"Linux Aygıt Sürücüsü Geliştirme" (Linux Device Driver Development) eğitimini almak için "akademi@braxp.com" e-posta adresi üzerinden bize erişebilirsiniz. Talebinize göre eğitimi atölye tarzı da sunuyoruz; yani birlikte aygıt sürücüsü de geliştiriyoruz. Linux ve bilgisayarlar hakkındaki her türlü yardım, eğitim ve destek taleplerinizi "bilgi@braxp.com" adresine e-posta atarak bize iletebilirsiniz. Bizlere +905362615860 numaralı hattan erişebilirsiniz. ===== Asenkronizasyon nedir, CPU ve I/O bound process kavramı, CPU ve I/O Schedulerlar, quantum nedir, schedule edilmesine göre process türleri (interactive, batch, real-time), CPU scheduling policyler, elevatorlar (noop, deadline, cfq), I/O modelleri (senkron, asenkron ve bloklanan, bloklanmayan), kernelda zaman kavramı, HZ sabiti, jiffies ve BogoMIPS, NO_HZ opsiyonu, RTC üzerinden zaman bilgisine erişmek, işlemci bazında zaman ölçümü ve high resolution timers (CONFIG_HIGH_RES_TIMERS), ertelenmiş işlemler, busy waiting vs sleep waiting, uzun ertelemeler (cpu_relax, schedule ve timeoutlar), kısa ertelemeler (*delay ve *sleep fonksiyon ailesi), erteleme zamanına göre kullanılması önerilen yöntemler, üst ve alt katmanlar (top and bottom halves), tasklets ile workqueues ve bunların karşılaştırılması

1. LINUX AYGIT SURUCUSU
GELISTIRME
Dursun Can TURAN
BRAXP Bilişim Sistemleri

2. ONCEKI DERS NE YAPTIK
• Eşzamanlılık kavramı
• SMP, reentrancy, preemption, race condition, deadlock
• Kernelın sunduğu eşzamanlılık yapıları ve kullanımları
• Mutex, Semaphore, Spinlock
• Eşzamanlılık yapılarının alternatifleri
• Lock-free algoritmalar
• Atomic değişkenler
• seqlock
• RCU (Read-Copy-Update)
• Eşzamanlılığı sağlamak için kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması

3. ASENKRONLUK NEDIR?
Asenkron Senkron

4. CPU VS I/O BOUND PROCESS

5. CPU VE I/O SCHEDULERLAR
• I/O Scheduler (Elevator)
• ATTR{queue/scheduler}="noop" ve /sys/block/<device>/queue/iosched
• noop deadline [cfq] – 2.6.18, Jens Axboe
• ionice aracı (ioprio_[get|set])
• CPU Scheduler
• Policyler: SCHED_[FIFO|RR|OTHER|BATCH|IDLE]
• Dilinlenmiş zaman (quantum)

6. I/O MODELLERI
• Senkron ve bloklanan
• Senkron ve bloklanmayan
• Asenkron ve bloklanan
• Asenkron ve bloklanmayan

7. I/O MODEL ORNEKLERI
Bloklayan Bloklamayan
Senkron read/write read/write (O_NONBLOCK)
Asenkron I/O Çoğaltma (select/poll/epoll) AIO kütüphanesi

8. KERNELDA ZAMAN
• HZ tanımlaması ve jiffies global değişkeni
• BogoMIPS = loops_per_jiffy x Saniyedeki jiffies sayısı x Bir işlemci döngüsünde tüketilen
instruction sayısı (milyon bazında)
• RTC üzerinden gerçek zamana erişmek
• <linux/time.h>, do_gettimeofday, mktime
• İşlemci bazında zaman ölçümü
• <asm/msr.h>, Time Stamp Counter (rdtsc, rdtscl, rdtscll)
• CONFIG_HIGH_RES_TIMERS ve nanosleep

9. ERTELENMİŞ İŞLEMLER
• Ertelenmiş işlemler hangi durumlarda gereklidir?
• Process context vs Interrupt context
• Busy waiting vs Sleep waiting
• Uzun ertelemeler
• cpu_relax, schedule ve timeouts
• Kısa ertelemeler
• ndelay, udelay, mdelay
• msleep, msleep_interruptible, ssleep

10. UZUN ERTELEMELER
• while (time_before(jiffies, j1)) cpu_relax();
• while (time_before(jiffies, j1)) schedule();
• #include <linux/wait.h>
• long wait_event_timeout(wait_queue_head_t q, condition, long timeout);
• long wait_event_interruptible_timeout(wait_queue_head_t q, condition, long timeout);
• #include <linux/sched.h>
• signed long schedule_timeout(signed long timeout);

11. KISA ERTELEMELER
• #include <linux/delay.h>
• void ndelay(unsigned long nsecs);
• void udelay(unsigned long usecs);
• void mdelay(unsigned long msecs);
• void msleep(unsigned int millisecs);
• unsigned long msleep_interruptible(unsigned int millisecs);
• void ssleep(unsigned int seconds);

12. TASKLETS
• Interrupt context
• CPU affinity
• “Soft interrupt”
• #include <linux/interrupt.h>
• struct tasklet_struct {void (*func)(unsigned long); unsigned long data;};
• void tasklet_init(struct tasklet_struct *t, void (*func)(unsigned long), unsigned long data);
• DECLARE_TASKLET(name, func, data);
• DECLARE_TASKLET_DISABLED(name, func, data);

13. TASKLETS
• void tasklet_disable(struct tasklet_struct *t);
• void tasklet_disable_nosync(struct tasklet_struct *t);
• void tasklet_enable(struct tasklet_struct *t);
• void tasklet_schedule(struct tasklet_struct *t);
• void tasklet_hi_schedule(struct tasklet_struct *t);
• void tasklet_kill(struct tasklet_struct *t);

14. WORKQUEUES
• #include <linux/workqueue.h>
• struct workqueue_struct *create_workqueue(const char *name);
• struct workqueue_struct *create_singlethread_workqueue(const char *name);
• DECLARE_WORK(name, void (*function)(void *), void *data);
• INIT_WORK(struct work_struct *work, void (*function)(void *), void *data);
• PREPARE_WORK(struct work_struct *work, void (*function)(void *), void *data);
• Paylaşımlı Kuyruk (Shared Queue)

15. WORKQUEUES
• int queue_work(struct workqueue_struct *queue, struct work_struct *work);
• int queue_delayed_work(struct workqueue_struct *queue, struct work_struct
*work, unsigned long delay);
• int cancel_delayed_work(struct work_struct *work);
• void flush_workqueue(struct workqueue_struct *queue);
• void destroy_workqueue(struct workqueue_struct *queue);

16. ÖNÜMÜZDEKİ DERS
• ioctl konvensiyonları
• İzinler (Capabilities) ve Sınırlandırma
• ioctl hariç aygıt kontrol yöntemleri
• Poll ve select
• Asenkron I/O
• Seek etme
• Erişim Kontrolü