амараа 03
 
Nud optic sistem boloh in 2
Nud optic sistem boloh in 2Nud optic sistem boloh in 2
Nud optic sistem boloh in 2
 
Nud optic sistem boloh in
Nud optic sistem boloh inNud optic sistem boloh in
Nud optic sistem boloh in
 
L.byambaa mx tsahim test1201
L.byambaa mx tsahim test1201L.byambaa mx tsahim test1201
L.byambaa mx tsahim test1201
 
L.byambaa mx tsahim test 12
L.byambaa mx tsahim test 12L.byambaa mx tsahim test 12
L.byambaa mx tsahim test 12
 
L.byambaa mx tsahim test
L.byambaa mx tsahim testL.byambaa mx tsahim test
L.byambaa mx tsahim test
 
L.byambaa mx tsahim test
L.byambaa mx tsahim testL.byambaa mx tsahim test
L.byambaa mx tsahim test
 
иррациональ тэгшитгэл
иррациональ тэгшитгэлиррациональ тэгшитгэл
иррациональ тэгшитгэл
 
Scenario
ScenarioScenario
Scenario
 
L.byambaa mongol hel
L.byambaa mongol helL.byambaa mongol hel
L.byambaa mongol hel
 

чингэс шүлэг 22

  • 1. БЗД-ийн 14-р сургууль МХУЗ-ын багш Л.Бямбасүрэн 2011 он
  • 2. Д.Пүрэвдорж “ Чингэс” шүлэг 9-р анги Эх зохиолд задлал хийх
  • 3. Эх зохиолд задлал хийх К:1 Зохиолын агуулга санааг ойлгох К:2 Бүрэн задлал хийх, тайлбарлах К:3 Дүрслэх ур маяг, уран сайхны онцлогийг гаргах К:4 Уг шүлгээр дамжуулан эзэн хаан, эх орноороо бахархах Зорилго Зорилт
  • 4. 1962 оны эхээр МАХН-ын улсын Төв хорооны Улс төрийн товчооны 52-р тогтоол гарч, Монголын тулгуур төрийг үндэслэгч Чингэс хааны мэндэлсний 800 жилийн ойгоор төрсөн нутаг Дэлүүн болдогт дурсгалын хөшөө босгох, шуудангийн марк гаргахыг заажээ. Тиймээс зохиолч уг шүлгээ бичсэн Чингэс шүлэг нь 11 бадаг, 44 шад, 271 үгтэй
  • 5. Чингэс Тэмүжин- нумын хөвчнөөс төрөөгүй юм Тэмүжин- сумын зэвнээс гараагүй юм Тэмүжин- Өэлүн эхээс төрсөн юм Тэмүжин -өрлөг түүхээс гарсан юм Амар заяа хомс доголон нулимст хорвоод Аврах тавилан мөхөс долоон үеийн тэртээд Атаа хорслын манцуйд Есүхэйн хүү өсч Аян дайны онгодоор есөн тугаа тахисан юм
  • 6. Оонын халиун зоо шиг халхын саруул талд Онгин цагаан тамга шиг гэрээ тэр барьсан юм Онон мөрний савд хур шиг шаагих адуунаас Онгон хоёр загалыг мөнгөн хяруунд сойсон юм Эх орноо өмчилсөн гурван хасгийн хүрээлэнг Элгэн ургаа өмөөрсөн дөрвөн тотгоор түшүүлж Тулгар төрийн баганыг хорол тоононд өргөн Туурга тусгаар монголын голомтыг тэр тулсан юм
  • 7. Хөх Монголын дэвээн тэнгисийн шуургыг ярж Хөмхий зуусан ертөнц Чингэсийн өмнө сөхөрсөн юм Хүлэг морьдын туурай Азийн хормойг сэмлэж Хөл нүцгэн хорвоо халуун нурам гишгэсэн юм Тиймээ! Дайны мөрөөр цагаан сүү урсаагүй Тиймээ! Дайчдын сүрийг цагийн саалт мартаагүй Тиймээ! Чингэс өндөр Алтайн зартай юм Тиймээ! Чингэс өнөөдөр ч гэсэн нэртэй юм
  • 8. Хойч үедээ тэр хар буруу санаагүй Хорин гангийн их гачаалд хатан Онон ширгээгүй Чингэсийн их Монгол ядарсан, гутарсан, задарсан Чиний хөх Монгол ялсан, хөгжсөн, мандсан Ямар ч байсан Чингэс хаан Гарьд шиг хальж Ял гавьяа хоёроо хойч үедээ даатгасан юм Гал усанд элэгдсэн буурал замбуулингийн манлайд Ган сэлмийнхээ ирээр Монгол гэж бичсэн юм
  • 9. Чингэс- нумын хөвчнөөс төрөөгүй юм Чингэс- сумын зэвнээс гараагүй юм Чингэс- Өэлүн эхээс төрсөн юм Чингэс- өрлөг Монголоос гарсан юм
  • 10.