2. Francisco Pizarro (1478-1541)
Ba Conquistador Spáinneach é Francisco Pizarro
a thaisteal mórchuid de chósta an Aigéin Chiúin i
Meiriceá taobh le Peiriú. D’aimsigh sé Impireacht
na hIncigh agus chloígh sé iad go bhrúidiúil agus
go tapaidh, agus ghoid sé bailiúcháin ollmhór d’ór,
airgid agus maoin eile. Bhunaigh sé an chathair
Lima, atá mar phríomhchathair Peiriú inniu.
3. Rugadh é i gcathair darbh ainm
Trujillo sa Spáinn. Ba chaptaen
ríoga é a athair a bhí mar bhaill
dena saighdiúirí coise. Ní raibh
a thuismitheoirí pósta. Thóg
gaolta bochta a mháthair é suas
agus níor fhoghlaim sé riamh
conas léamh.
Bhí sé mar bhaill den arm agus
throid sé sna cogaidh
Spáinneach san Iodáil.
Nuair a bhí sé níos sine, rinne
sé an cinneadh chun dul ar
thóraíocht i gcomhair ór. Bhí
scéalta ag dul timpeall go raibh
ór ann i ndeisceart an Domhain
Nua a d’aimsigh Columbus.
4. Thosaigh sé ar an bpointe agus lorg
sé chabhair ó Rí Charles 1 de Impire
na Spáinne agus dúirt sé go dtugadh
sé tacaíocht dó ar a thuras. Bhí
Pizarro ag lorg saibhreas agus talamh
nua i gcomhair an Spáinn.
Sa bhliain 1502, sheol
sé go dtí an Domhan
Nua le Gobharnóir an
Hispaniola ar 30 long.
Bhí 2,500 duine ar na
longa seo. Sa bhliain
1513 ghabh Pizarro le
Vasco Nunez de Balboa
thar Panama agus bhí
siad mar na céad
Eorpaigh chun cósta an
5. An Chéad Turas
Taiscéalaíochta:
Theip Pizarro ar a gcéad thuras
taiscéalaíochta. Sa bhliain 1524
d’fhág siad Panama i gcomhair
concas an Pheiriú, le 80 fear
agus 40 chapaill. Ach theip orthu
nuair a bhí siad ag seoladh síos
cósta an Aigéin Chiúin agus níor
shroich siad ach an Cholóim
mar gheall ar an drochaimsir,
ganntanais bia agus troideanna
le daoine dúchasacha
naimhdeacha. Chuaigh siad ar
ais go Panama.
6. An Dara Thuras
Taiscéalaíochta:
I mí Lúnasa 1526, chuaigh
Pizarro ar a dara thuras
taiscéalaíochta. D’fhág sé
Panama le dhá longa agus
160 fear agus shroich siad
abhainn sa Cholóim darbh
ainm an San Juan. Scar na
fir agus d’fhan Pizarro chun
na críocha nua
dáinséaracha ar chósta an
Cholóim a thaiscéaladh
agus chuaigh an
Leascheannasaí, Almagro
7. An Tríú Thuras
Taiscéalaíochta:
Thosaigh an turas seo sa bhliain
1532 i ‘San Mateo Bay.’ Taréis
taisteal a dhéanamh trí
ghaineamhlach agus sléibhte le
caidhpeanna sneachta, shroich
Pizarro agus a chuid fir Cajamarca
i bPeiriú sa bhliain 1533. Ghabháil
siad Atahuallpa, an 13ú agus an
Impire dheireannach dena hIncigh.
8.
9. Bhí Atahuallpa díreach taréis
Cogadh Cathartha a bhuachaint
in aghaidh a leathdheartháir
(Huáscar) agus chuir sé a
chlann chun bás. Thug
Atahuallpa cuireadh do Pizarro i
gcomhair béile chun é seo a
chéiliúradh mar níor cheap sé
go raibh na Spáinnigh mar
bhagairt ollmhór. Ach chuir
Pizarro luíochán ar Atahuallpa
agus mharaigh sé na mílte fir.
D’ofráil Atahuallpa fuascailt
ollmhór i gcomhair a scaoileadh
ach thóg Pizarro an maoin agus
mharaigh sé Atahuallpa i mí
Lúnasa 1533. Bhí sé seo mar
deireadh Impireacht na hIncigh.
10.
11.
12.
13.
14. Taréis príomhchathair na hIncigh a scriosadh, bhunaigh
Pizarro, ‘Lima’, (ghloaigh sé ‘Ciudad de los Reyes’ ar, a
chiallaíonn ‘Cathair na Ríthe’). Mharaigh lucht leanúna
taiscéalaí eile darbh ainm Cortes, Pizarro i Lima sa bhliain
1541, mar go raibh sé ag iarraidh Lima a ghabháil i gcomhair
an saibhreas a bhí ann.
