8-р ангид үзнэ.

1. HYPERLINK quot;
http://mongeoinfo.blogspot.com/2009/03/2009.htmlquot;
Дэлхийн усны өдөр 2009 <br />Дэлхийн усны өдөр 2009<br />Энэ долоо хоногийн амралтын өдрүүдээр нилээн чухал өдрүүд болж өнгөрөх нээ, эдгээрийн нэг нь Дэлхий усны өдөр-2009 буюу 3-р сарын 22-ны өдөр билээ. Анх 1992 оноос Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Хүрээлэн буй орчин, Хөгжлийн тухай Бразилийн Рио-дэ Жанеиро хотноо болсон олон улсын хурлаас энэ өдрийг тэмдэглэх уриа гарч, амьдралын амин дэм болсон усны хэрэглээг зүй зохистой болгох, хамгаалах талаар олон нийтийн оролцоог нэмэгдүүлэх, боловсрол олгох зэрэг устай холбоотой олон асуудлуудыг шийдэх зорилтууд тавьсан билээ.Энэ жил quot;
Хил дамнасан усquot;
нэрээр quot;
Хамтын хэрэглээ-Хамтын боломжquot;
сэдвийн доор энэ өдрийг зохион байгуулж байгаа бөгөөд Ус, Цаг уурын Хүрээлэнгийн Ус судлалын секторын эрхлэгч Др Г.Даваа-гийн “Хилийн ус ба хамтын боломж” нийтлэлийг хүргэж байна.<br />Дэлхийн усны өдөр - 2009 оны 3 дугаар сарын 22“Хилийн ус ба хамтын боломж”Ус судлалын секторын эрхлэгч Др Г.Даваа<br />Энэ онд Дэлхийн усны өдрийг “Хилийн ус ба хамтын боломж” хэмээх уриан дор тэмдэглэн өнгөрүүлэхэд улс, орнуудын хил, нутаг дэвсгэрийг дамжин урсах хилийн усны нөөцийг хамтран зохистой ашиглах, хамгаалахад гол анхаарлыг хандуулах, хамтын оролцоог нэмэгдүүлэхийг чухалчилж байна. <br />Дэлхийн хүн амын 40 орчим хувь нь 2 ба түүнээс олон орны нутаг дэвсгэрийг хамран орших гол мөрөн, нуурын сав газарт оршин сууж байна. Дэлхийн хуурай газрын бараг тэн хагасыг эзлэх хилийн 263 гол мөрөн, нуурын сав газар 145 орны нутаг дэвсгэрийг хамарна. Энэхүү сав газарт асар их хэмжээний усны нөөц улс орнуудын хил, гол мөрөн, газар доорх уст давхаргаар дамжин бидэнд үл мэдэгдэм, аниргүйхэн урсана.<br />Усны нөөц, ашиглалтын асуудалд Улс орны Засгийн газар бүр хүн амыг эрүүл орчинд сайн сайхан, аз жаргалтай амьдрах нөхцөлийг хангахын төлөө чармайна. Хүн ам, эдийн засаг хөгжихийн хэрээр цэнгэг усны хэрэглээ, хэрэгцээ улам бүр өснө.<br />Манай Дэлхий дээр хүн бүрт х а н г а л т т а й хэмжээний цэнгэг усны нөөц бий боловч, энэ нөөц нутаг дэвсгэрээр туйлын жигд бус тархацтай хийгээд усны нөөцийн зүй зохистой менежмент ихэнх нутагт хангалтгүй байна.<br />Дэлхийн зарим бүс нутагт цэнгэг ус хот суурин, үйлдвэр, ХАА-н хаягдал усаар бохирдож, нөөц нь хомсдох шалтгаан болж байна. Өдөр тутам дэлхийн хүн ам ахуйн 2 сая тонн бохир ус цэнгэг усны эх үүсвэрт цутган, бохирдуулж байна.<br />Өнөөдөр Дэлхийн олон оронд цэнгэг усны хомсдол нүүрлэж, цаашид энэ байдал улам бүр гүнзгийрэх хандлагатай байна. 2025 оны үед Дэлхийн 1800 сая хүн цэнгэг усны онцгой гачигдалтай, дэлхийн хүн амын гуравны нэг нь гачигдалтай нөхцөлд амьдрах хандлагатай байгаа ажээ.Дэлхийн зарим бүс нутагт цэнгэг ус хот суурин, үйлдвэр, ХАА-н хаягдал усаар бохирдож, нөөц нь хомсдох шалтгаан болж байна. Өдөр тутам дэлхийн хүн ам ахуйн 2 сая тонн бохир ус цэнгэг усны эх үүсвэрт цутган, бохирдуулж байна.Хөгжиж буй орнуудад үйлдвэрийн нийт бохир усны 70 орчим хувийг цэвэрлэгээгүйгээр ашиглаж болохуйц усны эх үүсвэрт хаяж байна. 1900-гаад оноос хойш дэлхийн цэнгэг усны нөхөн сэргэх нөөцийн нэгэн хэсэг болох намгийн хэмжээ 50 орчим хувиар хорогджээ. Уур амьсгалын өөрчлөлт усны нөөц, горимд зайлшгүй нөлөөлөх учраас түүнд зохицсон менежментийг явуулах шаардлага тулгарч байна. Агаарын температур нэмэгдэж, хур тунадасны орон зай, цаг хугацааны хуваарилалт өөрчлөгдсөнөөс шалтгаалан их үер, ган, зуд зэрэг устай холбоотой байгалийн гамшгийн давтагдал, хамрах хүрээ олон бүс нутагт нэмэгдэж байна. Цэнгэг усны дийлэнх нөөцийг агуулах өндөр уулсын мөстөл мөсөн гол, хур цас, туйлын мөс хайлж байна. Бид хил дамнан урсах гол мөрөн, газар доорх усны нөөцийг зохистой ашиглах, хамгаалах хамтын үйл ажиллагааг өрнүүлж, хөрш орнуудтайгаа хамтран хариуцлагыг хүлээж, өнөө ба хойч үедээ өвлүүлэн үлдээх хамтын боломжийг бүрдүүлэхийг Та бүхнээс уриалж байна. ... (үргэлжлэлийг эндээс үзнэ үү)Эх сурвалж: Ус, Цаг уурын хүрээлэн<br />Энэ гайхалтай талстууд юу гэж та бодож байна. Өнгөц харсан хүнд бол ямар нэгэн үнэт эдлэлийг загвар ч юм шиг, эсвэл гоёмсог зүүлт ч юм шиг.<br />Үнэхээр сайхан харагдаж байгаатай санал нийлж байгаа биз дээ.Тэгвэл эдгээр гоёмсог зүйл бол бидний амьдралын ганц үндэс болсон усны бичил талстууд юм. Усны бүтэц эдгээр бичил талстуудаас бүрдэх бөгөөд тухайн усныхаа онцлогоосоо хамаараад янз бүрийн хэлбэртэй байдаг гэнэ.Харин эдгээр талстууд бидэнд ямар нэгэн мэдээлэл дамжуулж бүүр өөрийнхээ бодол санаагаа илэрхийлж чадна гээд боддоо. Итгэмээргүй санагдаж байгаа биз.Тэгвэл үүнийг Японы эрдэмтэн Masaru Emoto нотлож чадсан билээ. Тэрээр усны бүтэц, түүний онцлогийг нилээд хугацаанд дагнан судалсаны эцэст дээрх гайхалтай үр дүнд хүрч чаджээ. Мөн энэ талаараа дэлхийн олон улсад бэст сэллэр болсон өөрийн quot;
The Message from Waterquot;
цуврал номоо ч гаргасан. Ингээд түүний нээсэн уснаас ирүүлэх мэдээллийг уншицгаая.<br />Усны нууцаасЭрдэмтэн Masaru Emoto-гийн багийнхан судалгааныхаа үр дүнд усны мэдээлэл хүлээж авах болон буцаан дамжуулах чадвартай болохыг батлаж чадсан. Тэдний гол анхаарлаа хандуулсан зүйл бол усны бичил талстууд юм. Тэдгээрийн хэлбэр дүрс оршин байгаа орчин болон тухайн усныхаа найрлагаас хамааран байнга өөрчлөгдөж байдаг байна. Өөрөөр хэлбэл бусад амьд организмуудын адил орчиноо даган хувьсдаг гэсэн үг юм. Ингээд доктор Masaru Emoto-гийн багийнхны авсан байгаль дээр янз бүрийн байдлаар орших уснуудын талстын зургийг харцгаая.<br />Sanbu-ichi Yusui булаг<br />Shimanto гол (япондоо хамгийн цэвэрт тооцогдох)<br />Biwako мөрөн (японы төвд орших Kinkiдүүргийн асар их бохирдолттой мөрөн)<br />Антрактитын мөсний ус<br />Үхмэл усТэд ч бас өвчилж, мөхдөг гэдгийг та дээрх зургуудаас харсан байх.Түүний туршилтуудын хамгийн сонирхолтой хэсэг нь усны талстуудад аялгуу болон зарим үгнүүд хэрхэн нөлөөлснийг фото хальсанд буулгасан явдал юм. Тэд усаны ойролцоо хоёр speaker байрлуулан хэсэг хугацааны дараа дараах үр дүнг олж харсан байна. Ингээд талстууд хэрхэн хариу өгсөнийг харцгаая.<br />Beethoven's Pastorale<br />Kawachi үндэсний бүжгийн аялгуу<br />Heavy Metal Music/зургийн үргэлжлэл1//зургийн үргэлжлэл2/ <br />Мөн тэд зарим үгнүүдэд үнэхээр гайхалтай хариу үлдэл үзүүлжээ.Adolph Hitler<br />You Make Me Sick, I Will Kill You<br />Mother Teresa<br />Love<br />Thank You<br />Мэдээж энэ бол зөвхөн эхлэл. Илүү нарийн судлагаагаар бүүр ч гайхалтай үр дүнг олох нь мэдээж. Түүнчлэн бас нэгэн сайтад бичсэнээр энэ нээлтийг анагаах ухаанд ашиглах ч боломжтой гэнэ.<br />Байгалийн нөөц газрууд гэж юу вэ? 2008/10/11 Байгалийн тодорхой хэв шинж, аль нэг нөөц, баялгийг хамгаалах, нөхөн сэргээх нөхцлийг бүрдүүлэх зорилгоор улсын хамгаалалтад авсан газар нутгийг байгалийн нөөц газар гэнэ.Байгалийн нөөц газар нь дараах төрөлд хуваагдана. Үүнд:1. Иж бүрдлийн нөөц газар. Байгалийн унаган төрх, хэв шинжийг хадгалах зорилготой.2. Биологийн нөөц газар. Ховор, ховордсон ургамал, амьтныг хамгаалах, тэдгээрийн нөхөн үржих нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилготой.3. Түүхэн олдворын нөөц газар. Эртний амьтан ургамлын ховор олдворыг байгалийн байдлаар нь хадгалах зорилготой.4. Геологийн нөөц газар. Газрын өвөрмөц тогтоц, илэрц, тэдгээрийн бүтцийг байгалийн байдлаар нь хадгалах зорилготой.5. Усны нөөц газар. Мөрөн, гол, усны эх үүсвэрийг хамгаалах зорилготой. ЭХ СУРВАЛЖ: http://www.e-gazar.mn/ Арктикийн нефтийн нөөц 90 тэрбум баррель 2008/07/25 Арктикийн бүсийн ашигт малтмалын нөөцийн анхны судалгааг хийсэн Америкийн эрдэмтэд Арктикт 90 тэрбум баррель нефтийн нээгдээгүй нөөц байгаа бөгөөд байгалийн хийн нөөц нь Оросын нөөцтэй тэнцэх хэмжээтэй гэсэн дүгнэлт гаргалаа. Энэ дүгнэлт нь Орос, АНУ, Дани, Норвеги, Канад зэрэг туйл хавийн орнуудын Арктикийг хянахын төлөө тэмцлийг улам хүчтэй болгох юм. Гэхдээ энэ нөөцийн ихэнх нь Орос болон Аляскт ногдож байна. Аляскийн хувьд энэ их нөөц нь тус мужийн дархан цаазтай газрын хэвлийг ашиглахыг хориглосон . хөригийг цуцлах бас нэг хүчин зүйл болж чадах юм. АНУ-ын геологийн албаны мэргэжилтнүүдийн үнэлсэн 90 тэрбум баррель нефть нь дэлхийн нефтийн нээгдээгүй нөөцийн 13 хувь, 50 триллион куб метр байгалийн хийн нөөц нь дэлхийн байгалийн хийн нээгдээгүй нөөцийн 30 хувь болж байна. ЭХ СУРВАЛЖ: http://www.sonin.mn/ Дорнод аймгийн байгалийн нөөц баялгийн хэмжээ 2008/03/20 1. Ойн тооллого, зохион байгуулалтын ажил: 2003 онд аймгийн ойн сан бүхий 188700 га талбайд ойн таксац, геодези, ой хамгааллын нарийвчилсан хайгуул судалгааг явуулж, ойн менежментийн төслийг боловсрууллаа. Нутгийн баруун хойд, хойд хэсэг болон Хянганы салбар уулс орчимд 188.8 мянган га талбайд ойн сан бүхий газартай. Ойгоор бүрхэгдсэн талбайн 54.1 %-г хусан ой, 18.1 %-г нарсан ой, 8.5 %-г шинэсэн ой, 4.5 %-г улиангаран ой, 1.4 %-г улиасан ой, үлдсэн 13.4 %-г бургас, бут сөөг, таримал ой тус тус эзлэн ургасан байна.2. Гадаргуугийн усны тооллого: 2003 онд аймгийн нутаг дэвсгэр дээр гадаргуугийн усны тооллого явуулж одоо устай байгаа болон хатаж ширгэсэн гол, нуур, булаг шандны тоог тогтоолоо. 156 гол горхи, 515 нуур, 354 булаг шанд, 27 рашаан ус бүртгэгдээд байна. ЭХ СУРВАЛЖ: http://www.dornod.mn/ Монгол орны усны нөөц 2007/05/04 Монгол орны нутагт бүрэлдэх гол, мөрний усны жилийн дундаж нөөц 30.6 шоо км,ОХУ, БНХАУ-ын нутгаас ирэх урсацыг оролцуулан тооцвол 34.6 шоо км болно. Гол мөрний бүх усны нөөцийн 49.0 хувийг /16.9 шоо км / Хойт мөсөн далайн ай сав, 11 хувийг /3.80 шоо км / Номхон далайн ай сав, 40 хувийг / 13.9 шоо км / Төв Азийн гадагш урсацгүй ай савын гол горхины урсац эзэлнэ. Монгол Улс газар нутгийн байршлаараа усны гурван том хагалбарын заагт, харьцангуй өндөрлөг, Ази-Номхон далайн бүс нутгийн хамгийн хур тунадас багатай, хуурайшилт ихтэй хэсэгт оршдог. Усны нөөц нь нутаг дэвсгэрийн хувьд жигд бус тархалттай, зарим бүсийн усны чанар эрүүл ахуйн шаардлага хангадаггүйгээс гадна гол мөрний ус нь ихэнхидээ тус улсын хилээс гадагшаа урсдагаас шалтгаалан усны нөөцөөр бага, хязгаарлагдмал орны тоонд ордог. ЭХ СУРВАЛЖ: http://www.mne.mn/ <br />ªíäºð óóëûí öàñ, ìºñ õàéëæ øàð óñíû ¿åð áóóõ, õóð áîðîî îëîí õîíîã ¿ðãýëæëýí îðîõ, ààäàð áîðîî îðæ óðóé áóóõ, óñàí ñàí, óñëàëòûí ñèñòåì, áàðèëãà áàéãóóëàìæ ýâäðýõ çýðýã øàëòãààíààñ ¿åð óñíû àþóë ¿¿ñäýã.<br />Óóëûí õàâöàë, äàâ÷óó àì, ñàéð ÷óëóó, ãîëûí ãîëüäðèëûã äàãàæ ãýð îðíîî áàðèõ, ìàëàà õîòëóóëàõ íü óñàíä àâòàõ, óðñàõ, æèâýõ çýðãýýð àìü íàñ, ýð¿¿ë ìýíä, ýä õºðºí㺺𺺠õîõèðîõ ýðñäýëòýé. <br />Àâòîìàøèíòàé ÿâæ áàéõ ¿åä çàìûí ã¿í í¿õ, õîâèë ðóó óíàõ àþóëòàé áàéäàã. ̺í ãàçàð óíàñàí öàõèëãààí äàìæóóëàõ àãààðûí øóãàìûí òóëãóóð áàãàíà ãàçàð äîîðõè öàõèëãààíû øóãàì ñ¿ëæýýíèé õ¿÷äýë óñòàé õàðøëàõ àþóëòàé, óñ àâòî ìàøèíû õºäºëã¿¿ðèéã óíòðààõ ýä àíãèéã ãàöààõ, óëìààð æèâýõ àþóëòàé.<br />¯åð, óñíû àþóëûí ¯åä ªðõ ãýðò çàéëøã¯é áýëýí áàéâàë çîõèõ ç¯éëñ: <br />Óíäíû óñíû íººö <br />Èë÷ëýã õîîë õ¿íñ<br />Ìýäýýëýë õîëáîîíû õýðýãñýë (ðàäèî, ãàð óòàñ)<br />Ýìèéí ñàí, àðèóí öýâðèéí õýðýãñýë, àðèóòãàëûí áîäèñ<br />Ãýðýëò¿¿ëýõ áîëîí äîõèî ºãºõ õýðýãñýë (ãàð ÷èéäýí, ëàà, ø¿äýíç, òîä ºíãèéí äààâóó, äàðöàã, óòààò äîõèî, òîëü, ø¿ãýë ãýõ ìýò)<br />Äóëààí õóâöàñ, öóâ, óñíû ãóòàë, õºíæèë<br />Ò¿ëýý ò¿ëø<br />Õ¿¿õäèéí õèéëäýã òîãëîîì, íîì, ãàçðûí çóðàã <br />Ãàðûí äîîðõ ìàòåðèàë àøèãëàí õºâºõ õóâöàñ, õýðýãñýë áýëòãýõ<br />Õ¿ðç, æîîòóó, îëñ, àë÷óóð, áýýëèé <br />3<br />¯åð, óñíû àþóëûí ¯åä þó <br />õèéõ õýðýãòýé âý<br />¯åðèéí àþóëààñ õàìãààëàõ óëàìæëàëò àðãûã àøèãëàí ýð¿¿ë ìýíä, àìü íàñ, ýä õºðºí㺺 àâðàõ õàìãààëàõ (ãýðèéí õàÿàãàà øóóõ, áýõýëãýý õèéõ, òîãîî õºìðºõ, õ¿¿õýä, æèðýìñýí ýõ, ºíäºð íàñòàí, ºâ÷òýé áîëîí õºãæëèéí áýðõøýýëòýé õ¿ì¿¿ñèéã àþóëã¿é ãàçàð áàéëãàõ ãýõ ìýò)<br />Áàéøèíãèéí äýýâýð, óðãàà ìîä çýðýã àëü îéðõîí ºíäºðëºã ãàçàð ãàðàõ<br />¯åð áóóæ áîëçîøã¿é õàâöàë, õîíõîð, íàì äîð ãàçðààñ õîë áàéæ àëü îéð áàéãàà ºíäºðëºã ãàçàð ãàð÷ òýíäýý õ¿ëýýõ<br />Öàõèëãààí õýðýãñëèéã õ¿÷äýëýýñ ñàëãàõ<br />Óñàðõàã, ¿ðãýëæèëñýí õ¿éòýí áîðîîòîé ¿åä áîëîí ààäàð, ìºíäºð îðæ áàéõàä ìàë õàðèóëàõ, ýðýëä ÿâàõ, àÿí çàìä ãàðàõûã õîéøëóóëàõ<br />Ãîë ìºðºí ¿åðòýé ¿åä óñàíä îðîõ, ãîë ãàòëàõ, çóãààëàõ, àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõã¿é áàéõ, çàãàñ÷ëàõ, ìàë óñëàõ, òóóõã¿é áàéõ ãýõ ìýò/ <br />2<br />¯åÐ, óñíû àþóëààñ õýÐõýí ñýÐãèéëýõ âý?<br />1<br />¯åð óñíû àþóëààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ñýðýìæë¿¿ëýã, ìýäýý, äîõèîã õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñýë, ìýäýýëëèéí áóñàä ýõ ñóðâàëæààñ òîãòìîë õ¿ëýýí àâ÷ ñýðýìæëýõ, áóñäàä äàìæóóëàõ, <br />Òýíãýðèéí áàéäàë, ¿¿ë, ñàëõèíû ÷èã, ìàë àìüòíû õºäºë㺺í àðàíøèíã øèíæèõ ãýõ ìýò ¿åð óñíû àþóëààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ óëàìæëàëò àðãààñ ñóðàëöàõ<br />Ãýð, õàøàà, ñàðàâ÷, îðîí áàéðûã ¿åðèéí óñíû çàì, ãîëûí ãîëüäðèë, ãóó æàëãà, õóóðàé ñàéð, óñ õàëüäàã ýðýã, òàòàìä áàðèõã¿é áàéõ<br />¯åðèéí àþóëòàé á¿ñ íóòãààñ í¿¿õ<br />¯åð óñíû àþóëààñ õàìãààëàõ äàëàí, ñóâàã øóóäóó, õàøëàãà áàðèõ<br />¯åð óñíû àþóëûí òàëààð õ¿¿õäýä àíõààðóóëãà, ñýðýìæë¿¿ëýã ºãºõ<br />Õ¿¿õäèéã õàðàà õÿíàëòã¿éãýýð ãîë ìºðºí, íóóð öººðìèéí îð÷èìä òîãëóóëàõã¿é, îðõèõã¿é áàéõ <br />×óõàë áàðèìò áè÷èã, ¿íýò ç¿éëñýý ¿åðèéí óñàíä óðñàõ, íîðîõîîñ õàìãààëñàí íàéäâàðòàé ãàçàð õàäãàëàõ, ò¿¿íèéã ãýð á¿ëèéí ãèø¿¿ä ìýääýã áàéõ <br />Öýâýð óñ áîëîí õ¿íñíèé íººö, äóëààí õóâöàñûã óñàíä àâòàõààðã¿é îð÷èíä õàäãàëàõ<br />Ãýíýòèéí îñëûí áîëîí ýä õºðºíãèéí äààòãàëä õàìðàãäàõ<br />ªíäºð õ¿÷äýë, öàõèëãààíû øóãàìàí äîð ãýð, ñóóöàà áàðèõã¿é áàéõ • • • • • • • • • • • • • • • • • <br />1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.<br />