etorkin_plana

Ikasle
etorkinentzako
hezkuntza-
arretarako plana,
eskola-eredu
inklusibo eta
kulturartekoaren
barruan.
2012-2015

Vitoria‐Gasteiz, 2012

Lan honen bibliografía‐erregistroa Eusko Jaurlaritzako Liburutegi Nagusiaren katalogoa aurki
daiteke: http://www.bibliotekak.euskadi.net/WebOpac

Argitaraldia:
1.a, 2012ko iraila

Ale-kopurua:
600 ale

Euskal Autonomia Erkidegoko administrazioa.
Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila.

Internet:
www.euskadi.net

Argitaratzailea:
Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia.
Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco
Donostia-San Sebastián, 1 - 010010 Vitoria-Gasteiz

Inprimaketa:
Eusko Jaurlaritzaren Inprenta eta Erreprografia Zerbitzua.

L.G.: VI 662 - 2012

Aurkibidea

1   Sarrera 6

2   Hezkuntza‐egoeraren analisia   8
2.1. Biztanleria atzerritarra euskal hezkuntza sisteman 8
2.1.1. Ikasle etorkinak Euskal Autonomia Erkidegoan 9
2.1.2. Egoera‐ eta kontzentrazio‐ aniztasuna 11
2.1.3. Ikasle etorkinen emaitzak  kanpo‐ebaluazioten   13
2.2. Ikasle etorkinentzako hezkuntza‐arretarako planaren aurrekariak 17
2.3. Gure errealitatearen alde sendoak eta erronkak 18

3   Helburu orokor eta espezifikoak 20

4   Ekintza estrategikoak 22

5   Jarraipena eta ebaluazioa 27

KRONOGRAMA    29

2012
Ikasle etorkinentzako hezkuntza‐arretarako plana, eskola‐eredu inklusibo eta kulturartekoaren barruan
2015

1. Sarrera

“Hay que empezar con los niños y las niñas. Que aprendan a
convivir con quienes tienen hablas, pieles, dioses, costumbres
distintas, y que, conviviendo, vayan desprendiéndose, como
de un residuo inútil, en sus propias culturas, de todo aquello
que dificulta o impide la coexistencia con los otros, es la más
segura manera de conseguir que más tarde, cuando sean ya
hombres y mujeres, puedan vivir en paz en esa diversidad
étnica y lingüística, que, nos guste o no, será el rasgo
primordial del mundo cuyos umbrales ya pisamos”.
(Mario Vargas Llosa, 2010)

Gure errealitatean beti izan dira kulturen arteko aldeak, baina
egoera hori zabaldu egin da azkenaldian eskoletara iristen diren ikasle
immigranteekin.
Biztanleria‐ikerketa batzuek atzerritarren kopuruari erreparatu eta
arriskuak azpimarratzen dituzte gehien bat; baina aldi berean, migrazio‐
jario horien arrazoiei buruzko gogoetak barne hartzen dituzten ikuspegiak
hedatzen ari dira, etorkinen bizi‐baldintzak aztertzen dira, ematen zaien
harrera nolakoa den begiratzen da, zer zailtasun dituzten eta zer
abantailekin topo egiten duten ikertzen da eta, azkenik, ezartzen zaizkien
egokitzapen‐eskakizunez jabetzen dira.
Apurka‐apurka gainditu egin behar dira “haien” (immigranteak) eta
“gure” arteko ezberdintasunak azpimarratzen dituzten ikuspegiak, baita
horiek islatzen dituzten hezkuntza‐filosofiak ere, hots, integrazioa norabide
bakarreko bidetzat (haiek guganantz) hartzen dutenak.
Ikuspegi hori gainditzeko Hezkuntza Sailak abian du “Aniztasunaren
arretarako plan estrategikoa, eskola eredu inklusibo baten barruan”
izenekoa. Alderdi hauek azpimarratzen dira:.
• Hezkuntza inklusiboak esan nahi du ikasleek kulturan,
curriculumetan eta eskola‐komunitateetan duten parte‐hartzea
handitzeko, eta bazterketa urritzeko prozesuak egon behar dutela.
• Hain zuzen ere, ikasle mota jakin batek horietan esku hartu eta
parte hartzeko oztopoak gainditzeko kezkak lagun dezake, bereziki,
eskola batek bere ikasleen aniztasunari arreta emateko orduan
dituen mugak azaleratzen.
• Aniztasuna ez da konpondu beharreko arazo bat, guztion
ikaskuntzan laguntzeko aberastasun bat baizik.
• Inklusioa eskolen eta hori osatzen duten komunitateen arteko
harremanak sendotzeari dagokio.

6

2012
2015

Kulturarteko hezkuntza kultura‐aniztasuna errespetatu eta
balioestean oinarritzen da eta, horren ondorioz, bi helburuko
planteamendu orokor hau dakar:
• Egungo trukeak indartzea, kulturen arteko elkarrizketaren bidez
kultura guztiak aberastu daitezen. Kulturarteko hezkuntza ez da
bukatzen besteen kultura zabaldu eta horrekiko begirunea
erakustearekin; aitzitik, kultura ezberdina duen pertsona hori
aitortu eta harrera eman behar zaio. Lehen gauza, eta funtsezkoa,
BESTEA da, ez bere kultura.
• Aukera‐berdintasuna sustatzea, eta kultura‐talde guztiei (gehiengo
zein gutxiengo direnei) ematea konpetenteak izateko eta gizarte
konplexu eta askotarikoan txertatzeko behar dituzten baliabideak.

Kulturarteko ekintza integratu batek ez dio soilik hezkuntzari eragin
behar, baita politikari, ekonomiari eta kulturari ere; gainera, ekintza horrek
aldaketak eragin behar ditu gizarte hartzailean. Hala, bada, oso
garrantzitsutzat jotzen da erakundeen arteko lankidetza.

7

2012
2015

2. Hezkuntza egoeraren analisia

2.1. Biztanleria atzerritarra euskal hezkuntza sisteman
Inmigrazio Institutuak emandako datuen arabera eta Estatistikaren
Institutu Nazionalaren behin‐behineko datuetatik abiatuz, 2011n
erroldatutako 144.551 pertsona zeuden EAEn, biztanleria osoaren % 6,6
dena. 1998. urteari begira, biztanleria atzerritarra zortzi eta erdi aldiz baino
gehiago hazi da eta, horiengatik izan ez balitz, EAEko biztanleak jaitsiko
ziren, % 2,1ekoa izan baita aldi horretan biztanleria autoktonoaren
hazkundea.

Bilakaera lurralde historikoetan eta EAEn. 2000tik  2011ra
Total 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Araba 3.818 5.462 8.031 10.445 12.058 15.141 16.857 19.392 22.840 26.021 28.210 28.641
Gipuzkoa 7.903 8.856 11.716 14.878 18.232 21.536 25.290 29.040 35.935 40.859 42.449 43.948
Bizkaia 9.419 13.120 18.661 23.908 28.876 36.217 43.395 50.092 58.562 65.859 68.710 71.962
EAE 21.140 27.438 38.408 49.231 59.166 72.894 85.542 98.524 117.337 132.865 139.369 144.551

Bilakaera orokorra EAEn
Biztanleria atzerritarraren ehunekoa, guztizkoarekiko (2000tik  2011ra)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Total 2098596 2101478 2108281 2112204 2115279 2124846 2133684 2141860 2157112 2172175 2178339 2183615

Extranj 21.140 27.438 38.408 49.231 59.166 72.894 85.542 98.524 117.337 132.865 139.369 144.551
% extranj 1,0 1,3 1,8 2,3 2,8 3,4 4,0 4,6 5,4 6,1 6,4 6,6
Iturria: Immigrazioari buruzko II. Euskal Plana.

Behatokiak berak azaltzen duenez, azken urteoan immigranteen
kolektiboaren ezarpen‐maila altuagoa izan da: “migrazio‐prozesuaren
hasieran prozesua banakakoagoa zen; gerora, familiek bat egin dute
berriro, bikotea eta seme‐alabak iritsi baitira". Horrek azaltzen du
biztanleria immigrantearen hazkunde azkarra euskal hezkuntza‐sisteman,
aurrerago ikusiko dugun moduan, 2000. eta 2011. urteen artean hamar
aldiz hazi baita.
Estatu mailako testuingurua kontuan hartuta, EAEko atzerritarren
ehunekoa beste autonomia erkidego batzuetan gertatzen dena edo
estatuaren batezbestekoa baino askoz txikiagoa da. Hala ere, eta azken
urteetan biztanleria atzerritarraren hazkundeari buruz eman diren datuak
kontuan hartuta, lehen aldiz estatu mailan, baita zenbait autonomia
erkidegotan ere, atzerritarren kopurua jaitsi dela ikusten da. Hots, antza
denez, saturazio bat gertatu da orain arte atzerritar gehien izan duten
autonomia erkidegoetan eta, aitzitik, orain arte horrenbeste izan ez duten

8

2012
2015

horietan oraindik gehiago sartzen direla ikusi da. Testuinguru honetan hau
azpimarratu behar da: EAE da azken urte honetan biztanleria atzerritarra
termino erlatiboetan gehien hazi den bigarren autonomia erkidegoa.
Extremadura bakarrik dago gorago eta hazkundea handiagoa izan da
Gipuzkoa eta Bizkaian, Araban baino.

2.1.1. Ikasle etorkinak EAEn.

Immigrazioaren fenomenoa gainerako autonomia‐erkidegoetan
baino geroago iritsi da EAEra. 1999‐2000 ikasturtean 2.107 ikasle izatetik,
23.765 ikaslera iritsi da 2010‐2011 ikasturtean. Hazkunde horren ondorioz,
hamar aldiz handitu da euskal ikastetxeetako ikasle etorkinen kopurua,
bilakaera ia guztiz egonkorrean. 2002‐2003 ikasturtetik aurrera urtero ia
3.000 ikasle atzerritar gehitu zaizkio sistemari 2007‐2008 ikasturtera arte;
hortik aurrera eta 2010‐2011 ikasturtera arte, hazkunde hori zertxobait
moteldu da, beheko grafikoan ikus daitekeen bezala..

Ikasle atzerritarrak/Alumnado extranjero
23765
25000 22103
20378

20000 18153
15383

15000 12788
10170

10000 7881
6038
3004
4240
5000 2107

0
99-00 00-01 01-02 02-03 03-04 04-05 05-06 06-07 07-08 08-09 09-10 10-11
Iturria: Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila

Ikasle horien banaketa aztertzeko orduan faktore oso garrantzitsu
bat hartu behar da aintzat: ikasle atzerritarrak ez daude modu orekatuan
eskolaraturik, ez lurralde historikoari, ez, hezkuntza‐aroari, ez sareei ez eta
hizkuntza‐ereduei dagokienez ere; izan ere, sare bakoitzaren barruan
ikasleak modu batera eskolaratzen dituzte.
Inmigrazio Behatokiaren arabera, ikasle etorkin guztietatik % 40,9
Hegoamerikatik datoz eta % 29 Afrikatik. Zentzu horretan, biztanle
afrikarrek pisu handiagoa duten euskal hezkuntza‐sisteman, erroldan
dutena baino. Kontrako joera jatorri europarreko biztanleen artean
gertatzen da eta hegoamerikarrek, aldiz, nolabaiteko oreka erakusten dute.

9

2012
2015

Beheragoko grafikoan dago irudikatuta EAEko ikasle atzerritarren
banaketa, 2010‐2011 ikasturtean, lurraldeen eta sareen arabera.

EAEko ikasle atzerritarren banaketa, 2010‐2011 ikasturtean,
Alumnado extranjero en la CAPV por territorio y red
lurraldeen eta sareen arabera
educativa. % sobre el total. Curso 2010‐11
18
16,6
16

14
12
12 11 11,2

10 9
8 8,1
8
6,6
6 5,2
4,6 4,5
3,9
4

2

0
Álava
Araba Gipuzkoa
Gipuzkoa Bizkaia
Bizkaia CAPV
EAE

Total
Guztira Pública
Publikoa Privada
Pribatua

Iturria: Immigrazio Behatokia. Hezkuntza, Unibertsitate
eta Ikerketa Sailaren datu moldaturik.

Ikus daitekeen gisara, bi joera hautematen dira: Bizkaian eta
Gipuzkoan aurki daitekeena, batetik, eta Arabakoa, bestetik; azken
horretan ikasle guztien %12 da atzerritarra; Gipuzkoan %6,6 eta Bizkaian,
berriz, %8. EAEko batez bestekoa %8,1 da. Gipuzkoan izan ezik, beste bi
lurralde historikoetan %10etik gorakoa da (Araban %16,6ra iristen da)
ikastetxe publikoetan eskolaratutako ikasle atzerritarren ehunekoa.
Ikastetxe pribatuetan, aldiz, %4 eta %5 artean dago.
Araban, eskola pribatuak garrantzi nabarmenagoa du immigranteen
taldean beste bi lurraldeetan baino. Zehazki, ikasle horien %82,2 ikastetxe
publikoetara joaten da. Araban; Gipuzkoan, berriz, %73,2 eta Bizkaian
%72,6. Nolanahi ere, ikasle atzerritarren %70 baino gehiagok jotzen du sare
publikora lurralde guztietan.
Hezkuntza sistemaren etapen arteko banaketari dagokionez, 2010‐
2011 ikasturtean immigrante‐kopuru gehiena LHn zeuden (8.000 ikasletik
gora zeuden), DBHn ia 6.000 eta haur hezkuntzan, berriz, 4.000tik gora.
Hala eta guztiz ere, derrigorrezko hezkuntzaren ondoko aroetan dago ikasle
atzerritarren gehiengoa: HLPPetan guztizkoaren %33,4 dira eta HHEn %24;
DBHn %8 dira, LHn %7,1 eta Haur Hezkuntzan, azkenik, %4,8.

10

2012
2015

2.1.2. Egoera‐ eta kontzentrazio‐ analisia

Lurralde historikoen arteko ezberdintasunekin batera, sare
publikoan zein pribatuan ikastetxe batik bestera dauden aldeak ere
nabarmendu behar dira. Aurrerago ikusi den bezala, ikasle atzerritarren
ehunekoa handiagoa da sare publikoan itunpekoetan baino; hala ere, alde
handiak daude, ehunekoei dagokienez, ikastetxe publikoen artean edota
itunpekoen artean. Hizkuntza‐eredua da barne‐ezberdintasun horien
gakoetako bat.
Azken ebaluazio diagnostikoaren arabera, LHko 522 ikastetxeetatik,
160tan ez dago ikasle atzerritarrik; beste hainbeste gertatzen da Bigarren
Hezkuntzako 333 ikastetxeetatik 82tan. Hizkuntza‐eredua eta hezkuntza
sarea gurutzatzean (estratua), 2010eko diagnosi‐ebaluazioko datuetan
oinarrituta, beti ere, horietan den oreka urritasuna agertzen da:

LHko 4. maila. Biztanleria immigrante eta autoktonoa estratuka (%).

Biztanleria autoktonoa Biztanleria immigrantea
KOP % KOP %
A publikoa 356 62,2 216 37,8
B publikoa 1163 82,0 255 18
D publikoa 7164 94,2 438 5,8
A itunpekoa 945 93,7 64 6,3
B itunpekoa 4170 95 220 5
D itunpekoa 3926 97,1 119 2,9
Guztira 17.724 93,1% 1.312 6,9%

DBHko 2. maila. Biztanleria immigrante eta autoktonoa estratuka (%).

Biztanleria autoktonoa Biztanleria immigrantea
KOP % KOP %
A publikoa 538 53,6 466 46,4
B publikoa 916 86,7 140 13,3
D publikoa 6.064 96,7 209 3,3
A itunpekoa 1.602 84,3 298 15,7
B itunpekoa 3.937 94,8 217 5,2
D itunpekoa 3.548 97,6 86 2,4
Guztira 16.605 92,1 1.416 7,9

Iturria: ISEI‐IVEI. Ebaluazio diagnostikoa 2011

11

2012
2015

LHn zein DBHn, “A publikoa" geruzan dago eskolatutako
immigranteen ehunekorik handiena. Gainerako estratuetan alde handiak
daude aroen artean; zenbaitetan hiru aldiz handiagoa da ehunekoa aro
batetik bestera (“A itunpekoa” geruzan). D ereduan dago ehunekorik
baxuena, eskola publiko zein itunpekoetan, baina LHn “D publikoa”
geruzako ikasle immigranteen ehunekoa “D itunpekoa” geruzakoaren
bikoitza da (%5,8 eta %2,9, hurrenez hurren). Datu hori garrantzitsua da “D
publikoa” estratuak sare publiko osoaren %80 hartzen duela aintzat hartuz
gero.
Titulartasun pribatuko ikastetxeen sarearen barruan, ia gehienak
itunpekoak dira, baina ezberdintasun nabarmena dago gehiengoa osatzen
duen Kristau Eskola taldean; izan ere, EAEko batez bestekora hurbiltzen
diren ehunekoak ditu (%7,6), baina sare publikoko datuetatik eta gainerako
patronatu edo sektoreko taldekoetatik aldenduak.

Oinarrizko hezkuntzan dauden ikasle immigranteen ehunekoa, sare eta patronatuka
2006‐2010 bilakaera

11,0% 2006 2008 2010
.
9,3%
10%
8,0%
7,6%
8,1%
7,0% 7,0%
5,5% 5,7%

5%
2,2% 2,7% 2,3% 2,7%

1,4%
1,0%

0%

Z. publikoak
C. públicos Kristau Eskola
Kristau Eskola Partaide
Partaide Beste patronatu
Otras patronale s Euskadi
batzuk

Iturria: Euskadiko Eskola Kontseilua: Euskadiko Hezkuntzari buruzko txostena 2008‐2011

Azkenik, oso kontuan hartu behar da ikastetxe batzuetan, Lehen
zein Bigarren Hezkuntzan, ikasle immigranteen kontzentrazio altua
dagoela. Horrela, 2010eko diagnosi‐ebaluazioak emandako datuen
arabera, LHko 25 zentrotan eskolatuta daude immigrante guztien %25, eta
85 zentrotan biltzen da aro horretan eskolatuta dagoen biztanleria
immigrante guztiaren %55. Oso antzeko fenomenoa gertatzen da DBHko
zentroetan ere.
Gainera, LHko 12 ikastetxetan eta DBHko 8tan immigranteak dira
ikasleen %50 eta %70 artean; eta badira %70etik gorako kontzentrazioa
duten ikastetxeak ere.

12

2012
2015

2.1.3. Ikasle immigranteen emaitzak kanpo‐ebaluazioetan

Ikasle etorkinen emaitzak aldagai gisa aintzat hartu ohi izan dira
orain arte egindako sistemaren ebaluazioetan, bai euskal hezkuntza‐
sistemako barne‐ebaluazioetan (2009, 2010 eta 2011ko diagnosi‐
ebaluazioak), bai estatuko (diagnosi‐ebaluazio orokorrak) zein nazioarteko
(PISA eta TIMSS, besteak beste) ebaluazio konparatiboetan ere.
Horietan guztietan, ikasle immigranteen emaitzak autoktonoen
emaitzen azpitik egon dira beti nabarmenki, eta inolaz ere ez dute lortzen,
ez LHn ezta DBHn ere, ebaluatu diren gaitasunetan beste ikasleen mailara
iristea. 2011ko diagnosi‐ebaluazioan, LHko 4. mailan eskolatutako ikasle
immigranteek 30 puntu inguruko aldea dute euskarazko hizkuntza‐
komunikaziorako gaitasunean eta matematikarako gaitasunean, eta 17
puntu ingurukoa gaztelaniazko hizkuntza‐komunikaziorako gaitasunean.
Ingelesez komunikatzeko hizkuntz gaitasunaren kasuan, aldea 26 puntutara
igotzen zen.
Antzeko zerbait gertatzen zen 2. DBHn, baina emaitzak
muturrekoagoak dira euskarazko hizkuntza‐komunikaziorako gaitasunean
(51 puntuko aldea) edo matematikarako gaitasunean (42 puntuko aldea).

13

2012
2015

Ikasle etorkinen emaitzei buruzko datu hauetatik, ikasle
autoktonoekin edo EAEko batezbestekoarekin konparazioan, ez dugu ikasle
etorkin guztiek oinarrizko gaitasunetan oso emaitza txarrak ateratzen
dituztela dioen ondorio okerra atera behar, ezta “emaitza kaskarretako
ikasleak “ estigma faltsua sortu ere. Ikasle etorkinen artean autoktonoen
artean bezain handia da emaitzen aniztasuna eta, beraz, oso egoera
desberdinak gertatzen dira, ikasle mota horien eskola‐arrakastari edo
porrotari begira. Ebaluazio guztietan ikusten dugunez, ikasle etorkinen zati
batek emaitza bikainekin garatzen ditu bere gaitasunak gizarte‐, ekonomia‐
eta familia‐indizearen edozein mailatan, baita indize horren behe mailetan
eta, curriculumari begira, haien abiapuntua ikasle autoktonoena baino
eskasagoa den eta eskola‐esfortzu handiagoa egin behar duten kasuetan
ere.
Diagnostiko‐ebaluazioaren hiru edizioetan neurtu diren oinarrizko
gaitasunetan ikasle etorkinen emaitzek bi ondorio esanguratsu erakusten
dizkigute:
a) Ikasle etorkinek emaitzak hobetu dituzte hiru edizioetan. Adibidez,
2009an euskarako hizkuntz gaitasunean lortutako 205 puntuetatik
azken edizioan lortutako 223tara pasa da, edo 227tik 204ra
gaztelaniaren kasuan. Antzeko zerbait gertatzen da DBHko 2.eko
ikasleekin.

14

2012
2015

b) Diagnostiko‐ebaluazioaren hurrenez hurreneko edizioetan gutxituz
joan da ikasle autoktonoek eta etorkinek lortutako puntuazioen
arteko aldea, grafiko honetan ikus daitekeenez:

Ikusitako datuak eta emaitza horiek guztiz ulertzeko, eragin handia
duten bi aldagai hartu behar dira kontuan: alde batetik, ikasle
immigranteen %30 ez dago dagokion ikasturtean, eta ehuneko hori %56ra
iristen da 2. DBHn; bestetik, familiaren gizarte‐, ekonomia‐ eta kultura‐
maila (GEKM) ikasle autoktonoena baino nabarmen baxuagoa da.

15

2012
2015

Nazioarteko ebaluazioen datuek, PISA txostenarenak, esaterako,
alde horiek baieztatu ez ezik, beste datu argigarri bat ematen dute:
Euskadin daude ikasle immigrante eta autoktonoen arteko alde handienak,
Katalunia, Errioxa eta Gaztela eta Leon autonomia‐erkidegoekin batera.

PISA 2009. Ikasleen ehunekoa beren jatorriaren eta
errendimenduaren arabera, autonomia‐erkidegoka
Autoktonoak Immigranteak
Elkarte autonomoa Aldea
Puntuak Puntuak
Kanariar uharteak 451 437 14
Balear uharteak 466 430 36
ELGA 500 456 44
Zeuta eta Melilla 420 374 46
Galizia 489 442 47
Kantabria 492 444 48
Andaluzia   465 412 53
Nafarroa 505 451 54
Espainia 488 432 56
Madril 514 456 58
Asturias 495 433 62
Murtzia 489 426 63
Aragoi 504 439 65
EAE 499 428 71
Gaztela eta Leon   508 427 81
Katalunia 508 425 83
Errioxa 511 427 84

Laburbilduz:

• Immigranteen biztanleria asko hazi da joan den
hamarkadaren hasieratik; egun, ikasle guztien %8,1 etorki‐
nak dira.
• Desoreka dago ikasle horien eskolaratzean, bai lurraldeei
dagokienez, eta bai hizkuntza‐ereduei zein hezkuntza‐aroei
dagokienez ere.
• Ikasle etorkinen emaitzak egindako ebaluazio guztietan
baxuagoak dira eta ez dira inoiz batezbestekora iristen,
emaitzen aniztasuna ikasle etorkinen artean autoktonoen
artean bezain handia den arren.
• Nolabaiteko hobekuntza gertatu da diagnostiko‐
ebaluazioaren hurrenez hurreneko edizioetan ikasle
etorkinen emaitzetan eta ikasle autoktonoen eta etorkinen
emaitzen arteko aldea gutxitu da.

16

2012
2015

2.2. Ikasle etorkinentzako hezkuntza‐arretarako planaren
aurrekariak
Gure autonomia‐erkidegoan, hainbat modutara aurre egin zaio
hizpide dugun erronka bikoitzari: bat, hezkuntza kultura anitzeko egoera
batera moldatzea eta bi, ikasle immigranteen hezkuntza‐beharrizan
bereziak aintzat hartzea. Ikasle immigranteen kopurua txikia zenean,
hezkuntza‐sistemak zenbait neurri hartu zituen. Lehen eta Bigarren
Hezkuntzako zenbait ikastetxetan harrera‐ikasgelak jarri ziren, hain zuzen
ere. Horrela, ikastetxeko hizkuntza ezagutzen ez zuten ikasleak zegokien
eskolan matrikulatu ondoren, ikasgela horietara bidaltzen zituzten hiru
hilabetez, gutxienez, eta ikasturte batez, gehienez, hizkuntza‐maila
onargarri bat lortu eta, hori esker, zegokien eskolan hezkuntza‐
prozesuarekin jarrai zezaten. Aldi berean, EAEko ikastetxe batzuetan
hizkuntza indartzeko irakasleen figura abiarazi zen, esperimentu gisara.
Ikasle immigranteen kopuruak gora egiten zuen heinean, ordea,
programen bidez lan egiten hasi ziren. 2003‐2004 ikasturtetik azken
ikasturtera arte (2010‐2011) bi programa espezifiko garatu dira:
• Ikasle Etorkinak Artatzeko Programa (2003‐2007). Programaren
helburu nagusia ikasle immigrante guztiak eskolan integratzea
zen, beren gizarteratzea eta kultura‐integrazioa bultzatuz, ikasle
horien hizkuntza, kultura, gizarte‐egoera eta jatorria
gorabehera. Helburu orokor hori hiru helburu zehatzagoetan
banatzen zen: EAEko hizkuntza ofizialak menderatzea, ahoz zein
idatziz; gainerako ikasleen curriculum bera lantzea; eta ikasleek
eskolan zein gizartean mailaz maila burujabetasuna lortzea.
• Kulturartekotasunerako eta Ikasle Berrien Inklusiorako
Programa 2007‐2010. Plan hau aurreko ebaluazioaren ondoren
sortu zen, Immigrazioari buruzko II. Euskal Planaren barruan.
Programa hori hiru helburutan egituratzen zen, bakoitza
jarduera jakin batzuei lotuta:
1. Kulturarteko hezkuntza bultzatzea, berdintasunean,
elkartasunean eta kultura aniztasunarekiko begirunean
oinarrituta.
2. Eskolan eta gizartean ikasle iritsi berrien inklusioa bultzatzea,
harrera zein integrazio egokiak bermatuz eta edozein
motatako bazterketak saihestuz.
3. Ikasle iritsi berriei eskola‐arrakasta lortzen laguntzea, gure
autonomia‐erkidegoko bi hizkuntza ofizialak ikasi, batez ere
euskarazko ikaskuntza sendotu, eta familiek euskararekiko
jarrera positiboak izan ditzaten saiatuz.

17

2012
2015

2.3. Gure errealitatearen alde sendoak, ahuleziak eta erronkak
Egungo egoera aztertuz gero, zenbait neurri egonkortu direla
baiezta daiteke eta, horiei esker, hezkuntza‐erantzun eraginkor bat
sendotzen ari dela. Eskola inklusibo bat lortzeko bidean erakundeek
egindako apustuak araudi berria ekarri du eta, horri esker, ezarritako
hezkuntza‐politiketan ikasle etorkinekin egin beharreko lanaren funtsezko
ezaugarriak zehaztu dira.
Hezkuntza‐politikak joera berri horretan sartzeko esparrua
aipatutako Aniztasunaren arretarako plan estrategikoa 2011‐2015, eskola
eredu inklusibo baten barruan” izenekoa da.
Plan horren harira, ondo bultzatuz gero aurrerapen garrantzitsuak
ekarriko dituzten egoerak sortzen ari dira, hala nola, diagnostiko‐
ebaluazioen emaitzen ondorioz ikastetxeetan ezarritako hobekuntza‐
planak, gaitasunen araberako curriculuma, 2.0 metodologiak bultzatzea,
proiektu hirueledunak, eta hezkuntza‐sareetan lehentasunak ezartzea
(Amara Berri, Ikas‐Komunitateak, Kalitatea Hezkuntzan)
Gorago aipatutako programak abiaraztearen ondorioz, antolaketa‐
eta giza baliabide jakin batzuk aktibatu dira. Lehenik, hizkuntza indartzeko
irakasleak: 2004‐2005 ikasturtean 117 zeuden sare publikoan eta egun,
berriz, 242 inguru. Bigarrenik, ikasle etorkin eta atzerritarren ehuneko
handia duten 80 ikastetxetan Kulturarteko Proiektuak dinamizatzeko
irakasleak jarri dira.
Prestakuntzan eta hezkuntzaren berrikuntzan laguntzeko zerbitzuek
(Berritzeguneak) prestakuntza‐eskaintza zabal bat diseinatu eta garatu
dute, hala nola, hizkuntza indartzeko eta kulturarteko proiektuak
dinamizatzeko irakasleentzako mintegi egonkorrak, edota kulturarteko
ikuspegiari buruzko jardunaldi eta ikastaroak.
Gainera, material espezifikoak egin eta zabaldu dira irakasleentzat.
Zubirik Zubi bildumak hainbat ekintza proposatzen ditu ikasleen eta horien
senideen harrera‐prozesuarekin, eskolako hizkuntzak ikastearekin eta
curriculum‐eremuekin lotuta.Por otro lado, en unos 80 centros con un
porcentaje alto de alumnado inmigrante/extranjero se ha incorporado el
profesorado dinamizador de los Proyectos Interculturales. Bestalde,
eskolatzea ahalik eta baldintza onenetan gertatzea da lurralde mailako
eskolatze‐batzordeen lanaren ardatza, matrikulatzeko ohiko epeetatik at
hasten diren ikasleen ezaugarriak kontuan hartuta.
Aldi berean, ordea, badaude unera honetara arte gauzatutako
ekintzak azkarrago aurrera egitea zailtzen duten zenbait oztopo. Oztopo
hauek ondorengo puntuak hobetzeko premiarekin dute zerikusia:
∙ Instituzioen arteko politikak.
∙ Ikasle horiek eskolatzeko prozesuak eta sisteman zehar dituzten
trantsizioak.
∙ Ikastetxeetan aurrera eramaten diren proiektuen izaera globala,

18

2012
2015

atzerriko ikasle asko dituzten haietan batez ere.
∙ Kultur eta hizkuntza aniztasunaren testuinguruetan lan egiteko
irakasleen trebakuntza.
∙ Prestakuntzari buruzko planteamenduak, praktikoagoa izan dadin.
∙ Materialen diseinua eta haiek areagotzea, euskaraz aurkezten
direnak batez ere.
∙ Hezkuntza‐erkidego osoaren inplikazioa.

Egindako ebaluazioetan ikasle etorkinen emaitzak gainerako
ikasleenen azpitik daudela ikusteak argi uzten du ikertzen eta hezkuntza‐
jarduera eraginkorragoak ikertu eta eraikitzen jarraitu behar dela.
Gizartean oso sustraituta dago eskola batean etorkin gehiegi
egoteak gainerako ikasleen errendimendua kaltetzen duelako ustea; uste
hori zalantzan jartzen ari dira, ordea, eskola‐errendimendua hobetzen
laguntzen duten eta, gainera, gizarte‐kohesioa hobetzen laguntzen duten
praktikak proposatzen dituzten ikerketen karietara.
Irakaskuntzak aniztasun handiko egoeretan lan egiteko duen
erronkak, kulturari eta hizkuntzari dagokionez, antolamenduan,
metodologian eta curriculumean aldaketak egitea eskatzen du; aldaketa
horiek gehiago edo gutxiago sustraitutako jarduerekin talka egin dezakete,
ordea, azken horiek homogeneizaziorako eta ikasleen errendimenduari
buruzko itxaropenak urritzeko joera duten heinean.
Analisi honetan ezin dira alde batera utzi ikasle immigranteen zati
batek dituen hezkuntza‐beharrizanak. Batetik, eskola berri eta ezberdin
batean integratzeko prozesuarekin lotutako beharrizanak daude, non
harrera onak garrantzia berezia hartzen duen. Bestetik, eskolako hizkuntza
ikastearekin lotutakoak daude, ez bakarrik harremanak izateko, baita
ikasteko eta gaitasunetan aurrera egiteko ere. Azkenik, aurretiazko
eskolatze‐historiarekin lotutako beharrizanak daude, batzuek besteekin zer
ikusirik izan ohi ez dutenak eta, sarri askotan, defizitarioak direnak.
Beharrizan horiek guztiak are gehiago larritu daitezke ikasleen familiak
gizarte‐ eta ekonomia‐egoera zailetan badaude.
Hori dela eta, esku‐hartzerako proposamenekin batera baliabide
materialak eta giza baliabideak jarri beharko lirateke, goiko jarduera horiek
guztiak ikastetxeetako esku‐hartzerako plan orokorretan txertatu ahal
izateko. Garrantzitsutzat jotzen da, orobat, dauden baliabideak optimizatu
eta ahal bezain errentagarri egitea, esate baterako, ikuspegi inklusibo
batetik heziketa‐laguntzaren kontzeptua birpentsatuz.
Azkenik, irakasleen etengabeko prestakuntzak ere bilatu behar ditu
proposatutako ekintzen eraginkortasuna areagotzera bideratutako formatu
berriak. Irakasleen prestakuntzarako eta berrikuntzarako laguntza‐
zerbitzuek (Berritzeguneak) zein unibertsitateek ikerketa‐ildoak finkatu
beharko lituzkete, hezkuntza‐jarduera hobetzeko bidean eragiteko.

19

2012
2015

3. Helburu orokor eta espezifikoak

3.1. Helburu orokorra
Plan honen helburu orokorra da hezkuntza‐kultura, ‐politika eta ‐
jardueretan kulturarteko ikuspegia txertatzea. Horrek lagunduko du,
beste ekintza batzuekin batera, berdintasunaren eta guztien eskola‐
arrakastaren alde apustu egingo duen hezkuntza‐sistema bat sendotzen,
arrazakeria‐ edota bazterkeria‐adierazpen orori aurre egin diezaion.
Hala, bada, beharrezko jarraibide eta baliabideak ipini behar dira
hezkuntza‐jarduera eraginkorrak sustatzeko, horiek errendimendua eta
gizarte‐kohesioa hobetzeko lanean eragin zuzena izan dezaten.

3.2. Helburu espezifikoak eta xedeak

1. helburua. Kulturarteko ikuspegia sendotzea ikastetxeetan, ikuspegi ho‐
rrekin bat datozen antolamendu‐ekimen berritzaileen bidez, eta irakasleak
prestatu eta aholkatzeko prozesuen bidez.

Xedeak
1.1. Ikastetxeen barruan proiektu orokorrak bultzatzea, kulturarteko ikuspegia
duen esku‐hartzea eragiteko.
1.2. Kulturarteko ikuspegia txertatzea ikastetxeko erakunde‐agirietan (ikaste‐
txearen hezkuntza‐ eta curriculum‐proiektuak, urteko plana, etab.
1.3. Zuzendaritza‐ eta irakasle‐taldeak aholkatzea kulturarteko hezkuntzaren
oinarriei eta horiek eskolako arlo ezberdinetan dituzten ondorioei buruz.
1.4. Irakasleei laguntzea ikasle guztien eskola‐arrakasta lortzera bideratutako
jarduera eraginkorrak garatzeko orduan.
1.5. Irakasle‐taldeei laguntzea, familiekin duten esku‐hartzean, informazio‐ eta
aholkularitza‐prozesuak hobetuz eta senideen prestakuntza eta parte‐
hartzea bultzatuz.

20

2012
2015

2. helburua. Araudia, programak eta ekintza‐jarduerak eguneratu eta
moldatzea, ikasle guztiak modu inklusiboan eskolatu ahal izateko irizpideei
men eginez.

Xedeak
2.1. Euskal hezkuntza‐sistemara ohiko matrikulazio‐epeetatik kanpo iristen
diren ikasleak eskolatzeko irizpideak berrikusi, bateratu eta argitzea.
2.2. Ebaluazio‐prozesua berrikustea ikasle guztien hezkuntza‐beharrizanetara
doitzeko.
2.3. Ekimen bateratuetan parte hartzea Eusko Jaurlaritzako beste zuzendaritza
eta sail batzuekin, ikasle etorkinen inklusioa sustatzera bideratutako
proiektuetan.
2.4. Erakunde eta elkarteekin koordinazioa eta lankidetza bultzatzea
kulturarteko ikuspegia sustatzeko.

3. helburua. Baliabide berezien eraginkortasuna eta koordinazioa bultza‐
tzea, aniztasun handiko egoeretan lan egiteko erronkaren aurrean
ikastetxeen planteamenduak hobetzeko.

Xedeak
3.1. Hizkuntza indartzeko zein kulturarteko proiektuak dinamizatzeko irakas‐
leen lana eraginkorra den aztertzea.
3.2. Esku‐hartze orokorreko proiektuak abian hartzea halakoak behar dituzten
eta bazterkeria‐arriskuko inguruetan dauden eskoletan, hezkuntza‐
errendimendua zein bizikidetza hobetze aldera.
3.3. Prestakuntza‐eragile ezberdinek sarean lan egin dezaten bultzatzea.

21

2012
2015

4. Ekintza estrategikoak

1. helburua
Kulturarteko ikuspegia sendotzea ikastetxeetan, ikuspegi horrekin bat
datozen antolamendu‐ekimen berritzaileen bidez, eta irakasleak prestatu
eta aholkatzeko prozesuen bidez.

1.1. xedea. Ikastetxeen barruan proiektu orokorrak bultzatzea, kulturarteko ikuspegia duen esku-
hartzea eragiteko.
ekintzak: adierazleak:
Ikastetxeko prestakuntza- eta berriztapen Haien prestakuntza- eta berriztapen-proiektuetan
proiektuetan kulturen arteko ikuspegia garatzen kulturen arteko ikuspegia garatzen duten jarduerak
duten jarduerak txertatzea. aurkezten dituzten ikastetxeen ehunekoa.
Ikastetxea auzoan integratzera bideratutako ekintzak Lehentasunezko irizpideak deialdietan agertzea.
(ikastetxeko liburutegia irekitzea edota beste eragile
batzuekin batera jarduerak antolatzea, hala nola,
gazte-elkarteekin, aisialdi-taldeekin, eta auzo- edo
etorkin-elkarteekin) barne hartzen dituzten ikastetxe-
proiektuak sustatzea.
Hartu-emanak ezartzea kulturen arteko ikuspegia Haien proiektuetan (urteko planak) auzoan
duten ikastetxeen artean. integratzera zuzendutako jarduerak sartzen dituzten
ikastetxeen ehunekoa.

1.2. xedea. Kulturarteko ikuspegia txertatzea ikastetxeko erakunde-agirietan (ikastetxearen
hezkuntza- eta curriculum-proiektuak, urteko plana, etab.).
Ikastetxeko erakunde-agiriak berrikustea, Agiri instituzionaletan aldaketak, kulturen arteko
kulturarteko ikuspegia aintzat hartuta. ikuspegia kontuan hartuta, sartu dituzten ikastetxeen
kopurua.
Ikasle etorkinen ezaugarri eta premiak kontuan Ikastetxearen emaitzak hobetzea ebaluazioetan.
hartuta egitea hobekuntza-planak.
Ikastetxeko Bizikidetza Plana sustatzea; plan horrek Elkarbizitza-planetan ikuspegi hori kontuan hartzeko
arreta berezia jarriko du arrazakeriaren aurkako orientabideak egin eta hedatu dira.
hezkuntzan; gainera, eskolaren egitura zein
antolamenduari, etikari eta balioei lotutako hainbat
jarduera barne hartuko ditu.
Ikastetxeko harrera-planak orokortzea, horiek Harrera-plan bat egin eta Urteko Planean sartu behar
ikasturtearen hasierako jarraibideetan sartu eta agiri dela ikasturtearen hasierako argibideetan aipatzea.
hori ikastetxeko urteko planean txertatuz. Harrera-plan bat egin duten ikastetxeen kopurua.
Jarduera-protokolo bat egitea, ikasle etorkinak etapa Protokoloa egin eta hedatu da.
eta ikastetxe desberdinen artean errazago mugitzeko.
Banakako esku-hartzerako planak eguneratzea, Banaka esku hartzeko planak gaurkotzeko
eskola inklusiboaren ikuspuntutik, ikasle orientabideak egin eta hedatu dira.
etorkinekin lan egiteko orduan tresna
erabilgarriak izan daitezen.

22

2012
2015

1.3 xedea.- Zuzendaritza- eta irakasle-taldeak aholkatzea kulturarteko hezkuntzaren oinarriei eta horiek
eskolako arlo ezberdinetan dituzten ondorioei buruz.
Zuzendaritza-taldeen prestakuntzan sartzea Eduki hauek dituen modulu bat sartu da zuzendaritza-
kulturarteko hezkuntzaren hatsarreei eta horiek taldeen prestakuntzan.
eskolako arlo ezberdinetan (antolamendua,
curriculuma, metodologia, etab.) dituzten ondorioei
buruzko gogoeta.
Proposamen inklusibo eta kulturartekoaren Kargu horientzako ikastaro eta mintegiak eskaintzen
hatsarreak sendotzea kulturarteko proiektuen dira zonalde mailako berritzeguneetan eta eduki
irakasle dinamizatzaileei eta hizkuntza indartzeko horiekin prestakuntza-modulu bat sartzen da.
irakasleei bideratutako tokian tokiko berritzeguneen
prestakuntza-eskaintzan.
Praktika inklusibo eta kulturen artekoei buruzko Prestakuntza egiten duten ikastetxeen eta saioen
prestakuntza antolatzea ikasle etorkinen kopuru kopurua.
esanguratsua duten ikastetxeetan.
GARATU eskaintzan kulturarteko ikuspegia garatzea Eskaintzen diren Garatu ikastaroak.
barne hartzen duten ikastaroak sendotzea.

1.4. xedea. Irakasleei laguntzea ikasle guztien eskola-arrakasta lortzera bideratutako jarduera eraginkorrak
garatzeko orduan.
Haur-hezkuntzan ahozko zein idatzizko hizkuntza Materialak egiteko deialdietan agertzen dira
ikasteko materialak sor daitezela sustatzea, bai eta ikaskuntza-eremu honi lehentasuna ematen dioten
LH zein DBHko zikloetan eskolaratzen den selekzionatzeko irizpideak.
ikasleentzat azkar idazten eta irakurtzen ikasteko Egindako materialak.
materialak ere.
Ikasmaterial eleaniztunak sor daitezela sustatzea, Testuinguru eleanitzetan hizkuntzak ikasteari eta
baliabide digitalak eta software tresnak barne curriculumaren kulturen arteko dimentsioari buruzko
(hiztegiak, itzultzaile automatikoak eta entziklopedia curriculum-materialak egiteko ikasketa-lizentziaren
eleaniztunak, besteak beste). bat sartu da.
Egindako materialak.
Ikastetxerako eta ikasgelarako metodologia- Orientabideak egin eta hedatzea.
estrategiei buruzko jarraibideak sortzea Emandako agiriei buruzko irakasleen balorazioa.
irakasleentzat, proposamen inklusibo eta
kulturartekoarekin bat datozenak.
Jardunaldiak edota topaketak antolatzea esperientzia Gai hauekin jardunaldiak eta topaketak egitea.
berritzaile eta arrakastatsuak ezagutzera emateko.
Horietan, besteak beste, honako gaiak jorratuko dira:
ikasgelako ohiko egoeretan ikasleen parte-hartzea
bultzatzea eta ikasteko hizkuntza apurka-apurka
barneratzeko moduak.

1.5. xedea. Irakasle-taldeei laguntzea familiekin duten esku-hartzean, informazio- eta aholkularitza-prozesuak
hobetuz, eta senideen prestakuntza eta parte-hartzea bultzatuz .
Familia etorkinekiko komunikazioa, haien harrera eta Orientabideak egin eta hedatzea.
parte hartzeko eta prestakuntza emateko prozesuak Zuzendaritza taldeen balioestea.
hobetzeko estrategiei buruzko orientabideak eman
ikastetxeei.
Euskal hezkuntza-sistemaren hainbat alderdiri Gida instituzionalak egin eta hedatu dira kolektibo
(zerbitzuak, ebaluazioa, lan-orientazioa, etab.) handiak ordezkatzen dituzten hizkuntzetan.
buruzko informazio-gidak sortzea hainbat
hizkuntzatan.
Protokoloak eta jarraibideak sortzea ikasle etorkinen Praktika onak bildu eta hedatzea.
familiekin lan egiteko jarduera arrakastatsuak
ezagutarazteko.
GEekin batera jarduerak sustatzea familiei Prestakuntza-jardueren zerrenda.
prestakuntza ematearen arloan. Prestakuntza-jardueretan parte hartzen duten
pertsonen balorazioa.

23

2012
2015

2. helburua
Araudia, programak eta ekintza‐jarduerak eguneratu eta moldatzea, ikasle
guztiak modu inklusiboan eskolatu ahal izateko irizpideei men eginez.

2.1 xedea. Euskal hezkuntza-sistemara ohiko matrikulazio-epeetatik kanpo iristen diren ikasleak
eskolatzeko irizpideak berrikusi, bateratu eta argitzea.
Eskolaratze-batzordeen funtzionamendua aztertu eta Azterketaren agiria existitzen da.
baloratu.
Matrikulazio-jarraibideak gaurkotzea eta doitzea epez Eskolatzeko argibideak gaurkotzea.
kanpo iristen diren ikasleentzat.
Ikasle etorkinen eskolatze-proposamenen ibilbideen Protokolo bat egitea.
jarraipena egitea, eta edozein motatako bazterkeria- Esku hartzeko irizpideak.
arrazoiengatik sortzen diren ikastetxe-aldaketetan
esku hartzea.
Ratioa %10 hazteko helburua bete dadila bermatzea Ratioa handitzea proposatu den kasuen azterketa eta
funts publikoak jasotzen dituzten ikastetxe guztietan. jarduteko proposamenak eskolatze-batzordeei
helaraztea.

2.2. xedea. Ebaluazio-prozesua berrikustea ikasle guztien hezkuntza-beharrizanetara doitzeko.
Ebaluazio- eta kalifikazio-proposamen berezi bat Proposamena egitea.
egitea ikasleen ebaluazio-prozesu orokorrean, ikasle
etorkinen egoera berezi eta iragankorrari erantzuteko.
Ikasle etorkinen hasierako ebaluazioa egiteko Argibideak egin eta hedatzea.
jarraibideak egitea, ikasle bakoitzaren Lan Planerako Irakasleen balorazioa.
oinarri gisa balioko dutenak.

2.3. xedea. Ekimen bateratuetan parte hartzea Eusko Jaurlaritzako beste zuzendaritza eta sail
batzuekin, ikasle etorkinen inklusioa sustatzera bideratutako proiektuetan.
Berrikuntza Zuzendaritzaren eta Etengabeko Ekipoa sortzea.
Ikaskuntza Zuzendaritzaren arteko lan-talde bat Proposamena egitea.
sortzea, HLPPko eta HHEko ikastetxeetan dagoen
biztanleria immigrantearen diagnosi bat egin eta esku
hartzeko proposamen bat egiteko.
Lankidetza sendotzea Immigrazio Zuzendaritzaren Lankidetza-plana.
ekimenetan.
Ikasle etorkinen egoerari buruzko txosten bat egitea, Txostena egitea.
beren emaitzei eta integrazio-prozesuari buruzkoa, Hobetzeko proposamenak.
ikastetxeetan bildutako datuetan oinarrituta.
Hezkuntza eta Unibertsitateko sailburuordetzen Batzordearen sorrera.
arteko batzorde misto bat sortzea, irakasle- Lan egiteko plana proposatzea.
eskoletako eta pedagogia-fakultateetako hezkuntza-
planetan kurlturarteko ikuspegia txertatzeko, baita bi-
garren hezkuntzako irakasleentzako masterrean ere.

24

2012
2015

2.4. xedea. Erakunde eta elkarteekin koordinazioa eta lankidetza bultzatzea kulturarteko ikuspegia
sustatzeko.
Irabazi-asmorik gabeko elkarteekin batera lan egitea Jarduerak hedatu eta berorien jarraipena egitea.
familien hizkuntzak eta kulturak gordetzera Erakunde horiekin lankidetzan egiten diren jardueren
bideratutako jarduerak sustatzeko. kopurua.

Koordinazio-bideak ezartzea administrazioko beste Baterako jardueren kopurua.
eragile batzuekin (tokiko erakundeak eta foru- Toki mailan lankidetzan jarduteko protokoloa.
aldundiak, besteak beste) eta gizarte-taldeekin,
kulturarteko ikuspegia bultzatu eta, horrela,
hezkuntza-eskaintzak hobetzeko.
Argitalpenaren sektorean kulturartekotasunaren Curriculum-materialetan dagoen kulturen arteko
kontzeptua sustatzea eta testuliburuek kontzeptu hori ikuspegiaren egoerari buruzko txostena.
jaso dezaten begiratzea.

25

2012
2015

3. helburua
Baliabide berezien eraginkortasuna eta koordinazioa bultzatzea, aniztasun
handiko egoeretan lan egiteko erronkaren aurrean ikastetxeen
planteamenduak hobetzeko.

3.1. xedea. Hizkuntza indartzeko zein kulturarteko proiektuak dinamizatzeko irakasleen lana
eraginkorra den aztertzea.
Ikerketa egitea hizkuntza indartzeko irakasleen eta Ikerketa egitea.
kulturarteko proiektuaren irakasle dinamizatzaileen Hobetzeko proposamenak.
esku-hartzeek duten eraginari buruz.
Ikastetxeetan hizkuntza indartzeko eta kulturarteko Urteroko deialdiak hobetzeko proposamenak.
proiektuak dinamizatzeko irakasleak jartzeko
deialdiak berrikustea.

3.2. xedea. Esku-hartze orokorreko proiektuak abian hartzea halakoak behar dituzten eta
bazterkeria-arriskuko inguruetan dauden eskoletan, hezkuntza-errendimendua zein bizikidetza
hobetze aldera.
Ikastetxeen lagin bat selekzionatzea eta izaera Pilotu-esperientziak egitea.
globaleko esku-hartze bat pilotatzea. Txostena, ondorioekin.
Ikastetxearen proiektu globaletan inplikatutako
irakasle-taldeak sartu edota egonkortu ahal izateko
neurriak.
Proiektu orokorrei buruzko aholkularitza eta jarraipe- Aurrera eramandako proiektuaren ondorioak
na bermatzea Ikuskaritza eta Berritzeguneekin lanki- ateratzea eta, azterketatik abiatuz, jarduteko
detzan. proposamenak.

3.3. xedea. Prestakuntza-eragile ezberdinek sarean lan egin dezaten bultzatzea.
Berritzegune Nagusitik sare-lana sustatzea kulturar- Aholkularien arteko koordinatu eta aplikatzeko plana.
teko ikuspegiarekin lotutako jardueretan diharduten Aholkularien balorazioa.
tokiko Berritzeguneetako aholkularien artean.
Webgune bat diseinatu eta kudeatzea hizkuntza Weba sortzea.
indartzeko irakasleen artean ikasmaterialak trukatze- Inplikatutako irakasleen balorazioa.
ko eta kulturarteko proiektuen irakasle dinamiza-
tzaileen artean esperientziak ezagutarazteko.

26

2012
2015

5. Jarraipena eta ebaluazioa

Proposamen hauen garapenak organismo eta eragile desberdinen
inplikazioa eskatzen du (Hezkuntza Sailburuordetza, Berriztapen
Zuzendaritza, Ikuskaritza, ISEI‐IVEI, berritzeguneak…) eta organismo eta
eragile horiek beren gain hartu beharko dute jarraipena egitearen ardura.
Jarraipen hori 91. atalean, 2011‐2012ko eskola inklusibo baten eremuan
aniztasunari arreta emateko plan estrategikoa agiriaren planaren
ebaluazioa, agertzen den moduan antolatuko da. Plan horretan jasota
agertzen denez, jarraipen‐batzorde desberdinak daude, batzorde horiek
ebaluatu nahi diren helburuen araberako prestakuntza jasoko dute,
garapenean inplikatutako gizarte‐sektoreen proposamenak jasoko dituzte
eta, urtero, txosten bat egingo dute, programaren garapenaren
balorazioarekin eta Batzorde Teknikoari zuzendutako hobekuntza‐
proposamenekin.

27

2012
2015

28

2012‐13 2013‐14 2014‐15

1. HELBURUA 1. hiru 2. hiru 3. hiru 1. hiru 2. hiru 3. hiru 1. hiru 2. hiru 3. hiru

Kulturarteko ikuspegia sendotzea ikastetxeetan, ikuspegi horrekin bat datozen antolamendu‐ekimen berritzaileen bidez, eta irakasleak prestatu eta aholkatzeko prozesuen bidez.

1.1. xedea. Ikastetxeen barruan proiektu orokorrak bultzatzea, kulturarteko ikuspegia duen esku‐hartzea eragiteko.

Ikastetxeko prestakuntza‐ eta berrikuntza‐proiektuetan Kulturarteko ikuspegia garatzen duten jarduerak
txertatzea.

Ikastetxea auzoan integratzera bideratutako ekintzak (ikastetxeko liburutegia irekitzea edota beste eragile
batzuekin batera jarduerak antolatzea, hala nola, gazte‐elkarteekin, aisialdi‐taldeekin, eta auzo‐ edo
etorkin‐elkarteekin) barne hartzen dituzten ikastetxe‐proiektuak sustatzea.

Hartu‐emanak ezartzea kulturarteko ikuspegia duten ikastetxeen artean.

1.2. xedea. Kulturarteko ikuspegia txertatzea ikastetxeko erakunde‐agirietan (ikastetxearen hezkuntza‐ eta curriculum‐proiektuak, urteko plana, etab.).

Ikastetxeko erakunde‐agiriak berrikustea, kulturarteko ikuspegia aintzat hartuta.

Hobekuntza‐planak ikasle etorkinen ezaugarriak eta premiak kontuan hartuz egitea.

Ikastetxeko Bizikidetza Plana sustatzea; plan horrek arreta berezia jarriko du arrazakeriaren aurkako
hezkuntzan; gainera, eskolaren egitura zein antolamenduari, etikari eta balioei lotutako hainbat jarduera
barne hartuko ditu.

Ikastetxeko harrera‐planak orokortzea, horiek ikasturtearen hasierako jarraibideetan sartu eta agiri hori
ikastetxeko urteko planean txertatuz.

Jarduteko protokolo bat ezartzea, ikasle etorkinak etapa eta ikastetxe desberdinen artean errazago
mugitzeko.

Banakako esku‐hartzerako planak eguneratzea, eskola inklusiboaren ikuspuntutik, ikasle etorkinekin lan
egiteko orduan tresna erabilgarriak izan daitezen.

1.3. xedea. Zuzendaritza‐ eta irakasle‐taldeak aholkatzea kulturarteko hezkuntzaren hatsarreei eta horiek eskolako arlo ezberdinetan dituzten ondorioei buruz.

Zuzendaritza‐taldeen prestakuntzan sartzea kulturarteko hezkuntzaren hatsarreei eta horiek eskolako arlo
ezberdinetan (antolamendua, curriculuma, metodologia, etab.) dituzten ondorioei buruzko gogoeta.

Proposamen inklusibo eta kulturartekoaren hatsarreak sendotzea kulturarteko proiektuen irakasle
dinamizatzaileei eta hizkuntza indartzeko iirakasleei bideratutako tokian tokiko berritzeguneen
prestakuntza‐eskaintzan.

Praktika inklusibo eta kultur artekoei buruzko prestakuntza antolatzea ikasle etorkinen kopuru
esanguratsua duten ikastetxeetan.

GARATU eskaintzan kulturarteko ikuspegia garatzea barne hartzen duten ikastaroak sendotzea.

1.4. xedea. Irakasleei laguntzea ikasle guztien eskola‐arrakasta lortzera bideratutako jarduera eraginkorrak garatzeko orduan.

Haur‐hezkuntzan ahozko zein idatzizko hizkuntza ikasteko materialak sor daitezela sustatzea, bai eta
Lehen‐hezkuntzako zein DBHko zikloetan eskolaratzen den ikasleentzat azkar idazten eta irakurtzen
ikasteko materialak ere.
Ikasmaterial eleaniztunak sor daitezela sustatzea, baliabide digitalak eta software tresnak barne (hiztegiak,
itzultzaile automatikoak eta entziklopedia eleaniztunak, besteak beste).
Ikastetxerako eta ikasgelarako metodologia estrategiei buruzko jarraibideak sortzea irakasleentzat,
proposamen inklusibo eta kulturartekoarekin bat datozenak.
Jardunaldiak edota topaketak antolatzea esperientzia berritzaile eta arrakastatsuak ezagutzera emateko.
Horietan, besteak beste, honako gaiak jorratuko dira: ikasgelako ohiko egoeretan ikasleen parte‐hartzea
bultzatzea eta ikasteko hizkuntza apurka‐apurka barneratzeko moduak.

1.5. xedea. Irakasle‐taldeei laguntzea familiekin duten esku‐hartzean, informazio‐ eta aholkularitza‐prozesuak hobetuz, eta senideen prestakuntza eta parte‐hartzea bultzatuz.

Familia etorkinekiko komunikazioa, haien harrera eta parte hartzeko eta prestakuntza emateko prozesuak
hobetzeko, estrategiei buruzko orientabideak eman ikastetxeei.
Euskal hezkuntza‐sistemaren hainbat alderdiri (zerbitzuak, ebaluazioa, lan‐orientazioa, etab.) buruzko
informazio‐gidak sortzea hainbat hizkuntzatan.
Protokoloak eta jarraibideak sortzea ikasle etorkinen familiekin lan egiteko jarduera arrakastatsuak
ezagutarazteko.

Guraso Elkarteekin batera familia‐prestakuntzaren arloan jarduera bateratuak bultzatu.

2012‐13 2013‐14 2014‐15


Araudia, programak eta ekintza‐jarduerak eguneratu eta moldatzea, ikasle guztiak modu inklusiboan eskolatu ahal izateko irizpideei men eginez.

2.1. xedea. Euskal hezkuntza‐sistemara ohiko matrikulazio‐epeetatik kanpo iristen diren ikasleak eskolatzeko irizpideak berrikusi, bateratu eta argitzea.

Eskolaratze‐batzordeen funtzionamendua aztertu eta baloratu.

Matrikulazio‐jarraibideak gaurkotzea eta doitzea epez kanpo iristen diren ikasleentzat.

Ikasle etorkinen eskolatze‐proposamenen ibilbideen jarraipena egitea, eta edozein motatako bazterkeria‐
arrazoiengatik sortzen diren ikastetxe‐aldaketetan esku hartzea.

Ratioa %10 hazteko helburua bete dadila bermatzea funts publikoak jasotzen dituzten ikastetxe guztietan.

2.2. xedea. Ebaluazio‐prozesua berrikustea ikasle guztien hezkuntza‐beharrizanetara doitzeko

Ebaluazio‐ eta kalifikazio‐proposamen berezi bat egitea ikasleen ebaluazio‐prozesu orokorrean, ikasle
etorkinen egoera berezi eta iragankorrari erantzuteko.

Ikasle etorkinen hasierako ebaluazioa egiteko jarraibideak egitea, ikasle bakoitzaren Lan Planerako oinarri
gisa balioko dutenak.

2.3. xedea. Ekimen bateratuetan parte hartzea Eusko Jaurlaritzako beste zuzendaritza eta sail batzuekin, ikasle etorkinen inklusioa sustatzera bideratutako proiektuetan.

Berrikuntza Zuzendaritzaren eta Etengabeko Ikaskuntza Zuzendaritzaren arteko lan‐talde bat sortzea,
HLPPko eta HHEko ikastetxeetan dagoen biztanleria immigrantearen diagnosi bat egin eta esku hartzeko
proposamen bat egiteko.

Lankidetza sendotzea Immigrazio Zuzendaritzaren ekimenetan.

Ikasle etorkinen egoerari buruzko txosten bat egitea, beren emaitzei eta integrazio‐prozesuari buruzkoa,
ikastetxeetan bildutako datuetan oinarrituta.

Hezkuntza eta Unibertsitateko sailburuordetzen arteko batzorde misto bat sortzea, irakasle‐eskoletako eta
pedagogia‐fakultateetako hezkuntza‐planetan kurlturarteko ikuspegia txertatzeko, baita bigarren hezkun‐
tzako irakasleentzako masterrean ere.

2.4. xedea. Erakunde eta elkarteekin koordinazioa eta lankidetza bultzatzea kulturarteko ikuspegia sustatzeko.

Irabazi‐asmorik gabeko elkarteekin batera lan egitea familien hizkuntzak eta kulturak gordetzera
bideratutako jarduerak sustatzeko.

Koordinazio‐bideak ezartzea administrazioko beste eragile batzuekin (tokiko erakundeak eta foru‐
aldundiak, besteak beste) eta gizarte‐taldeekin, kulturarteko ikuspegia bultzatu eta, horrela, hezkuntza‐
eskaintzak hobetzeko.

Argitalpenaren sektorean kulturartekotasunaren kontzeptua sustatzea eta testuliburuek kontzeptu hori
jaso dezaten begiratzea.

2012‐13 2013‐14 2014‐15


Baliabide berezien eraginkortasuna eta koordinazioa bultzatzea, aniztasun handiko egoeretan lan egiteko erronkaren aurrean ikastetxeen planteamenduak hobetzeko.

3.1. xedea. Hizkuntza indartzeko zein kulturarteko proiektuak dinamizatzeko irakasleen lana eraginkorra den aztertzea interculturales.

Ikerketa egitea hizkuntza indartzeko irakasleen eta kulturarteko proiektuaren irakasle dinamizatzaileen
esku‐hartzeek duten eraginari buruz

Ikastetxeetan hizkuntza indartzeko eta kulturarteko proiektuak dinamizatzeko irakasleak jartzeko deialdiak
berrikustea

3.2. xedea. Esku‐hartze orokorreko proiektuak abian hartzea halakoak behar dituzten eta bazterkeria‐arriskuko inguruetan dauden eskoletan, hezkuntza‐errendimendua zein
bizikidetza hobetze aldera.

Ikastetxeen lagin bat selekzionatzea eta esku‐hartze global bat pilotatzea.

Proiektu orokorrei buruzko aholkularitza eta jarraipena bermatzea Ikuskaritza eta Berritzeguneekin
lankidetzan

3.3. xedea. Prestakuntza‐eragile ezberdinek sarean lan egin dezaten bultzatzea

Berritzegune Nagusitik sare‐lana sustatzea kulturarteko ikuspegiarekin lotutako jardueretan diharduten
tokiko Berritzeguneetako aholkularien artean

Webgune bat diseinatu eta kudeatzea hizkuntza indartzeko irakasleen artean ikasmaterialak trukatzeko eta
kulturarteko proiektuen irakasle dinamizatzaileen artean esperientziak ezagutarazteko

etorkin_plana

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to etorkin_plana

Similar to etorkin_plana (20)

More from Berritzegune Nagusia

More from Berritzegune Nagusia (20)

etorkin_plana