2. deze presentatie kan
uw humeur ernstige
schade toebrengen

7. moderniteit

12. structuurvisie jeroen bosch ziekenhuis
inleiding
31 oktober 2002 EGM architecten bv
Als een van drie architectenbureaus werd EGM architecten gevraagd een
structuurvisie te leveren voor de ontwikkeling van het nieuwe Jeroen Bosch
Ziekenhuis. Op 3 oktober 2002 hebben de drie bureaus hun visie
gepresenteerd. Op basis van de gepresenteerde plannen is geen besluit
genomen welke richting de geplande ontwikkeling zou moeten inslaan. De drie
bureaus werden gevraagd aanvullende informatie te leveren om onderbelichtte
vraagstukken nader toe te lichten.
Voor u ligt een nadere toelichting op de door EGM architecten gepresenteerde
structuurvisie. In principe is het plan ongewijzigd. Wel is het ontwerp op een
aantal punten uitgediept waardoor de potenties van het structuurplan worden
blootgelegd.
Dit document behandelt de volgende punten:
· stedenbouw
· concept
· logistiek
· programma
· interieur
Ieder onderwerp wordt vooraf tekstueel toegelicht. In de tekst worden met
name de punten toegelicht die naar aanleiding van de opmerkingen op de
presentatie van 6 oktober verder zijn uitgewerkt.
EGM architecten
Dordrecht, 31 oktober 2002

13. stedenbouw
inleiding
EGM architecten bv
De diversiteit van het programma en de complexe ruimtelijke randvoorwaarden
maakt van de Willemspoort een versnipperd gebied. De messcherpe snede van
de nieuwe randweg wordt aangegrepen voor het aanwijzen van twee gebieden
met ieder hun eigen kwaliteiten en mogelijkheden.
Ten eerste de Koning Willem I locatie. Hier krijgt de programmatische mix van
wonen, werken en leren een plaats in een losse parkachtige setting die de
schakel vormt tussen de binnenstad en het Gement. De mix van oude en
nieuwe gebouwen levert het gebied een geheel eigen sfeer en karakter.
Ook het Jeroen Bosch Park heeft een geheel eigen identiteit doordat het plaats
biedt aan zorgfuncties die zowel programmatisch als ruimtelijk sterk aan elkaar
gerelateerd zijn. In de loop van de tijd zal het complex als geheel de opvolger
zijn van het twintigste-eeuwse ziekenhuis. In ruimtelijke opzicht zal de locatie
transformeren van rand van de stad tot stadsrand waar landschap en stad
elkaar vastpakken.
De zuidelijke rand van het Jeroen Bosch Park wordt getransformeerd tot een
parkstrip die de koppeling verzorgt met het Gement. De strip ligt op het
bestaande maaiveld (+3m NAP) en geeft de eraan gelegen functies een twee
de entree, naast die aan het plein (+6/+9 m NAP). Vanaf het plein is de
parkstrip goed te overzien en worden imposante vistas geboden op het
Gement. De parkentrees zijn onderling verbonden door het circuit aan de rand
van het transferium met de strip en hebben zo een directe verbinding met het
ziekenhuis. Door de concentratie van 'derden' aan de parkstrip kan de hoek
van de Oude Vlijmenseweg en de Randweg vrij van bebouwing. Hier krijgen de
bestaande groenelementen een nieuwe plek in het totale plan.
S0

14. stedenbouw
situatie
schaal 1:5.000 EGM architecten bv
S1

15. stedenbouw
versnippering
schaal 1:5.000 EGM architecten bv
S2

16. stedenbouw
samenhang
schaal 1:5.000 EGM architecten bv
S3

17. stedenbouw
wonen, werken, leren
schaal 1:2.000 EGM architecten bv
S4

18. stedenbouw
jeroen bosch park
schaal 1:2.000 EGM architecten bv
jeroe
n bosc jeroe
h ziek n bosc
en hu h p ar
is k
S5

19. stedenbouw
landschappelijke inpassing
schaal 1:2.000 EGM architecten bv
S6

20. concept
inleiding
EGM architecten bv
Allesbepalend voor de opgave is de schaal van het programma. De enorme
omvang, de onvoorspelbare bewegelijkheid in de tijd en de complexe interne en
externe relaties leiden tot het besef dat een enkelvoudig gebouwconcept niet
toereikend zal zijn. Het nieuwe Jeroen Bosch Ziekenhuis zal als
eenentwintigste-eeuws zorgcomplex integraal opgaan in het Jeroen Bosch
Park. Bij de ruimtelijke vorming het complex maken we gebruik van een
strokenverkaveling waarin gebouw en tuin elkaar als gelijkwaardige elementen
afwisselen. Hierdoor onstaat een maximaal onderling raakvlak. Het is door zijn
krachtige neutrale opzet bestand tegen alle mogelijke programmatische
transformaties zonder dat aan ruimtelijke kwaliteit zal worden ingeboet.
Om deze verkaveling te ontsluiten blijven we bij stedenbouwkundige
concepten. Zo verbindt de 'boulevard' de nieuwe hoofdentree met de entree
van de huidige hoogbouw. Het is het meest openbare deel en dient als
oriëntatiepunt waaraan openbare functies liggen als het restaurant, het
stiltecentrum en diverse commerciële aanloopfuncties. Aan de boulevard liggen
de 'circuits' die programmatische eenheden ruimtelijk verbinden tot herkenbare
centra. De circuits hebben een publiek karakter en bevinden zich voornamelijk
op het raakvlak van gebouw en tuin. Het samenspel van de elementen gebouw,
tuin, boulevard en circuit zullen blijvend het karakter van het nieuwe Jeroen
Bosch Ziekenhuis bepalen. Ondanks dat de elementen zich in de loop van de
tijd aan nieuwe condities kunnen aanpassen zal het samenspel onveranderd de
ruimtelijke kwaliteit blijven bepalen.
C0

21. concept
100.000 m2
schaal 1:2.000 EGM architecten bv
C1

22. concept
stapeling
1:2.000 EGM architecten bv
C2

23. concept
complex = gebouw + tuin
1:2.000 EGM architecten bv
C3

24. concept
publiek domein = tuinen + boulevard + circuits
1:2.000 EGM architecten bv
tuinen + boulevard + circuits
C4

25. concept
inpassing ziekenhuis
1:2.000 EGM architecten bv
C5

26. concept
inpassing jeroen bosh park
1:2.000 EGM architecten bv
a'
a
C6

27. concept
doorsnede inpassing jeroen bosh park
1:2.000 EGM architecten bv
doorsnede a-a'
C6

28. moderniteit

29. logistiek
inleiding
EGM architecten bv
Het Jeroen Bosch Park kent verschillende categorieën entrees. De entree van
de boulevard is gesitueerd in de wand van het ziekenhuis aan het plein. De
SEH en ambulances hebben hun eigen plek op de kop van deze wand en
worden gevoed vanaf zowel het plein als de ontsluiting via de Oude
Vlijmenseweg. Deze weg ontsluit tevens het personeel dat binnenkomt via de
boulevard aan de voet van de bestaande hoogbouw. Op het grensvlak met het
landschap ligt een entreezone die de overige functies van het zorgpark ontsluit.
Dit ten opzichte van het plein lager gelegen gebied is met een eigen circuit
direct met het ziekenhuis verbonden. Daarnaast hebben de functies aan het
plein een entree op het dek.
De toe- en afvoer van goederen is ontsloten via de Oude Vlijmenseweg. Op
laag 1 bevindt zich de transportstrook die naast de goederenliften ook de
primaire schachten voedt. Deze leiden naar de technieklaag van waaruit
verdere distributie plaats vindt.
L0

30. radio
thera
p ie
rgc/p perso
a a z/ g a ne el
pz
reval
idatie
ambu
lance
myty s
lsc h ool
h o o fd
SEH
novad
ic/pri
v eklin
iek
entre
e
kanto
ren
zotel
/wone
n
entrees [laag 1,2]
logistiek
1:2.000
L1
EGM architecten bv

31. logistiek
goederen - diensten - bedden [laag 1]
ort 1:2.000 EGM architecten bv
n
p
/losse
trans
laden
L2

32. logistiek
voeding primaire schachten [laag 1]
1:2.000 EGM architecten bv
ag
iek la
techn
na ar
L3

33. logistiek
verdeling primaire en secundaire schachten [laag 6]
1:2.000 EGM architecten bv
L4

34. logistiek
boulevard
1:2.000 EGM architecten bv
L5

35. logistiek
primaire liften [alle lagen]
1:2.000 EGM architecten bv
L6

36. logistiek
circuits [laag 1-5]
1:2.000 EGM architecten bv
L7

37. logistiek
liften circuits
1:2.000 EGM architecten bv
L8

38. logistiek
overzicht
1:2.000 EGM architecten bv
L9

39. programma
inleiding
EGM architecten bv
De grens tussen het ziekenhuis en de overige zorgfuncties zal in de loop van
de tijd steeds verder vervagen. Er zal sprake zijn van een volledig geïntegreerd
Jeroen Bosch Park. Naast de boulevard, de tuinen en de circuits zullen het
plein, het bos en de parkstrip onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
De gebouwdelen van het Jeroen Bosch Ziekenhuis zijn flexibele volumes die
iedere gewenste opbouw kunnen aannemen. In deze versie gaan we uit van
poliklinieken en overige publieke functies op de eerste twee lagen met
daarboven het kenniscentrum. Hierboven de OK-laag, direct gelegen onder de
technieklaag. De losse volumes boven de technieklaag bevatten de standaard
verpleegafdelingen en hebben een perfectie oriëntatie. Ze maken gebruik van
het fantastische uitzicht over zowel stad als landschap.
P0

40. radio
thera
p ie
rgc/p
a a z/ g a
pz
reval
idatie
myty JB Z
lsc h ool
novad
ic/pri
v eklin
iek
kanto
ren
zotel
/wone
n
programma
1:2.000
overzicht jeroen bosch park
P1
EGM architecten bv

41. programma
parkeren
1:2.000 EGM architecten bv
1
1
1
2
1
2
2
74.100 m2 1 ziekenhuis [1550 plaatsen], 2 zorgpark/transferium [2.020+95+10]
P2

42. programma
principedoorsnede jbz
1:500 EGM architecten bv
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
spoedcentrum 1
diagnose centrum 2
dagcentrum 3
OK ICU CCU 4
algemene verpleging 5
staf 6
medische ondersteuning 7
facilitaire ondersteuning 8
P3
derden

43. programma
laag 1
1:2.000 EGM architecten bv
2
3
2
4
5
1
1
6
6
6
6
7
spoedcentrum 1
diagnose centrum 2 5 radiotherpaie
dagcentrum 3
OK ICU CCU 4
algemene verpleging 5 4 gymzaal/fysiotherapie
staf 6
medische ondersteuning 7
facilitaire ondersteuning 8 2 magazijn, 3 keuken, P4
derden 1 rgc/paaz/gapz, 6 revalidatie, 7 mytylschool

44. programma
laag 2
1:2.000 EGM architecten bv
5
6
6
2
2 7
16
10
8
9
3 14
15
1 12 15
1 12
11
6
15
6
14
spoedcentrum 1 7 seh
diagnose centrum 2 3 radiotherapie, 5 spreekuurafdeling fase 2, 6 beeldvormende diagnostiek, 10 stiltecentrum, 12 spreekuurafdeling/fo/opname/gemeenschapsruimte/maatschappijvoorzieningen
dagcentrum 3
OK ICU CCU 4
algemene verpleging 5 8 gymzaal, 9 fysiotherapie, 11 gaaz
staf 6
medische ondersteuning 7 16 laboratoria
facilitaire ondersteuning 8 2 facilitaire ondersteuning P5
derden 1 rgc/paaz/gapz, 13 revalidatie,14 mytylschool, 15 commerciele nevenfuncties

45. programma
laag 3
1:2.000 EGM architecten bv
4
5
5
5
2
9
6
1 5
1 7
8
spoedcentrum 1
diagnose centrum 2 5 spreekuurafdeling/fo/gemeenschapsruimte/maatschappijvoorzieningen, 9 stiltecentrum
dagcentrum 3 4 poliklinische behandeling, 6 hemodialyse
OK ICU CCU 4
algemene verpleging 5
staf 6 7 stafaccomodatie/opleinding personeel, 8 restaurant
medische ondersteuning 7 2 laboratoria
facilitaire ondersteuning 8 P6
derden 1 rgc/paaz/gapz

46. programma
laag 4
1:2.000 EGM architecten bv
3
2
2
2
1
4
2
2
2
spoedcentrum 1
diagnose centrum 2
dagcentrum 3 3 sva
OK ICU CCU 4
algemene verpleging 5 4 sva
staf 6 2 stafaccomodatie
medische ondersteuning 7 1 medische ondersteuning
facilitaire ondersteuning 8 P7
derden

47. programma
laag 5
1:2.000 EGM architecten bv
4
5
6
2
1
3
7
8
spoedcentrum 1
diagnose centrum 2
dagcentrum 3
OK ICU CCU 4 2 OK 2e fase dagcentrum, 4 OK, 5 ICU, 6 CCU
algemene verpleging 5 3 algemene verpleging/dagbehandeling, 7 kraamverpleging/verloskunde, 8 kinderverpleging/couveuseafdeling
staf 6
medische ondersteuning 7
facilitaire ondersteuning 8 1 facilitaire ondersteuning P8
derden

48. programma
laag 6
1:2.000 EGM architecten bv
2
2
2
2
1
2
2
2
spoedcentrum 1
diagnose centrum 2
dagcentrum 3
OK ICU CCU 4
algemene verpleging 5
staf 6
medische ondersteuning 7
facilitaire ondersteuning 8 1 facilitaire ondersteuning, 2 techniek P9
derden

49. programma
laag 7, 8
1:2.000 EGM architecten bv
2
1
2
spoedcentrum 1
diagnose centrum 2
dagcentrum 3
OK ICU CCU 4
algemene verpleging 5 2 algemene verpleging
staf 6
medische ondersteuning 7 1 medische ondersteuning
facilitaire ondersteuning 8 P10
derden

50. programma
laag 9, 10
1:2.000 EGM architecten bv
2
1
2
spoedcentrum 1
diagnose centrum 2
dagcentrum 3
OK ICU CCU 4
algemene verpleging 5 2 algemene verpleging
staf 6 1 stafaccomodatie
medische ondersteuning 7
facilitaire ondersteuning 8 P11
derden

51. programma
laag 11
1:2.000 EGM architecten bv
1
spoedcentrum 1
diagnose centrum 2
dagcentrum 3
OK ICU CCU 4
algemene verpleging 5
staf 6 1 stafaccomodatie
medische ondersteuning 7
facilitaire ondersteuning 8 P12
derden

52. programma
8 centra
EGM architecten bv
1 spoedcentrum 2 diagnosecentrum 3 dagcentrum
4 OK ICU CCU 5 algemene verpleging 6 staf
7 medische ondersteuning facilitaire ondersteuning derden
P13

53. da
m ko
ax pb
im o
aa uw
l2
la
ge
n
ve
lo rd
gg ic
ia ht
s in
g
te
ve h c
rd ni
ic ek
ht la
in ag
tr g
su an
pe sp
r- ara
er
ke n t e
rs
aanpasbaarheid bouwvolume
programma
1:1.000
P14
EGM architecten bv

54. programma
uitbreidbaarheid complex
)
a gen
)
1:2.000 EGM architecten bv
a gen
)
a gen
)
a gen
A 37.250 m2
A (5 l
A (5 l
A (5 l
B 1.500 m2
A (5 l
2
f a se
C 2.000 m2
D 4.500 m2
E 3.000 m2
D
totaal 48.250 m2
F 5.000 m2 pm
G 15.000 m2
F
E B
F
C
G
P15

55. interieur
inleiding
EGM architecten bv
Verschillende mensen hebben ieder hun eigen verwachting van een
ziekenhuis. Dit maakt de interieuropgave van een ziekenhuis zeer complex en
uniek. Het vormgeven en integreren van de verschillende belevingswerelden
raakt de essentie van de opdracht.
Het interieur van een belevingswereld gaat niet over de vraag 'mooi of lelijk'
maar over 'goed of slecht'. Goed of slecht wordt weer bepaalt door de juiste
programma, vorm, materiaalgebruik en kleurkeuzes. In het stedenbouwkundig
plan van het ziekenhuis wordt de potentie aangeven om zowel de individuele
als de gemeenschappelijke belevingswerelden te ontwikkelen. De zones tussen
de gebouwen kunnen zowel van binnen naar buiten, als van buiten naar
binnen, een zeer belangrijke rol vervullen in het goed ontwikkelen van deze
diversen belevingswerelden. Vooral voor de niet-klinische functies als een
kapel, stiltecentrum,terrassen, winkeltjes, horeca, parkjes en bijvoorbeeld een
speelveld voor kinderen wordt ruimte gelaten ter plaatse van de binnentuinen,
tussen de bouwvolumen van het ziekenhuis. Er is op vele plaatsen een direct
contact met de buitenruimten, waardoor goede oriëntatie en menselijke schaal
het ziekenhuis tot een menswaardige omgeving maakt.
I0

56. interieur
diversiteit van gebruikers
EGM architecten bv
I1

57. interieur
impressies
EGM architecten bv
I2

58. interieur
impressies
EGM architecten bv
I3

62. moderniteit